مولانا، سید ابوالحسن: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'آيت‌الله خويى' به 'آيت‌الله خويى')
    جز (جایگزینی متن - ' (عج)' به '(عج)')
     
    (۹۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR00091.jpg|بندانگشتی|مولانا، ابوالحسن]]
    [[پرونده:NUR00091.jpg|بندانگشتی|مولانا، سید ابوالحسن]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|مولانا، ابوالحسن
    ! نام!! data-type="authorName" |مولانا، سید ابوالحسن
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| آیت‌الله مولانا
    | data-type="authorOtherNames" | آیت‌الله مولانا


    موسوی تبریزی، سید ابوالحسن بن علی
    موسوی تبریزی، سید ابوالحسن بن علی
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |[[سیّد على مولانا]]
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1303 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |27 جمادى الاول سال 1343ق برابر با چهارشنبه 3 دى ماه سال 1303ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|نجف اشرف
    | data-type="authorBirthPlace" |نجف اشرف
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1426 هـ.ق
    | data-type="authorDeathDate" |1426 ق
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[مدنی|سید اسدالله مدنى]]
     
    [[گلپایگانی، سید محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانى]]
     
    [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]
     
    [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایى]]
     
    [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]]
     
    [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]]
     
    [[حجت کوه‌کمری، سید محمد|آیت‌الله حجت]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[احسن الدلالات فی حل الاشکالات عن احکام اولاد الکلالات‏]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: محقق
    | data-type="authorWritings" |[[احسن الدلالات فی حل الاشکالات عن احکام اولاد الکلالات]]
    [[الحلیه فی حرمه حلق اللحیه]]


    [[الحلیة فی حرمة حلق اللحیة]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    [[النجم الزاهر فی صلاة المسافر]]


    [[النجم الزاهر فی صلاة المسافر]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
    [[القواعد العلية في الفوائد الأصولية]]
    |-class='articleCode'
    |- class="articleCode"
    |کد مولف
    |کد مؤلف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE91AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00091AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    {{کاربردهای دیگر| مولانا (ابهام زدایی)}}
    '''سید ابوالحسن مولانا'''  (1303-1383ش)، فقیه، مجتهد، از شاگردان [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]]، [[حجت کوه‌کمری، سید محمد|آیت‌الله حجت]]، [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]]


    == ولادت ==
    او فرزند آیت‌الله حاج سید على مولاناى تبریزى در 27 جمادى الاول سال 1343ق برابر با چهارشنبه سوم دى ماه سال 1303ش، درنجف اشرف متولد شد.


    «آيت‌الله حاج سيد ابوالحسن مولانا تبريزى» فرزند آيت‌الله حاج سيد على مولاناى تبريزى در 27 جمادى الاول سال 1343ق برابر با چهارشنبه سوم دى ماه سال 1303ش، درنجف اشرف متولد شد.
    نسبت خاندان وى به امام هفتم(ع) مى‌رسد. تحصیل در علوم دینى و تفقه در خاندان ایشان موروثى است.


    نسبت خاندان وى به امام هفتم(ع) مى‌رسد. تحصيل در علوم دينى و تفقه در خاندان ايشان موروثى است.
    سید ابوالحسن سه ساله بود که دوره درس پدرشان در حوزه علمیه نجف به اتمام رسید و به همراه والدین به تبریز، زادگاه اجدادى برگشت.


    سيد ابوالحسن سه ساله بود كه دوره درس پدرشان در حوزه علميه نجف به اتمام رسيد و به همراه والدين به تبريز، زادگاه اجدادى برگشت.
    == تحصیلات ==
    وى دوره ابتدایى را در مدارس جدید گذراند و بعد از آن سه سال را در حوزه علمیه دینى تبریز، دروس مقدماتى در حوزه‌ها را نزد والد گرامى‌شان و برخى دیگر از استادان فراگرفت.


