هنر و آیین کشورداری در اندیشۀ ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد') |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| موضوع =کشورداري - ايران | | موضوع =کشورداري - ايران | ||
کشورداري - ايران - متون قديمي تا قرن 14 | کشورداري - ايران - متون قديمي تا قرن 14 | ||
اندرزنامه‌هاي فارسي -- | اندرزنامه‌هاي فارسي -- جنبه‌های سياسي | ||
ايران - سياست و حکومت | ايران - سياست و حکومت | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''هنر و آیین کشورداری در اندیشۀ ایرانی''' تألیف محمدرضا حافظ | '''هنر و آیین کشورداری در اندیشۀ ایرانی''' تألیف [[ح‍اف‍ظ‌ن‍ي‍ا، محمدرضا|محمدرضا حافظ نیا]]، [[کاوندي کاتب، ابوالفضل|ابوالفضل کاوندی]]؛ این کتاب به بررسی شناخت زوایای گوناگون اندرزنامه‌های سیاسی ایران، اهداف، ایده‌ها، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و سرانجام الگوی بومی برآمده از هنر و اندیشۀ کشورداری ایرانی ـ اسلامی پرداخته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
مدیریت، ادارۀ بهینۀ کشور، سازماندهی امور و ایجاد ساختارهای لازم درون یک کشور، به طور سنتی از دغدغه‌های مردم و حکومت است؛ بنابراین مفاهیم اساسی کشورداری از گذشته تا کنون به گونۀ نظری از سوی اندیشمندانی چون | مدیریت، ادارۀ بهینۀ کشور، سازماندهی امور و ایجاد ساختارهای لازم درون یک کشور، به طور سنتی از دغدغه‌های مردم و حکومت است؛ بنابراین مفاهیم اساسی کشورداری از گذشته تا کنون به گونۀ نظری از سوی اندیشمندانی چون [[ارسطو]]، [[افلاطون]]، [[هرودوت]]، [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]]، [[منتسکیو]]، [[تورگو]] و ... ارائه شده است. حکومت‌های کوچک و بزرگ در طی تاریخ نیز گاه نارسا و گاه به شکلی تکاملی اندیشه‌های کشورداری خود را عملیاتی کرده‌اند. آنچه تاریخ و فضای جغرافیایی را می‌سازد، در نتیجۀ اقدامات کارگزاران رسمی سیاسی است که در ساختارها به گونه‌ای مؤثر عمل می‌کنند. دایرۀ فهم آدمی به طور کلی و کارگزاران مؤثر فضاهای جغرافیایی به طور خاص برآمده از فکر عملی آنهاست. | ||
فهم آدمی از آگاهی‌هایی که به عمل تبدیل شده و ذهنیتی که به گونۀ مطلوب در عمل رسوخ کرده را می‌توان در یک دسته از مهم‌ترین منابع تاریخ ایرانی ـ اسلامی دید؛ آثاری که حاصل اندیشۀ سیاسی و ایده‌های نخبگان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان و بعدها مسلمانان برای پیاده‌شدن بهتر دستورهای اجرایی حکومت بر روی زمین و بازتاب‌های برآمده از آن بود. این ایده‌ها و فرمان‌ها به گونۀ نظم و نثر از دورۀ ساسانیان تا پایان دورۀ قاجاریه و به‌ویژه در سده‌های چهارم تا ششم قمری با عنوان‌های گوناگونی مانند سیاست‌نامه، اندرزنامه، نصیحت‌الملوک و ... جلوه‌گیری می‌کنند. | فهم آدمی از آگاهی‌هایی که به عمل تبدیل شده و ذهنیتی که به گونۀ مطلوب در عمل رسوخ کرده را می‌توان در یک دسته از مهم‌ترین منابع تاریخ ایرانی ـ اسلامی دید؛ آثاری که حاصل اندیشۀ سیاسی و ایده‌های نخبگان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان و بعدها مسلمانان برای پیاده‌شدن بهتر دستورهای اجرایی حکومت بر روی زمین و بازتاب‌های برآمده از آن بود. این ایده‌ها و فرمان‌ها به گونۀ نظم و نثر از دورۀ ساسانیان تا پایان دورۀ قاجاریه و به‌ویژه در سده‌های چهارم تا ششم قمری با عنوان‌های گوناگونی مانند سیاست‌نامه، اندرزنامه، نصیحت‌الملوک و ... جلوه‌گیری می‌کنند. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
