۱۴۴٬۶۸۸
ویرایش
ابن طهمان، ابراهيم: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| مشایخ = عبدالله بن دینار، عبدالعزیز بن رفیع، ابوزبیر محمد بن مسلم مکى، موسى بن عقبه، حجاج بن حجاج، عمروبن دینار، صفوان بن سلیم، ابوحنیفه نعمان بن ثابت، عبدالله بن مبارک، سفیان بن عیینه، خالدبن نزار؛ | | مشایخ = عبدالله بن دینار، عبدالعزیز بن رفیع، ابوزبیر محمد بن مسلم مکى، موسى بن عقبه، حجاج بن حجاج، عمروبن دینار، صفوان بن سلیم، ابوحنیفه نعمان بن ثابت، عبدالله بن مبارک، سفیان بن عیینه، خالدبن نزار؛ | ||
| معاصرین = ابو حنیفه، مالک بن انس، خلیفه مهدی، على بن حسین بن واقد، محمد بن ادریس شافعى؛ | | معاصرین = ابو حنیفه، مالک بن انس، خلیفه مهدی، على بن حسین بن واقد، محمد بن ادریس شافعى؛ | ||
| | شاگردان = ابوعبدالله بن البیع الضبى، ابوبکر محمد حمویه، ابوالعباس عیسى بن محمد، على بن حجر و على بن حشرم؛ | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| درجه علمی = فقیه، مفسّر، متکلّم، محدّث؛ | | درجه علمی = فقیه، مفسّر، متکلّم، محدّث؛ | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE63153AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE63153AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' ابن طَهْمان، ابوسعید ابراهیم بن طهمان بن شعبه (شعیب) خراسانى هروی '''، فقیه، مفسّر، متکلّم و محدّث (د 163ق/780م). | ''' ابن طَهْمان، ابوسعید ابراهیم بن طهمان بن شعبه (شعیب) خراسانى هروی'''، فقیه، مفسّر، متکلّم و محدّث (د 163ق/780م). | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
از تاریخ تولد وی آگاهى دقیقى در دست نیست. اگر چه با توجه به تاریخ تولد ابوحنیفه که از ابن طهمان بزرگتر | از تاریخ تولد وی آگاهى دقیقى در دست نیست. اگر چه با توجه به تاریخ تولد ابوحنیفه که از ابن طهمان بزرگتر بود، و تولد ابن مقسم که از ابن طهمان کوچکتر بود، به ویژه اشاره نعیم بن حماد که گفته است وی بیش از 60 سال از ابن طهمان حدیث شنیده است، و نیز با توجه به زمان درگذشت ابن طهمان، مىتوان حدس زد که او پس از 80ق/699م متولد شده است. | ||
==سفرها، استماع حدیث از تابعین== | ==سفرها، استماع حدیث از تابعین== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
هیچیک از منابع به صراحت و قطعیت درباره مذهب وی در فقه سخن نگفتهاند و اصولاً در روزگار او این مذاهب یا هنوز پدید نیامده بود یا زعمای آنها هم طراز و هم عصر او بودهاند و ابن طهمان گرایش فقهى به آنها نداشته است. | هیچیک از منابع به صراحت و قطعیت درباره مذهب وی در فقه سخن نگفتهاند و اصولاً در روزگار او این مذاهب یا هنوز پدید نیامده بود یا زعمای آنها هم طراز و هم عصر او بودهاند و ابن طهمان گرایش فقهى به آنها نداشته است. | ||
اگر چه برخى نام او را در شمار حنفیان ذکر کردهاند، اما ابن طهمان فقط در اعتقاد به ارجاء به روش ابوحنیفه بوده است. ابن حنبل در روزگار ابن طهمان هنوز متولد نشده بود، ولى به روایت سمعانى و صفدی وی به ابن طهمان اعتقاد بسیار داشت | اگر چه برخى نام او را در شمار حنفیان ذکر کردهاند، اما ابن طهمان فقط در اعتقاد به ارجاء به روش ابوحنیفه بوده است. [[ابن حنبل، احمد بن محمد|ابن حنبل]] در روزگار ابن طهمان هنوز متولد نشده بود، ولى به روایت سمعانى و صفدی وی به ابن طهمان اعتقاد بسیار داشت. | ||
درباره [[مالک بن انس|مالک بن انس]] اگر چه ابن طهمان در مدینه در محضر او بود و از او حدیث شنید، اما دلیلى بر گرایش فقهى ابن طهمان به او در دست نیست. | |||
[[شافعی، محمد بن ادریس|محمد بن ادریس شافعى]] نیز به هنگام فوت ابن طهمان حدود 15 سال بیش نداشته است. قابل توجه است که برخى تشیع او را نیز محتمل دانستهاند، ولى دلیل قاطعى بر این امر در دست نیست. | |||
==در معرض جرح و تعدیل رجالی== | ==در معرض جرح و تعدیل رجالی== | ||
