ذهبی، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۴۲

ذهبی، محمد بن احمد

نام	ذهبی، محمد بن احمد
نام‎های دیگر	ذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد ذهبی، ابوعبدالله محمد شمس‌الدین محمد الذهبی Al-Dhahabi
نام پدر	احمد
متولد	673ق= ۵ اکتبر ۱۲۷۴م
محل تولد	دمشق سوریه
رحلت	748 ق= ۳ فوریهٔ ۱۳۴۸
اساتید	علاءالدین علی بن محمد حلبی مسعود بن عبدالله اعزازی ابواسحاق ابراهیم بن داوود عسقلانی
برخی آثار	المستملح من کتاب التکملة رسالة «طرق حديث» من کنت مولاه فعلي مولاه تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار سير أعلام النبلاء
کد مؤلف	AUTHORCODE00487AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، ذهبی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

برای دیگر کاربردها، شمس‌الدین (ابهام‌زدایی) را ببینید.

شمس‌الدين، محمد بن احمد ذهبى (673- 748 ق)، مورخ و محدث سلفى مشهور و نویسنده پركار سده هشتم هجرى، وى نویسنده ده‌ها کتاب رجالى و تاریخى است و تخصص عمده او در دانش رجال و جرح و تعدیل راویان و اخباریان ومحدثان است.

ولادت

او در سال 673ق برابر با 1274م، به دنيا آمد. وی اصالتاً ترکمان و از اهالی میافارقین (واقع در ترکیه امروزی) بوده است.

وى علاقه‌ى زيادى به گردآورى حديث داشت و براى تكميل اين علم، سفرهاى بسيارى كرد. او در اين سفرها، از بسيارى از بزرگان و علما حديث شنيد و آنها را ضبط نمود.

اساتید

ذهبی چهار سال آغاز تحصیل را نزد علاءالدین علی بن محمد حلبی (متوفی ح690) که خطی بسیار خوش داشت و در تعلیم کودکان استاد بود، به فراگیری مقدمات گذراند، آنگاه قرآن و نحو را نزد مسعود بن عبدالله اعزازی (متوفی 720ق) آموخت. در 691 با جمعی از دوستانش آموختن علم قرائات را نزد ابواسحاق ابراهیم بن داوود عسقلانی معروف به فاضلی(متوفی 692) که بزرگ قراء عصر و از شاگردان علم‌الدین سخاوی (متوفی 643) بود،آغاز کرد و هم زمان علم قرائات را نزد ابواسحاق ابراهیم بن غالی حمیری(متوفی 708) و علی بن جبریل مصری و استادان دیگر تکمیل کرد و در حدود 693 که بیست سال بیشتر نداشت، به جای شیخ قرائت خود ابوعبدالله محمد عبدالعزیز دمیاطی که بیمار شده بود و در همین سال در گذشت، بر کرسی استادی قرائت نشست. ذهبی از هجده سالگی، هم زمان، سماع حدیث و تحصیل علوم حدیث را آغاز کرد و همه فکر و زندگی‌اش را وقف آن کرد.

وفات

وى، در سال 748ق برابر با 1348م، در 75 سالگى در دمشق وفات يافت.

آثار

وى، نوشتن تاريخ عمومى، تاريخ اسلام و وفيات مشاهير و اعلام را به دوره اسلامى(از مغازى و سيره نبوى تا عصر خود) اختصاص داد و به شيوه ابن جوزى، شرح سال‌شمار رويدادها را تا سال 700 با وفيات بزرگان هر سال درآميخت.

وى، اين مجموعه را تحت عنوان «تاريخ اسلام»، به‌صورت كتابى تنظيم كرده است. آثار ذهبى بسيار مورد استفاده‌ى اهل علم قرار گرفت و در اكثر مواقع، دانش‌پژوهان براى شنيدن احاديث به محضرش مى‌شتافتند.

وى، از تاريخ‌ها و كتاب‌هاى تراجم و رجالى بسيار بهره گرفت و برخى از آنها را خلاصه كرد. وى، تاريخ هفت‌صد ساله اسلامى را به هفتاد دهه تقسيم كرد و به هر دهه عنوان «طبقه» داد.