    وى دوره ابتدايى را در مدارس جديد گذراند و بعد از آن سه سال را در حوزه علميه دينى تبريز، دروس مقدماتى در حوزه‌ها را نزد والد گرامى‌شان و برخى ديگر از استادان فراگرفت.
    کتاب‌هاى جامع المقدمات، سیوطى، جامى، مغنى اللبیب، مطول، کتاب کبرى و حاشیه در منطق را از پدر بزرگوارش آقا [[سیّد على مولانا]]، حاج شیخ على اکبر نحوى، آقا میرزا محمود انصارى و میرزا ابوالفضل صدیقى سرابى آموخت.


    وى در 19 سالگى، برابر با روز ششم اسفند ماه سال 1321 (روز هفتم جمادى الاولى 1362) به قم مهاجرت كرد. دوره اقامت وى در قم و اشتغال به تحصيلش در مدارس علميه دارالشفا، فيضيه و حجتيه، 14سال استمرار يافت و موفق شد از محضر علماى مبرز و طراز اول مانند آيات عظام حاج سيد اسدالله مدنى، آقا شيخ موسى زنجانى، سيد محمد باقر سلطانى طباطبايى، سيد محمد رضا گلپايگانى، سيد شهاب الدين مرعشى نجفى، آقا سيد حسين قاضى تبريزى، [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] و حضرت امام خمينى(ره) توشه علمى و اخلاقى برگيرند.
    وى در 19 سالگى، برابر با روز ششم اسفند ماه سال 1321ش (روز هفتم جمادى الاولى 1362ق) به قم مهاجرت کرد. دوره اقامت وى در قم و اشتغال به تحصیلش در مدارس علمیه دارالشفا، فیضیه و حجتیه، 14سال استمرار یافت و موفق شد از محضر علماى مبرز و طراز اول مانند آیات عظام حاج [[مدنی|سید اسدالله مدنى]]، آقا شیخ [[موسى زنجانى]]، [[سيد محمدباقر سلطانى طباطبايى|سید محمدباقر سلطانى طباطبایى]]، [[گلپایگانی، سید محمدرضا|سید محمدرضا گلپایگانى]]، [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]، آقا [[سيد حسين قاضى تبريزى|سید حسین قاضى تبریزى]]، [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایى]] و [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]](ره) توشه علمى و اخلاقى برگیرند.


    وى براى مدت 10 سال، در درس خارج فقه آيت‌الله بروجردى و آيت‌الله حجت حاضر شد و كليه درس‌هاى اين دو تن را به رشته تحرير درآورد. لذا اساس مبانى فقهى وى از تفكر اين دو فقيه عالى‌قدر حوزه علميه قم نشات مى‌گيرد.
    وى براى مدت 10 سال، در درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردى]] و [[حجت کوه‌کمری، سید محمد|آیت‌الله حجت]] حاضر شد و کلیه درس‌هاى این دو تن را به رشته تحریر درآورد. لذا اساس مبانى فقهى وى از تفکر این دو فقیه عالى‌قدر حوزه علمیه قم نشات مى‌گیرد.


    == اقامت درنجف اشرف ==
    == اقامت درنجف اشرف ==


    وى پس از شرکت فعال و مجدانه در دروس علماى قم، عازم نجف اشرف شده و در جوار بارگاه ملکوتى [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|امیرالمؤمنین(ع)]]، رحل اقامت افکند. گرچه مدت این بیتوته چندان دراز نبود، اما در همین مدت، از درس فقه و اصول حضرت آیت‌الله حاج [[خویی، ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویى]] و حاج [[حلی، حسین|شیخ حسین حلى]] استفاده کرد.


    وى پس از شركت فعال و مجدانه در دروس علماى قم، عازم نجف اشرف شده و در جوار بارگاه ملكوتى اميرالمومنين(ع)، رحل اقامت افكند. گرچه مدت اين بيتوته چندان دراز نبود، اما در همين مدت، از درس فقه و اصول حضرت آيت‌الله حاج سيد ابوالقاسم خويى و حاج شيخ حسين حلى استفاده كرد.
    وى پس از مراجعت به تبریز و اقامت یک ساله در این شهر، عازم تهران گردید، اما حسب الامر والد محترمشان، به تبریز بازگشت که منجر به اقامت دایم ایشان در تبریز گردید.
     
