۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
←وابستهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" |منطقه حران | | data-type="authorBirthPlace" |منطقه حران ترکیه | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |28 صفر سال 288ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" | | | data-type="authorWritings" |[[الذخيرة في علم الطب]] | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
</div> | </div> | ||
'''أبوالحسن ثابت بن قرة بن مروان بن ثابت بن كرايا بن ابراهیم بن كرايا بن مارينوس حرانى''' (211-288ق)، مشهور به صابى، از | '''أبوالحسن ثابت بن قرة بن مروان بن ثابت بن كرايا بن ابراهیم بن كرايا بن مارينوس حرانى''' (211-288ق)، مشهور به صابى، پزشک و فيلسوف و ریاضیدان، موسیقیدان، از بزرگترین مترجمان زبان یونانی و سریانی دورهى عباسى، | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در پنج شنبه 21 ماه صفر سال 211ق، در منطقه حران، ديده به جهان گشود. | در پنج شنبه 21 ماه صفر سال 211ق، در منطقه حران، ديده به جهان گشود. | ||
== تحصیلات == | |||
[[پرونده:NURk3181..jpg|بندانگشتی|ترجمه اثر آپولونیوس در هندسه مخروطی توسط ثابت بن قروه|250px]] | |||
او در ابتداء در زادگاهش به پيشه صرافى اشتغال داشت، ولى پس از مدتى به بغداد رفته و با پيوستن به حلقه درسى محمّد بن موسى كه از ديار روم بازگشته بود، به تحصيل علوم همت گماشت، به گونهاى كه در علوم طبيعى- خصوصاً طب و نجوم- سرآمد همروزگاران خود شد. | او در ابتداء در زادگاهش به پيشه صرافى اشتغال داشت، ولى پس از مدتى به بغداد رفته و با پيوستن به حلقه درسى محمّد بن موسى كه از ديار روم بازگشته بود، به تحصيل علوم همت گماشت، به گونهاى كه در علوم طبيعى- خصوصاً طب و نجوم- سرآمد همروزگاران خود شد. | ||
وى به زبانهاى يونانى و سريانى مسلط بوده و از اين رو بسيارى از آثار يونانيان- خصوصاً [[جالینوس]] - را پس از جمعآورى، به عربى ترجمه نموده است كه از آن جمله مىتوان به جمعآورى كتاب سوء مزاج مختلف [[جالینوس]] و يا كتاب أدويه مفرده [[جالینوس]] اشاره كرد. | وى به زبانهاى يونانى و سريانى مسلط بوده و از اين رو بسيارى از آثار يونانيان- خصوصاً [[جالینوس]] - را پس از جمعآورى، به عربى ترجمه نموده است كه از آن جمله مىتوان به جمعآورى كتاب سوء مزاج مختلف [[جالینوس]] و يا كتاب أدويه مفرده [[جالینوس]] اشاره كرد. | ||
وى صابى مذهب بوده، هر چند به سبب پارهاى از انديشههاى انحرافىاش از سوى همكيشانش طرد شد و اين باعث شد تا وى مدتى در ظاهر اظهار توبه و پشيمانى | وى صابى مذهب بوده، هر چند به سبب پارهاى از انديشههاى انحرافىاش از سوى همكيشانش طرد شد و اين باعث شد تا وى مدتى در ظاهر اظهار توبه و پشيمانى كند، ولى گويا اين پشيمانىها تنها زبانى بوده، از اين رو رديههايى بر انديشههاى انحرافى او از سوى علماى اسلامى تأليف شد. | ||
از شاگردان او مىتوان به عيسى بن أسيد نصرانى اشاره كرد كه نزد ثابت ارج و قرب ويژهاى داشت. همچنين از ابن يوسف معروف به ابن أبى الثناء به عنوان شاگرد او در فلسفه و طب ياد شده است. | از شاگردان او مىتوان به عيسى بن أسيد نصرانى اشاره كرد كه نزد ثابت ارج و قرب ويژهاى داشت. همچنين از ابن يوسف معروف به ابن أبى الثناء به عنوان شاگرد او در فلسفه و طب ياد شده است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۱: | ||
