منتظری، حسینعلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' الدوله' به 'الدوله') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (س)' به '(س)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | |||
| عنوان = حسینعلى منتظرى | |||
| تصویر = NUR00261.jpg | |||
| | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | |||
| | | نام کامل = منتظری، حسینعلی | ||
| | | نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه عمودی | منتظری، حسینعلی بن علی | آیت‌الله منتظری}} | ||
| | | لقب = | ||
| نسب = | |||
| تخلص = | |||
| نام پدر = حاج على | |||
| ولادت = 1301 ش یا 1922 م، 1341ق | |||
| محل تولد = نجف‌آباد، اصفهان | |||
| کشور تولد = ایران | |||
| محل زندگی = قم | |||
| رحلت = 1388 ش یا 1431 ق یا 2009 م | |||
| شهادت = | |||
| مدفن = حرم حضرت معصومه(س) | |||
| طول عمر = ۸۷ سال | |||
| نام همسر = | |||
| فرزندان = | |||
| خویشاوندان = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| پیشه = | |||
| منصب = قائم مقام رهبری از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ش | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[بروجردی، حسین|مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى]] | [[امام خمینى(ره)]] | [[صدر، سید صدرالدین|سید صدرالدین صدر]] | [[علامه طباطبائى]]}} | |||
| مشایخ = | |||
| معاصرین = | |||
| شاگردان = | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| درجه علمی = | |||
| دانشگاه = | |||
| حوزه = | |||
| علایق پژوهشی = | |||
| سبک نوشتاری = | |||
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[رساله استفتائات (منتظری)]] | [[كتاب الخمس (منتظری)]] | [[الأفق أو الآفاق في مسألة الهلال]] | [[دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الاسلامىة]] | [[مبانی فقهی حکومت اسلامی]] | [[کتاب الصوم (منتظری)]] | [[دراسات في المکاسب المحرمة]]}} | |||
| وبگاه = | |||
| امضا = | |||
| کد مؤلف = AUTHORCODE00261AUTHORCODE | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|منتظری (ابهام زدایی)}} | |||
آیت‌الله | '''حسینعلى منتظرى''' (۱۳۰۱-۱۳۸۸ش)، مرجع تقلید، از اساتید حوزه علمیه قم، از مبارزین دوران ستم شاهی، عضو شورای انقلاب اسلامی ایران، رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی، قائم مقام رهبری از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ش، از شاگردان [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] و [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] | ||
[[منتظری، احمد|حجت‌الاسلام احمد منتظری]] فرزند ایشان است. | |||
== ولادت == | |||
در اول مهر سال 1301ش (برابر با اول صفر 1341ق) در شهر نجف‌آباد - 24 کیلومترى غرب اصفهان - در خانواده‌اى زحمتکش به دنیا آمد. | |||
==ولادت== | |||
پدر وى مرحوم حاج على، کشاورز ساده‌اى بود که در کنار کار روزانه‌اش با کتاب و کتابخانه دمساز و معلم اخلاق و مدرس قرآن بود. مادر ایشان نیز بانویى متقى و پرهیزگار بود که در تربیت و رشد دینى او سعى وافر داشت. | پدر وى مرحوم حاج على، کشاورز ساده‌اى بود که در کنار کار روزانه‌اش با کتاب و کتابخانه دمساز و معلم اخلاق و مدرس قرآن بود. مادر ایشان نیز بانویى متقى و پرهیزگار بود که در تربیت و رشد دینى او سعى وافر داشت. | ||
== | ==تحصیلات== | ||