    وى پس از مراجعت به تبريز و اقامت يك ساله در اين شهر، عازم تهران گرديد، اما حسب الامر والد محترمشان، به تبريز بازگشت كه منجر به اقامت دايم ايشان در تبريز گرديد.
     
    == مشايخ اجازات ==
     
     
    فهرست اجازاتى كه علما به نام ايشان صادر كرده‌اند، از تنوع خاص برخوردار است كه نشان‌گر مقام بلند علمى ايشان است كه نام برخى از مشايخ ايشان عبارت است آيات عظام:


    1- سيد شهاب‌الدين مرعشى نجفى؛
    == مشایخ اجازات ==


    2- محمد صالح مازندرانى؛
    فهرست اجازاتى که علما به نام ایشان صادر کرده‌اند، از تنوع خاص برخوردار است که نشان‌گر مقام بلند علمى ایشان است که نام برخى از مشایخ ایشان عبارت است آیات عظام:


    3- امام سيد عبدالحسين شرف‌الدين موسوى؛
    #سید [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|شهاب‌الدین مرعشى نجفى]]؛
    #محمد صالح مازندرانى؛
    #امام [[شرف‌الدین، سید عبدالحسین|سید عبدالحسین شرف‌الدین]] موسوى؛
    #[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقا بزرگ طهرانى]]؛
    #میرزا على غروى علیارى؛
    #نصرالله شبسترى.


    4- آقا بزرگ طهرانى؛
    وى در امور حسبیه نیز از طرف آیات عظام [[طباطبایی حکیم، سید محمدسعید|سید محمد سعید حکیم]]، [[خویی، ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویى]]، [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|مرعشى نجفى]] و [[سيد محمد وحيدى|سید محمد وحیدى]] مجوز داشتند.


    5- ميرزا على غروى عليارى؛
    ایشان بعدها خود براى گروهى، اجازه روایى صادر کرده‌اند.


    6- نصرالله شبسترى.
    وى در دوره اقامت خود در تبریز، از هرنظر، منبع خیر و برکت بوده‌اند. ایشان در این شهر، از جمله سطح [[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]]، [[كتاب المكاسب|مکاسب]] [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصارى]]، منظومه سبزوارى و اخلاق را براى طالبان علوم دینى تدریس می‌کردند.


    وى در امور حسبيه نيز از طرف آيات عظام سيد محمد سعيد حكيم، سيد ابوالقاسم خويى، مرعشى نجفى و سيد محمد وحيدى مجوز داشتند.
    از ویژگى‌هاى شایان ایشان، آراسته بودن‌شان به اخلاق حمیده و رفتار کریمه با عموم بود. نوع سلوک مخلصانه و تواضع و آگاهى وى سبب شده بود تا جوانان شهر با طیب خاطر به ایشان رجوع کنند و ایشان را سنگ صبور خویش به حساب آورند. ارتباط و علقه مودت‌آمیز دو جانبه جوانان و او در روز تشییع جنازه ایشان به خوبى خود را نشان داد.


    ايشان بعدها خود براى گروهى، اجازه روايى صادر كرده‌اند.
    گذشته از کمک مالى و رسیدگى به مستضعفین در امور عام‌المنفعه و ساخت و مرمت مساجد شهر نیز نقش درخور توجه داشتند. یکى از کارهاى ماندگار ایشان شرکت فعال در بنیان‌گذارى «بنیاد فرهنگى و خیریه نیمه شعبان مسجد آیت‌الله انگجى تبریزى» در سال 1367 است.


