گرامی، محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' »' به '»')
    جز (جایگزینی متن - 'قمی (ابهام زدایی)' به 'قمی (ابهام‌زدایی)')
     
    (۷۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    [[پرونده:NUR01288.jpg|بندانگشتی|گرامی، محمدعلی]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|گرامی، محمدعلی
    |-
    |نام های دیگر
    |data-type='authorOtherNames'|
    |-
    |نام پدر
    |data-type='authorfatherName'|
    |-
    |متولد
    |data-type='authorbirthDate'|1317 هـ.ش
    |-
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    |-
    |رحلت
    |data-type='authorDeathDate'|
    |-
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    |-
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[درسهائی از علوم قرآن]]


    [[شناخت قرآن (گرامی)]]
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    | عنوان =آیت‌الله محمدعلی گرامی
    | تصویر = NUR01288.jpg
    | اندازه تصویر=
    | توضیح تصویر=
    |سرشناسی =
    |نام کامل =آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی
    |نام‌های دیگر=
    |لقب =
    |نسب =
    |تخلص =
    |نام پدر=عباس
    |ولادت = مهر ماه سال 1317ش
    |محل تولد =قم
    |کشور تولد =ایران
    |محل زندگی=
    |رحلت =
    |شهادت =
    |مدفن =
    |طول عمر=
    |نام همسر=
    |فرزندان=
    |خویشاوند سرشناس =
    |دین =
    |مذهب =
    |پیشه =فقیه
    |درجه علمی=اجتهاد
    |دانشگاه =
    |علایق پژوهشی =
    |کد پدیدآور=
    |منصب =
    |پس از=
    |پیش از=
    |اساتید ={{فهرست جعبه عمودی | [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله ‌العظمى بروجردى]] | [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] | [[اراکی، محمدعلی|اراکی]]| [[گلپایگانی، سید محمدرضا|گلپايگانی]]}} 
    |مشایخ =
    |معاصرین=
    |شاگردان =
    |اجازه اجتهاد از =
    |آثار={{فهرست جعبه عمودی | [[درسهایی از علوم قرآن]] | [[شناخت قرآن (گرامی)]] | [[نگاهی به بردگی]]| [[جنبش ذاتی طبيعت (حرکت جوهری)]]}} 
    |سبک نوشتاری =
    |وبگاه رسمی =
    |امضا  =
    |کد مؤلف =AUTHORCODE01288AUTHORCODE}}
    {{کاربردهای دیگر|قمی (ابهام‌زدایی)}}


    [[‏درباره مالکيت خصوصی در اسلام]]
    '''محمدعلى گرامى''' (متولد ۱۳۱۷ش)، از مراجع تقلید شیعه، فقیه، اصولی، مفسر قرآن، از مبارزین انقلاب اسلامی علیه رژیم ستم‌شاهی


    [[مذهب تشيع آينده تاريخ بشريت]]
    == ولادت ==
    |-class='articleCode'
    آیت‌الله محمدعلی گرامی فرزند عباس، در مهر ماه سال 1317ش، برابر با رجب 1357ق در شهر قم متولد شد. پدرش در اصل قمى است و همشيره‌زاده مرحوم آيت‌الله‌ آقاى شيخ ابوالقاسم كبير قمى كه معروف به علم و زهد هستند، مى‌باشد.<ref>ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص19</ref>
    |کد مولف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE1288AUTHORCODE
    |}
    </div>


    ==ولادت==
    ==تحصیلات==


    '''محمدعلى گرامى'''، فرزند عباس، در مهر ماه سال 1317ش، در شهر قم متولد شد. پدرش در اصل قمى است و همشيره‌زاده مرحوم آيت‌الله‌ آقاى آشيخ ابوالقاسم كبير قمى كه معروف به علم و زهد هستند، مى‌باشد.
    تحصيلات ابتدائى را در مدرسه‌اى به نام مدرسه باقريه كه در كنار مدرسه فيضيه واقع شده بود، شروع كرد. بعدها آنجا را خريدند و جزيى از مسجد اعظم شد. مدير آن مدرسه، مرحوم آقا رضا برقعى، اخوى حاج آقا مرتضى برقعى از وعاظ معروف قم بود. وى پس از آن، سيكل را گرفت، در سال 1328 يا 1329 و يا 1330 تحصيلات حوزوى را شروع كرد و شش سال دروس مقدمات و سطح را طى دو سال خواندند.<ref>ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص26</ref>


    ==اساتید==
    وى از ابتداى ورود به حوزه از محضر اساتيد بزرگوارى همچون حاج آقا حسين جزائرى، حاج آقا ستوده، آقاى سلطانى، آشيخ يعقوب زنجانى، اصغرآقا طاهرى كنى استفاده برده و دروس مقدمات را به پايان رساندند.