از هفت سالگى آموختن را با ادبیات فارسى و سپس صرف و نحو عربى آغاز کرد و در سن 12 سالگى با ورود به حوزه علمیه اصفهان مسیر خویش را به‌سوى پیشرفت علمى انتخاب کرد. او در طول هفت سال در اصفهان بسیارى از کتاب‌هاى فقهى، ادبى و فلسفى را به‌تنهایى یا نزد اساتید بزرگى چون حاج آقا رحیم ارباب و حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى خواند و به تدریس آنها مشغول گردید. | از هفت سالگى آموختن را با ادبیات فارسى و سپس صرف و نحو عربى آغاز کرد و در سن 12 سالگى با ورود به حوزه علمیه اصفهان مسیر خویش را به‌سوى پیشرفت علمى انتخاب کرد. او در طول هفت سال در اصفهان بسیارى از کتاب‌هاى فقهى، ادبى و فلسفى را به‌تنهایى یا نزد اساتید بزرگى چون حاج آقا رحیم ارباب و حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى خواند و به تدریس آنها مشغول گردید. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۹: | ||
در نوزده سالگى اصفهان را به قصد ادامه تحصیل در قم ترک نمود. سال 1320ش، با ورود به قم، شروع تحولات چشمگیر در زندگى علمى ایشان بود. در بدو ورود به قم با عالم اندیشمند علامه [[مطهری، مرتضی|مرتضى مطهرى]](ره) آشنا گردید و این دو در کنار یکدیگر براى خودسازى و اصلاح جامعه، جهادى بزرگ را آغاز نمودند و فعالیت‌هاى علمى خود را روزبه‌روز گسترش دادند. | در نوزده سالگى اصفهان را به قصد ادامه تحصیل در قم ترک نمود. سال 1320ش، با ورود به قم، شروع تحولات چشمگیر در زندگى علمى ایشان بود. در بدو ورود به قم با عالم اندیشمند علامه [[مطهری، مرتضی|مرتضى مطهرى]](ره) آشنا گردید و این دو در کنار یکدیگر براى خودسازى و اصلاح جامعه، جهادى بزرگ را آغاز نمودند و فعالیت‌هاى علمى خود را روزبه‌روز گسترش دادند. | ||
== اساتید == | === اساتید === | ||
اساتیدى که در دوران تحصیل از آنها بهره‌مند شده است عبارتند از: | اساتیدى که در دوران تحصیل از آنها بهره‌مند شده است عبارتند از: | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۸: | ||
# مرحوم آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى در اصفهان: «نهج‌البلاغة»؛ | # مرحوم آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى در اصفهان: «نهج‌البلاغة»؛ | ||
# مرحوم آیت‌الله مجدالعلماء در اصفهان: «هیئت» فارسى و «تشريح الأفلاك» [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]] در علم هیئت قدیم؛ | # مرحوم آیت‌الله مجدالعلماء در اصفهان: «هیئت» فارسى و «تشريح الأفلاك» [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]] در علم هیئت قدیم؛ | ||
# مرحوم آیت‌الله [[موسوی خوانساری، احمد|سید احمد خوانسارى]] در قم: کتاب «[[شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام (انتشارات مهدوی)|شوارق]]». | # مرحوم آیت‌الله [[موسوی خوانساری، سید احمد|سید احمد خوانسارى]] در قم: کتاب «[[شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام (انتشارات مهدوی)|شوارق]]». | ||
===اساتید خارج فقه و اصول=== | ===اساتید خارج فقه و اصول=== | ||
# | # [[بروجردی، حسین|مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى]]: قسمت اعظم «فقه و اصول»؛ | ||
# [[امام خمینى(ره)]]: خارج «اصول»، از اول جلد دوم «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|کفایه»]] تا آخر آن به مدت هفت سال که بسیارى از آنها تقریر شده ولى تاکنون به طبع نرسیده است؛ | # [[امام خمینى(ره)]]: خارج «اصول»، از اول جلد دوم «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|کفایه»]] تا آخر آن به مدت هفت سال که بسیارى از آنها تقریر شده ولى تاکنون به طبع نرسیده است؛ | ||
# مرحوم آیت‌الله العظمى [[صدر، صدرالدین|سید صدرالدین صدر]]: خارج «اصول» و «فقه»؛ | # مرحوم آیت‌الله العظمى [[صدر، سید صدرالدین|سید صدرالدین صدر]]: خارج «اصول» و «فقه»؛ | ||
# مرحوم آیت‌الله العظمى حاج [[حجت کوه‌کمری، محمد|سید محمد حجت]]: خارج اصول؛ | # مرحوم آیت‌الله العظمى حاج [[حجت کوه‌کمری، محمد|سید محمد حجت]]: خارج اصول؛ | ||
# مرحوم آیت‌الله العظمى حاج شیخ عباسعلى شاهرودى: خارج اصول. | # مرحوم آیت‌الله العظمى حاج شیخ عباسعلى شاهرودى: خارج اصول. | ||
| خط ۸۵: | خط ۹۴: | ||