    وى در دوره اقامت خود در تبريز، از هرنظر، منبع خير و بركت بوده‌اند. ايشان در اين شهر، از جمله سطح رسائل، مكاسب شيخ انصارى، منظومه سبزوارى و اخلاق را براى طالبان علوم دينى تدريس مى‌كردند.
    وى امام جماعت مسجد «استاد و شاگرد» تبریز بودند. این مسجد را امیر حسین چوپانى بنا نهاده و به نام سلیمان نواده هلاکوخان مغول معروف شده بود. این مسجد را «سلیمانیه» و «علائیه» نیز مى‌گویند. مسجد به مدت 40 سال تعطیل بود و از سال 1380ق که آیت‌الله مولانا در تبریز اقامت اختیار کرد، به همت و سعى ایشان تعمیر گردید.


    از ويژگى‌هاى شايان ايشان، آراسته بودن‌شان به اخلاق حميده و رفتار كريمه با عموم بود. نوع سلوك مخلصانه و تواضع و آگاهى وى سبب شده بود تا جوانان شهر با طيب خاطر به ايشان رجوع كنند و ايشان را سنگ صبور خويش به حساب آورند. ارتباط و علقه مودت‌آميز دو جانبه جوانان و او در روز تشييع جنازه ايشان به خوبى خود را نشان داد.
    == آثار==


    گذشته از كمك مالى و رسيدگى به مستضعفين در امور عام‌المنفعه و ساخت و مرمت مساجد شهر نيز نقش درخور توجه داشتند. يكى از كارهاى ماندگار ايشان شركت فعال در بنيان‌گذارى «بنياد فرهنگى و خيريه نيمه شعبان مسجد آيت‌الله انگجى تبريزى» در سال 1367 است.
    ===فقه و اصول===
    #درر المطالب فی شرح المکاسب
    #النجم الزاهر فی صلاة المسافر
    #ثلاث مسائل
    #تحقیق و تعلیق پیرامون کتاب احسن الدلالات
    #الحلیه فی حرمة حلق اللحیه
    #حاشیه بر توضیح المسائل آیت‌الله خویی
    #مساله ولایت فقیه
    #حاشیه بر منهاج الصالحین آیت‌الله خویی
    #توضیح الاحکام
    #حاشیه بر فرائد الاصول (کتاب)
    #استفتائات
    #تعلیقه بر وجیزه شیخ بهایی


    وى امام جماعت مسجد «استاد و شاگرد» تبريز بودند. اين مسجد را امير حسين چوپانى بنا نهاده و به نام سليمان نواده هلاكوخان مغول معروف شده بود. اين مسجد را «سليمانيه» و «علائيه» نيز مى‌گويند. مسجد به مدت 40 سال تعطيل بود و از سال 1380ق كه آيت‌الله مولانا در تبريز اقامت اختيار كرد، به همت و سعى ايشان تعمير گرديد.
    ===تفسیر، معارف و سیره معصومین(ع)===
    #البیان فی تفسیر القرآن
    #الفاظ مشکله در قرآن
    #[[پیامبر اسلام و کثرت همسر]]
    #چهل حدیث
    #[[شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه]]
    #درّ تابناک در کلمات معصومین
    #[[حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، سرور زنان عالمین]]
    #[[امام مهدی علیه‌السلام و مسئله غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)]]
    #[[مهدی علیه‌السلام و مسئله رجعت]]
    #[[انتظار فرج]]
    #[[الملاحم و الفتن]]
    #[[مهدی علیه‌السلام، نجات دهنده بشر]]
    #راهنمای دین در اصول دین
    {{پایان}}


    == آثار:==
    ===اخلاق===
    #انیس الابرار فی وظایف الاخیار
    #درس‌هایی در اخلاق


    ===فلسفه===
    حاشیه بر منظومه سبزواری


    از وى 32 عنوان كتاب تاليفى باقى مانده است كه تاكنون بيش از 75 عنوان از آن‌ها چاپ و منتشر شده‌اند كه عبارتند از:
    ===ادبیات===
    #حاشیه بر عوامل


