حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سید مرتضی (ابهام زدایی)' به 'سید مرتضی (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۶۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01616.jpg|بندانگشتی|حسینی فیروز آبادی، مرتضی]] | [[پرونده:NUR01616.jpg|بندانگشتی|حسینی فیروز آبادی، مرتضی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |حسینی فیروز آبادی، مرتضی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | حسینی یزدی فیروزآبادی، مرتضی | ||
فیروزآبادی، مرتضی | فیروزآبادی، مرتضی | ||
نجفی، مرتضی | نجفی، مرتضی | ||
محقق فیروزآبادی | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1289ش یا ۱۳۲۹ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |نجف اشرف | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |1369ش یا 1410ق یا 1990م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[ایروانی، علی|ميرزا على ايروانى]] | ||
[[ایروانی، علی|آیت‌الله شيخ ميرزا ابوالحسن مشكينى]] | |||
[[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] | |||
[[آیت‌الله شيخ كاظم شيرازى]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[فضائل الخمسة من الصحاح الستة و غیرها من الکتب المعتبرة عند أهل السنة و الجماعة]] | ||
|-class= | |||
[[فضائل پنج تن(ع) در صحاح ششگانه اهل سنت]] | |||
[[عنایة الأصول في شرح کفایة الأصول]] | |||
[[مختصر فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | |||
[[فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | |||
|- class="articleCode" | |||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01616AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|فیروزآبادی (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|حسینی فیروزآبادی (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|سید مرتضی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''سيد مرتضى بن محمد بن محمدباقر بن حسين حسينى فيروزآبادى''' (1289-1369ش)، فقیه اصولی، محقق، پژوهشگر، از علماى بزرگ حوزۀ علميّۀ نجف و قم، از مهمترین آثار ایشان [[عناية الأصول في شرح كفاية الأصول|عنایة الاصول]]، [[فضائل الخمسة من الصحاح الستة|فضائل الخمسة]] را می‌توان نام برد. | |||
== ولادت == | |||
در ربيع الأول سال 1329 هجرى قمرى در نجف اشرف ديده به جهان گشود. | |||
او در دامان خانواده‌اى اهل علم و تقوى پرورش يافت و از تربيت پدرى شريف و عالم بهره‌مند گشت. آثار نجابت و بزرگوارى از همان دوران كودكى در چهرۀ او نمايان بود. | او در دامان خانواده‌اى اهل علم و تقوى پرورش يافت و از تربيت پدرى شريف و عالم بهره‌مند گشت. آثار نجابت و بزرگوارى از همان دوران كودكى در چهرۀ او نمايان بود. | ||
| خط ۴۵: | خط ۶۵: | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
نسب شريف ايشان به [[امام سجاد علیه‌السلام|سيد الساجدين امام زين‌العابدين عليه‌السلام]] مى‌رسد. پدر فقيه و دانشمند ايشان آیت‌الله سيد محمد فيروزآبادى از بزرگان فقهاى نجف اشرف و از مراجع تقليد شيعه بود. وى از مقام و منزلت علمى والايى در حوزۀ علميّۀ نجف اشرف برخوردار بود. | |||
از تأليفات ايشان مى‌توان به كتاب «أصول الفقه»، «إزاحة الشكوك في حكم اللباس المشکوک» و «مناسك الحج و العمرة» اشاره نمود. او در سال 1345 هجرى قمرى درگذشت. | |||
از تأليفات ايشان مى‌توان به كتاب «أصول الفقه»، «إزاحة الشكوك في حكم اللباس | |||
==تحصيلات== | ==تحصيلات== | ||