ابن طهمان نیز همچون سایر محدثان در معرض جرح و تعدیل بوده است، خاصه که به مکتبى کلامى «ارجاء» هم گرایش داشته و این معنى در اظهار نظر رجالشناسان درباره او دخیل بوده و شاید از همین روست که برخى این گرایش را موجب جرح او دانسته و کسانى چون محمد بن عبدالله بن عمار موصلى او را مضطرب الحدیث و ضعیف محسوب داشتهاند، در حالى که بیشتر محدثان او را به طور مطلق ثقه شمردهاند و با عناوین ثقه فى الحدیث، صدوق، حسن الحدیث، صحیح الحدیث و حسن الروایه از او یاد کردهاند. | ابن طهمان نیز همچون سایر محدثان در معرض جرح و تعدیل بوده است، خاصه که به مکتبى کلامى «ارجاء» هم گرایش داشته و این معنى در اظهار نظر رجالشناسان درباره او دخیل بوده و شاید از همین روست که برخى این گرایش را موجب جرح او دانسته و کسانى چون محمد بن عبدالله بن عمار موصلى او را مضطرب الحدیث و ضعیف محسوب داشتهاند، در حالى که بیشتر محدثان او را به طور مطلق ثقه شمردهاند و با عناوین ثقه فى الحدیث، صدوق، حسن الحدیث، صحیح الحدیث و حسن الروایه از او یاد کردهاند. | ||
==مشایخ، راویان، شاگردان== | ==مشایخ، راویان، شاگردان== | ||
از بررسى این منابع آشکارا مىتوان دریافت که وی در روزگار خود از جمله محدثان و فقهای معتبری به شمار مىرفته است که مؤلفان صحاح عموماً از وی روایت کردهاند و به احادیث وی رغبت بسیار نشان دادهاند. حتى برخى از مشایخ ابن طهمان، مانند صفوان بن سلیم، [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه نعمان بن ثابت]]، عبدالله بن مبارک، سفیان بن عیینه و خالدبن نزار، از خود ابن طهمان نقل حدیث کردهاند. برخى ابن طهمان را در طبقه سوم محدثان جای دادهاند و برخى دیگر در طبقه مالک بن انس یعنى طبقه پنجم. گذشته از خود ابن طهمان، در پارهای مآخذ از «طهمانى»ها نیز نام برده شده است که بعضى از آنها از فرزندان و نوادگان ابن طهمان بودهاند یا از جمله شاگردان مکتب و گردآورندگان احادیث او به شمار مىرفتهاند، همچون ابوعبدالله بن البیع الضبى، ابوبکر محمد حمویه، ابوالعباس عیسى بن محمد، على بن حجر و على بن حشرم. | از بررسى این منابع آشکارا مىتوان دریافت که وی در روزگار خود از جمله محدثان و فقهای معتبری به شمار مىرفته است که مؤلفان صحاح عموماً از وی روایت کردهاند و به احادیث وی رغبت بسیار نشان دادهاند. حتى برخى از مشایخ ابن طهمان، مانند صفوان بن سلیم، [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه نعمان بن ثابت]]، عبدالله بن مبارک، سفیان بن عیینه و خالدبن نزار، از خود ابن طهمان نقل حدیث کردهاند. برخى ابن طهمان را در طبقه سوم محدثان جای دادهاند و برخى دیگر در طبقه مالک بن انس یعنى طبقه پنجم. گذشته از خود ابن طهمان، در پارهای مآخذ از «طهمانى»ها نیز نام برده شده است که بعضى از آنها از فرزندان و نوادگان ابن طهمان بودهاند یا از جمله شاگردان مکتب و گردآورندگان احادیث او به شمار مىرفتهاند، همچون ابوعبدالله بن البیع الضبى، ابوبکر محمد حمویه، ابوالعباس عیسى بن محمد، على بن حجر و على بن حشرم. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۹۴: | خط ۸۸: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
ابن ندیم 4 کتاب به ابن طهمان نسبت داده است بدین قرار: | [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]] 4 کتاب به ابن طهمان نسبت داده است بدین قرار: | ||
1-السنن (احتمالا مشیخه ابن طهمان)، | |||
2-المناقب، | |||
3- | 3-العیدین، | ||
4-التفسیر. | |||
ظاهراً به دلیل کتاب اخیر است که او را مفسر نامیدهاند و به سبب کتاب سنن، فقیهش دانستهاند. | ظاهراً به دلیل کتاب اخیر است که او را مفسر نامیدهاند و به سبب کتاب سنن، فقیهش دانستهاند. | ||
سزگین یادآوری کرده که هیچ یک از آثاری که ابن ندیم معرفى کرده، در دست نیست، ولى نسخهای خطى درباره شیوخ ابن طهمان متشکل از 20 ورق در کتابخانه ظاهریه موجود است. | سزگین یادآوری کرده که هیچ یک از آثاری که ابن ندیم معرفى کرده، در دست نیست، ولى نسخهای خطى درباره شیوخ ابن طهمان متشکل از 20 ورق در کتابخانه ظاهریه موجود است. | ||
محمد طاهر مالک پس از پژوهشهای بسیار در باب کتاب مشیخه ابن طهمان، بر آن شده که این کتاب، همان سنن ابن طهمان است که قبل از صحاح تصنیف شده و حاوی 208 حدیث، مشتمل بر ابواب فقهى و اصول عقاید است. این اثر نخستین بار در مجله معهد المخطوطات العربیه (مجموعه 22، ج 2، سال 1976م) به چاپ رسید و سپس با مقدمهای مفصل همراه با متن آن در مجمع اللغه العربیه بدمشق منتشر شد.<ref>سجادی، جعفر، ج4، ص160-159</ref>. | |||
| | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۱۰: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
سجادی، جعفر، | سجادی، جعفر، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[مشيخة إبن طهمان]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1402]] | ||
[[رده:فاقد کد پدیدآور]] | [[رده:فاقد کد پدیدآور]] | ||