    النجم الزهرا فى صلاة المسافر (تقريرات درس آيت‌الله سيد محمد حجت كوه‌كمرى)، ثلث مسائل (تقريرات درس آيت‌الله بروجردى، در حجيت شهرت فتواييه و اجماع و خبر واحد)، احسن الدلالات فى حل اشكالات عن احكام اولاد الكلالات (تحقيق و تعليق بر اصل كتاب كه تاليف آيت‌الله شيخ محمد صالح حايرى مازندرانى است)، حاشيه بر توضيح المسائل [[آيت‌الله خويى]]، الحليه فى حرمة اللحيه (در اين اثر به دلايل تحريم تراشيدن ريش از طريق استدلال از قرآن و سنت و اجماع پرداخته‌اند). توضيح الاحكام (مطابق با فتاوى آيت‌الله مولانا)، مساله ولاية الفقيه، تعليقه بر وجيزه شيخ بهايى (در علم درايه)، پيامبر اسلام(ص) و كثرت همسر (ريشه‌يابى علل تعدد ازدواج حضرت رسول اكرم(ص) و پاسخگويى به شبهه‌ها در اين مورد)، مهدى(ع) و مساله غيبت، مهدى(ع) و مساله رجعت، انتظار فرج، فاطمه زهرا(س)، سرور زنان عالمين، داستان‌هاى راستين، راهنماى دين در اصول دين، مقالات و رسالات آيت‌الله مولانا الملاحم و الفتن.
    ===متفرقه===
    #پاسخ به سئوالات
    #هدیه دوستان
    #زندگی‌نامه آیت‌الله سید محمد مولانا
    #داستان‌های راستین


    ديگر آثار چاپ نشده آن مرحوم عبارتند از: درر المطالب فى شرح المكاسب، حاشيه بر منهاج الصالحين [[آيت‌الله خويى]]، حاشيه بر رسائل شيخ اعظم انصارى، البيان فى تفسير القرآن، الفاظ مشكله در قرآن و شرح نهج‌البلاغه.
    همچنین مقالاتی نیز از وی در جاهای مختلف چاپ شده است که برخی عبارتند از: امام مهدی علیه‌السلام از دیدگاه اهل سنت، مهدویت و اتفاق مسلمین، جواب به ۶ شبهه پیرامون مسئله رجعت، توقیعات یا نامه‌هایی از حضرت مهدی عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف، مهدی موعود و حدیث ثقلین، مقدمه بر تفسیر الوجیز و تقریظ بر کتاب به رنگ آفتاب.


    == رحلت ==
    == رحلت ==


    ایشان هشت و سی دقیقه صبح روز پنجشنبه هفتم خرداد ماه سال 1383ش (برابر با هفتم ربیع‌الثانى سال 1425ق) پس از قرائت زیارت عاشورا جان به جان آفرین تسلیم کرد. پزشکان معالج، علت فوت را سکته مغزى تشخیص دادند. وى هنگام رحلت، 80 سال داشت.


    ايشان بامداد روز پنجشنبه هفتم خرداد ماه سال 1383ش (برابر با هفتم ربيع‌الثانى سال 1425ق) پس از قرائت زيارت عاشورا جان به جان آفرين تسليم كرد. پزشكان معالج، علت فوت را سكته مغزى تشخيص دادند. وى هنگام رحلت، 80 سال داشت.
    ==منابع مقاله==
     
    == منبع مقاله:==
     


    كيهان فرهنگى، شماره 214، به قلم ابراهيم‌زاده گرجى.
    #[[:noormags:9695|ر.ک. ابراهیم زاده گرجی، رمضان، آشنایی با زندگی آیت‌الله حاج سید ابوالحسن مولانا تبریزی، مجله کیهان فرهنگی مرداد 1383 - شماره 214 (‎3 صفحه - از 43 تا 45)]].
    #ر.ک. پاک‌نیا،عبدالکریم، شیداى مهدى(عج)، گلشن ابرار، جلد۶