وى در دربار عباسيان- خصوصاً معتضد عباسى- جايگاه ارزندهاى داشته است، به گونهاى كه در دربار معتضد منصب منجمى به او اعطاء شده بود. | وى در دربار عباسيان- خصوصاً معتضد عباسى- جايگاه ارزندهاى داشته است، به گونهاى كه در دربار معتضد منصب منجمى به او اعطاء شده بود. | ||
بیشترین شهرت ثابت بن قره به واسطه طرح نظریه «حرکت نوسانی اعتدالین» است که برای توضیح این حرکت، فلک تازهای بر هشت فلک نجوم بطلمیوس افزود و منجمان پس از او نیز این نظریه را پذیرفتند. | |||
ابن ابى اصبيعه درباره او مىنويسد: «كسى در روزگار ثابت بن قره در طب و فلسفه هم شأن او نبود». | ابن ابى اصبيعه درباره او مىنويسد: «كسى در روزگار ثابت بن قره در طب و فلسفه هم شأن او نبود». | ||
این دانشمند نقش مهمی را در پر بار کردن فرهنگ اسلامی از طریق ترجمه آثار یونانی و سریانی به زبان عربی داشت. وی آثار جاودانی در طب، فلسفه و نجوم از خود برجا گذاشته است و نوشتههای او در رشته ریاضی، تأثیر بسیار زیادی در دانشمندان مسلمان داشته و علاوه بر مسلمین، نظریات علمی او در سراسر قرون وسطی در مغرب زمین شنیده میشد. | |||
== وفات == | == وفات == | ||
وى در سال 288ق در حالى كه 77 سال داشت، در بغداد درگذشت. | وى در 28 صفر سال 288ق در حالى كه 77 سال داشت، در بغداد درگذشت. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۶: | ||
تعداد آثار وى را بيش از صد اثر بر شمردهاند كه بيشتر آنها در فلسفه و علوم طبيعى است. برخى از آثار او عبارت است از: | تعداد آثار وى را بيش از صد اثر بر شمردهاند كه بيشتر آنها در فلسفه و علوم طبيعى است. برخى از آثار او عبارت است از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# «المسائل الطبيۀ»؛ | |||
# «كتاب فى النبض»؛ | |||
# «كتاب وجع المفاصل والنقرس»؛ | |||
# «جوامع كتاب باريمينياس»؛ | |||
# «جوامع كتاب أنالوطيقا الأولى»؛ | |||
# «اختصار المنطق»؛ | |||
# «كتاب فى مراتب العلوم»؛ | |||
# «كتاب أصناف الأمراض»؛ | |||
# «كتاب فى الأعداد المتحابة»؛ | |||
# «كتاب فى الشكل القطاع»؛ | |||
# «كتاب فى حالة الفلك»؛ | |||
# «كتاب القرسطيون»؛ | |||
# «كتاب فى الهيئة»؛ | |||
# «كتاب فى الأخلاق»؛ | |||
# «كتاب تسهيل المجسطى»؛ | |||
# «كتاب فى تدبير الأمراض الحادة»؛ | |||
# «رسالة فى الجدرى والحصبة»؛ | |||
# «كتاب فى مقدمات أقليدس»؛ | |||
# «مقالة فى وجع المفاصل»؛ | |||
# «كتاب فى تدبير الصحة»؛ | |||
# «تركيب الأفلاك»؛ | |||
# «مسائل فى الموسيقى»؛ | |||
# «طبائع الكواكب»؛ | |||
# «علة الكسوف و الخسوف»؛ | |||
# «كتاب الهندسة»؛ | |||
# «كتاب تشريح الرحم»؛ | |||
{{پایان}} | |||
البته از انبوه اين آثار- جز نقل اقوالى در آثار ديگران- اكنون چيزى به دست ما نرسيده است. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الذخیرة في علم الطب]] | |||
[[المدخل إلی علم العدد]] | |||
[[سه رساله از ثابت بن قره (ساعتهای آفتابی، حرکت خورشید و ماه، چهارده وجهی محاط در کره)]] | |||
[[ | |||
[[الذخیره (تذکره ثابت بن قره)]] | [[الذخیره (تذکره ثابت بن قره)]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مترجمان]] | |||
[[رده:ریاضیدانان]] | |||