بطلیوسی، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵

بطلیوسی، عبدالله بن محمد

نام	بطلیوسی، عبدالله بن محمد
نام‎های دیگر
نام پدر	محمد
متولد	444ق
محل تولد	اندلس
رحلت	521 ق
اساتید	برادرش ابوالحسن على ابوالفضل بغدادى ابوسعيد وراق عبدالدائم قيروانى ابوعلى غسانى
برخی آثار	الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة الإقتضاب في شرح أدب الکتاب
کد مؤلف	AUTHORCODE00780AUTHORCODE

ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى (444 –521 ق)، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى

ولادت

در سال 444ق /1052م به دنيا آمد.

نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند.

تحصیلات

بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت.

او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هایى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت.

بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد.

سرانجام وى از زندان گريخت و با سرودن قصيده‌اى ستايش‌آميز، به دربار المستعين بالله ابن هود در سرقسطه پناه برد.

بطليوسى پس از سقوط ملوك الطوايف، گويا بر اثر اوضاع آشفته‌اى كه در پى تاخت و تازهاى مسيحيان از يك‌سو و به قدرت رسيدن مرابطون از سوى ديگر، بر آن ديار حاكم شده بود، از خدمت به امرا و سلاطين روى برتافت و از آن پس، در بلنسيه سكنى گزيد و تا پايان عمر در همان‌جا زيست و به تأليف، تصنيف و تربيت دانش‌پژوهان همت گماشت.

در ميان شاگردان برجسته وى، مى‌توان به قاضى عياض و ابن اقليشى مقرى، اشاره كرد.

وى با بيشتر مشاهير علم و ادب روزگار خود دوستى و مجالست داشت و مكاتباتى ميان آنان رد و بدل مى‌شد.

بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند.

بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هایى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبک ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است.

وفات

وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست.

آثار

از جمله آثار بطليوسى است:

الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة.
الحلل في شرح ابيات الجمل.
الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب.
الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار.
الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم.
الإسم و المسمى.
شروح سقط الزند.
شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء.
الفرق بين الأحرف الخمسة.
المثلث في اللغة بغداد.
المسائل و الأجوبة.

منابع مقاله

دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهیمى.

وابسته‌ها

الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة

الإقتضاب في شرح أدب الکتاب

الإنصاف في التنبية علی المعاني و الأسباب التي أوجبت الإختلاف بین المسلمين في آرائهم

شروح سقط الزند

مجموع رسائل اليواقيت في علوم الحديث

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00780.jpg|بندانگشتی|بطلیوسی، عبدالله بن محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|بطلیوسی، عبدالله بن محمد
+! نام!! data-type="authorName" |بطلیوسی، عبدالله بن محمد
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |محمد
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |444ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |اندلس
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|521 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |521 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |برادرش ابوالحسن على
+ابوالفضل بغدادى
+ابوسعيد وراق
+عبدالدائم قيروانى
+ابوعلى غسانى
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة]]
-|-class='articleCode'
+[[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]]
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE780AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00780AUTHORCODE
 |}
 </div>
+'''ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى''' (444 –521 ق)، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى
-«ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى»، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى، در سال 444ق1052/م به دنيا آمد.
+== ولادت ==
+در سال 444ق /1052م به دنيا آمد.
 نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند.
+== تحصیلات ==
 بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت.
-او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هايى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت.
+او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هایى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت.
 بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد.
@@ خط ۵۲: / خط ۶۵: @@
 بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند.
-بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هايى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبك ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است.
+بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هایى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبک ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است.
+== وفات ==
 وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست.
 == آثار==
 از جمله آثار بطليوسى است:
-- الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة.
+{{ستون-شروع|2}}
+# الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة.
+# الحلل في شرح ابيات الجمل.
+# الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب.
+# الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار.
+# الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم.
+# الإسم و المسمى.
+# شروح سقط الزند.
+# شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء.
+# الفرق بين الأحرف الخمسة.
+# المثلث في اللغة بغداد.
+# المسائل و الأجوبة.
+{{پایان}}
-- الحلل في شرح ابيات الجمل.
+==منابع مقاله==
-- الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب.
+[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7847 دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهیمى].
-- الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-- الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم.
-- الإسم و المسمى.
+[[الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة]]
-- شروح سقط الزند.
+[[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]]
-- شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء.
+[[الإنصاف في التنبية علی المعاني و الأسباب التي أوجبت الإختلاف بین المسلمين في آرائهم]]
-- الفرق بين الأحرف الخمسة.
+[[شروح سقط الزند]]
-- المثلث في اللغة بغداد.
+[[مجموع رسائل اليواقيت في علوم الحديث]]
-- المسائل و الأجوبة.
-== منبع مقاله==
-دائرة المعارف بزرگ اسلامى، زير نظر [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|كاظم موسوى بجنوردى]]، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهيمى.
-== وابسته‌ها ==
-{{وابسته‌ها}}
-[[الحدایق فی المطالب العالیه الفلسفیه العویصه]]
-[[الإقتضاب في شرح أدب الکتاب]]
-[[شروح سقط الزند]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]