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == وابسته‌ها ==
    [[احسن الدلالات فی حل الاشکالات عن احکام اولاد الکلالات]]  
    [[احسن الدلالات فی حل الاشکالات عن احکام اولاد الکلالات ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق


    [[الحلیه فی حرمه حلق اللحیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[الحلیه فی حرمه حلق اللحیه]]  


    [[النجم الزاهر فی صلاه المسافر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
    [[النجم الزاهر فی صلاة المسافر]]


    [[ الـقواعد العلیة في الفوائد الأصولیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
    [[مهدی عجل‌الله‌فرجه و مسئله رجعت]]  


    [[ فاطمه زهرا (س) سرور زنان عالمين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[القواعد العلية في الفوائد الأصولية]]  


    [[راهنماي دين در اصول دين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[فاطمه زهرا(س) سرور زنان عالمين]]  


    [[مهدي (عجل الله فرجه) و مسئله رجعت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[راهنمای دين در اصول دين]]


    [[الوجيزة في علم الدراية]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
    [[الوجيزة في علم الدراية]]  


    [[داستانهاي راستين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[داستانهای راستين]]  


    [[خدا نه طبيعت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[خدا نه طبيعت]]  


    [[پيامبر اسلام و کثرت همسر]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[پيامبر اسلام و کثرت همسر]]  


    [[توضيح الأحکام (مطابق با فتاواي ابو الحسن مولانا)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[توضيح الأحکام (مطابق با فتاوای ابوالحسن مولانا)]]  


    [[ در منظوم : تاريخ مختصر چهارده معصوم عليهم السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[در منظوم: تاريخ مختصر چهارده معصوم عليهم‌السلام]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:فقیهان شیعه]]
    [[رده:نویسندگان]]
    [[رده:مهدویت‌پژوهان]]
    [[رده:شاگردان امام خمینی]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله بروجردی]]
    [[رده:شاگردان علامه طباطبایی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۰

    مولانا، سید ابوالحسن
    نام مولانا، سید ابوالحسن
    نام‌های دیگر آیت‌الله مولانا

    موسوی تبریزی، سید ابوالحسن بن علی

    نام پدر سیّد على مولانا
    متولد 27 جمادى الاول سال 1343ق برابر با چهارشنبه 3 دى ماه سال 1303ش
    محل تولد نجف اشرف
    رحلت 1426 ق
    اساتید سید اسدالله مدنى

    سید محمدرضا گلپایگانى

    سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى

    علامه طباطبایى

    امام خمینى

    آیت‌الله بروجردى

    آیت‌الله حجت

    برخی آثار احسن الدلالات فی حل الاشکالات عن احکام اولاد الکلالات

    الحلیه فی حرمه حلق اللحیه

    النجم الزاهر فی صلاة المسافر

    القواعد العلية في الفوائد الأصولية

    کد مؤلف AUTHORCODE00091AUTHORCODE

    سید ابوالحسن مولانا (1303-1383ش)، فقیه، مجتهد، از شاگردان آیت‌الله بروجردى، آیت‌الله حجت، امام خمینى

    ولادت

    او فرزند آیت‌الله حاج سید على مولاناى تبریزى در 27 جمادى الاول سال 1343ق برابر با چهارشنبه سوم دى ماه سال 1303ش، درنجف اشرف متولد شد.

    نسبت خاندان وى به امام هفتم(ع) مى‌رسد. تحصیل در علوم دینى و تفقه در خاندان ایشان موروثى است.

    سید ابوالحسن سه ساله بود که دوره درس پدرشان در حوزه علمیه نجف به اتمام رسید و به همراه والدین به تبریز، زادگاه اجدادى برگشت.

    تحصیلات

    وى دوره ابتدایى را در مدارس جدید گذراند و بعد از آن سه سال را در حوزه علمیه دینى تبریز، دروس مقدماتى در حوزه‌ها را نزد والد گرامى‌شان و برخى دیگر از استادان فراگرفت.

