غزلیات خواجوی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی '
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ی' به 'ه‌ی')
جز (جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی ')
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۳: خط ۱۳:
| موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق.  
| موضوع =شعر فارسی - قرن 8ق.  


| ناشر =خدمات فرهنگي کرمان
| ناشر =خدمات فرهنگی کرمان


مرکز کرمان شناسی
مرکز کرمان‌شناسی


| مکان نشر =ايران - کرمان
| مکان نشر =ايران - کرمان
خط ۲۶: خط ۲۶:
| شابک =964-90557-9-7
| شابک =964-90557-9-7
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 8043
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12123
| کتابخوان همراه نور =12123
| کتابخوان همراه نور =12123
| کد پدیدآور =2532
| کد پدیدآور =2532
خط ۵۵: خط ۵۵:
از‎ وجوه تمایز دیوان خواجو نسبت به بسیاری از دیوان‌های شعر فارسی، تقسیم‌بندی موضوعی شعرهاست. خواجو احتمالاً خود شعرهایش را به این شکل درآورده است. چنان‌که گذشت دیوان خواجو به دو‎ بخش‎ عمده صنایع‎ الکمال و بدایع ‎الجمال منقسم می‌شود. پیش از خواجو این تقسیم‌بندی در شعرهای [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و امیرخسرو دهلوی سابقه داشته و بعد‎ از‎ او در‎ جامی اتّفاق افتاده است. خواجو شاید در این وجه از شعرها تحت تأثیر شاعران پیش از‎ خود، به‌خصوص [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] بوده باشد. در دیوان چاپی گاه این تقسیم‌بندی‎ به‎ هم‎ خورده است؛ بدین شکل که یک غزل در نسخه «اساس» و «ب» در «بدایع ‎الجمال» است و این را نسخه «مج» ‎‎که‎ مصحّح در اختیار نداشته هم تأیید می‌کند؛ ولی در دیوان چاپی در «صنایع ‎الکمال» و گاه‎ یک‎ غزل که جایگاهش در «سفریات» است و محتوای آن تأیید می‌کند که در «سفر» سروده شده‎، در بین غزل‎های «حضریات» است و نیز گاه غزلی در بین قصیده‌های دیوان چاپی‎ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53035/110 ر.ک: جلال‌پور، حسین، ص110]</ref>.  
از‎ وجوه تمایز دیوان خواجو نسبت به بسیاری از دیوان‌های شعر فارسی، تقسیم‌بندی موضوعی شعرهاست. خواجو احتمالاً خود شعرهایش را به این شکل درآورده است. چنان‌که گذشت دیوان خواجو به دو‎ بخش‎ عمده صنایع‎ الکمال و بدایع ‎الجمال منقسم می‌شود. پیش از خواجو این تقسیم‌بندی در شعرهای [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] و امیرخسرو دهلوی سابقه داشته و بعد‎ از‎ او در‎ جامی اتّفاق افتاده است. خواجو شاید در این وجه از شعرها تحت تأثیر شاعران پیش از‎ خود، به‌خصوص [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] بوده باشد. در دیوان چاپی گاه این تقسیم‌بندی‎ به‎ هم‎ خورده است؛ بدین شکل که یک غزل در نسخه «اساس» و «ب» در «بدایع ‎الجمال» است و این را نسخه «مج» ‎‎که‎ مصحّح در اختیار نداشته هم تأیید می‌کند؛ ولی در دیوان چاپی در «صنایع ‎الکمال» و گاه‎ یک‎ غزل که جایگاهش در «سفریات» است و محتوای آن تأیید می‌کند که در «سفر» سروده شده‎، در بین غزل‎های «حضریات» است و نیز گاه غزلی در بین قصیده‌های دیوان چاپی‎ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53035/110 ر.ک: جلال‌پور، حسین، ص110]</ref>.  
   