البته ناگفته نماند ایشان به تدریس «شرح منظومه» نیز مشهور بوده‌اند و مى‌شود گفت که اکثر شخصیت‌هاى موفق و مطرح که شاگردان دروس خارج حضرت [[امام خمینى(ره)]] و آیت‌الله [[محقق داماد]] بوده‌اند، در بعضى ازدروس سطح و «شرح منظومه» شاگرد ایشان بوده‌اند. | البته ناگفته نماند ایشان به تدریس «شرح منظومه» نیز مشهور بوده‌اند و مى‌شود گفت که اکثر شخصیت‌هاى موفق و مطرح که شاگردان دروس خارج حضرت [[امام خمینى(ره)]] و آیت‌الله [[محقق داماد]] بوده‌اند، در بعضى ازدروس سطح و «شرح منظومه» شاگرد ایشان بوده‌اند. | ||
== | == ارتحال == | ||
آیت‌الله منتظرى سرانجام در 87 سالگى در سحرگاه 29 آذر 1388 (سوم محرم 1431) در شهر مقدّس قم رحلت فرمودند و در جوار حرم کریمه اهل‌بیت حضرت معصومه(س)، کنار فرزند شهیدش محمّد منتظرى آرمید. | |||
== آثار == | |||
از ایشان آثار ذیل در فقه، اصول، کلام و حدیث به‌جاى مانده است: | از ایشان آثار ذیل در فقه، اصول، کلام و حدیث به‌جاى مانده است: | ||
===کتاب‌هاى فارسى=== | ===کتاب‌هاى فارسى=== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# درس‌هایى از نهج‌البلاغة؛ | # درس‌هایى از نهج‌البلاغة؛ | ||
# شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)؛ | # شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)؛ | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۲۳: | ||
# مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر؛ | # مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر؛ | ||
# مبانى نظرى نبوت. | # مبانى نظرى نبوت. | ||
{{پایان}} | |||
=== | ===کتاب‌هاى عربى=== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية؛ | # دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية؛ | ||
# کتاب الزكاة؛ | # کتاب الزكاة؛ | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۳۷: | ||
# كتاب الحدود؛ | # كتاب الحدود؛ | ||
# كتاب الخمس؛ | # كتاب الخمس؛ | ||
# | # تعليقة علی (العروة الوثقی)؛ | ||
# الأحكام الشرعية على مذهب أهل‌البيت(ع)؛ | # الأحكام الشرعية على مذهب أهل‌البيت(ع)؛ | ||
# مناسك الحج والعمرة؛ | # مناسك الحج والعمرة؛ | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۴۴: | ||
# الأفق أو الآفاق(في مسئلة الهلال)؛ | # الأفق أو الآفاق(في مسئلة الهلال)؛ | ||
# منية الطالب (في حكم اللحية و الشارب)؛ | # منية الطالب (في حكم اللحية و الشارب)؛ | ||
# رسالة مفتوحة (ردا على | # رسالة مفتوحة (ردا على دعایات شنيعة على الشيعة و تراثهم)؛ | ||
# موعود الأديان؛ | # موعود الأديان؛ | ||
# الإسلام دين الفطرة؛ | # الإسلام دين الفطرة؛ | ||
# محاضرات في الأصول (تقریرات درس [[امام خمینى(ره)]]). | # محاضرات في الأصول (تقریرات درس [[امام خمینى(ره)]]). | ||
{{پایان}} | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۵۴: | ||
{{فقیهان شیعه}} | {{فقیهان شیعه}} | ||
{{جامعه مدرسین}} | |||
{{سرور زنان جهان}} | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر]] | [[البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر]] | ||