    کتاب‌هاى جامع المقدمات، سیوطى، جامى، مغنى اللبیب، مطول، کتاب کبرى و حاشیه در منطق را از پدر بزرگوارش آقا سیّد على مولانا، حاج شیخ على اکبر نحوى، آقا میرزا محمود انصارى و میرزا ابوالفضل صدیقى سرابى آموخت.

    وى در 19 سالگى، برابر با روز ششم اسفند ماه سال 1321ش (روز هفتم جمادى الاولى 1362ق) به قم مهاجرت کرد. دوره اقامت وى در قم و اشتغال به تحصیلش در مدارس علمیه دارالشفا، فیضیه و حجتیه، 14سال استمرار یافت و موفق شد از محضر علماى مبرز و طراز اول مانند آیات عظام حاج سید اسدالله مدنى، آقا شیخ موسى زنجانى، سید محمدباقر سلطانى طباطبایى، سید محمدرضا گلپایگانى، سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى، آقا سید حسین قاضى تبریزى، علامه طباطبایى و امام خمینى(ره) توشه علمى و اخلاقى برگیرند.

    وى براى مدت 10 سال، در درس خارج فقه آیت‌الله بروجردى و آیت‌الله حجت حاضر شد و کلیه درس‌هاى این دو تن را به رشته تحریر درآورد. لذا اساس مبانى فقهى وى از تفکر این دو فقیه عالى‌قدر حوزه علمیه قم نشات مى‌گیرد.

    اقامت درنجف اشرف

    وى پس از شرکت فعال و مجدانه در دروس علماى قم، عازم نجف اشرف شده و در جوار بارگاه ملکوتى امیرالمؤمنین(ع)، رحل اقامت افکند. گرچه مدت این بیتوته چندان دراز نبود، اما در همین مدت، از درس فقه و اصول حضرت آیت‌الله حاج سید ابوالقاسم خویى و حاج شیخ حسین حلى استفاده کرد.

    وى پس از مراجعت به تبریز و اقامت یک ساله در این شهر، عازم تهران گردید، اما حسب الامر والد محترمشان، به تبریز بازگشت که منجر به اقامت دایم ایشان در تبریز گردید.

    مشایخ اجازات

    فهرست اجازاتى که علما به نام ایشان صادر کرده‌اند، از تنوع خاص برخوردار است که نشان‌گر مقام بلند علمى ایشان است که نام برخى از مشایخ ایشان عبارت است آیات عظام:

    1. سید شهاب‌الدین مرعشى نجفى؛
    2. محمد صالح مازندرانى؛
    3. امام سید عبدالحسین شرف‌الدین موسوى؛
    4. آقا بزرگ طهرانى؛
    5. میرزا على غروى علیارى؛
    6. نصرالله شبسترى.

    وى در امور حسبیه نیز از طرف آیات عظام سید محمد سعید حکیم، سید ابوالقاسم خویى، مرعشى نجفى و سید محمد وحیدى مجوز داشتند.

    ایشان بعدها خود براى گروهى، اجازه روایى صادر کرده‌اند.

    وى در دوره اقامت خود در تبریز، از هرنظر، منبع خیر و برکت بوده‌اند. ایشان در این شهر، از جمله سطح رسائل، مکاسب شیخ انصارى، منظومه سبزوارى و اخلاق را براى طالبان علوم دینى تدریس می‌کردند.

    از ویژگى‌هاى شایان ایشان، آراسته بودن‌شان به اخلاق حمیده و رفتار کریمه با عموم بود. نوع سلوک مخلصانه و تواضع و آگاهى وى سبب شده بود تا جوانان شهر با طیب خاطر به ایشان رجوع کنند و ایشان را سنگ صبور خویش به حساب آورند. ارتباط و علقه مودت‌آمیز دو جانبه جوانان و او در روز تشییع جنازه ایشان به خوبى خود را نشان داد.