    ==کسب علم و دانش==
    در سال 35 يا 36ش بود كه به درس [[خمینی، سید روح‌الله|مرحوم امام]] و [[بروجردی، حسین|مرحوم بروجردى]] رفتند. مقدارى از «[[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]]» و «[[كتاب المكاسب|مكاسب]]» را نزد آقاى [[مشکینی اردبیلی، علی|مشكينى]] خواندند. در مقطع سطح، مقدارى از «منظومه» را هم نزد آقاى [[منتظری، حسینعلی|منتظرى]] فراگرفتند. «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» را نيز نزد استاد سلطانى و [[مجاهدی|محمد مجاهدی تبریزی]] آموخت.


    تحصيلات ابتدائى را در مدرسه‌اى به نام مدرسه باقريه كه در كنار مدرسه فيضيه واقع شده بود، شروع كرد. بعدها آنجا را خريدند و جزيى از مسجد اعظم شد. مدير آن مدرسه، مرحوم آقا رضا برقعى، اخوى حاج آقا مرتضى برقعى از وعاظ معروف قم بود. وى پس از آن، سيكل شبانه را شروع كرد و شش سال را طى دو سال خواندند.
    ايشان پس از خواندن مقدمات و سطوح متوسطه و عاليه در سن 18 سالگی در درس خارج فقه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله بروجردی]] و [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى قدس‌سره]] شرکت نموده و از اساتيد ديگری همچون آيات عظام [[اراکی، محمدعلی|اراکی]]، [[گلپایگانی، سید محمدرضا|گلپايگانی]]، [[حائری، مرتضی|حائری]]، [[محقق داماد، سید محمد|محقق داماد]]، [[شریعتمداری، کاظم|شريعتمدارى]]، [[آملی، هاشم|ميرزا هاشم آملی]] استفاده نمودند و در فلسفه و تفسير نيز از محضر [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبایی ره]] کسب فيض نمودند.<ref>ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص35-36</ref>


    وى عاشق طلبه شدن بود و علاقه‌مند به فراگيرى دروس حوزوى. خود، در اين موضوع مى‌گويد: «در آن زمان گاهى از طرف پدرم وجوه شرعى خدمت آقاى بروجردى مى‌بردم. ديدار ايشان تأثير عجيبى بر من مى‌گذاشت. من عاشق طلبگى بودم و تحت تأثير آقاى تربتى واعظ، طلبه شدم. پدر و نزديكانم با طلبه شدنم مخالف بودند. با خدا خيلى راز و نياز داشتم كه خدا! من دوست دارم طلبه شوم. شبى در خواب ديدم كه سيدى به حجره تجارتى پدرم آمد و روى نيمكت مقابل ميزش نشست و مرا هم پهلوى خودش نشاند، نوازش كرد و مقدارى پول به من داد. از خواب كه بيدار شدم، خيلى خوشحال شدم و تعبير كردم كه طلبه مى‌شوم و شهريه مى‌گيرم. براى كسى خوابم را تعريف نكردم. البته قبلا كمى درس عربى خوانده بودم و اين روايت را ديده بودم كه: «استعينوا فى قضاء الحوائج بكتمانها»؛ بنابراين، خوابم را براى كسى نگفتم تا شايد مستجاب شود».
    ==فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی==
    او از ابتدا شروع مبارزات دوران ستم‌شاهی در جریان مبارزات قرار داشته و فعالیت‌های گسترده‌ای در جریان انجمن‌های ایالتی و ولایتی سال 41 و سپس در دوره دوم و سوم مبارزات (رفراندوم و کاپیتولاسیون) داشتند که بارها مورد اذیت و آزار ساواک قرار گرفتند که از جمله باید به تبعید سال 1344 و زندان سال 51 و سپس زندان حدود چهار ساله 1352 تا آخر 1355 و آنگاه تبعید سال 1356 تا نزدیک پیروزی انقلاب اشاره نمود.<ref>ر.ک: گرامی، محمدعلی، ج2، ص3-4</ref>


    بر اين اساس، وى در سال 1328 يا 1329 و يا 1330 تحصيلات حوزوى را شروع كرد.
    پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گرامی در 25 فروردین 1358ش از سوی [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] مأمور شد با سفر به شهرکرد و بازدید از کمیته‌های این شهر و شهرهای اطراف، به وضع آنان رسیدگی کند و مردم را از اختلاف و تفرقه در شرایط خاص پرهیز دهد. اما این سفر به دلیل تردید [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی]] با این تصمیم لغو گردید.<ref>ر.ک: رضایی، زهره، ص555 - 556</ref>


    ==اساتید==
    همچنین در کرج جمعیتی با نام «المراقبون» تشکیل داد تا ضمن دفاع از وضع شهر، توطئه‌های گروه‌های مخالف را خنثی کنند.<ref>ر.ک: رضایی، زهره، ص557</ref>


    '''اساتيد وى از ابتداى ورود به حوزه'''
    گرامی تلاش اصلی خود را پس از پیروزی انقلاب، صرف فعالیت‌های علمی - فرهنگی و تدریس کرد و سالها به تدریس درس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است.<ref>ر.ک: گرامی، محمدعلی، ج2، ص3-4</ref>


    از محضر اساتيد بزرگوارى همچون حاج آقا حسين جزائرى، حاج آقا ستوده، آقاى سلطانى، آشيخ يعقوب زنجانى، اصغرآقا طاهرى كنى استفاده برده و دروس مقدمات را به پايان رساندند. در سال 35 يا 36ش بود كه به درس مرحوم امام و مرحوم آقاى بروجردى رفتند. مقدارى از «[[فرائد الاصول (طبع انتشارات اسلامی)|رسائل]] » و «[[كتاب المكاسب|مكاسب]] » را نزد آقاى [[مشکینی اردبیلی، علی|مشكينى]]  خواندند. در مقطع سطح، مقدارى از «منظومه» را هم نزد آقاى [[منتظری، حسینعلی|منتظرى]] فراگرفتند. «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» را نيز نزد استاد سلطانى و مجاهدى آموخت. آيت‌الله گرامى درس خارج را نزد اساتيد بزرگوارى همچون آيات عظام بروجردى، [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]]، آقاى حائرى، داماد، مرحوم آ[[آملی، هاشم|ميرزا هاشم آملى]]، فريد اراكى و شريعتمدارى فراگرفتند.
    == آثار ==
    [[پرونده: نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی.jpg|بندانگشتی|300px| [https://www.noorsoft.org/fa/software/View/6398 نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی] ]]
    {{ستون-شروع|2}}


    == آثار ==
    # استفتائات؛
    # استفتائات؛
    # آغاز فلسفه؛
    # آغاز فلسفه؛
    # بررسى ملاك‌هاى روانى در اسلام؛
    # بررسى ملاك‌هاى روانى در اسلام؛
    # خدا در نهج البلاغه؛
    # خدا در نهج‌البلاغة؛
    # دولت جمهورى اسلامى؛
    # دولت جمهورى اسلامى؛
    # زراعت خصوصى؛
    # زراعت خصوصى؛
    # شرح منظومة السبزوارى (المنطق)؛
    # شرح منظومة السبزوارى (المنطق)؛
    # مالكيت‌ها؛
    # مالكيت‌ها؛
    # محمد(ص) رسول الله و مبانى ايدئولوژى اسلامى او؛
    # محمد(ص) رسول‌الله و مبانى ايدئولوژى اسلامى او؛
    # مرزها؛
    # مرزها؛
    # مقدمه‌اى بر امامت؛
    # مقدمه‌اى بر امامت؛
    خط ۷۷: خط ۹۴:
    # نگاهى به بردگى؛
    # نگاهى به بردگى؛
    # نگاهى نو به ملاك حرمت ربا و حيل؛
    # نگاهى نو به ملاك حرمت ربا و حيل؛
    و...
    و...<ref>[http://www.ayat-gerami.ir/list.asp?L=1&t=2Table&gid=14 پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت‌الله گرامی] </ref>
    {{پایان}}
     
