دیوان صباحی بیدگلی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می خ' به ' می‌خ') |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR۷۱۶۲/د۹ | ||
| موضوع =شعر فارسی - قرن 13ق. | | موضوع =شعر فارسی - قرن 13ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
'''دیوان صباحی بیدگلی'''، مجموعه اشعار [[صباحی بیدگلی، سلیمان|سلیمان صباحی بیدگُلی کاشانی]] متخلص به صباحی (متوفی 1213ق) است که به کوشش [[کرمی، احمد|احمد کرمی]]، منتشر شده است. | '''دیوان صباحی بیدگلی'''، مجموعه اشعار [[صباحی بیدگلی، سلیمان|سلیمان صباحی بیدگُلی کاشانی]] متخلص به صباحی (متوفی 1213ق) است که به کوشش [[کرمی، احمد|احمد کرمی]]، منتشر شده است. | ||
[[صباحی بیدگلی، سلیمان|صباحی بیدگلی]] از پیش‌آهنگان سبک دوره بازگشت ادبی است. او در سرودن انواع شعر طبع آزمایی کرده است و در غزلیات خود، سخن سعدی و حافظ و در قصیده، کار قصیده‌سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به کارگیری انواع آرایه‌ها و فنون و شگردهای ادبی و هنری، سخن خود را زیباتر سازد<ref>جوادی نوش آبادی، حمیدرضا؛ شجری، رضا، ص104</ref>. | [[صباحی بیدگلی، سلیمان|صباحی بیدگلی]] از پیش‌آهنگان سبک دوره بازگشت ادبی است. او در سرودن انواع شعر طبع آزمایی کرده است و در غزلیات خود، سخن [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و در قصیده، کار قصیده‌سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به کارگیری انواع آرایه‌ها و فنون و شگردهای ادبی و هنری، سخن خود را زیباتر سازد<ref>جوادی نوش آبادی، حمیدرضا؛ شجری، رضا، ص104</ref>. | ||
در اشعار او، در میان آرایه‌های بیانی، انواع تشبیه بارزتر و چشمگیرتر است و در بدیع لفظی، انواع جناس و در بدیع معنوی، انواع تلمیحات بیشترین کاربرد را دارد. ترکیبات زیبا در کنار اشعار نو و زیبا از دیگر ویژگی‌های ممتاز اوست. همچنین به‌نظر می‌رسد که آرایه‌های به‌کارگرفته شده، همان آرایه‌های متداول و شناخته شده سبک خراسانی و حتی پارهای از آرایه‌های سبک عراقی و هندی است که به برخی از آنها، اشاره می‌شود: | در اشعار او، در میان آرایه‌های بیانی، انواع تشبیه بارزتر و چشمگیرتر است و در بدیع لفظی، انواع جناس و در بدیع معنوی، انواع تلمیحات بیشترین کاربرد را دارد. ترکیبات زیبا در کنار اشعار نو و زیبا از دیگر ویژگی‌های ممتاز اوست. همچنین به‌نظر می‌رسد که آرایه‌های به‌کارگرفته شده، همان آرایه‌های متداول و شناخته شده سبک خراسانی و حتی پارهای از آرایه‌های سبک عراقی و هندی است که به برخی از آنها، اشاره می‌شود: | ||
*تشبیه: یکی از انواع صنایع ادبی که در دیوان صباحی به چشم می‌خورد، آرایه بیان است. در این صنعت، تشبیه چشمگیرترین آرایه یا شگرد هنری را به خود اختصاص داده است. بیشتر تشبیهاتی که او به‌کار گرفته، محسوس به محسوس و گاه محسوس به معقول است، که اغلب کلیشه‌ای است و می‌توان گفت تشبیهات از نوع تشبیه قریب و زاویه تشبیه تنگ است و وجه شبه آن خیلی زود دریافت می‌شود. برای نمونه، وقتی صباحی | *تشبیه: یکی از انواع صنایع ادبی که در دیوان صباحی به چشم می‌خورد، آرایه بیان است. در این صنعت، تشبیه چشمگیرترین آرایه یا شگرد هنری را به خود اختصاص داده است. بیشتر تشبیهاتی که او به‌کار گرفته، محسوس به محسوس و گاه محسوس به معقول است، که اغلب کلیشه‌ای است و می‌توان گفت تشبیهات از نوع تشبیه قریب و زاویه تشبیه تنگ است و وجه شبه آن خیلی زود دریافت می‌شود. برای نمونه، وقتی صباحی می‌خواهد از عدالت ممدوح خویش سخن به میان آورد، جهان را به بقعه‌ای و سرزمینی تشبیه می‌کند که ممدوح، عدالت خویش را به پاسبانی و محافظت می‌گمارد: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|'' گیتی چو بقعه‌ای و بر آن عدل او حصار ''|2='' مردم چو گله‌ای و بر آن حفظ او شبان''<ref>ر.ک: همان104- 105</ref>}} | {{ب|'' گیتی چو بقعه‌ای و بر آن عدل او حصار ''|2='' مردم چو گله‌ای و بر آن حفظ او شبان''<ref>ر.ک: همان104- 105</ref>}} | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
