ابن اثیر، مبارک بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| data-type="authorOtherNames" | [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]]، مبارک بن محمد | | data-type="authorOtherNames" | [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر جزری]]، مبارک بن محمد | ||
ابن اثیر، اب‍وال‍ب‍رک‍ات | |||
ابن اثیر، مجدالدین مبارک | |||
ابن اثیر جزری، مجدالدین | |||
ابن الاث‍ی‍ر، مبارک بن محمد | |||
مبارک بن محمد ابن اثیر | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" |در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى | | data-type="authorBirthPlace" |در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
[[البدیع في علم العربیة]] | [[البدیع في علم العربیة]] | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03961AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div>{{کاربردهای دیگر|ابن اثیر (ابهام زدایی)}} | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|ابن اثیر (ابهام زدایی)}} | |||
'''مبارك بن محمد بن عبدالواحد شيبانى جزرى موصلى''' (544-606 ق)، معروف به مجدالدین ابن اثیر، رجالى، مفسر، محدِّث و فقيه شافعى مذهب یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى و نویسنده کتاب النهایه في غریب الحدیث است. | '''مبارك بن محمد بن عبدالواحد شيبانى جزرى موصلى''' (544-606 ق)، معروف به مجدالدین ابن اثیر، رجالى، مفسر، محدِّث و فقيه شافعى مذهب یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى (فرزند بزرگتر) و نویسنده کتاب [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایه في غریب الحدیث]] است. | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در 544ق، درعراق ديده به جهان گشود.او برادر بزرگتر عزّالدين و ضياءالدّين | در 544ق، درعراق ديده به جهان گشود.او برادر بزرگتر عزّالدين و ضياءالدّين ابن اثير است كه در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) زاده شد. | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
وى دوران كودكى و نوجوانى را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل كوچ كرد و در آنجا ادبيات را از ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى و ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى، نحوى ضرير و حديث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسى فراگرفت. | وى دوران كودكى و نوجوانى را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل كوچ كرد و در آنجا ادبيات را از ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى و ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى، نحوى ضرير و حديث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسى فراگرفت. | ||
هنگامى كه به حج مى‌رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سكينه، ابوالقاسم يَعيش بن صدقه فُراتى، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن كُلَيْب حَرّانى و ابواحمد عبدالوهاب بن على حديث شنيد. | او همچنین کتاب صحیح بخاری را در موصل در سال 588ق نزد محمّد بن محمّد بن سرايا فرا گرفت.<ref>[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2E802H/%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1_%D8%AC%D8%B2%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7?rowNumber=1 پایگاه جامع تاریخ]</ref> | ||
هنگامى كه به حج مى‌رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سكينه، ابوالقاسم يَعيش بن صدقه فُراتى، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن كُلَيْب حَرّانى و ابواحمد عبدالوهاب بن على حديث شنيد. | |||
== مجدالدین در دستگاه سلجوقیان == | == مجدالدین در دستگاه سلجوقیان == | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
وى مدتى خزانه‌دار سيف‌الدين غازى بن مَودود بن زنگى بود و پس از آن مدتى نيز توسط سيف‌الدين به سرپرستى ديوان جزيره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نيابت ديوان را از سوى وزير جلال‌الدين ابوالحسن على بن منصور اصفهانى عهده‌دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدين قايْماز راه يافت و در آنجا به مقام بلندى رسيد. | وى مدتى خزانه‌دار سيف‌الدين غازى بن مَودود بن زنگى بود و پس از آن مدتى نيز توسط سيف‌الدين به سرپرستى ديوان جزيره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نيابت ديوان را از سوى وزير جلال‌الدين ابوالحسن على بن منصور اصفهانى عهده‌دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدين قايْماز راه يافت و در آنجا به مقام بلندى رسيد. | ||
هنگامى كه در 589ق مجاهدالدين | هنگامى كه در 589ق مجاهدالدين دستگیر و زندانى شد و عزّالدّين مسعود جانشين وى گرديد، وى در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او، به جانشين وى نورالدين ارسلان شاه پيوست و در فرمانروايى نورالدين قدرتى عظيم يافت. | ||
او در سال‌هاى پایانى زندگى، فلج شد و دست و پاى وى ناتوان گرديد و از نوشتن بازماند، از اين‌رو خانه‌نشين شد و رباطى در یکى از آبادى‌هاى پيرامون موصل بنياد نهاد و تمام دارایيش را وقف آن كرد. | او در سال‌هاى پایانى زندگى، فلج شد و دست و پاى وى ناتوان گرديد و از نوشتن بازماند، از اين‌رو خانه‌نشين شد و رباطى در یکى از آبادى‌هاى پيرامون موصل بنياد نهاد و تمام دارایيش را وقف آن كرد. | ||
خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در | خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در همین ايّام جمعى از افاضل روزگار، وى را در كار تصنيف يارى كرده‌اند. | ||
او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، تاج‌الدين عبدالمحسن بن محمد حامض شيخ باجريقى و فخرالدّين بخارى‌از او روايت كرده‌اند. | او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، تاج‌الدين عبدالمحسن بن محمد حامض شيخ باجريقى و فخرالدّين بخارى‌از او روايت كرده‌اند. | ||
قلقشندى در برخى از آثارش | قلقشندى در برخى از آثارش حديث‌هایى را از ابن اثير نقل كرده است. قفطى نيز مى‌گوید: مجدالّدين اجازه روايت تمام آثارش را به وى داده است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۲: | ||
# المُرَصّع في الاباءِ و الامّهات؛ | # المُرَصّع في الاباءِ و الامّهات؛ | ||
# منال الطّالب في شرح طوال الغرائب؛ | # منال الطّالب في شرح طوال الغرائب؛ | ||
# | # النّهایه في غريب الحديث و الاثر؛ | ||
# المختار في مناقب الاخيار؛ | # المختار في مناقب الاخيار؛ | ||
# البديع في علم العربيه؛ | # البديع في علم العربيه؛ | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۲: | ||
[[المرصع | [[المرصع فی الآباء و الامهات و الأبنا و البنات و الأذواء و الذوات]] | ||
[[النهایة في غریب الحدیث و الأثر]] | [[النهایة في غریب الحدیث و الأثر]] | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۵: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۴
| نام | ابن اثیر، مبارک بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد
ابن اثیر، اب‍وال‍ب‍رک‍ات ابن اثیر، مجدالدین مبارک ابن اثیر جزری، مجدالدین ابن الاث‍ی‍ر، مبارک بن محمد مبارک بن محمد ابن اثیر |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 544ق |
| محل تولد | در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) |
| رحلت | 606 ق |
| اساتید | ابوالفضل بن طوسى
ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى |
| برخی آثار | النهایة في غریب الحدیث و الأثر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03961AUTHORCODE |
مبارك بن محمد بن عبدالواحد شيبانى جزرى موصلى (544-606 ق)، معروف به مجدالدین ابن اثیر، رجالى، مفسر، محدِّث و فقيه شافعى مذهب یکى از سه فرزند محمد شیبانى جزرى (فرزند بزرگتر) و نویسنده کتاب النهایه في غریب الحدیث است.