    قابل توجه این که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور متن کامل ۳۶ عنوان از آثار آیت‌الله گرامی به همراه  165 جلسه قواعد فقهیه را در مجموعه‌ای به نام مجموعه آثار آیت‌الله‌العظمی محمدعلی گرامی قمی  منتشر کرده است.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/View/6398 ر.ک: مجموعه آثار آیت‌الله العظمی محمدعلی گرامی قمی، مرکز کامپیوتری علوم اسلامی]</ref>
    ==پانويس ==
    <references />
     
    ==منابع مقاله==
    #[[:noormags:2146790|رضایی، زهره؛ گرامی، محمدعلی؛ پایگاه مجلات تخصصی نور، دانشنامه امام خمینی جلد هشتم (فلسفه - مالکیت) (‎7 صفحه - از 551 تا 557)]].
    #گرامی، محمدعلی، خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381ش
    #گرامی، محمدعلی، استفتاءات، دفتر حضرت آیت‌الله العظمی گرامی، قم - ایران، 1382ش
    #[http://www.ayat-gerami.ir پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله گرامی]


    {{فقیهان شیعه}}
    {{فقیهان شیعه}}
    {{جامعه مدرسین}}
    == وابسته‌ها ==
    == وابسته‌ها ==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[درسهائی از علوم قرآن]]
     
    [[درسهایی از علوم قرآن]]


    [[شناخت قرآن (گرامی)]]
    [[شناخت قرآن (گرامی)]]
    [[نگاهی به بردگی]]
    [[جنبش ذاتی طبيعت (حرکت جوهری)]]


    [[مقصود الطالب في تقرير مطالب المنطق و الحاشية‏‏]]  
    [[مقصود الطالب في تقرير مطالب المنطق و الحاشية‏‏]]  
    خط ۹۳: خط ۱۲۸:


    [[آغاز فلسفه (ترجمه بدایة الحکمة)]]  
    [[آغاز فلسفه (ترجمه بدایة الحکمة)]]  
    [[خدا در نهج‌البلاغه]]
    [[عدالت اجتماعی در اسلام]]


    [[المعلقات علی العروة الوثقی]]
    [[المعلقات علی العروة الوثقی]]


    [[المعلقات علی ملحقات العروة الوثقی]]
    [[المعلقات علی ملحقات العروة الوثقی]]
    [[التعليقة علی تحرير الوسيلة للإمام الخميني (گرامی)]]


    [[درباره مالکيت خصوصي در اسلام]]
    [[درباره مالکيت خصوصي در اسلام]]
    خط ۱۰۸: خط ۱۴۹:
    [[شرح منظومه السبزواري (قده)]]
    [[شرح منظومه السبزواري (قده)]]


    [[مقدمه اي بر امامت]]
    [[مقدمه‌ای بر امامت]]


    [[مرزها]]
    [[مرزها]]
    [[خدا در نهج البلاغه]]


    [[رساله توضيح المسائل]]
    [[رساله توضيح المسائل]]
    خط ۱۳۸: خط ۱۷۷:
    [[مالکيت ها]]
    [[مالکيت ها]]


    [[خودسازي و مسائل رواني]]
    [[خودسازی و مسائل رواني]]


    [[تفکر]]
    [[تفکر]]


    [[نگاهي به بردگي]]
    [[نگاهي به سيستم سیاسی اسلام]]
     
    [[نگاهي به سيستم سياسي اسلام]]
     
    [[جنبش ذاتي طبيعت (حرکت جوهري)]]


    [[حاکميت و قانون اساسي در اسلام]]
    [[حاکميت و قانون اساسي در اسلام]]
    خط ۱۵۸: خط ۱۹۳:
    [[التعلیقة علی تحریر الوسیلة]]
    [[التعلیقة علی تحریر الوسیلة]]


    [[عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه های جامعه، اقتصاد، سیاست و حکومت]]  
    [[نخستین مناسبات فکری تشیع]]


    [[نخستین مناسبات فکری تشیع]]


    [[پایان]]


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله بروجردی]]
    [[رده:مراجع تقلید]]
    [[رده:تیر (1400)]]
    [[رده:اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]]
    [[رده:شاگردان امام خمینی]]
    [[رده:شاگردان آیت‌الله مشکینى]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۰۶

