سیری در گلزار مثنوی

سیری در گلزار مثنوی
پدیدآوران	الهی قمشه‌ای، مهدیه (نویسنده)
ناشر	به نشر
مکان نشر	مشهد
سال نشر	1393
شابک	‎9789640221907
موضوع	مولوي، جلال‌الدين محمد بن محمد، ۶۰۴ - ‎۶۷۲ق. مثنوي -- نقد و تفسير,شعر فارسي -- قرن ‎۷ق,شعر فارسي -- قرن ‎۷ق. -- تاريخ و نقد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏PIR ۵۳۰۱/الف۷ ۱۳۹۴

سیری در گلزار مثنوی تألیف مهدیه الهی قمشه‌ای؛ این کتاب به شرح 32 حکایت از دفتر نخست مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی می‌پردازد و با بررسی نکات دینی، عرفانی و ادبی، خواننده را با عمق معانی این اثر سترگ آشنا می‌سازد.

ساختار

این کتاب در یک جلد و بدون تقسیم‌بندی فصل‌های مشخص، به شرح سی و دو حکایت از دفتر اول مثنوی معنوی پرداخته است.

گزارش کتاب

کتاب «سیری در گلزار مثنوی» نوشته مهدیه الهی قمشه‌ای، به شرح و تفسیر 32 حکایت از دفتر اول مثنوی معنوی می‌پردازد. نویسنده در این اثر با رویکردی تحلیلی-تفسیری، به بررسی ابعاد مختلف حکایات مثنوی از جنبه‌های دینی، عرفانی و ادبی پرداخته است.

نویسنده در مقدمه کتاب به اهمیت مثنوی معنوی به عنوان گنجینه‌ای از معارف اسلامی و عرفانی اشاره می‌کند و مولانا را شارح کتاب آسمانی و احادیث نبوی معرفی می‌نماید. از ویژگی‌های بارز این کتاب، توجه به مفاهیم بنیادین عرفانی مانند وحدت وجود، تقابل عقل و عشق، و مسئله جبر و اختیار است که در سراسر مثنوی به اشکال مختلف مطرح شده‌اند.

الهی قمشه‌ای در شرح هر حکایت، ابتدا به بیان برخی ابیات کلیدی پرداخته و سپس با استناد به آیات قرآن کریم، احادیث نبوی و اشعار دیگر شاعران عارف، به تفسیر و تحلیل مفاهیم نهفته در آنها می‌پردازد. از جمله مباحث مهمی که در این کتاب به آن پرداخته شده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بررسی مسئله جبر و اختیار با استناد به آیۀ «وَمَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ رَمَىٰ» که مولانا در مثنوی بارها به آن اشاره کرده است.

2. تحلیل مفهوم انسان کامل با استناد به احادیث نبوی و تفسیر مولانا از این احادیث.

3. تأکید بر وحدت وجود و یگانه‌پرستی به عنوان اساس تعالیم مولانا که در ابیاتی مانند «مثنوی ما دکان وحدت است» تجلی یافته است.

4. بررسی تقابل عقل و عشق که از مباحث محوری مثنوی است و مولانا در جایگاه‌های مختلف به ستایش هر دو پرداخته است.

نویسنده در شرح حکایات، از منابع معتبری مانند ترجمه بهاءالدین خرمشاهی برای آیات قرآن، نسخه نیکلسون برای مثنوی، تصحیح فروزانفر برای کلیات شمس و دیگر منابع استاندارد استفاده کرده است. این ارجاعات دقیق به خواننده امکان می‌دهد تا در صورت نیاز به منابع اصلی مراجعه کند.

روش کار نویسنده در این کتاب، ارائه ترجمه و تفسیر ابیات منتخب از هر حکایت است که با تحلیل مفاهیم عرفانی همراه شده است. این رویکرد به ویژه برای خوانندگانی که آشنایی کمتری با زبان و مفاهیم عرفانی دارند، بسیار سودمند است.

منابع مقاله

پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات