مکی بن حموش: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '/ نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده' به '')
    جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR03551.jpg|بندانگشتی|مکی بن حموش]]
    [[پرونده:NUR03551.jpg|بندانگشتی|مکی بن حموش]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|مکی بن حموش
    ! نام!! data-type="authorName" |مکی بن حموش
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| ق‍ی‍س‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌
    | data-type="authorOtherNames" | ق‍ی‍س‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌


    ق‍ی‍روان‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش
    ق‍ی‍روان‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش
    خط ۱۲: خط ۱۲:
    اب‍ن‌ ح‍م‍وش‌، م‍ک‍ی ‌ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌
    اب‍ن‌ ح‍م‍وش‌، م‍ک‍ی ‌ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌


    قیسی، ابیمحمد مکی
    قیسی، ابی‌محمد مکی


    ابن ابیطالب قیسی، ابومحمد مکی
    ابن ابی‌طالب قیسی، ابومحمد مکی


    مقری، ابومحمد بن ابیطالب
    مقری، ابومحمد بن ابیطالب


    ان‍دل‍س‍ی‌ ق‍ی‍س‍ی‌، اب‍و م‍ح‍م‍د م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌ طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌
    ان‍دل‍س‍ی‌ ق‍ی‍س‍ی‌، اب‍وم‍ح‍م‍د م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌


    م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌ طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌
    م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |ح‍م‍وش‌
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|
    | data-type="authorbirthDate" |355ق
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |قيروان
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|437 هـ.ق
    | data-type="authorDeathDate" |437 ق
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[ابوالحسن على بن محمد قابسى]]
     
    [[عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى]]
     
    [[ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز]]
     
    [[ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    | data-type="authorWritings" |[[مکي بن أبي‌طالب و تفسير القرآن]]
    |-class='articleCode'
    |کد مولف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE3551AUTHORCODE
    |}
    </div>


    [[مشکل إعراب القرآن]]


    «ابومحمد مكى بن ابى‌طالب حموش بن محمد بن مختار قيسى قيروانى قرطبى»، محدث، قارى، نحوى و مفسر اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجرى است.
    [[الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه]]


    وى در سال 355ق، در قيروان به دنيا آمد و در همان بلاد، به نشو و نمو پرداخت و در همان جا علوم عربى و دينى از جمله تفسير، حديث و فقه را آموخت. باآنكه وى داراى جايگاه اجتماعى والا و برجسته‌اى بود، متأسفانه از خانواده وى، اطلاع چندانى در دست نيست <ref>ر.ك: قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، ج1، ص10</ref>.
    [[الرعاية لتجويد القراءة و تحقيق لفظ التلاوة]]


    وى علوم ابتدايى و اوليه را نزد شيوخ و علماى قيروان آموخت و در سال 368ق، درحالى‌كه 13 سال بيشتر از عمرش نمى‌گذشت، به مصر مسافرت كرده و علوم حساب و آداب را به مدت شش سال، در آنجا آموخت. سپس در سال 174ق، به قيروان بازگشت و علوم قرآن و قرائت را در آنجا تكميل كرد و پس از آن، مجددا در سال 377ق، به مصر رفته و سپس، عازم مكه مكرمه گرديد و در خلال سال‌هاى 378ق، تا 379ق، علم قرائات را در آنجا فراگرفت. سپس به قيروان برگشت و به حفظ قرآن پرداخت و براى بار سوم، در سال 382ق، به مصر رفت، اما پس از يك سال، به قيروان مراجعت نموده و درحالى‌كه سنش از 28 سال تجاوز نمى‌كرد، به تدريس علم قرائت پرداخت. سپس در سال 387ق، به مكه رفت و تا سال 390ق، در آنجا اقامت نمود و از علما و اكابر آنجا، كسب فيض نمود. وى در سال 399ق، به اندلس رفت و پس از سفرهاى زيادى كه داشت، در قرطبه ساكن گرديد و در سال 437ق، در همان جا بدرود حيات گفت <ref>ر.ك: همان، ص11</ref>.
    [[الهدایة إلی بلوغ النهایة]]
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03551AUTHORCODE
    |}
    </div>
    {{کاربردهای دیگر|مکی (ابهام زدایی)}}
    {{کاربردهای دیگر|قیسی (ابهام زدایی)}}


    == اساتيد ==
    '''ابومحمد مكى بن ابى‌طالب حموش قيسى''' (355 - 437ق)، محدث، قارى، نحوى و مفسر اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجرى است.