    آیت‌الله محمدعلی گرامی
    NUR01288.jpg
    نام کاملآیت‌الله محمدعلی گرامی قمی
    نام پدرعباس
    ولادتمهر ماه سال 1317ش
    محل تولدقم، ایران
    پیشهفقیه
    اطلاعات علمی
    درجه علمیاجتهاد
    اساتید
    برخی آثار

    محمدعلى گرامى (متولد ۱۳۱۷ش)، از مراجع تقلید شیعه، فقیه، اصولی، مفسر قرآن، از مبارزین انقلاب اسلامی علیه رژیم ستم‌شاهی

    ولادت

    آیت‌الله محمدعلی گرامی فرزند عباس، در مهر ماه سال 1317ش، برابر با رجب 1357ق در شهر قم متولد شد. پدرش در اصل قمى است و همشيره‌زاده مرحوم آيت‌الله‌ آقاى شيخ ابوالقاسم كبير قمى كه معروف به علم و زهد هستند، مى‌باشد.[۱]

    تحصیلات

    تحصيلات ابتدائى را در مدرسه‌اى به نام مدرسه باقريه كه در كنار مدرسه فيضيه واقع شده بود، شروع كرد. بعدها آنجا را خريدند و جزيى از مسجد اعظم شد. مدير آن مدرسه، مرحوم آقا رضا برقعى، اخوى حاج آقا مرتضى برقعى از وعاظ معروف قم بود. وى پس از آن، سيكل را گرفت، در سال 1328 يا 1329 و يا 1330 تحصيلات حوزوى را شروع كرد و شش سال دروس مقدمات و سطح را طى دو سال خواندند.[۲]

    اساتید

    وى از ابتداى ورود به حوزه از محضر اساتيد بزرگوارى همچون حاج آقا حسين جزائرى، حاج آقا ستوده، آقاى سلطانى، آشيخ يعقوب زنجانى، اصغرآقا طاهرى كنى استفاده برده و دروس مقدمات را به پايان رساندند.

    در سال 35 يا 36ش بود كه به درس مرحوم امام و مرحوم بروجردى رفتند. مقدارى از «رسائل» و «مكاسب» را نزد آقاى مشكينى خواندند. در مقطع سطح، مقدارى از «منظومه» را هم نزد آقاى منتظرى فراگرفتند. «كفايه» را نيز نزد استاد سلطانى و محمد مجاهدی تبریزی آموخت.

    ايشان پس از خواندن مقدمات و سطوح متوسطه و عاليه در سن 18 سالگی در درس خارج فقه آيت‌الله بروجردی و امام خمينى قدس‌سره شرکت نموده و از اساتيد ديگری همچون آيات عظام اراکی، گلپايگانی، حائری، محقق داماد، شريعتمدارى، ميرزا هاشم آملی استفاده نمودند و در فلسفه و تفسير نيز از محضر علامه طباطبایی ره کسب فيض نمودند.[۳]

    فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی

    او از ابتدا شروع مبارزات دوران ستم‌شاهی در جریان مبارزات قرار داشته و فعالیت‌های گسترده‌ای در جریان انجمن‌های ایالتی و ولایتی سال 41 و سپس در دوره دوم و سوم مبارزات (رفراندوم و کاپیتولاسیون) داشتند که بارها مورد اذیت و آزار ساواک قرار گرفتند که از جمله باید به تبعید سال 1344 و زندان سال 51 و سپس زندان حدود چهار ساله 1352 تا آخر 1355 و آنگاه تبعید سال 1356 تا نزدیک پیروزی انقلاب اشاره نمود.[۴]

    پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گرامی در 25 فروردین 1358ش از سوی امام خمینی مأمور شد با سفر به شهرکرد و بازدید از کمیته‌های این شهر و شهرهای اطراف، به وضع آنان رسیدگی کند و مردم را از اختلاف و تفرقه در شرایط خاص پرهیز دهد. اما این سفر به دلیل تردید امام خمینی با این تصمیم لغو گردید.[۵]

    همچنین در کرج جمعیتی با نام «المراقبون» تشکیل داد تا ضمن دفاع از وضع شهر، توطئه‌های گروه‌های مخالف را خنثی کنند.[۶]

    گرامی تلاش اصلی خود را پس از پیروزی انقلاب، صرف فعالیت‌های علمی - فرهنگی و تدریس کرد و سالها به تدریس درس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است.[۷]

    آثار

    1. استفتائات؛
    2. آغاز فلسفه؛
    3. بررسى ملاك‌هاى روانى در اسلام؛
    4. خدا در نهج‌البلاغة؛
    5. دولت جمهورى اسلامى؛
    6. زراعت خصوصى؛
    7. شرح منظومة السبزوارى (المنطق)؛
    8. مالكيت‌ها؛
    9. محمد(ص) رسول‌الله و مبانى ايدئولوژى اسلامى او؛
    10. مرزها؛
    11. مقدمه‌اى بر امامت؛
    12. منطق مقارن؛
    13. نگاهى به سيستم سياسى اسلام؛
    14. درس‌هايى از علوم قرآن؛
    15. شناخت قرآن؛
    16. مقصود الطالب فى تقرير مطالب المنطق و الحاشية؛
    17. المعلقات على العروة الوثقى؛
    18. مذهب تشيع آينده تاريخ بشريت؛
    19. نگاهى به بردگى؛
    20. نگاهى نو به ملاك حرمت ربا و حيل؛

    و...[۸]

    قابل توجه این که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور متن کامل ۳۶ عنوان از آثار آیت‌الله گرامی به همراه 165 جلسه قواعد فقهیه را در مجموعه‌ای به نام مجموعه آثار آیت‌الله‌العظمی محمدعلی گرامی قمی منتشر کرده است.[۹]

    پانويس

    1. ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص19
    2. ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص26
    3. ر.ک: احمدی، محمدرضا، ص35-36
    4. ر.ک: گرامی، محمدعلی، ج2، ص3-4
    5. ر.ک: رضایی، زهره، ص555 - 556
    6. ر.ک: رضایی، زهره، ص557
    7. ر.ک: گرامی، محمدعلی، ج2، ص3-4
    8. پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت‌الله گرامی
    9. ر.ک: مجموعه آثار آیت‌الله العظمی محمدعلی گرامی قمی، مرکز کامپیوتری علوم اسلامی

    منابع مقاله

    1. رضایی، زهره؛ گرامی، محمدعلی؛ پایگاه مجلات تخصصی نور، دانشنامه امام خمینی جلد هشتم (فلسفه - مالکیت) (‎7 صفحه - از 551 تا 557).
    2. گرامی، محمدعلی، خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381ش
    3. گرامی، محمدعلی، استفتاءات، دفتر حضرت آیت‌الله العظمی گرامی، قم - ایران، 1382ش
    4. پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله گرامی

    وابسته‌ها

    درسهایی از علوم قرآن

    شناخت قرآن (گرامی)

    نگاهی به بردگی

    جنبش ذاتی طبيعت (حرکت جوهری)

    مقصود الطالب في تقرير مطالب المنطق و الحاشية‏‏

    شرح منظومة السبزواري (گرامی)

    منطق مقارن

    آغاز فلسفه (ترجمه بدایة الحکمة)

    خدا در نهج‌البلاغه

    عدالت اجتماعی در اسلام

    المعلقات علی العروة الوثقی

    المعلقات علی ملحقات العروة الوثقی

    التعليقة علی تحرير الوسيلة للإمام الخميني (گرامی)

    درباره مالکيت خصوصي در اسلام

    المنطق المقارن

    حديث: «لو لا فاطمه...»

    فلسفه: مقدمات، شناخت، ديالکتيک و ادراکات حقيقي و اعتباري

    شرح منظومه السبزواري (قده)

    مقدمه‌ای بر امامت

    مرزها

    رساله توضيح المسائل

    منهاج الفلاح في الأحکام‌الدينية

    آغاز فلسفه (ويرايش جديد)

    مقصود الطالب في تقرير مطالب المنطق و الحاشية (ويرايش جديد)

    استفتائات

    مالکیت خصوصی در اسلام

    درباره حديث (لولا فاطمه..) (ويرايش قديم)

    فلسفه

    احکام و مناسک حج عمره

    مذهب

    مذهب تشيع آينده تاريخ بشريت

    مالکيت ها

    خودسازی و مسائل رواني

    تفکر

    نگاهي به سيستم سیاسی اسلام

    حاکميت و قانون اساسي در اسلام

    لولا علي(ع)

    نگاهی نو به ملاک حرمت ربا و حیل

    مناسک الحج و العمرة

    التعلیقة علی تحریر الوسیلة

    نخستین مناسبات فکری تشیع