[[استفتاءات مسایل ضمان]] | [[استفتاءات مسایل ضمان]] | ||
[[رساله | [[رساله استفتائات (منتظری)]] | ||
[[كتاب الخمس (منتظری)]] | [[كتاب الخمس (منتظری)]] | ||
[[كتاب الخمس (منتظری) (ویرایش جدید)]] | |||
[[درسهایی از نهج‌البلاغه]] | |||
[[درسهایی از نهج‌البلاغه]] | |||
[[فضیلت حضرت زهرا علیهاالسلام بر حضرت مریم علیهاالسلام]] | |||
[[خطبه حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام و ماجرای فدک]] | |||
[[احکام و مناسک حج]] | |||
[[الأفق أو الآفاق في مسألة الهلال]] | [[الأفق أو الآفاق في مسألة الهلال]] | ||
[[دراسات | [[دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الاسلامية]] | ||
[[مبانی فقهی حکومت اسلامی]] | [[مبانی فقهی حکومت اسلامی]] | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۸۹: | ||
[[دراسات في المکاسب المحرمة]] | [[دراسات في المکاسب المحرمة]] | ||
[[درس‌گفتار حکمت (شرح منظومه)]] | |||
[[پاسخ به پرسش‌های دینی]] | |||
[[الاحكام الشرعیه علی مذهب اهل البیت علیهم‌السلام]] | [[الاحكام الشرعیه علی مذهب اهل البیت علیهم‌السلام]] | ||
[[احکام پزشکی (منتظری)]] | [[احکام پزشکی (منتظری)]] | ||
[[نظام | [[نظام الحكم في الإسلام؛ خلاصة كتاب دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية]] | ||
[[معارف و احکام بانوان]] | [[معارف و احکام بانوان]] | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۲۰۴: | ||
[[معارف و احکام نوجوانان]] | [[معارف و احکام نوجوانان]] | ||
[[ | [[التعليقة على العروة الوثقى (منتظری)]] | ||
[[حکومت دینی و حقوق انسان]] | [[حکومت دینی و حقوق انسان]] | ||
[[پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون | [[پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر]] | ||
[[کتاب الحدود]] | [[کتاب الحدود]] | ||
[[ | [[كتاب الزكاة (منتظری)]] | ||
[[نهاية الأصول]] | [[نهاية الأصول]] | ||
| خط ۱۹۸: | خط ۲۲۶: | ||
[[محاضرات في الأصول (امام خمینی، روح الله)]] | [[محاضرات في الأصول (امام خمینی، روح الله)]] | ||
[[ | [[درسهائی از نهج‌البلاغة (35-1)]] | ||
[[مناسک الحج و العمرة علی مذهب أهل‌البیت علیهم‌السلام و أعمال المدینة المنورة و زیاراتها]] | |||
[[مناسک الحج و العمرة علی مذهب | |||
[[رساله توضیح المسائل (اردو)]] | [[رساله توضیح المسائل (اردو)]] | ||
| خط ۲۱۴: | خط ۲۴۰: | ||
[[کتاب الإجارة و الغصب و الوصیة]] | [[کتاب الإجارة و الغصب و الوصیة]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مراجع تقلید]] | |||
[[رده:اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] | |||
[[رده:امامان جمعه تهران]] | |||
[[رده:شاگردان امام خمینی]] | |||
[[رده:درگذشتگان 1388]] | |||
[[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران]] | |||
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۹
| حسینعلى منتظرى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | منتظری، حسینعلی |
| نام‌های دیگر |
|
| نام پدر | حاج على |
| ولادت | 1301 ش یا 1922 م، 1341ق |
| محل تولد | نجف‌آباد، اصفهان، ایران |
| محل زندگی | قم |
| رحلت | 1388 ش یا 1431 ق یا 2009 م |
| مدفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| طول عمر | ۸۷ سال |
| منصب | قائم مقام رهبری از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ش |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
برای دیگر کاربردها، منتظری (ابهام زدایی) را ببینید.
حسینعلى منتظرى (۱۳۰۱-۱۳۸۸ش)، مرجع تقلید، از اساتید حوزه علمیه قم، از مبارزین دوران ستم شاهی، عضو شورای انقلاب اسلامی ایران، رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی، قائم مقام رهبری از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸ش، از شاگردان آیت‌الله بروجردی و امام خمینی
حجت‌الاسلام احمد منتظری فرزند ایشان است.
ولادت
در اول مهر سال 1301ش (برابر با اول صفر 1341ق) در شهر نجف‌آباد - 24 کیلومترى غرب اصفهان - در خانواده‌اى زحمتکش به دنیا آمد.
پدر وى مرحوم حاج على، کشاورز ساده‌اى بود که در کنار کار روزانه‌اش با کتاب و کتابخانه دمساز و معلم اخلاق و مدرس قرآن بود. مادر ایشان نیز بانویى متقى و پرهیزگار بود که در تربیت و رشد دینى او سعى وافر داشت.
تحصیلات
از هفت سالگى آموختن را با ادبیات فارسى و سپس صرف و نحو عربى آغاز کرد و در سن 12 سالگى با ورود به حوزه علمیه اصفهان مسیر خویش را به‌سوى پیشرفت علمى انتخاب کرد. او در طول هفت سال در اصفهان بسیارى از کتاب‌هاى فقهى، ادبى و فلسفى را به‌تنهایى یا نزد اساتید بزرگى چون حاج آقا رحیم ارباب و حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى خواند و به تدریس آنها مشغول گردید.
در نوزده سالگى اصفهان را به قصد ادامه تحصیل در قم ترک نمود. سال 1320ش، با ورود به قم، شروع تحولات چشمگیر در زندگى علمى ایشان بود. در بدو ورود به قم با عالم اندیشمند علامه مرتضى مطهرى(ره) آشنا گردید و این دو در کنار یکدیگر براى خودسازى و اصلاح جامعه، جهادى بزرگ را آغاز نمودند و فعالیت‌هاى علمى خود را روزبه‌روز گسترش دادند.
اساتید
اساتیدى که در دوران تحصیل از آنها بهره‌مند شده است عبارتند از:
اساتید سطح
- مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى در اصفهان: «شرح لمعه» و مقدارى از «رسائل» و «مکاسب»؛
- مرحوم آیت‌الله سید مهدى حجازى در اصفهان: قسمتى از «رسائل»؛
- مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالرزاق قائینى در قم: قسمت‌هایى از «مکاسب»؛
- مرحوم آیت‌الله حاج آقا رضا بهاءالدینى در قم: قسمتى از «رسائل»؛
- مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد در قم: «کفایه» و قسمتى از «مکاسب».
اساتید فلسفه، منطق، هیئت، نهج‌البلاغة و اخلاق
- امام خمینى(ره): «اسفار»، از مبحث نفس تا آخر معاد جسمانى و نیز درس اخلاق؛
- مرحوم آیت‌الله علامه طباطبائى: مباحث پیش‌نویس درس‌هاى «اصول فلسفه و روش رئالیسم»؛
- مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین شیخ جواد فریدنى: قسمتى از «منظومه حکمت»؛
- مرحوم آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى در اصفهان: «نهج‌البلاغة»؛
- مرحوم آیت‌الله مجدالعلماء در اصفهان: «هیئت» فارسى و «تشريح الأفلاك» شیخ بهایى در علم هیئت قدیم؛
- مرحوم آیت‌الله سید احمد خوانسارى در قم: کتاب «شوارق».
اساتید خارج فقه و اصول
- مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى: قسمت اعظم «فقه و اصول»؛
- امام خمینى(ره): خارج «اصول»، از اول جلد دوم «کفایه» تا آخر آن به مدت هفت سال که بسیارى از آنها تقریر شده ولى تاکنون به طبع نرسیده است؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى سید صدرالدین صدر: خارج «اصول» و «فقه»؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى حاج سید محمد حجت: خارج اصول؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى حاج شیخ عباسعلى شاهرودى: خارج اصول.
تدریس
آیت‌الله منتظرى از جوانى تا آخر عمر مشغول تدریس بودند؛ ابتدا دروس مقدماتى را تدریس می‌فرمودند و بعدها به تدریس مستمر سطح مشغول شدند؛ سپس به تدریس خارج اشتغال یافتند که در اعلامیه‌هاى سال 1344ش، از ایشان به‌عنوان استاد مسلم خارج فقه یاد شده است.
البته ناگفته نماند ایشان به تدریس «شرح منظومه» نیز مشهور بوده‌اند و مى‌شود گفت که اکثر شخصیت‌هاى موفق و مطرح که شاگردان دروس خارج حضرت امام خمینى(ره) و آیت‌الله محقق داماد بوده‌اند، در بعضى ازدروس سطح و «شرح منظومه» شاگرد ایشان بوده‌اند.
ارتحال
آیت‌الله منتظرى سرانجام در 87 سالگى در سحرگاه 29 آذر 1388 (سوم محرم 1431) در شهر مقدّس قم رحلت فرمودند و در جوار حرم کریمه اهل‌بیت حضرت معصومه(س)، کنار فرزند شهیدش محمّد منتظرى آرمید.
آثار
از ایشان آثار ذیل در فقه، اصول، کلام و حدیث به‌جاى مانده است:
کتاب‌هاى فارسى
- درس‌هایى از نهج‌البلاغة؛
- شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)؛
- از آغاز تا انجام؛
- اسلام دین فطرت؛
- موعود ادیان؛
- مبانى فقهى حکومت اسلامى؛
- رساله توضیح المسائل؛
- رساله استفتائات؛
- رساله حقوق؛
- احکام پزشکى؛
- احکام و مناسک حج؛
- احکام عمره مفرده؛
- معارف و احکام نوجوان؛
- معارف و احکام بانوان؛
- استفتائات مسائل ضمان؛
- جلوه‌هاى ماندگار (پند، حکمت، سرگذشت)؛
- حکومت دینى و حقوق انسان؛
- مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر؛
- مبانى نظرى نبوت.
کتاب‌هاى عربى
- دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية؛
- کتاب الزكاة؛
- دراسات في المكاسب المحرمة؛
- نهاية الأصول (تقریرات درس آیت‌الله العظمى بروجردى)؛
- نظام الحكم في الإسلام؛
- البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر (تقریرات درس آیت‌الله بروجردى)؛
- كتاب الصوم؛
- كتاب الحدود؛
- كتاب الخمس؛
- تعليقة علی (العروة الوثقی)؛
- الأحكام الشرعية على مذهب أهل‌البيت(ع)؛
- مناسك الحج والعمرة؛
- مجمع الفوائد؛
- من المبدأ إلى المعاد (في حوار بين طالبين)؛
- الأفق أو الآفاق(في مسئلة الهلال)؛
- منية الطالب (في حكم اللحية و الشارب)؛
- رسالة مفتوحة (ردا على دعایات شنيعة على الشيعة و تراثهم)؛
- موعود الأديان؛
- الإسلام دين الفطرة؛
- محاضرات في الأصول (تقریرات درس امام خمینى(ره)).
منابع مقاله
ر.ک: ایزدی، مصطفی، «گذری بر زندگی فقیه عالیقدر آیت‌الله منتظری»، نشر سروش، تهران، 1361.
وابسته‌ها
البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر
كتاب الخمس (منتظری) (ویرایش جدید)
فضیلت حضرت زهرا علیهاالسلام بر حضرت مریم علیهاالسلام
خطبه حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام و ماجرای فدک
الأفق أو الآفاق في مسألة الهلال
دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الاسلامية
الاحكام الشرعیه علی مذهب اهل البیت علیهم‌السلام
نظام الحكم في الإسلام؛ خلاصة كتاب دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية
التعليقة على العروة الوثقى (منتظری)
پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر
محاضرات في الأصول (امام خمینی، روح الله)
مناسک الحج و العمرة علی مذهب أهل‌البیت علیهم‌السلام و أعمال المدینة المنورة و زیاراتها