    == ولادت ==
    ابومحمد مكى بن ابى‌طالب حموش بن محمد بن مختار قيسى قيروانى قرطبى در سال 355ق، در قيروان به دنيا آمد و در همان بلاد، به نشو و نمو یافت.


    ==الف- در قيروان==
    == تحصیلات ==
    در همان جا علوم عربى و دينى از جمله تفسير، حديث و فقه را آموخت. باآنكه وى داراى جايگاه اجتماعى والا و برجسته‌اى بود، متأسفانه از خانواده وى، اطلاع چندانى در دست نيست<ref>ر.ک: قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، ج1، ص10</ref>


    وى علوم ابتدايى و اوليه را نزد شيوخ و علماى قيروان آموخت و در سال 368ق، درحالى‌كه 13 سال بيشتر از عمرش نمى‌گذشت، به مصر مسافرت كرده و علوم حساب و آداب را به مدت شش سال، در آنجا آموخت. سپس در سال 174ق، به قيروان بازگشت و علوم قرآن و قرائت را در آنجا تكميل كرد و پس از آن، مجددا در سال 377ق، به مصر رفته و سپس، عازم مكه مكرمه گرديد و در خلال سال‌هاى 378ق، تا 379ق، علم قرائات را در آنجا فراگرفت. سپس به قيروان برگشت و به حفظ قرآن پرداخت و براى بار سوم، در سال 382ق، به مصر رفت، اما پس از يك سال، به قيروان مراجعت نموده و درحالى‌كه سنش از 28 سال تجاوز نمى‌كرد، به تدريس علم قرائت پرداخت. سپس در سال 387ق، به مكه رفت و تا سال 390ق، در آنجا اقامت نمود و از علما و اكابر آنجا، كسب فيض نمود. وى در سال 399ق، به اندلس رفت و پس از سفرهاى زيادى كه داشت، در قرطبه ساكن گرديد و در سال 437ق، در همان جا بدرود حيات گفت<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>


    1. ابوالحسن على بن محمد قابسى (متوفى 403ق) كه فقه مالكى را از او آموخت؛
    == اساتيد ==
     
    ==الف- در قيروان ==
    2. ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز (متوفى 412ق)؛
    #[[ابوالحسن على بن محمد قابسى]] (متوفى 403ق) كه فقه مالكى را از او آموخت؛
     
    #[[ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز]] (متوفى 412ق)؛
    3. ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى فقيه (متوفى 386ق).
    #[[ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى]] فقيه (متوفى 386ق).


    ==ب- در مصر==
    ==ب- در مصر==
     
    #[[ابوبكر محمد بن على ادفوى]] مصرى مقرى (متوفى 388ق)؛
     
    #[[ابوالمنعم بن عبيدالله بن غلبون حلبى مقرى]] (متوفى 389ق)؛
    1. ابوبكر محمد بن على ادفوى مصرى مقرى (متوفى 388ق)؛
    #عبدالعزيز بن على بن محمد ابوعدى مصرى (متوفى 381ق)؛
     
    #ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غليون (متوفى 399ق).
    2. ابوالمنعم بن عبيدالله بن غلبون حلبى مقرى (متوفى 389ق)؛
     
    3. عبدالعزيز بن على بن محمد ابوعدى مصرى (متوفى 381ق)؛
     
    4. ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غليون (متوفى 399ق).


    ==ج- در مكه مكرمه==
    ==ج- در مكه مكرمه==
     
    #ابوبكر احمد بن ابراهيم روزى؛
     
    #احمد بن فراس عبقسى (متوفى 456ق)؛
    1. ابوبكر احمد بن ابراهيم روزى؛
    #ابوطاهر محمد بن محمد عجيفى؛
     
    #ابوالقاسم عبيدالله سقطى؛
    2. احمد بن فراس عبقسى (متوفى 456ق)؛
    #ابوالحسن بن زريق بغدادى؛
     
    #ابوالعباس سوى؛
    3. ابوطاهر محمد بن محمد عجيفى؛
    #احمد بن محمد بن زكريا بسرى.
     
    4. ابوالقاسم عبيدالله سقطى؛
     
    5. ابوالحسن بن زريق بغدادى؛
     
    6. ابوالعباس سوى؛
     
    7. احمد بن محمد بن زكريا بسرى.