با توجه به تأثیر اندرزنامه‌های سیاسی در تاریخ، جغرافیا، سیاست و اجتماعی ایرانی و ترجیح آن نسبت به فلسفی‌اندیشی سیاسی از سوی ایرانیان و مسلمانان و با توجه به ناکافی‌بودن پژوهش‌ها و عدم تقسیم‌بندی و حتی شناخت مجموعۀ این آثار، مطالعه و بررسی آنها اهمیت دارد؛ این آثار می‌توانند در جایگاه الگوهای بومی سیاسی‌اندیشی در حوزۀ کشورداری، ضمن آشنایی با داشته‌های فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، تاریخی و جغرافیایی، زمینه‌هایی برای ترسیم الگوهایی از توسعه و کشورداری بومی را فراهم سازند؛ چراکه اندرزنامه‌نویسی روشی ادبی دربارۀ کشورداری و حفظ قدرت سیاسی است. | با توجه به تأثیر اندرزنامه‌های سیاسی در تاریخ، جغرافیا، سیاست و اجتماعی ایرانی و ترجیح آن نسبت به فلسفی‌اندیشی سیاسی از سوی ایرانیان و مسلمانان و با توجه به ناکافی‌بودن پژوهش‌ها و عدم تقسیم‌بندی و حتی شناخت مجموعۀ این آثار، مطالعه و بررسی آنها اهمیت دارد؛ این آثار می‌توانند در جایگاه الگوهای بومی سیاسی‌اندیشی در حوزۀ کشورداری، ضمن آشنایی با داشته‌های فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، تاریخی و جغرافیایی، زمینه‌هایی برای ترسیم الگوهایی از توسعه و کشورداری بومی را فراهم سازند؛ چراکه اندرزنامه‌نویسی روشی ادبی دربارۀ کشورداری و حفظ قدرت سیاسی است. | ||
با توجه به اهمیت شناخت زوایای گوناگون اندرزنامه‌های سیاسی ایران، اهداف، ایده‌ها، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و سرانجام الگوی بومی برآمده از هنر و اندیشۀ کشورداری ایرانی ـ اسلامی در این کتاب ترسیم شده است. منابع و مآخذ به‌کارفته در این کتاب دربرگیرندۀ دو دسته از آثار است؛ نخست آثار چهار وزیر اندرزنامه‌نویس: تنسر از دورۀ ساسانی و اثر مشهورش «نامۀ تنسر به گشنسب» و در کنار آن «عهد اردشیر» به عنوان مبنای کار است. خواجه نظام‌الملک طوسی دومین وزیر و «سیاست‌نامه» یا «سیر الملوک» و در کنار آن کتاب «دستور الوزرا» مرجع مطالعه هستند. سومین فرد خواجه نصیرالدین طوسی بود که ده اثر از مجموعۀ آثار وی به عنوان مبانی عقیدتی، سیاسی و اندیشه‌ای وی مورد مطالعه قرار گرفته است: | با توجه به اهمیت شناخت زوایای گوناگون اندرزنامه‌های سیاسی ایران، اهداف، ایده‌ها، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و سرانجام الگوی بومی برآمده از هنر و اندیشۀ کشورداری ایرانی ـ اسلامی در این کتاب ترسیم شده است. منابع و مآخذ به‌کارفته در این کتاب دربرگیرندۀ دو دسته از آثار است؛ نخست آثار چهار وزیر اندرزنامه‌نویس: تنسر از دورۀ ساسانی و اثر مشهورش «نامۀ تنسر به گشنسب» و در کنار آن «عهد اردشیر» به عنوان مبنای کار است. [[نظام‌الملک، حسن بن علی|خواجه نظام‌الملک طوسی]] دومین وزیر و «سیاست‌نامه» یا «سیر الملوک» و در کنار آن کتاب «دستور الوزرا» مرجع مطالعه هستند. سومین فرد [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] بود که ده اثر از مجموعۀ آثار وی به عنوان مبانی عقیدتی، سیاسی و اندیشه‌ای وی مورد مطالعه قرار گرفته است: «[[اخلاق ناصری]]»، «[[اخلاق محتشمی]]»، «نصیحت‌نامه»، «رسم و آیین پادشاهان قدیم راجع به مالیات و مصارف آن»، «[[تجريد الاعتقاد|تجرید الاعتقاد]]»، «رسالۀ قواعد العقائد»، «[[انیس الطالبین]]»، «رسالۀ امامت»، «رسالۀ تولا و تبرا» و «[[أساس الاقتباس|اساس الاقتباس]]». چهارمین وزیر نیز [[رشیدالدین فضل‌الله|خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی]] است که سه اثر «[[مکتوبات رشیدی]]»، «[[جامع التواريخ|جامع التواریخ]]» و «[[وقف‌نامۀ ربع رشیدی]]» از وی مطالعه شده است. بخش دوم نیز دربرگیرندۀ دیگر منابع تاریخی مهم و مرتبط و کتاب‌ها و مقاله‌های علمی، سیاسی، جغرافیایی، تاریخی و ایران‌شناسی پژوهشگران داخلی و خارجی امروزین است. | ||