*استعاره: استعارات مصرحه و مکنیه در شعر او چشمگیر است؛ برای نمونه، او سرو و ماه و... را استعاره از معشوق زیبا و بالابلند قرار می‌دهد: | *استعاره: استعارات مصرحه و مکنیه در شعر او چشمگیر است؛ برای نمونه، او سرو و ماه و... را استعاره از معشوق زیبا و بالابلند قرار می‌دهد: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
* {{ب|'' از دیده نهفته ماهم امشب ''|2='' خون | * {{ب|'' از دیده نهفته ماهم امشب ''|2='' خون می‌چکد از نگاهم امشب <ref>ر.ک: همان، ص107</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# جوادی نوش آبادی، حمیدرضا؛ شجری، رضا، «جلوه‌های ادبی و هنری در شعر صباحی بیدگلی»، کاشان‌شناسی، بهار و تابستان 1392، شماره 10. | #[[:noormags:1087902| جوادی نوش آبادی، حمیدرضا؛ شجری، رضا، «جلوه‌های ادبی و هنری در شعر صباحی بیدگلی»، کاشان‌شناسی، بهار و تابستان 1392، شماره 10]]. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1402]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۰۰
| دیوان صباحی بیدگلی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صباحی بیدگلی، سلیمان (نويسنده) کرمی، احمد (مصحح) |
| سال نشر | 1365ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 13ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR۷۱۶۲/د۹ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دیوان صباحی بیدگلی، مجموعه اشعار سلیمان صباحی بیدگُلی کاشانی متخلص به صباحی (متوفی 1213ق) است که به کوشش احمد کرمی، منتشر شده است.
صباحی بیدگلی از پیش‌آهنگان سبک دوره بازگشت ادبی است. او در سرودن انواع شعر طبع آزمایی کرده است و در غزلیات خود، سخن سعدی و حافظ و در قصیده، کار قصیده‌سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به کارگیری انواع آرایه‌ها و فنون و شگردهای ادبی و هنری، سخن خود را زیباتر سازد[۱].
در اشعار او، در میان آرایه‌های بیانی، انواع تشبیه بارزتر و چشمگیرتر است و در بدیع لفظی، انواع جناس و در بدیع معنوی، انواع تلمیحات بیشترین کاربرد را دارد. ترکیبات زیبا در کنار اشعار نو و زیبا از دیگر ویژگی‌های ممتاز اوست. همچنین به‌نظر می‌رسد که آرایه‌های به‌کارگرفته شده، همان آرایه‌های متداول و شناخته شده سبک خراسانی و حتی پارهای از آرایه‌های سبک عراقی و هندی است که به برخی از آنها، اشاره می‌شود:
- تشبیه: یکی از انواع صنایع ادبی که در دیوان صباحی به چشم می‌خورد، آرایه بیان است. در این صنعت، تشبیه چشمگیرترین آرایه یا شگرد هنری را به خود اختصاص داده است. بیشتر تشبیهاتی که او به‌کار گرفته، محسوس به محسوس و گاه محسوس به معقول است، که اغلب کلیشه‌ای است و می‌توان گفت تشبیهات از نوع تشبیه قریب و زاویه تشبیه تنگ است و وجه شبه آن خیلی زود دریافت می‌شود. برای نمونه، وقتی صباحی می‌خواهد از عدالت ممدوح خویش سخن به میان آورد، جهان را به بقعه‌ای و سرزمینی تشبیه می‌کند که ممدوح، عدالت خویش را به پاسبانی و محافظت می‌گمارد:
| گیتی چو بقعه‌ای و بر آن عدل او حصار | مردم چو گله‌ای و بر آن حفظ او شبان[۲] |
- استعاره: استعارات مصرحه و مکنیه در شعر او چشمگیر است؛ برای نمونه، او سرو و ماه و... را استعاره از معشوق زیبا و بالابلند قرار می‌دهد:
| از دیده نهفته ماهم امشب | خون می‌چکد از نگاهم امشب [۳] |
پانویس
منابع مقاله