    ==د- در قرطبه==
    ==د- در قرطبه==


     
    #[[عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى]] (متوفى 395ق)؛
    1. عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى (متوفى 395ق)؛
    #سعيد بن رشق الزاهد (متوفى 410ق)؛
     
    #يونس بن عبدالله بن مغيث قائد الجماعه (متوفى 420ق)<ref>همان، ص14-15</ref>
    2. سعيد بن رشق الزاهد (متوفى 410ق)؛
     
    3. يونس بن عبدالله بن مغيث قائد الجماعه (متوفى 420ق) <ref>همان، ص14-15</ref>.


    == شاگردان ==
    == شاگردان ==


    وى شاگردان فراوانى را تعليم داده و علماى زيادى محضر او را درك كرده‌اند. برخى از معروف‌ترين افرادى كه نزد وى تلمذ نموده و از دانش او در علم قرائت و تفسير، بهره برده‌اند، عبارتند از:
    وى شاگردان فراوانى را تعليم داده و علماى زيادى محضر او را درك كرده‌اند. برخى از معروف‌ترين افرادى كه نزد وى تلمذ نموده و از دانش او در علم قرائت و تفسير، بهره برده‌اند، عبارتند از:
     
    {{ستون-شروع|2}}
    1. ابراهيم بن محمد اسدى مقرى (متوفى 462ق)؛
     
    #ابراهيم بن محمد اسدى مقرى (متوفى 462ق)؛
    2. احمد بن عبدالرحمن بن عبدالحق خزرجى مقرى (متوفى 511ق)؛
    #احمد بن عبدالرحمن بن عبدالحق خزرجى مقرى (متوفى 511ق)؛
     
    #احمد بن محمد بن خالد كلاعى مقرى (متوفى 432ق)؛
    3. احمد بن محمد بن خالد كلاعى مقرى (متوفى 432ق)؛
    #احمد بن محمد بن عبدالله خولانى (متوفى 508ق)؛
     
    #ايمن بن خالد بن ايمن انصارى (متوفى 432ق)؛
    4. احمد بن محمد بن عبدالله خولانى (متوفى 508ق)؛
    #بقى بن قاسم بن عبدالرئوف؛
     
    #بكر بن عيسى بن سعيد الكندى الزاهد (متوفى 454ق)؛
    5. ايمن بن خالد بن ايمن انصارى (متوفى 432ق)؛
    #جعفر بن محمد بن مكى بن ابى‌طالب (متوفى535ق)؛
     
    #حازم بن محمد بن حازم مخزومى (متوفى 496ق)؛
    6. بقى بن قاسم بن عبدالرئوف؛
    #خلف بن عمر بن خلف تجيبى (متوفى 485ق)؛
     
    #سليمان بن خلف بن سعد تجيبى (متوفى 474ق)؛
    7. بكر بن عيسى بن سعيد الكندى الزاهد (متوفى 454ق)؛
    #عاصم بن ايوب اديب (متوفى 494ق)؛
     
    #عبدالله بن سعيد بن حكم الزاهد (متوفى 502ق)؛
    8. جعفر بن محمد بن مكى بن ابى‌طالب (متوفى535ق)؛
    #عبدالله بن سهل بن يوسف انصارى (متوفى 480ق)؛
     
    #عبدالله بن فرج بن غزلون يحصبى بن العسال (متوفى 487ق)؛
    9. حازم بن محمد بن حازم مخزومى (متوفى 496ق)؛
    #عبدالله بن محمد بن سليمان بن الحاج (متوفى 419ق)؛
     
    #عبدالله بن محمد بن عباس بن الدباغ (متوفى 463ق)؛
    10. خلف بن عمر بن خلف تجيبى (متوفى 485ق)؛
    #عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن قيسى (متوفى 436ق)؛
     
    #عبدالرحمن بن محمد بن احمد (متوفى 480ق)؛
    11. سليمان بن خلف بن سعد تجيبى (متوفى 474ق)؛
    #عبدالعزيز بن احمد يحصبى (متوفى 400ق)؛
     
    #عبدالملك بن زيادة الله بن على (متوفى 450ق)؛
    12. عاصم بن ايوب اديب (متوفى 494ق)؛
    #عبدالملك بن سراج (متوفى 489ق)؛
     