برای بررسی بهتر ایده‌ها و اهداف کشورداری و اندرزنامه‌های سیاسی ایران، مطالب در شش بعد حیاتی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی قرار گرفته است. نکتۀ اساسی آنکه تشابهات میان آثار فوق بیشتر از تفاوت‌های میان آنهاست. تفاوت‌های میان اندرزنامه‌ها تنها در جزئیات، اولویت‌ها و در کیفیت و کمیت ارائه‌شده قابل ردیابی است. هدف غایی این آثار، برقراری نظم و ثبات منطقی است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7178 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | برای بررسی بهتر ایده‌ها و اهداف کشورداری و اندرزنامه‌های سیاسی ایران، مطالب در شش بعد حیاتی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی قرار گرفته است. نکتۀ اساسی آنکه تشابهات میان آثار فوق بیشتر از تفاوت‌های میان آنهاست. تفاوت‌های میان اندرزنامه‌ها تنها در جزئیات، اولویت‌ها و در کیفیت و کمیت ارائه‌شده قابل ردیابی است. هدف غایی این آثار، برقراری نظم و ثبات منطقی است.<ref> [https://literaturelib.com/books/7178 ر.ک: کتابخانه تخصصی ادبیات] </ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم سیاسی]] | |||
[[رده:نظریه‌های سیاسی، حکومت، نظریه‌های حکومتی]] | |||
[[رده:مقالات(تیر) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(تیر) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد 1403]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۹
| هنر و آیین کشورداری در اندیشۀ ایرانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ح‍اف‍ظ‌ن‍ي‍ا، محمدرضا (نویسنده) کاوندي کاتب، ابوالفضل (نویسنده) |
| ناشر | امیرکبیر |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1402ش. |
| چاپ | يکم |
| شابک | 978-964-00-2212-2 |
| موضوع | کشورداري - ايران
کشورداري - ايران - متون قديمي تا قرن 14 اندرزنامه‌هاي فارسي -- جنبه‌های سياسي ايران - سياست و حکومت |
| کد کنگره | 9هـ2ح / 375 JC |
هنر و آیین کشورداری در اندیشۀ ایرانی تألیف محمدرضا حافظ نیا، ابوالفضل کاوندی؛ این کتاب به بررسی شناخت زوایای گوناگون اندرزنامه‌های سیاسی ایران، اهداف، ایده‌ها، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و سرانجام الگوی بومی برآمده از هنر و اندیشۀ کشورداری ایرانی ـ اسلامی پرداخته است.
ساختار
کتاب از یک مقدمه و هشت فصل و نتیجه‌گیری تشکیل شده است.
گزارش کتاب
مدیریت، ادارۀ بهینۀ کشور، سازماندهی امور و ایجاد ساختارهای لازم درون یک کشور، به طور سنتی از دغدغه‌های مردم و حکومت است؛ بنابراین مفاهیم اساسی کشورداری از گذشته تا کنون به گونۀ نظری از سوی اندیشمندانی چون ارسطو، افلاطون، هرودوت، ابن خلدون، منتسکیو، تورگو و ... ارائه شده است. حکومت‌های کوچک و بزرگ در طی تاریخ نیز گاه نارسا و گاه به شکلی تکاملی اندیشه‌های کشورداری خود را عملیاتی کرده‌اند. آنچه تاریخ و فضای جغرافیایی را می‌سازد، در نتیجۀ اقدامات کارگزاران رسمی سیاسی است که در ساختارها به گونه‌ای مؤثر عمل می‌کنند. دایرۀ فهم آدمی به طور کلی و کارگزاران مؤثر فضاهای جغرافیایی به طور خاص برآمده از فکر عملی آنهاست.