ذهبى، مختصرى از اين كتاب را فراهم آورد و آن را، «العبر فى خبر من غبر» ناميد و ذيلى شامل حوادث 701 تا 740 بر آن نوشت(چاپ محمد رشاد عبدالمطلب.) و پس از آن نويسندگان ديگرى ذيل‌هايى بر آن نوشتند. ذهبى، خلاصه‌اى نيز از تاريخ اسلام از آغاز تا 744 و وفيات مشاهير هر سال به شيوه سال‌شمار نگاشت و آن را «دول الاسلامى» ناميد و بر آن ذيلى نوشت.

از ديگر آثار وى عبارتند از:

الكاشف؛
طبقات القراء؛
المعجم الكبير و المعجم الصغير.

وابسته‌ها

حق الجار

المستملح من کتاب التکملة

رسالة «طرق حديث» من کنت مولاه فعلي مولاه

تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام

معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار

الأمصار ذوات الآثار

مصطلح الحديث مع التطبيقات العملية لكثير من مسائله

سير أعلام النبلاء

التحقيق في مسائل الخلاف

المنتقى من الرد على الجهمية

تجريد أسماء الصحابة

المغني في الضعفاء

المختار من تاريخ ابن الجزري

العبر في خبر من غبر

الإعلام بوفیات الأعلام

أربع رسائل في علوم الحديث

العقد الثمين في تراجم النحويين

العقد الثمين في تراجم النحويين(ذهبی)

السيرة النبوية (ذهبي)

ميزان الاعتدال في نقد الرجال

تفسیر الإمام الذهبي

سير أعلام النبلاء

لسان الميزان (8 جلد)

طلب العلم (فوائد، و نصائح، و حکم)

تعريف ذوي العلا بمن لم يذکره الذهبي من النبلا و هو ذيل علي کتاب سير أعلام النبلاء