ولادت
در 544ق، درعراق ديده به جهان گشود.او برادر بزرگتر عزّالدين و ضياءالدّين ابن اثير است كه در جزيره ابن عُمَر (اكنون شهر مرزى میان سوريه و تركيه) زاده شد.
تحصیلات
وى دوران كودكى و نوجوانى را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل كوچ كرد و در آنجا ادبيات را از ناصح‌الدين ابومحمد سعيد بن دَهّان بغدادى، ابوبكر يحيى بن سعدون مغربى قُرطُبى و ابوالحزم مكّى بن ريّان بن شَبَّه ماكِسى، نحوى ضرير و حديث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسى فراگرفت.
او همچنین کتاب صحیح بخاری را در موصل در سال 588ق نزد محمّد بن محمّد بن سرايا فرا گرفت.[۱]
هنگامى كه به حج مى‌رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سكينه، ابوالقاسم يَعيش بن صدقه فُراتى، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن كُلَيْب حَرّانى و ابواحمد عبدالوهاب بن على حديث شنيد.
مجدالدین در دستگاه سلجوقیان
وى آن زمان كه در موصل مى‌زيست، به اتابكان زنگى موصل، كه از سوى سلجوقيان فرمانرواى آنجا بودند، نزدیک شد و به وسيله چند تن از حاكمان زنگى به مقام مشاور ویژه و نيز منشى خاص دست يافت.
وى مدتى خزانه‌دار سيف‌الدين غازى بن مَودود بن زنگى بود و پس از آن مدتى نيز توسط سيف‌الدين به سرپرستى ديوان جزيره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نيابت ديوان را از سوى وزير جلال‌الدين ابوالحسن على بن منصور اصفهانى عهده‌دار شد و پس از آن نزد مجاهدالدين قايْماز راه يافت و در آنجا به مقام بلندى رسيد.
هنگامى كه در 589ق مجاهدالدين دستگیر و زندانى شد و عزّالدّين مسعود جانشين وى گرديد، وى در خدمت مسعود درآمد و پس از درگذشت او، به جانشين وى نورالدين ارسلان شاه پيوست و در فرمانروايى نورالدين قدرتى عظيم يافت.
او در سال‌هاى پایانى زندگى، فلج شد و دست و پاى وى ناتوان گرديد و از نوشتن بازماند، از اين‌رو خانه‌نشين شد و رباطى در یکى از آبادى‌هاى پيرامون موصل بنياد نهاد و تمام دارایيش را وقف آن كرد.
خانه او محل گرد آمدن عالمان، اديبان و پژوهشگران علوم قرآنى و معارف دينى بود. گفته‌اند كه در همین ايّام جمعى از افاضل روزگار، وى را در كار تصنيف يارى كرده‌اند.
او در بسيارى از علوم روزگارش توانا بود و در تمام آنها شاگردانى پرورده و نيز آثارى پديد آورده است. فرزندش شهاب قوصى، تاج‌الدين عبدالمحسن بن محمد حامض شيخ باجريقى و فخرالدّين بخارى‌از او روايت كرده‌اند.
قلقشندى در برخى از آثارش حديث‌هایى را از ابن اثير نقل كرده است. قفطى نيز مى‌گوید: مجدالّدين اجازه روايت تمام آثارش را به وى داده است.
آثار
از جمله آثار اوست:
- جامع الاصول من احاديث الرسول؛
- المُرَصّع في الاباءِ و الامّهات؛
- منال الطّالب في شرح طوال الغرائب؛
- النّهایه في غريب الحديث و الاثر؛
- المختار في مناقب الاخيار؛
- البديع في علم العربيه؛
- رسائل ابن اثير؛
- الباهر في الفروق؛
- تهذيب الفصول ابن دَهّان[۲].
پانویس
- ↑ پایگاه جامع تاریخ
- ↑ یوسفی اشکوری، حسن ج2، ص704
منابع مقاله
یوسفی اشکوری،
دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.