    #علاء بن ابى‌المغيره فارسى (متوفى 454ق)؛
    13. عبدالله بن سعيد بن حكم الزاهد (متوفى 502ق)؛
    #على بن احمد بن ابوالفرج اموى؛
     
    #على بن عبدالله جذامى مقرى (متوفى 483ق)؛
    14. عبدالله بن سهل بن يوسف انصارى (متوفى 480ق)؛
    #عيسى بن خيره ابوالاصبغ (متوفى 487ق)؛
     
    #عيسى بن سهل اسدى (متوفى 486ق)؛
    15. عبدالله بن فرج بن غزلون يحصبى بن العسال (متوفى 487ق)؛
    #فرج بن عبدالملك انصارى (478ق).
     
    {{پایان}}
    16. عبدالله بن محمد بن سليمان بن الحاج (متوفى 419ق)؛
     
    17. عبدالله بن محمد بن عباس بن الدباغ (متوفى 463ق)؛
     
    18. عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن قيسى (متوفى 436ق)؛
     
    19. عبدالرحمن بن محمد بن احمد (متوفى 480ق)؛
     
    20. عبدالعزيز بن احمد يحصبى (متوفى 400ق)؛
     
    21. عبدالملك بن زيادة الله بن على (متوفى 450ق)؛
     
    22. عبدالملك بن سراج (متوفى 489ق)؛
     
    23. علاء بن ابى‌المغيره فارسى (متوفى 454ق)؛
     
    24. على بن احمد بن ابوالفرج اموى؛
     
    25. على بن عبدالله جذامى مقرى (متوفى 483ق)؛
     
    26. عيسى بن خيره ابوالاصبغ (متوفى 487ق)؛
     
    27. عيسى بن سهل اسدى (متوفى 486ق)؛
     
    28. فرج بن عبدالملك انصارى (478ق).


    == آثار ==
    == آثار ==


    وى آثار متعددى در علوم مختلف، به رشته تحرير درآورده است كه برخى از آنها عبارتند از:
    وى آثار متعددى در علوم مختلف، به رشته تحرير درآورده است كه برخى از آنها عبارتند از:


    ==الف- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌شده)==
    ==الف- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌شده)==
     
    #الإبانة عن معاني القرائات؛
     
    #اختصار الوقف على «كلا و بلى و نعم»؛
    1. الإبانة عن معاني القرائات؛
    #الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه؛
     
    #التبصرة في القرائات؛
    2. اختصار الوقف على «كلا و بلى و نعم»؛
    #تفسير المشكل من غريب القرآن العظيم؛
     
    #تمكين المد في «أتى» و «آمن» و «آدم»؛
    3. الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه؛
    #الرعاية لتجويد القرائة و تحقيق لفظ التلاوة؛
     
    #شرح «كلا و بلى و نعم» و الوقف على كل واحدة منهن في كتاب الله عز و جل؛
    4. التبصرة في القرائات؛
    #الكشف عن وجوه القرائات السبع و عللها و حججها؛
     
    #مشكل إعراب القرآن؛
    5. تفسير المشكل من غريب القرآن العظيم؛
    #الوقف على «كلا و بلى و نعم».
     
    6. تمكين المد في «أتى» و «آمن» و «آدم»؛
     
    7. الرعاية لتجويد القرائة و تحقيق لفظ التلاوة؛
     
    8. شرح «كلا و بلى و نعم» و الوقف على كل واحدة منهن في كتاب الله عز و جل؛
     
    9. الكشف عن وجوه القرائات السبع و عللها و حججها؛
     
    10. مشكل إعراب القرآن؛
     
    11. الوقف على «كلا و بلى و نعم».


    ==ب- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌نشده)==
    ==ب- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌نشده)==


     
    {{ستون-شروع|2}}
    1. اتفاق القرّاء؛
    #اتفاق القرّاء؛
     
    #اختصار أحكام القرآن؛
    2. اختصار أحكام القرآن؛
    #اختصار الإدغام الكبير على ألف، باء، تاء، ثاء؛
     
    #اختصار الألفات؛
    3. اختصار الإدغام الكبير على ألف، باء، تاء، ثاء؛
    #اختلاف القراء في يائات الإضافة و في الزوائد؛
     
    #الاختلاف بين أبى‌عمرو و حمزة؛
    4. اختصار الألفات؛
    #الاختلاف بين قالون و ابن عامر؛
     