فهم آدمی از آگاهی‌هایی که به عمل تبدیل شده و ذهنیتی که به گونۀ مطلوب در عمل رسوخ کرده را می‌توان در یک دسته از مهم‌ترین منابع تاریخ ایرانی ـ اسلامی دید؛ آثاری که حاصل اندیشۀ سیاسی و ایده‌های نخبگان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان و بعدها مسلمانان برای پیاده‌شدن بهتر دستورهای اجرایی حکومت بر روی زمین و بازتاب‌های برآمده از آن بود. این ایده‌ها و فرمان‌ها به گونۀ نظم و نثر از دورۀ ساسانیان تا پایان دورۀ قاجاریه و به‌ویژه در سده‌های چهارم تا ششم قمری با عنوان‌های گوناگونی مانند سیاست‌نامه، اندرزنامه، نصیحت‌الملوک و ... جلوه‌گیری می‌کنند.
با توجه به تأثیر اندرزنامه‌های سیاسی در تاریخ، جغرافیا، سیاست و اجتماعی ایرانی و ترجیح آن نسبت به فلسفی‌اندیشی سیاسی از سوی ایرانیان و مسلمانان و با توجه به ناکافی‌بودن پژوهش‌ها و عدم تقسیم‌بندی و حتی شناخت مجموعۀ این آثار، مطالعه و بررسی آنها اهمیت دارد؛ این آثار می‌توانند در جایگاه الگوهای بومی سیاسی‌اندیشی در حوزۀ کشورداری، ضمن آشنایی با داشته‌های فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، تاریخی و جغرافیایی، زمینه‌هایی برای ترسیم الگوهایی از توسعه و کشورداری بومی را فراهم سازند؛ چراکه اندرزنامه‌نویسی روشی ادبی دربارۀ کشورداری و حفظ قدرت سیاسی است.
با توجه به اهمیت شناخت زوایای گوناگون اندرزنامه‌های سیاسی ایران، اهداف، ایده‌ها، تفاوت‌ها، شباهت‌ها و سرانجام الگوی بومی برآمده از هنر و اندیشۀ کشورداری ایرانی ـ اسلامی در این کتاب ترسیم شده است. منابع و مآخذ به‌کارفته در این کتاب دربرگیرندۀ دو دسته از آثار است؛ نخست آثار چهار وزیر اندرزنامه‌نویس: تنسر از دورۀ ساسانی و اثر مشهورش «نامۀ تنسر به گشنسب» و در کنار آن «عهد اردشیر» به عنوان مبنای کار است. خواجه نظام‌الملک طوسی دومین وزیر و «سیاست‌نامه» یا «سیر الملوک» و در کنار آن کتاب «دستور الوزرا» مرجع مطالعه هستند. سومین فرد خواجه نصیرالدین طوسی بود که ده اثر از مجموعۀ آثار وی به عنوان مبانی عقیدتی، سیاسی و اندیشه‌ای وی مورد مطالعه قرار گرفته است: «اخلاق ناصری»، «اخلاق محتشمی»، «نصیحت‌نامه»، «رسم و آیین پادشاهان قدیم راجع به مالیات و مصارف آن»، «تجرید الاعتقاد»، «رسالۀ قواعد العقائد»، «انیس الطالبین»، «رسالۀ امامت»، «رسالۀ تولا و تبرا» و «اساس الاقتباس». چهارمین وزیر نیز خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی است که سه اثر «مکتوبات رشیدی»، «جامع التواریخ» و «وقف‌نامۀ ربع رشیدی» از وی مطالعه شده است. بخش دوم نیز دربرگیرندۀ دیگر منابع تاریخی مهم و مرتبط و کتاب‌ها و مقاله‌های علمی، سیاسی، جغرافیایی، تاریخی و ایران‌شناسی پژوهشگران داخلی و خارجی امروزین است.
برای بررسی بهتر ایده‌ها و اهداف کشورداری و اندرزنامه‌های سیاسی ایران، مطالب در شش بعد حیاتی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی قرار گرفته است. نکتۀ اساسی آنکه تشابهات میان آثار فوق بیشتر از تفاوت‌های میان آنهاست. تفاوت‌های میان اندرزنامه‌ها تنها در جزئیات، اولویت‌ها و در کیفیت و کمیت ارائه‌شده قابل ردیابی است. هدف غایی این آثار، برقراری نظم و ثبات منطقی است.[۱]
پانويس