شواهد الشعر في کتاب سيبويه: تفاوت میان نسخه‌ها
(تصحیح) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شعر (ابهام زدایی)' به 'شعر (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پدیدآورندگان | | پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[جمعه، خالد عبد الکريم ]] (نويسنده) | [[جمعه، خالد عبد الکريم]] (نويسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| شعر (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''شواهد الشعر في کتاب سيبويه'''، نوشته [[خالد عبدالکريم جمعه]]، پایان‌نامه دکترا در رشته ادبیات عربی در دانشگاه قاهره و پذیرفته‌شده با درجه عالی سال 1980م، است که با تلاش ۴ساله برای نگارش این اثر، موفق شده تمامی استشهادهای شعری؛ [[سیبویه]] (140 -180ق) را در [[الکتاب]] گزارش کند، اصالتش را بسنجد و سرانجام به روش‌شناسی آن بپردازد. | '''شواهد الشعر في کتاب سيبويه'''، نوشته [[خالد عبدالکريم جمعه]]، پایان‌نامه دکترا در رشته ادبیات عربی در دانشگاه قاهره و پذیرفته‌شده با درجه عالی سال 1980م، است که با تلاش ۴ساله برای نگارش این اثر، موفق شده تمامی استشهادهای شعری؛ [[سیبویه]] (140 -180ق) را در [[الکتاب]] گزارش کند، اصالتش را بسنجد و سرانجام به روش‌شناسی آن بپردازد. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
نویسنده هدف خود را، خدمت به زبان قرآن کریم و [[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|کتاب]] [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] دانسته که یکی از مهم‌ترین میراث‌فرهنگی زبان عربی شمرده می‌شود.<ref>متن | نویسنده هدف خود را، خدمت به زبان قرآن کریم و [[كتاب سيبويه و يليه تحصيل عين الذهب من معدن جوهر الأدب في علم مجازات العرب|کتاب]] [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] دانسته که یکی از مهم‌ترین میراث‌فرهنگی زبان عربی شمرده می‌شود.<ref>متن کتاب، ص568</ref> او می‌گوید برای فراهم‌ساختن این پژوهش مراحل ذیل را به ترتیب پیمودم: | ||
#مطالعه صفحه به صفحه کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] از آغاز تا انجام و شماره‌گذاری شواهد شعری و یادداشت‌کردن آن در دفتری مخصوص | #مطالعه صفحه به صفحه کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] از آغاز تا انجام و شماره‌گذاری شواهد شعری و یادداشت‌کردن آن در دفتری مخصوص | ||
#جستجوی هر یک از شواهد در منابع با استفاده از نمایه اشعار و کتاب [[معجم الشواهد العربیة]] نوشته [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام هارون]] | #جستجوی هر یک از شواهد در منابع با استفاده از نمایه اشعار و کتاب [[معجم الشواهد العربیة]] نوشته [[هارون، عبدالسلام محمد|عبدالسلام هارون]] | ||
#تحلیل و پردازش اطلاعات گردآوری‌شده و نگارش کتاب.<ref>مقدمه | #تحلیل و پردازش اطلاعات گردآوری‌شده و نگارش کتاب.<ref>مقدمه کتاب، ص10.</ref> | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
این کتاب از مقدمه، 2 بخش و خاتمه به ترتیب ذیل تشکیل شده است: | این کتاب از مقدمه، 2 بخش و خاتمه به ترتیب ذیل تشکیل شده است: | ||
*'''مقدمه''' نویسنده در اینجا، زندگی، شخصیت، آثار و شاگردان [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را شناسانده و توضیحاتی درباره ارزش، روش و نسخه‌های خطی "الکتاب" و شرح‌های آن و همچنین شروح شواهد شعری او افزوده است.<ref> | *'''مقدمه''' نویسنده در اینجا، زندگی، شخصیت، آثار و شاگردان [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را شناسانده و توضیحاتی درباره ارزش، روش و نسخه‌های خطی "الکتاب" و شرح‌های آن و همچنین شروح شواهد شعری او افزوده است.<ref>همان، ص23-117.</ref> | ||
#'''گزارش و سنجش شواهد شعری سیبویه'''<ref>متن | #'''گزارش و سنجش شواهد شعری سیبویه'''<ref>متن کتاب، ص119-274.</ref> | ||
##روایت کتاب سیبویه و اثر آن در شواهدش<ref> | ##روایت کتاب سیبویه و اثر آن در شواهدش<ref>همان، ص121-204.</ref> | ||
##سنجش شواهد<ref> | ##سنجش شواهد<ref>همان، ص205-274.</ref> | ||
###ساختگی بودن برخی از شواهد شعری در کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] - به فرض پذیرش - خدشه‌ای به اعتبارش وارد نمی‌کند زیرا 11 مورد است؛ یعنی فقط یک درصد از همه شواهد آن.<ref> | ###ساختگی بودن برخی از شواهد شعری در کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] - به فرض پذیرش - خدشه‌ای به اعتبارش وارد نمی‌کند زیرا 11 مورد است؛ یعنی فقط یک درصد از همه شواهد آن.<ref>همان، ص273.</ref> | ||