    #الاختلاف بين قالون و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]؛
    5. اختلاف القراء في يائات الإضافة و في الزوائد؛
    #الاختلاف بين قالون و أبى‌عمرو؛
     
    #الاختلاف بين قالون و حمزة؛
    6. الاختلاف بين أبى‌عمرو و حمزة؛
    #الاختلاف بين قالون و عاصم؛
     
    #الاختلاف بين قالون و الكسائي؛
    7. الاختلاف بين قالون و ابن عامر؛
    #الاختلاف في الرسم من هؤلاء و الحجة لكل فريق؛
     
    #الاختلاف في عدد الأعشار؛
    8. الاختلاف بين قالون و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]؛
    #الإدغام الكبير؛
     
    #الإمالة؛
    9. الاختلاف بين قالون و أبى‌عمرو؛
    #الإيجاز في ناسخ القرآن و منسوخه؛
     
    #بيان إعجاز القرآن؛
    10. الاختلاف بين قالون و حمزة؛
    #التذكرة في اختلاف القراء السبعة؛
     
    #الهداية إلى بلوغ النهاية في علم معاني القرآن و تفسيره.
    11. الاختلاف بين قالون و عاصم؛
    {{پایان}}
     
    12. الاختلاف بين قالون و الكسائي؛
     
    13. الاختلاف في الرسم من هؤلاء و الحجة لكل فريق؛
     
    14. الاختلاف في عدد الأعشار؛
     
    15. الإدغام الكبير؛
     
    16. الإمالة؛
     
    17. الإيجاز في ناسخ القرآن و منسوخه؛
     
    18. بيان إعجاز القرآن؛
     
    19. التذكرة في اختلاف القراء السبعة؛
     
    20. الهداية إلى بلوغ النهاية في علم معاني القرآن و تفسيره.


    ==ج- در علوم لغت و ادبيات==
    ==ج- در علوم لغت و ادبيات==
     
    #التذكرة لأصول اللغة العربية و معرفة العوامل؛
     
    #دخول حروف الجر بعضها مكان بعض؛
    1. التذكرة لأصول اللغة العربية و معرفة العوامل؛
    #اللمع في الإعراب؛
     
    #المنتقى في الأخبار؛
    2. دخول حروف الجر بعضها مكان بعض؛
    #الوصول إلى تذكرة كتاب الأصول، لابن السراج في النحو.
     
    3. اللمع في الإعراب؛
     
    4. المنتقى في الأخبار؛
     
    5. الوصول إلى تذكرة كتاب الأصول، لابن السراج في النحو.


    ==د- در اعتقادات، فقه و علم كلام و وعظ==
    ==د- در اعتقادات، فقه و علم كلام و وعظ==
    #اختلاف العلماء في النفس و الروح؛
    #إسلام الصحابة؛
    #بيان الصغائر و الكبائر؛
    #بيان العمل في الحج من أول الإحرام إلى الزيارة لقبر النبي(ص)؛
    #تحميد القرآن و تهليله و تسبيحه؛
    #الترغيب في الصيام؛
    #الترغيب في النوافل؛
    #تنزيه الملائكة من الذنوب و فضلهم على بني آدم؛
    #التهجد في القرآن؛
    #المبالغة في الذكر؛
    #المدخل إلى علم الفرائض؛
    #مسئلة الذبيح؛
    #مناسك الحج؛
    #منتقى الجوهر في الدعاء؛
    #الممتع في تعبير الرؤيا.


    ==پانويس ==
    <references />
    == منابع مقاله ==


    1. اختلاف العلماء في النفس و الروح؛
    قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، «الهداية إلى بلوغ النهاية»، امارات عربى متحده، انتشارات جامعة الشارقة، 1429ق.


    2. إسلام الصحابة؛


    3. بيان الصغائر و الكبائر؛
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    4. بيان العمل في الحج من أول الإحرام إلى الزيارة لقبر النبي(ص)؛
    [[مکي بن أبي‌طالب و تفسير القرآن]]


    5. تحميد القرآن و تهليله و تسبيحه؛
    [[مشکل إعراب القرآن]]


    6. الترغيب في الصيام؛
    [[العمدة في غريب القرآن]]


    7. الترغيب في النوافل؛
    [[الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه]]


    8. تنزيه الملائكة من الذنوب و فضلهم على بني آدم؛
    [[الرعاية لتجويد القراءة و تحقيق لفظ التلاوة]]


    9. التهجد في القرآن؛
    [[تفسير المشکل من غريب القرآن]]
     
    10. المبالغة في الذكر؛
     
    11. المدخل إلى علم الفرائض؛
     
    12. مسئلة الذبيح؛
     
    13. مناسك الحج؛
     
    14. منتقى الجوهر في الدعاء؛
     
    15. الممتع في تعبير الرؤيا.
     