    گذشته از کمک مالى و رسیدگى به مستضعفین در امور عام‌المنفعه و ساخت و مرمت مساجد شهر نیز نقش درخور توجه داشتند. یکى از کارهاى ماندگار ایشان شرکت فعال در بنیان‌گذارى «بنیاد فرهنگى و خیریه نیمه شعبان مسجد آیت‌الله انگجى تبریزى» در سال 1367 است.

    وى امام جماعت مسجد «استاد و شاگرد» تبریز بودند. این مسجد را امیر حسین چوپانى بنا نهاده و به نام سلیمان نواده هلاکوخان مغول معروف شده بود. این مسجد را «سلیمانیه» و «علائیه» نیز مى‌گویند. مسجد به مدت 40 سال تعطیل بود و از سال 1380ق که آیت‌الله مولانا در تبریز اقامت اختیار کرد، به همت و سعى ایشان تعمیر گردید.

    آثار

    فقه و اصول

    1. درر المطالب فی شرح المکاسب
    2. النجم الزاهر فی صلاة المسافر
    3. ثلاث مسائل
    4. تحقیق و تعلیق پیرامون کتاب احسن الدلالات
    5. الحلیه فی حرمة حلق اللحیه
    6. حاشیه بر توضیح المسائل آیت‌الله خویی
    7. مساله ولایت فقیه
    8. حاشیه بر منهاج الصالحین آیت‌الله خویی
    9. توضیح الاحکام
    10. حاشیه بر فرائد الاصول (کتاب)
    11. استفتائات
    12. تعلیقه بر وجیزه شیخ بهایی

    تفسیر، معارف و سیره معصومین(ع)

    1. البیان فی تفسیر القرآن
    2. الفاظ مشکله در قرآن
    3. پیامبر اسلام و کثرت همسر
    4. چهل حدیث
    5. شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه
    6. درّ تابناک در کلمات معصومین
    7. حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، سرور زنان عالمین
    8. امام مهدی علیه‌السلام و مسئله غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)
    9. مهدی علیه‌السلام و مسئله رجعت
    10. انتظار فرج
    11. الملاحم و الفتن
    12. مهدی علیه‌السلام، نجات دهنده بشر
    13. راهنمای دین در اصول دین

    اخلاق

    1. انیس الابرار فی وظایف الاخیار
    2. درس‌هایی در اخلاق

    فلسفه

    حاشیه بر منظومه سبزواری

    ادبیات

    1. حاشیه بر عوامل

    متفرقه

    1. پاسخ به سئوالات
    2. هدیه دوستان
    3. زندگی‌نامه آیت‌الله سید محمد مولانا
    4. داستان‌های راستین

    همچنین مقالاتی نیز از وی در جاهای مختلف چاپ شده است که برخی عبارتند از: امام مهدی علیه‌السلام از دیدگاه اهل سنت، مهدویت و اتفاق مسلمین، جواب به ۶ شبهه پیرامون مسئله رجعت، توقیعات یا نامه‌هایی از حضرت مهدی عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف، مهدی موعود و حدیث ثقلین، مقدمه بر تفسیر الوجیز و تقریظ بر کتاب به رنگ آفتاب.

    رحلت

    ایشان هشت و سی دقیقه صبح روز پنجشنبه هفتم خرداد ماه سال 1383ش (برابر با هفتم ربیع‌الثانى سال 1425ق) پس از قرائت زیارت عاشورا جان به جان آفرین تسلیم کرد. پزشکان معالج، علت فوت را سکته مغزى تشخیص دادند. وى هنگام رحلت، 80 سال داشت.

    منابع مقاله

    1. ر.ک. ابراهیم زاده گرجی، رمضان، آشنایی با زندگی آیت‌الله حاج سید ابوالحسن مولانا تبریزی، مجله کیهان فرهنگی مرداد 1383 - شماره 214 (‎3 صفحه - از 43 تا 45).
    2. ر.ک. پاک‌نیا،عبدالکریم، شیداى مهدى(عج)، گلشن ابرار، جلد۶

    وابسته‌ها