#'''روش سیبویه در بهره‌گیری از شواهد شعری'''<ref> | #'''روش سیبویه در بهره‌گیری از شواهد شعری'''<ref>همان، ص275-558.</ref> | ||
##انتخاب شواهد<ref> | ##انتخاب شواهد<ref>همان، ص277.</ref> | ||
##شعر و روایات متعدد<ref> | ##شعر و روایات متعدد<ref>همان، ص345.</ref> | ||
## شعر و لهجه‌ها<ref> | ## شعر و لهجه‌ها<ref>همان، ص441.</ref> | ||
## شعر و ضرورت<ref> | ## شعر و ضرورت<ref>همان، ص489.</ref> | ||
*'''خاتمه''' نویسنده در سخن پایانی بخش‌ها و فصل‌های کتاب حاضر را معرفی کرده و نتیجه‌های هرکدام را به‌صورت خلاصه نوشته است.<ref> | *'''خاتمه''' نویسنده در سخن پایانی بخش‌ها و فصل‌های کتاب حاضر را معرفی کرده و نتیجه‌های هرکدام را به‌صورت خلاصه نوشته است.<ref>همان، ص559-568.</ref> | ||
*##ضرورت شعری در نظر [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، رخصتی است که به شاعر داده شده تا در صورت نیاز، تعبیری مخالف متعارف ولی مطابق قوانین زبان عربی بگوید که پیوندی (مشابهت یا بازگشت به اصل) با محتوای کلام منثور دارد.<ref> | *##ضرورت شعری در نظر [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، رخصتی است که به شاعر داده شده تا در صورت نیاز، تعبیری مخالف متعارف ولی مطابق قوانین زبان عربی بگوید که پیوندی (مشابهت یا بازگشت به اصل) با محتوای کلام منثور دارد.<ref>همان، ص566-568.</ref> | ||
==منابع نویسنده== | ==منابع نویسنده== | ||
نویسنده برای نگارش این اثر، از 234 منبع به زبان عربی (217 کتاب چاپی، 15 نسخه خطی و 2 نشریه) در موضوعات بلاغی، نحوی، اشعار، لغوی، روایی و.. استفاده کرده است.<ref> | نویسنده برای نگارش این اثر، از 234 منبع به زبان عربی (217 کتاب چاپی، 15 نسخه خطی و 2 نشریه) در موضوعات بلاغی، نحوی، اشعار، لغوی، روایی و.. استفاده کرده است.<ref>همان، ص569- 590.</ref> | ||
فهرست محتوا، کتابنامه، قافیه‌ها و شعرها در پایان کتاب آمده است. | فهرست محتوا، کتابنامه، قافیه‌ها و شعرها در پایان کتاب آمده است. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۶
| شواهد الشعر في کتاب سيبويه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جمعه، خالد عبد الکريم (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة دار العروبة |
| مکان نشر | کویت |
| سال نشر | 1425ق - 2005م |
| چاپ | 3 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /س۹ج۸ 6101 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، شعر (ابهام‌زدایی) را ببینید.
شواهد الشعر في کتاب سيبويه، نوشته خالد عبدالکريم جمعه، پایان‌نامه دکترا در رشته ادبیات عربی در دانشگاه قاهره و پذیرفته‌شده با درجه عالی سال 1980م، است که با تلاش ۴ساله برای نگارش این اثر، موفق شده تمامی استشهادهای شعری؛ سیبویه (140 -180ق) را در الکتاب گزارش کند، اصالتش را بسنجد و سرانجام به روش‌شناسی آن بپردازد.
هدف و روش
نویسنده هدف خود را، خدمت به زبان قرآن کریم و کتاب سیبویه دانسته که یکی از مهم‌ترین میراث‌فرهنگی زبان عربی شمرده می‌شود.[۱] او می‌گوید برای فراهم‌ساختن این پژوهش مراحل ذیل را به ترتیب پیمودم:
- مطالعه صفحه به صفحه کتاب سیبویه از آغاز تا انجام و شماره‌گذاری شواهد شعری و یادداشت‌کردن آن در دفتری مخصوص
- جستجوی هر یک از شواهد در منابع با استفاده از نمایه اشعار و کتاب معجم الشواهد العربیة نوشته عبدالسلام هارون
- تحلیل و پردازش اطلاعات گردآوری‌شده و نگارش کتاب.[۲]
ساختار
این کتاب از مقدمه، 2 بخش و خاتمه به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- مقدمه نویسنده در اینجا، زندگی، شخصیت، آثار و شاگردان سیبویه را شناسانده و توضیحاتی درباره ارزش، روش و نسخه‌های خطی "الکتاب" و شرح‌های آن و همچنین شروح شواهد شعری او افزوده است.[۳]
- خاتمه نویسنده در سخن پایانی بخش‌ها و فصل‌های کتاب حاضر را معرفی کرده و نتیجه‌های هرکدام را به‌صورت خلاصه نوشته است.[۱۳]
منابع نویسنده
نویسنده برای نگارش این اثر، از 234 منبع به زبان عربی (217 کتاب چاپی، 15 نسخه خطی و 2 نشریه) در موضوعات بلاغی، نحوی، اشعار، لغوی، روایی و.. استفاده کرده است.[۱۵]
فهرست محتوا، کتابنامه، قافیه‌ها و شعرها در پایان کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.