سيد مرتضى فيروزآبادى از كودكى علاقۀ فراوانى به فراگيرى علم و دانش داشت. هنگام درس از ديگران سبقت مى‌گرفت و از آرامش خاصى برخوردار بود. او پس از آنكه خواندن و نوشتن را در مكتب خانه‌هاى عمومى فرا گرفت، در حوزۀ علميّۀ نجف به فراگيرى علوم اسلامى پرداخت. وى علوم ادبيات و بخش مهمى از علم اصول و فقه، فلسفۀ الهى و علم كلام را نزد اساتيد فاضل آن حوزه فرا گرفت. | سيد مرتضى فيروزآبادى از كودكى علاقۀ فراوانى به فراگيرى علم و دانش داشت. هنگام درس از ديگران سبقت مى‌گرفت و از آرامش خاصى برخوردار بود. او پس از آنكه خواندن و نوشتن را در مكتب خانه‌هاى عمومى فرا گرفت، در حوزۀ علميّۀ نجف به فراگيرى علوم اسلامى پرداخت. وى علوم ادبيات و بخش مهمى از علم اصول و فقه، فلسفۀ الهى و علم كلام را نزد اساتيد فاضل آن حوزه فرا گرفت. | ||
| خط ۵۷: | خط ۷۵: | ||
او ميان هم رتبه‌هاى خود به پشتكار و علاقۀ فراوان به فراگيرى علم و معرفت مشهور بود. | او ميان هم رتبه‌هاى خود به پشتكار و علاقۀ فراوان به فراگيرى علم و معرفت مشهور بود. | ||
وى پس از اتمام رسائل و مكاسب و كفايه خود را براى شركت در جلسات درس خارج مهيا ساخت. در علم اصول در درس خارج حضرت آیت‌الله حاج [[ایروانی، علی|ميرزا على ايروانى]] و آیت‌الله شيخ ميرزا ابوالحسن مشكينى صاحب | وى پس از اتمام رسائل و مكاسب و [[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]] خود را براى شركت در جلسات درس خارج مهيا ساخت. در علم اصول در درس خارج حضرت آیت‌الله حاج [[ایروانی، علی|ميرزا على ايروانى]] و [[مشکینی اردبیلی، ابوالحسن|آیت‌الله شيخ ميرزا ابوالحسن مشكينى]] صاحب «[[كفاية الأصول (با حواشی مشکینی)|حاشيۀ كفايه]]» شركت كرد و در علم فقه در درس آیت‌الله [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] و [[آیت‌الله شيخ كاظم شيرازى]] حاضر شد. | ||
==تدريس== | ==تدريس== | ||
حضرت آیت‌الله فيروزآبادى پس از گذراندن سطوح عالى حوزه به تدريس در حوزۀ علميّۀ نجف اشتغال يافت. | حضرت آیت‌الله فيروزآبادى پس از گذراندن سطوح عالى حوزه به تدريس در حوزۀ علميّۀ نجف اشتغال يافت. | ||
| خط ۶۶: | خط ۸۳: | ||
او مطالب علمى و دقيق و مباحث ارزشمندى را در خلال تدريس بيان مى‌فرمود. | او مطالب علمى و دقيق و مباحث ارزشمندى را در خلال تدريس بيان مى‌فرمود. | ||
ايشان بيش از 6 دوره كفاية الأصول [[آخوند خراسانى]] را درس داد و ديگر كتب سطح را هر يك چندين بار تدريس فرمود. | ايشان بيش از 6 دوره [[كفاية الأصول]] [[آخوند خراسانى]] را درس داد و ديگر كتب سطح را هر يك چندين بار تدريس فرمود. | ||
وى خارج كفايه را براى برخى از شاگردان برگزيدۀ خود به صورت خصوصى درس مى‌داد. طلاب جوان شوق و اشتياق فراوانى به درس او داشتند، چرا كه او از بيانى روان و تعبيراتى رسا و سعۀ صدرى فراوان برخوردار بود. | وى خارج [[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]] را براى برخى از شاگردان برگزيدۀ خود به صورت خصوصى درس مى‌داد. طلاب جوان شوق و اشتياق فراوانى به درس او داشتند، چرا كه او از بيانى روان و تعبيراتى رسا و سعۀ صدرى فراوان برخوردار بود. | ||
==هجرت به قم== | ==هجرت به قم== | ||
در سال 1391 هجرى قمرى بر اثر فشار و اذيت و آزار حكومت حزب بعث عراق وى مجبور به ترك وطن و هجرت به شهر مقدس قم گرديد، اما شمع فروزان علم و دانش او در حوزۀ علميّۀ قم نيز درخشيدن گرفت و طلاب اين حوزه را پروانه وار به دور خود جمع نمود. او در اين حوزه درس خارج فقهى را آغاز نموده و از خرمن علم و دانش خود طلاب اين حوزه را نيز بهره‌مند ساخت. | در سال 1391 هجرى قمرى بر اثر فشار و اذيت و آزار حكومت حزب بعث عراق وى مجبور به ترك وطن و هجرت به شهر مقدس قم گرديد، اما شمع فروزان علم و دانش او در حوزۀ علميّۀ قم نيز درخشيدن گرفت و طلاب اين حوزه را پروانه وار به دور خود جمع نمود. او در اين حوزه درس خارج فقهى را آغاز نموده و از خرمن علم و دانش خود طلاب اين حوزه را نيز بهره‌مند ساخت. | ||
