صدوقی اردبیلی، عبدالعظیم

نام	صدوقی اردبیلی، عبدالعظیم
نام‎های دیگر
نام پدر	محمد شفیع
متولد	1295ق
محل تولد	اردبیل
رحلت	1340ش / 1381ق
اساتید	قربانعلی زنجانی میرزا ابراهیم ریاضی عبدالمجید زنجانی
برخی آثار	مهمات الأصول في شرح المنظومة لبحرالعلوم
کد مؤلف	AUTHORCODE04730AUTHORCODE

عبدالعظیم صدوقی اردبیلی (1295-1381ق)،  معروف به شیخ العلماء اردبیلی و شیخ العلماء صدوقی، نویسنده، مفسر، متکلم، از نوادگان شیخ صدوق و از شاگردان ملا قربانعلی زنجانی، «مهمات الأصول ومهمات الفروع (شرح دو منظومه بحرالعلوم)»، از جمله آثار اوست.

ولادت

عبدالعظیم بن محمد شفیع، مشهور به شیخ‌العلماء از علمای اعلام و روحانیون جلیل‌القدر دارالارشاد اردبیل، از خاندانی عظیم و منسوب به شیخ‌الطایفه شیخ صدوق - علیه‌الرحمه - در حدود سال 1295ق، در اردبیل دیده به جهان گشود.

تحصیلات

مقدمات و بخشی از علوم حوزوی را از اساتید وقت حوزه علمیه اردبیل فراگرفت. سپس عازم حوزه علمیه زنجان که در آن روزگار با وجود علما و فقهای بزرگ، حوزه پررونقی داشت، گردید و از محضر وحید دهر و یگانه عصر در زهد و علم و تقوا آخوند ملا قربانعلی زنجانی معروف به «حجت‌الاسلام»، آقا میرزا ابراهیم ریاضی و آقا میرزا عبدالمجید زنجانی و دیگران بهره برد و در فقه و اصول و تفسیر و حدیث و حکمت و کلام و ریاضیات به مقامات عالیه علمی نایل آمد.

وی علاوه بر حوزه‌های اردبیل و زنجان چندی در نجف اشرف اقامت داشته که از مدت اقامت و اساتید وی اطلاعی به دست نیامد.

بازگشت به اردبیل

شیخ پس از تکمیل علوم خود به اردبیل بازگشت و با همتی عالی به تبلیغ و ترویج معارف اسلامی، مخصوصاً تفسیر قرآن کریم پرداخت که باید دوران حضور پر برکت آن عالم ربّانی را در اردبیل از نظر ترویج معارف قرآنی، روزگاری پرفروغ خواند.

صدوقی علاوه بر عظمت علمی، به‌واسطه زهد و تقوا و پرهیز از مشتهیات و زخارف دنیا، از مقامات ویژه معنوی نیز برخوردار بود و تمام عمر شریف و مال و جان و حتی آبروی خود را در راه ترویج معارف قرآنی مصروف داشت و از منتظران مصلح واقعی مولانا صاحب‌الزمان(عج) محسوب می‌شد.

وفات

سرانجام آن عالم ربّانی و مفسر قرآن و معلم اخلاق در ششم ربیع‌الاول سال 1381ق (1340ش)، دیده از جهان فروبست و به ملکوت اعلی پیوست و در قبرستان «داش کسن» به خاک سپرده شد‏.

آثار

از ایشان علاوه بر تربیت شاگردان بسیار، قریب به هفتاد جلد کتاب و رساله علمی که عمدتاً در تفسیر و کلام و اخلاق است به‌یادگار مانده که امید است در مجموعه آثاری منتشر و تقدیم جامعه علمی کشور شود. از جمله آثار اوست:

1. أحسن الحديث؛
2. أساس الإيمان؛
3. باب النجاة؛
4. حقيقه الشفاعة؛
5. جامع الأنوار؛
6. الكتاب المبين؛
7. مبادی قرآن؛
8. مهمات الأصول ومهمات الفروع (شرح دو منظومه بحرالعلوم)؛
9. نور المشكوة‏.

منابع مقاله

1. مولایی، عادل، علمای دارالارشاد اردبیل، دفتر حفظ و نشر آیت‌الله سید حسن عاملی، به تاریخ 4 اردیبهشت 1400
2. مؤسسه مطالعات و تدوین تاریخ اردبیل، عارفان و عالمان اردبیلی
3. ویکی‌فقه، حوزه علمیه اردبیل

وابسته‌ها

مهمات الأصول في شرح المنظومة لبحرالعلوم