    ==پانويس ==
    <references />
    == منابع مقاله ==
     
    قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، «الهداية إلى بلوغ النهاية»، امارات عربى متحده، انتشارات جامعة الشارقة، 1429ق.
     
     
    == وابسته‌ها ==
    [[مشکل إعراب القرآن]]
     
    [[الرعایه لتجوید القراءه و تحقیق لفظ التلاوه]]  


    [[الهدایة إلی بلوغ النهایة]]  
    [[الهدایة إلی بلوغ النهایة]]  
    [[مشکل إعراب القرآن]]


    [[شرح کلا و بلي و نعم الوقف علي کل واحدة منهن في کتاب الله عز و جل]]  
    [[شرح کلا و بلي و نعم الوقف علي کل واحدة منهن في کتاب الله عز و جل]]  


    [[کتاب الإنابة عن معاني القراءات]]  
    [[الإبانة عن معاني القراءات]]  


    [[کتاب الکشف عن وجوه القراءآت السبع و عللها و حججها]]  
    [[الكشف عن وجوه القرائات و عللها و حججها]]  


    [[التبصرة في القراءات]]  
    [[التبصرة في القراءات]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:آبان(1400)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۶

    مکی بن حموش
    نام مکی بن حموش
    نام‌های دیگر ق‍ی‍س‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌

    ق‍ی‍روان‍ی‌، م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ ح‍م‍وش

    اب‍ن‌ ح‍م‍وش‌، م‍ک‍ی ‌ب‍ن‌ ح‍م‍وش‌

    قیسی، ابی‌محمد مکی

    ابن ابی‌طالب قیسی، ابومحمد مکی

    مقری، ابومحمد بن ابیطالب

    ان‍دل‍س‍ی‌ ق‍ی‍س‍ی‌، اب‍وم‍ح‍م‍د م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌

    م‍ک‍ی‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌طال‍ب‌ ح‍م‍وش‌

    نام پدر ح‍م‍وش‌
    متولد 355ق
    محل تولد قيروان
    رحلت 437 ق
    اساتید ابوالحسن على بن محمد قابسى

    عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى

    ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز

    ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى

    برخی آثار مکي بن أبي‌طالب و تفسير القرآن

    مشکل إعراب القرآن

    الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه

    الرعاية لتجويد القراءة و تحقيق لفظ التلاوة

    الهدایة إلی بلوغ النهایة

    کد مؤلف AUTHORCODE03551AUTHORCODE
    برای دیگر کاربردها، مکی (ابهام زدایی) را ببینید.
    برای دیگر کاربردها، قیسی (ابهام زدایی) را ببینید.

    ابومحمد مكى بن ابى‌طالب حموش قيسى (355 - 437ق)، محدث، قارى، نحوى و مفسر اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم هجرى است.

    ولادت

    ابومحمد مكى بن ابى‌طالب حموش بن محمد بن مختار قيسى قيروانى قرطبى در سال 355ق، در قيروان به دنيا آمد و در همان بلاد، به نشو و نمو یافت.

    تحصیلات

    در همان جا علوم عربى و دينى از جمله تفسير، حديث و فقه را آموخت. باآنكه وى داراى جايگاه اجتماعى والا و برجسته‌اى بود، متأسفانه از خانواده وى، اطلاع چندانى در دست نيست[۱]