| خط ۷۷: | خط ۹۳: | ||
==مقام علمى== | ==مقام علمى== | ||
از ویژگی‌هاى مجالس علمى و درسهاى ايشان، بيان رسا و نزدیک به ذهن شاگردان بود. وى در انتخاب مقدمات مسائل مورد بحث و ترتيب و چينش نتايج مطلوب، بسيار توانا بود و لذا درسهاى وى بسيار آسان و قابل درك بود و در جلسات درسهاى اصول و فقه ايشان بسيارى از طلاب فاضل و محققین علوم و معارف اسلامى شركت می‌كردند. | |||
وى مسائل علمى عميق را به سبکی آسان و ساده بيان مى‌كرد، به شكلى كه هيچ مشكل و نكتۀ مبهمى در آن باقى نمى‌ماند و جويندگان و تشنه‌گان آب زلال معرفت را سيراب مى‌ساخت. | |||
وى مسائل علمى عميق را به | |||
==فضايل اخلاقى== | ==فضايل اخلاقى== | ||
سيد مرتضى فيروزآبادى از فضايل اخلاقى والايى برخوردار بود. وى بسيار خوش اخلاق، خوش سخن و شيرين گفتار بود. همنشينى با او لذت بخش و مجالس او مملو از موضوعات گوناگون و برجستۀ علمى و قضاياى تاريخى تازه و داستانهاى اجتماعى لطيف بود كه شنونده را مشتاق شنيدن آن مى‌كرد. | سيد مرتضى فيروزآبادى از فضايل اخلاقى والايى برخوردار بود. وى بسيار خوش اخلاق، خوش سخن و شيرين گفتار بود. همنشينى با او لذت بخش و مجالس او مملو از موضوعات گوناگون و برجستۀ علمى و قضاياى تاريخى تازه و داستانهاى اجتماعى لطيف بود كه شنونده را مشتاق شنيدن آن مى‌كرد. | ||
| خط ۸۹: | خط ۱۰۳: | ||
علاوه بر آنكه ايشان در شنيدن سؤالات شاگردان و پاسخ به آنها و مراعات حال شنونده بسيار مهربان بودند. | علاوه بر آنكه ايشان در شنيدن سؤالات شاگردان و پاسخ به آنها و مراعات حال شنونده بسيار مهربان بودند. | ||
== | ==وفات== | ||
اين عالم انديشمند، پس از عمرى تأليف و تحقيق و تدريس و خدمت به علوم و معارف آل محمد صلوات‌الله‌عليهم در شب ۱۷ ذی‌الحجه سال ۱۴۱۰ق برابر با ۲۰ تیرماه ۱۳۶۹ش درگذشت و در شب ۱۸ بر حسب وصیت، در صحن دوّم مزار باغ بهشت در قم به خاک سپرده شد. | |||
==آثار== | |||
و | از ویژگی‌هاى آثار ارزشمند ايشان دقت فراوان و تحقيق در مصادر مهم و گوناگون است، چنان كه تأليفات فقهى و اصولى ايشان از مباحثى ژرف و سبکی ساده و روان برخوردار است و اين ويژگى حكايت از ذوق فراوان و استعداد سرشار ايشان در انتخاب و ارائه و ترتيب مباحث دارد. | ||
به خاطر همين ویژگی‌ها تأليفات ايشان مورد استقبال و عنايت طلاب و علماى بزرگ حوزه قرار گرفته است و در اينجا به برخى از آثار ايشان اشاره مى‌شود: | |||
اين | #عناية الأصول في شرح [[كفاية الأصول]]، اين كتاب در شرح كفايۀ [[آخوند خراسانى]] است و شرحى مهم و مقبول مى‌باشد. اين كتاب در شش جلد است و بارها در نجف اشرف، تهران، قم و بيروت به چاپ رسيده است. | ||
#فضائل الخمسة من الصحاح الست و غيرها من الكتب المعتبرة | |||
#:اين كتاب در 3 جلد است و در نجف اشرف، تهران و بيروت چندين بار به چاپ رسيده است. | |||
#السبعة من السلف، در يك جلد است و در بيروت و قم به چاپ رسيده است. | |||
#منتخب المسائل، در مسائل فقهى و فروع احكام است و در قم به چاپ رسيده است. | |||
#خلاصة الجواهر، اين كتاب شرحى استدلالى و بزرگ بر كتاب منتخب المسائل است. كتاب الطهارة آن در سه جلد، در قم به چاپ رسيده است. | |||
#الفروع المهمة في أحكام الأئمة، كتابى است در فقه استدلالى و بسيار مفصل است و تنها كتاب الطهارة آن در 3 جلد بزرگ است. | |||