   
می‌توان ادعا کرد که خواجو یکی از شاعران بزرگ عرصه‌ی ادب در قرن هشتم بوده که با سرودن اشعار و به‌خصوص غزلیات آکنده‎ از‎ شور و حال، جایگاه خاصی در‎ ادبیات‎ ایران‎زمین دارا می‌باشد؛ ولی با کمال تأسف باید اذعان نمود جایگاه این شاعر در حد استحقاق و شایستگی وی مورد توجه قرار نگرفته‎، بلکه‎ تا حدودی هم غریب‎ واقع‎ شده است؛ شاعری که حتی سلطان غزل، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|خواجه شیراز]] به الهام گرفتن از او اعتراف دارد و شاید سخنی بهتر از این جهت ختم کلام نباشد که بداقبالی شاعر از آنجاست‎ که‎ در برهه‌ای از زمان قرار گرفته که [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] عاشق و شیرین در پیش آن و حافظ رند در پس آن واقع شده‌اند؛ زیرا در عرصه غزل، ظهور و یکه‌تازی [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ‎]] شیرین‌کلام، طومار‎ دیوان غزل‎سرایان را در هم نوردیده و بازار آنان را بی‌رونق نمود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/69505/171 ر.ک: رجبی، ایوب؛ عزتی‌فر، سیمین، ص171]</ref>.
می‌توان ادعا کرد که خواجو یکی از شاعران بزرگ عرصه‌ی ادب در قرن هشتم بوده که با سرودن اشعار و به‌خصوص غزلیات آکنده‎ از‎ شور و حال، جایگاه خاصی در‎ ادبیات‎ ایران‌زمین دارا می‌باشد؛ ولی با کمال تأسف باید اذعان نمود جایگاه این شاعر در حد استحقاق و شایستگی وی مورد توجه قرار نگرفته‎، بلکه‎ تا حدودی هم غریب‎ واقع‎ شده است؛ شاعری که حتی سلطان غزل، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|خواجه شیراز]] به الهام گرفتن از او اعتراف دارد و شاید سخنی بهتر از این جهت ختم کلام نباشد که بداقبالی شاعر از آنجاست‎ که‎ در برهه‌ای از زمان قرار گرفته که [[سعدی، مصلح بن عبدالله|سعدی]] عاشق و شیرین در پیش آن و حافظ رند در پس آن واقع شده‌اند؛ زیرا در عرصه غزل، ظهور و یکه‌تازی [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ‎]] شیرین‌کلام، طومار‎ دیوان غزل‎سرایان را در هم نوردیده و بازار آنان را بی‌رونق نمود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/69505/171 ر.ک: رجبی، ایوب؛ عزتی‌فر، سیمین، ص171]</ref>.


از شگردهای هنری و خیالی مورد‎ استفاده شاعر که موجب خلق تصاویر زیبا در اشعار وی شده‎ است‎، «استعاره‎» می‌باشد. شاعر از این شیوه دوشادوش و همپای تشبیه استفاده نموده است. استعاره‌های زیبای به‌کارگرفته‎‎‎شده‎ توسط شاعر، یادآور استعاره‌های خواجه شیراز می‌باشد؛ به‌طوری‌که اگر نام‎ شاعر‎ ذکر‎ نگردد، شاید بسیاری، از تشخیص ابیات [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوی کرمانی]] از ابیات [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] ناتوان باشند. استعاره در شعر‎ خواجو از بسامد بالایی برخوردار است؛ هرچند که استعارات به‌کاررفته نیز‎ در شعر شاعران پیشین‎ و هم‎‎عصر او فراوان یافت می‌شود، ولی شاعر از پس این شیوه نیز موفق برآمده و تصاویر خیالی و ادبی زیبایی را آفریده است. استعاره‌های زیبای [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجو]] حاصل تراوش ذهن خود اوست.‎ بیشتر استعاره‌های مورد استفاده در شعر شاعر، از نوع مکنیه و تخییلیه بوده و انواع دیگر در درجه دوم اهمیت قرار گرفته‌اند و بعضی استعاره‌ها نیز از جنس عنادیه در شعر شاعر‎ به‌کار‎ گرفته نشده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/69505/171 ر.ک: همان]</ref>.
از شگردهای هنری و خیالی مورد‎ استفاده شاعر که موجب خلق تصاویر زیبا در اشعار وی شده‎ است‎، «استعاره‎» می‌باشد. شاعر از این شیوه دوشادوش و همپای تشبیه استفاده نموده است. استعاره‌های زیبای به‌کارگرفته‎‎‎شده‎ توسط شاعر، یادآور استعاره‌های خواجه شیراز می‌باشد؛ به‌طوری‌که اگر نام‎ شاعر‎ ذکر‎ نگردد، شاید بسیاری، از تشخیص ابیات [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوی کرمانی]] از ابیات [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] ناتوان باشند. استعاره در شعر‎ خواجو از بسامد بالایی برخوردار است؛ هرچند که استعارات به‌کاررفته نیز‎ در شعر شاعران پیشین‎ و هم‎‎عصر او فراوان یافت می‌شود، ولی شاعر از پس این شیوه نیز موفق برآمده و تصاویر خیالی و ادبی زیبایی را آفریده است. استعاره‌های زیبای [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجو]] حاصل تراوش ذهن خود اوست.‎ بیشتر استعاره‌های مورد استفاده در شعر شاعر، از نوع مکنیه و تخییلیه بوده و انواع دیگر در درجه دوم اهمیت قرار گرفته‌اند و بعضی استعاره‌ها نیز از جنس عنادیه در شعر شاعر‎ به‌کار‎ گرفته نشده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/69505/171 ر.ک: همان]</ref>.
خط ۶۷: خط ۶۷:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۷۶: خط ۷۶:
   
   
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[دیوان اشعار خواجو کرمانی]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
خط ۸۶: خط ۸۸:
   
   
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد]]
[[رده:سال97-1تیر الی31]]
[[رده: خرداد(98)]]