تحکیم العقول في تصحیح الأصول: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR137559J1.jpg | عنوان = تحکیم العقول في تصحیح الأصول | عنوان‌های دیگر = التحکیم‌ العقول‌ في علم‌ الأصول ** التحکیم‌ العقول‌ في‌ الأصول | پدیدآورندگان | پدیدآوران = جشمی، محسن بن محمد (نويسنده) وجیه، عبدالسلام بن ع...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''تحكيم العقول في تصحيح الأصول'''، اثر حاکم ابوسعید محسن بن محمد بن کرامی جشمی بیهقی (رمضان‌ 413‌ق/دسامبر 1022م)، فقیه، مفسر، متکلم و دانشمند جامع حنفی، معتزلی - زیدی، در عقاید و کلام زیدیه با روش عقلی و استفاده از کتاب و سنت و اجماع است.
'''تحكيم العقول في تصحيح الأصول'''، اثر [[جشمی، محسن بن محمد|حاکم ابوسعید محسن بن محمد بن کرامی جشمی بیهقی]] (رمضان‌ 413‌ق/دسامبر 1022م)، فقیه، مفسر، متکلم و دانشمند جامع حنفی، معتزلی - زیدی، در عقاید و کلام زیدیه با روش عقلی و استفاده از کتاب و سنت و اجماع است.


==جایگاه حاکم ابوسعید==
==جایگاه حاکم ابوسعید==
در میان عالمان زیدی ایرانی، نام حاکم جشمی به دلیل اعتبار و کثرت آثار وی شهرت فراوانی دارد<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.
در میان عالمان زیدی ایرانی، نام [[جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] به دلیل اعتبار و کثرت آثار وی شهرت فراوانی دارد<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.
جشمی از نسل محمد بن حنفیه بوده، ولی خانواده وی‌ به‌ نسب‌ علوی مشهور نبوده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص6</ref>.
جشمی از نسل محمد بن حنفیه بوده، ولی خانواده وی‌ به‌ نسب‌ علوی مشهور نبوده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص6</ref>.
وی در علم کلام، تفسیر، فقه، تاریخ و حدیث دارای جایگاه والا و تألیفات گران‌قدری می‌باشد و از علمای مشهور مکتب جبایی معتزله بعد از قاضی عبدالجبار بود و خلاصه افکار و آرای معتزله، خصوصا در تفسیر و کلام به وی منتهی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
 
وی در علم کلام، تفسیر، فقه، تاریخ و حدیث دارای جایگاه والا و تألیفات گران‌قدری می‌باشد و از علمای مشهور مکتب جبایی معتزله بعد از [[قاضی عبدالجبار بن احمد|قاضی عبدالجبار]] بود و خلاصه افکار و آرای معتزله، خصوصا در تفسیر و کلام به وی منتهی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
 
وی چهل‌ودو‌ کتاب تألیف کرده، که‌ برخی‌ از آنها به فارسی بوده‌ است‌. بسیاری از نگاشته‌های وی به یمن رسیده و در آنجا اعتبار والایی در میان‌ عالمان‌ زیدی به دست آورده است‌ و کرارا‌ در‌ آثار زیدی از‌ او‌ به «الحاكم» یاد شده‌ است<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.
وی چهل‌ودو‌ کتاب تألیف کرده، که‌ برخی‌ از آنها به فارسی بوده‌ است‌. بسیاری از نگاشته‌های وی به یمن رسیده و در آنجا اعتبار والایی در میان‌ عالمان‌ زیدی به دست آورده است‌ و کرارا‌ در‌ آثار زیدی از‌ او‌ به «الحاكم» یاد شده‌ است<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.
حاکم جشمی عالم حنفی معتزلی، در اواخر‌ زندگی‌ خود به‌طور کامل به زیدیه گروید و کتاب‌هایی را در عقیده امامت و فقه‌ زیدیه‌ تحریر نمود<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9</ref>.
 
[[جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] عالم حنفی معتزلی، در اواخر‌ زندگی‌ خود به‌طور کامل به زیدیه گروید و کتاب‌هایی را در عقیده امامت و فقه‌ زیدیه‌ تحریر نمود<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9</ref>.


==جایگاه تحكيم العقول و محتوای آن==
==جایگاه تحكيم العقول و محتوای آن==
از آثار گمشده حاکم جشمی که تا این اواخر تصور بر نبود آن می‌رفت، کتابی در کلام به نام‌ «تحكيم العقول في تصحيح الأصول» بوده است<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.
از آثار گمشده [[جشمی، محسن بن محمد|حاکم جشمی]] که تا این اواخر تصور بر نبود آن می‌رفت، کتابی در کلام به نام‌ «تحكيم العقول في تصحيح الأصول» بوده است<ref>ر.ک: یزدی، علی، ص14</ref>.


کتاب را برخی «تحكيم العقول في الأصول» و بعضی دیگر «تحكيم العقول في علم الأصول» نامیده‌اند.
کتاب را برخی «تحكيم العقول في الأصول» و بعضی دیگر «تحكيم العقول في علم الأصول» نامیده‌اند.
حاکم در ابتدای کتاب در بیان علت تألیف اثر خود، از لزوم آشنایی‌ با حق‌ و اهل حق سخن گفته و به دلیل لزوم تألیف اثری در این باب اشاره کرده است.
حاکم در ابتدای کتاب در بیان علت تألیف اثر خود، از لزوم آشنایی‌ با حق‌ و اهل حق سخن گفته و به دلیل لزوم تألیف اثری در این باب اشاره کرده است.
وی معتقد است در این کتاب به نکات عمده‌ای از دلایل عقلی و کتاب و سنت و اجماع، اشاره داشته و آشکار نموده است که این موارد باهم توافق داشته و تناقض و اختلافی را در پی ندارند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص30 و 19</ref>.
وی معتقد است در این کتاب به نکات عمده‌ای از دلایل عقلی و کتاب و سنت و اجماع، اشاره داشته و آشکار نموده است که این موارد باهم توافق داشته و تناقض و اختلافی را در پی ندارند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص30 و 19</ref>.


خط ۶۳: خط ۶۷:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه کتاب.
# مقدمه کتاب.
# یزدی، علی، «کتابی نویافته از حاکم جشمی؛ تحكيم العقول في تصحيح الأصول»،  کتاب ماه دین، بهمن و اسفند 1382- شماره 76 و 77  (صفحه - از 14 تا 15):
#[[:noormags:34063| یزدی، علی، «کتابی نویافته از حاکم جشمی؛ تحكيم العقول في تصحيح الأصول»،  کتاب ماه دین، بهمن و اسفند 1382- شماره 76 و 77  (صفحه - از 14 تا 15)]].
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/34063/


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۷۴: خط ۷۷:
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
[[رده:آثار کلامی زیدیه]]
[[رده:آثار کلامی زیدیه]]
 
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1403]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]]