و آثار گران بهاى ديگرى اعم از تعليقه و شرح كه بر ديگر کتاب‌هاى درسى حوزه و يا در ديگر موضوعات نگاشته است. | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[فضائل | [[فضائل الخمسة من الصحاح الستة و غیرها من الکتب المعتبرة عند أهل السنة و الجماعة]] | ||
[[ | [[فضائل پنج تن(ع) در صحاح ششگانه اهل سنت]] | ||
[[ | [[عنایة الأصول في شرح کفایة الأصول]] | ||
[[مختصر فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | [[مختصر فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | ||
[[فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | [[فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:فقیهان شیعه]] | |||
[[رده:درگذشتگان 1369]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۹ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۵۰
| نام | حسینی فیروز آبادی، مرتضی |
|---|---|
| نامهای دیگر | حسینی یزدی فیروزآبادی، مرتضی
فیروزآبادی، مرتضی نجفی، مرتضی محقق فیروزآبادی |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 1289ش یا ۱۳۲۹ق |
| محل تولد | نجف اشرف |
| رحلت | 1369ش یا 1410ق یا 1990م |
| اساتید | ميرزا على ايروانى |
| برخی آثار | فضائل الخمسة من الصحاح الستة و غیرها من الکتب المعتبرة عند أهل السنة و الجماعة
فضائل پنج تن(ع) در صحاح ششگانه اهل سنت عنایة الأصول في شرح کفایة الأصول |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01616AUTHORCODE |
سيد مرتضى بن محمد بن محمدباقر بن حسين حسينى فيروزآبادى (1289-1369ش)، فقیه اصولی، محقق، پژوهشگر، از علماى بزرگ حوزۀ علميّۀ نجف و قم، از مهمترین آثار ایشان عنایة الاصول، فضائل الخمسة را می‌توان نام برد.
ولادت
در ربيع الأول سال 1329 هجرى قمرى در نجف اشرف ديده به جهان گشود.
او در دامان خانواده‌اى اهل علم و تقوى پرورش يافت و از تربيت پدرى شريف و عالم بهره‌مند گشت. آثار نجابت و بزرگوارى از همان دوران كودكى در چهرۀ او نمايان بود.
خاندان
نسب شريف ايشان به سيد الساجدين امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد. پدر فقيه و دانشمند ايشان آیت‌الله سيد محمد فيروزآبادى از بزرگان فقهاى نجف اشرف و از مراجع تقليد شيعه بود. وى از مقام و منزلت علمى والايى در حوزۀ علميّۀ نجف اشرف برخوردار بود.
از تأليفات ايشان مى‌توان به كتاب «أصول الفقه»، «إزاحة الشكوك في حكم اللباس المشکوک» و «مناسك الحج و العمرة» اشاره نمود. او در سال 1345 هجرى قمرى درگذشت.
تحصيلات
سيد مرتضى فيروزآبادى از كودكى علاقۀ فراوانى به فراگيرى علم و دانش داشت. هنگام درس از ديگران سبقت مى‌گرفت و از آرامش خاصى برخوردار بود. او پس از آنكه خواندن و نوشتن را در مكتب خانه‌هاى عمومى فرا گرفت، در حوزۀ علميّۀ نجف به فراگيرى علوم اسلامى پرداخت. وى علوم ادبيات و بخش مهمى از علم اصول و فقه، فلسفۀ الهى و علم كلام را نزد اساتيد فاضل آن حوزه فرا گرفت.
او ميان هم رتبه‌هاى خود به پشتكار و علاقۀ فراوان به فراگيرى علم و معرفت مشهور بود.
وى پس از اتمام رسائل و مكاسب و كفايه خود را براى شركت در جلسات درس خارج مهيا ساخت. در علم اصول در درس خارج حضرت آیت‌الله حاج ميرزا على ايروانى و آیت‌الله شيخ ميرزا ابوالحسن مشكينى صاحب «حاشيۀ كفايه» شركت كرد و در علم فقه در درس آیت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله شيخ كاظم شيرازى حاضر شد.
تدريس
حضرت آیت‌الله فيروزآبادى پس از گذراندن سطوح عالى حوزه به تدريس در حوزۀ علميّۀ نجف اشتغال يافت.
او مطالب علمى و دقيق و مباحث ارزشمندى را در خلال تدريس بيان مى‌فرمود.
ايشان بيش از 6 دوره كفاية الأصول آخوند خراسانى را درس داد و ديگر كتب سطح را هر يك چندين بار تدريس فرمود.