کتاب الکبائر

تذکرة الحفاظ

دول الاسلام

کتاب مصطلح الحديث مع التطبيقات العملية لکثير من مسائله

تهذيب سير أعلام النبلاء

ترتيب الموضوعات

ذيل تاريخ الإسلام

المعجم الشيوخ، المعجم الکبير

تسهيل المنافع في الطب و الحکمة

تذكرة الحفاظ

الموقظة في علم مصطلح الحديث

السلسبيل في شرح ألفاظ و عبارات الجرح و التعديل

العلو للعلي الغفار

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00487.jpg|بندانگشتی|ذهبی، محمد بن احمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|ذهبی، محمد بن احمد
+! نام!! data-type="authorName" |ذهبی، محمد بن احمد
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد
+| data-type="authorOtherNames" | ذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد
 ذهبی، ابوعبدالله محمد
-شمس الدین محمد الذهبی
+شمس‌الدین محمد الذهبی
+Al-Dhahabi
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |احمد
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |673ق= ۵ اکتبر ۱۲۷۴م
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |دمشق سوریه
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|748 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |748 ق= ۳ فوریهٔ ۱۳۴۸
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |علاءالدین علی بن محمد حلبی
+مسعود بن عبدالله اعزازی
+ابواسحاق ابراهیم بن داوود عسقلانی
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[المستملح من کتاب التکملة]]
-|-class='articleCode'
+[[رسالة «طرق حديث» من کنت مولاه فعلي مولاه]]
+[[تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام]]
+[[معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار]]
+[[سير أعلام النبلاء]]
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE487AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00487AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|ذهبی (ابهام‌زدایی)}}
+{{کاربردهای دیگر|شمس‌الدین (ابهام‌زدایی)}}
+'''شمس‌الدين، محمد بن احمد ذهبى''' (673- 748 ق)، مورخ و محدث سلفى مشهور و نویسنده پركار سده هشتم هجرى، وى نویسنده ده‌ها کتاب رجالى و تاریخى است و تخصص عمده او در دانش رجال و جرح و تعدیل راویان و اخباریان ومحدثان است.
-== معرفى اجمالى ==
+== ولادت ==
+او در سال 673ق برابر با 1274م، به دنيا آمد. وی اصالتاً ترکمان و از اهالی میافارقین (واقع در ترکیه امروزی) بوده است.
+وى علاقه‌ى زيادى به گردآورى حديث داشت و براى تكميل اين علم، سفرهاى بسيارى كرد. او در اين سفرها، از بسيارى از بزرگان و علما حديث شنيد و آنها را ضبط نمود.
-'''شمس‌الدين، محمد بن احمد ذهبى'''، مورخ و محدث سلفى مشهور و نويسنده پركار سده هشتم هجرى است كه در سال 673ق، به دنيا آمد. وى علاقه‌ى زيادى به گردآورى حديث داشت و براى تكميل اين علم، سفرهاى بسيارى كرد. او در اين سفرها، از بسيارى از بزرگان و علما حديث شنيد و آنها را ضبط نمود.
+== اساتید ==
+ذهبی چهار سال آغاز تحصیل را نزد علاءالدین علی بن محمد حلبی (متوفی ح690) که خطی بسیار خوش داشت و در تعلیم کودکان استاد بود، به فراگیری مقدمات گذراند، آنگاه قرآن و نحو را نزد مسعود بن عبدالله اعزازی (متوفی 720ق) آموخت. در 691 با جمعی از دوستانش آموختن علم قرائات را نزد ابواسحاق ابراهیم بن داوود عسقلانی معروف به فاضلی(متوفی 692) که بزرگ قراء عصر و از شاگردان علم‌الدین سخاوی (متوفی 643) بود،آغاز کرد و هم زمان علم قرائات را نزد ابواسحاق ابراهیم بن غالی حمیری(متوفی 708) و علی بن جبریل مصری و استادان دیگر تکمیل کرد و در حدود 693 که بیست سال بیشتر نداشت، به جای شیخ قرائت خود ابوعبدالله محمد عبدالعزیز دمیاطی که بیمار شده بود و در همین سال در گذشت، بر کرسی استادی قرائت نشست. ذهبی از هجده سالگی، هم زمان، سماع حدیث و تحصیل علوم حدیث را آغاز کرد و همه فکر و زندگی‌اش را وقف آن کرد.
+== وفات ==
+وى، در سال 748ق برابر با 1348م، در 75 سالگى در دمشق وفات يافت.
+== آثار ==
 وى، نوشتن تاريخ عمومى، تاريخ اسلام و وفيات مشاهير و اعلام را به دوره اسلامى(از مغازى و سيره نبوى تا عصر خود) اختصاص داد و به شيوه [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، شرح سال‌شمار رويدادها را تا سال 700 با وفيات بزرگان هر سال درآميخت.
@@ خط ۵۵: / خط ۷۹: @@
 #المعجم الكبير و المعجم الصغير.
-وى، در سال 748ق، در 75 سالگى در دمشق وفات يافت.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[حق الجار]]
-== وابسته‌ها ==
 [[المستملح من کتاب التکملة]]
@@ خط ۶۵: / خط ۹۱: @@
 [[تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام]]
 [[معرفة القراء الکبار علی الطبقات و الأعصار]]
+[[الأمصار ذوات الآثار]]
+[[مصطلح الحديث مع التطبيقات العملية لكثير من مسائله]]
+[[سير أعلام النبلاء]]
+[[التحقيق في مسائل الخلاف]]
+[[المنتقى من الرد على الجهمية]]
+[[تجريد أسماء الصحابة]]
-[[دول الإسلام]]
+[[المغني في الضعفاء]]
+[[المختار من تاريخ ابن الجزري]]
 [[العبر في خبر من غبر]]
-[[الإعلام بوفيات الأعلام]]
+[[الإعلام بوفیات الأعلام]]
-[[الأمصار ذوات الآثار]]
+[[أربع رسائل في علوم الحديث]]
 [[العقد الثمين في تراجم النحويين]]
+[[العقد الثمين في تراجم النحويين(ذهبی)]]
 [[السيرة النبوية (ذهبي)]]
-[[میزان الاعتدال فی نقد الرجال (دار الفکر)]]
+[[ميزان الاعتدال في نقد الرجال]]
-[[ميزان الإعتدال في نقد الرجال]]
+[[ميزان الاعتدال في نقد الرجال]]
 [[تفسیر الإمام الذهبي]]
-[[سیر اعلام النبلاء]]
+[[سير أعلام النبلاء]]
-[[لسان الميزان]]
+[[لسان الميزان (8 جلد)]]
 [[طلب العلم (فوائد، و نصائح، و حکم)]]
@@ خط ۱۱۱: / خط ۱۵۳: @@
 [[تسهيل المنافع في الطب و الحکمة]]
-[[تذکرة الحفاظ]]
+[[تذكرة الحفاظ]]
 [[الموقظة في علم مصطلح الحديث]]
-[[میزان الاعتدال فی نقد الرجال]]
+[[السلسبيل في شرح ألفاظ و عبارات الجرح و التعديل]]
-[[العلوّ للعلیِ الغفّار]]
+[[العلو للعلي الغفار]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:مورّخان]]
+[[رده:محدثان]]
+[[رده:مفسران سنی]]