    وى علوم ابتدايى و اوليه را نزد شيوخ و علماى قيروان آموخت و در سال 368ق، درحالى‌كه 13 سال بيشتر از عمرش نمى‌گذشت، به مصر مسافرت كرده و علوم حساب و آداب را به مدت شش سال، در آنجا آموخت. سپس در سال 174ق، به قيروان بازگشت و علوم قرآن و قرائت را در آنجا تكميل كرد و پس از آن، مجددا در سال 377ق، به مصر رفته و سپس، عازم مكه مكرمه گرديد و در خلال سال‌هاى 378ق، تا 379ق، علم قرائات را در آنجا فراگرفت. سپس به قيروان برگشت و به حفظ قرآن پرداخت و براى بار سوم، در سال 382ق، به مصر رفت، اما پس از يك سال، به قيروان مراجعت نموده و درحالى‌كه سنش از 28 سال تجاوز نمى‌كرد، به تدريس علم قرائت پرداخت. سپس در سال 387ق، به مكه رفت و تا سال 390ق، در آنجا اقامت نمود و از علما و اكابر آنجا، كسب فيض نمود. وى در سال 399ق، به اندلس رفت و پس از سفرهاى زيادى كه داشت، در قرطبه ساكن گرديد و در سال 437ق، در همان جا بدرود حيات گفت[۲]

    اساتيد

    الف- در قيروان

    1. ابوالحسن على بن محمد قابسى (متوفى 403ق) كه فقه مالكى را از او آموخت؛
    2. ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز (متوفى 412ق)؛
    3. ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى فقيه (متوفى 386ق).

    ب- در مصر

    1. ابوبكر محمد بن على ادفوى مصرى مقرى (متوفى 388ق)؛
    2. ابوالمنعم بن عبيدالله بن غلبون حلبى مقرى (متوفى 389ق)؛
    3. عبدالعزيز بن على بن محمد ابوعدى مصرى (متوفى 381ق)؛
    4. ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غليون (متوفى 399ق).

    ج- در مكه مكرمه

    1. ابوبكر احمد بن ابراهيم روزى؛
    2. احمد بن فراس عبقسى (متوفى 456ق)؛
    3. ابوطاهر محمد بن محمد عجيفى؛
    4. ابوالقاسم عبيدالله سقطى؛
    5. ابوالحسن بن زريق بغدادى؛
    6. ابوالعباس سوى؛
    7. احمد بن محمد بن زكريا بسرى.

    د- در قرطبه

    1. عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى (متوفى 395ق)؛
    2. سعيد بن رشق الزاهد (متوفى 410ق)؛
    3. يونس بن عبدالله بن مغيث قائد الجماعه (متوفى 420ق)[۳]

    شاگردان

    وى شاگردان فراوانى را تعليم داده و علماى زيادى محضر او را درك كرده‌اند. برخى از معروف‌ترين افرادى كه نزد وى تلمذ نموده و از دانش او در علم قرائت و تفسير، بهره برده‌اند، عبارتند از:

    1. ابراهيم بن محمد اسدى مقرى (متوفى 462ق)؛
    2. احمد بن عبدالرحمن بن عبدالحق خزرجى مقرى (متوفى 511ق)؛
    3. احمد بن محمد بن خالد كلاعى مقرى (متوفى 432ق)؛
    4. احمد بن محمد بن عبدالله خولانى (متوفى 508ق)؛
    5. ايمن بن خالد بن ايمن انصارى (متوفى 432ق)؛
    6. بقى بن قاسم بن عبدالرئوف؛
    7. بكر بن عيسى بن سعيد الكندى الزاهد (متوفى 454ق)؛
    8. جعفر بن محمد بن مكى بن ابى‌طالب (متوفى535ق)؛
    9. حازم بن محمد بن حازم مخزومى (متوفى 496ق)؛
    10. خلف بن عمر بن خلف تجيبى (متوفى 485ق)؛
    11. سليمان بن خلف بن سعد تجيبى (متوفى 474ق)؛
    12. عاصم بن ايوب اديب (متوفى 494ق)؛
    13. عبدالله بن سعيد بن حكم الزاهد (متوفى 502ق)؛
    14. عبدالله بن سهل بن يوسف انصارى (متوفى 480ق)؛
    15. عبدالله بن فرج بن غزلون يحصبى بن العسال (متوفى 487ق)؛
    16. عبدالله بن محمد بن سليمان بن الحاج (متوفى 419ق)؛
    17. عبدالله بن محمد بن عباس بن الدباغ (متوفى 463ق)؛
    18. عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن قيسى (متوفى 436ق)؛
    19. عبدالرحمن بن محمد بن احمد (متوفى 480ق)؛
    20. عبدالعزيز بن احمد يحصبى (متوفى 400ق)؛
    21. عبدالملك بن زيادة الله بن على (متوفى 450ق)؛
    22. عبدالملك بن سراج (متوفى 489ق)؛
    23. علاء بن ابى‌المغيره فارسى (متوفى 454ق)؛
    24. على بن احمد بن ابوالفرج اموى؛
    25. على بن عبدالله جذامى مقرى (متوفى 483ق)؛
    26. عيسى بن خيره ابوالاصبغ (متوفى 487ق)؛
    27. عيسى بن سهل اسدى (متوفى 486ق)؛
    28. فرج بن عبدالملك انصارى (478ق).

    آثار

    وى آثار متعددى در علوم مختلف، به رشته تحرير درآورده است كه برخى از آنها عبارتند از:

    الف- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌شده)

    1. الإبانة عن معاني القرائات؛
    2. اختصار الوقف على «كلا و بلى و نعم»؛
    3. الإيضاح لناسخ القرآن و منسوخه و معرفة أصوله و اختلاف الناس فيه؛
    4. التبصرة في القرائات؛
    5. تفسير المشكل من غريب القرآن العظيم؛
    6. تمكين المد في «أتى» و «آمن» و «آدم»؛
    7. الرعاية لتجويد القرائة و تحقيق لفظ التلاوة؛
    8. شرح «كلا و بلى و نعم» و الوقف على كل واحدة منهن في كتاب الله عز و جل؛
    9. الكشف عن وجوه القرائات السبع و عللها و حججها؛
    10. مشكل إعراب القرآن؛
    11. الوقف على «كلا و بلى و نعم».

    ب- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌نشده)

    1. اتفاق القرّاء؛
    2. اختصار أحكام القرآن؛
    3. اختصار الإدغام الكبير على ألف، باء، تاء، ثاء؛
    4. اختصار الألفات؛
    5. اختلاف القراء في يائات الإضافة و في الزوائد؛
    6. الاختلاف بين أبى‌عمرو و حمزة؛
    7. الاختلاف بين قالون و ابن عامر؛
    8. الاختلاف بين قالون و ابن كثير؛
    9. الاختلاف بين قالون و أبى‌عمرو؛
    10. الاختلاف بين قالون و حمزة؛
    11. الاختلاف بين قالون و عاصم؛
    12. الاختلاف بين قالون و الكسائي؛
    13. الاختلاف في الرسم من هؤلاء و الحجة لكل فريق؛
    14. الاختلاف في عدد الأعشار؛
    15. الإدغام الكبير؛
    16. الإمالة؛
    17. الإيجاز في ناسخ القرآن و منسوخه؛
    18. بيان إعجاز القرآن؛
    19. التذكرة في اختلاف القراء السبعة؛
    20. الهداية إلى بلوغ النهاية في علم معاني القرآن و تفسيره.

    ج- در علوم لغت و ادبيات

    1. التذكرة لأصول اللغة العربية و معرفة العوامل؛
    2. دخول حروف الجر بعضها مكان بعض؛
    3. اللمع في الإعراب؛
    4. المنتقى في الأخبار؛
    5. الوصول إلى تذكرة كتاب الأصول، لابن السراج في النحو.

    د- در اعتقادات، فقه و علم كلام و وعظ

    1. اختلاف العلماء في النفس و الروح؛
    2. إسلام الصحابة؛
    3. بيان الصغائر و الكبائر؛
    4. بيان العمل في الحج من أول الإحرام إلى الزيارة لقبر النبي(ص)؛
    5. تحميد القرآن و تهليله و تسبيحه؛
    6. الترغيب في الصيام؛
    7. الترغيب في النوافل؛
    8. تنزيه الملائكة من الذنوب و فضلهم على بني آدم؛
    9. التهجد في القرآن؛
    10. المبالغة في الذكر؛
    11. المدخل إلى علم الفرائض؛
    12. مسئلة الذبيح؛
    13. مناسك الحج؛
    14. منتقى الجوهر في الدعاء؛
    15. الممتع في تعبير الرؤيا.

    پانويس

    1. ↑ ر.ک: قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، ج1، ص10
    2. ↑ ر.ک: همان، ص11
    3. ↑ همان، ص14-15

    منابع مقاله

    قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، «الهداية إلى بلوغ النهاية»، امارات عربى متحده، انتشارات جامعة الشارقة، 1429ق.


    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=مکی_بن_حموش&oldid=667607»