وى خارج كفايه را براى برخى از شاگردان برگزيدۀ خود به صورت خصوصى درس مى‌داد. طلاب جوان شوق و اشتياق فراوانى به درس او داشتند، چرا كه او از بيانى روان و تعبيراتى رسا و سعۀ صدرى فراوان برخوردار بود.
هجرت به قم
در سال 1391 هجرى قمرى بر اثر فشار و اذيت و آزار حكومت حزب بعث عراق وى مجبور به ترك وطن و هجرت به شهر مقدس قم گرديد، اما شمع فروزان علم و دانش او در حوزۀ علميّۀ قم نيز درخشيدن گرفت و طلاب اين حوزه را پروانه وار به دور خود جمع نمود. او در اين حوزه درس خارج فقهى را آغاز نموده و از خرمن علم و دانش خود طلاب اين حوزه را نيز بهره‌مند ساخت.
مقام علمى
از ویژگی‌هاى مجالس علمى و درسهاى ايشان، بيان رسا و نزدیک به ذهن شاگردان بود. وى در انتخاب مقدمات مسائل مورد بحث و ترتيب و چينش نتايج مطلوب، بسيار توانا بود و لذا درسهاى وى بسيار آسان و قابل درك بود و در جلسات درسهاى اصول و فقه ايشان بسيارى از طلاب فاضل و محققین علوم و معارف اسلامى شركت می‌كردند.
وى مسائل علمى عميق را به سبکی آسان و ساده بيان مى‌كرد، به شكلى كه هيچ مشكل و نكتۀ مبهمى در آن باقى نمى‌ماند و جويندگان و تشنه‌گان آب زلال معرفت را سيراب مى‌ساخت.
فضايل اخلاقى
سيد مرتضى فيروزآبادى از فضايل اخلاقى والايى برخوردار بود. وى بسيار خوش اخلاق، خوش سخن و شيرين گفتار بود. همنشينى با او لذت بخش و مجالس او مملو از موضوعات گوناگون و برجستۀ علمى و قضاياى تاريخى تازه و داستانهاى اجتماعى لطيف بود كه شنونده را مشتاق شنيدن آن مى‌كرد.
علاوه بر آنكه ايشان در شنيدن سؤالات شاگردان و پاسخ به آنها و مراعات حال شنونده بسيار مهربان بودند.
وفات
اين عالم انديشمند، پس از عمرى تأليف و تحقيق و تدريس و خدمت به علوم و معارف آل محمد صلوات‌الله‌عليهم در شب ۱۷ ذی‌الحجه سال ۱۴۱۰ق برابر با ۲۰ تیرماه ۱۳۶۹ش درگذشت و در شب ۱۸ بر حسب وصیت، در صحن دوّم مزار باغ بهشت در قم به خاک سپرده شد.
آثار
از ویژگی‌هاى آثار ارزشمند ايشان دقت فراوان و تحقيق در مصادر مهم و گوناگون است، چنان كه تأليفات فقهى و اصولى ايشان از مباحثى ژرف و سبکی ساده و روان برخوردار است و اين ويژگى حكايت از ذوق فراوان و استعداد سرشار ايشان در انتخاب و ارائه و ترتيب مباحث دارد.
به خاطر همين ویژگی‌ها تأليفات ايشان مورد استقبال و عنايت طلاب و علماى بزرگ حوزه قرار گرفته است و در اينجا به برخى از آثار ايشان اشاره مى‌شود:
- عناية الأصول في شرح كفاية الأصول، اين كتاب در شرح كفايۀ آخوند خراسانى است و شرحى مهم و مقبول مى‌باشد. اين كتاب در شش جلد است و بارها در نجف اشرف، تهران، قم و بيروت به چاپ رسيده است.
- فضائل الخمسة من الصحاح الست و غيرها من الكتب المعتبرة
- اين كتاب در 3 جلد است و در نجف اشرف، تهران و بيروت چندين بار به چاپ رسيده است.
- السبعة من السلف، در يك جلد است و در بيروت و قم به چاپ رسيده است.
- منتخب المسائل، در مسائل فقهى و فروع احكام است و در قم به چاپ رسيده است.
- خلاصة الجواهر، اين كتاب شرحى استدلالى و بزرگ بر كتاب منتخب المسائل است. كتاب الطهارة آن در سه جلد، در قم به چاپ رسيده است.
- الفروع المهمة في أحكام الأئمة، كتابى است در فقه استدلالى و بسيار مفصل است و تنها كتاب الطهارة آن در 3 جلد بزرگ است.
و آثار گران بهاى ديگرى اعم از تعليقه و شرح كه بر ديگر کتاب‌هاى درسى حوزه و يا در ديگر موضوعات نگاشته است.