شرح فارسی شهاب الأخبار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'جلال الدّين' به 'جلال‌الدّين') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR02616J1.jpg | |||
| عنوان =شرح فارسی شهاب الأخبار | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[قضاعی، محمد بن سلامه]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[محدث، جلال‌الدین]] (تصحيح و تعليق) | [[محدث، سید جلال‌الدین]] (تصحيح و تعليق) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 142/5 /ق6 ش904225 | ||
| موضوع = | |||
احادیث اخلاقی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
احادیث اهل سنت - قرن 5ق. | احادیث اهل سنت - قرن 5ق. | ||
| خط ۳۰: | خط ۱۷: | ||
محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - کلمات قصار | محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - کلمات قصار | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1361 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02616AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02616 | |||
| کتابخوان همراه نور =02616 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''شرح فارسى شهاب الاخبار(كلمات قصار پيامبر خاتم(ص)'''، اثر [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى، ابوعبداللَّه، محمّد بن سلامة بن جعفر بن علىّ بن حكمون مغربى قضاعى]]، محدّث معروف متوفّى به سال 454ق، است، ليكن چون آغاز و انجام آن ناقص است، معلوم نمى‌شود كه شارح كيست؛ همين قدر معلوم مى‌شود كه وى، شيعه اثنا عشرى بوده و به سال 690ق، آن را به رشته تحرير آورده است. از ملاحظه كتاب برمى‌آيد كه از آثار نفيس باستانى است و خصائصى را كه نوعا كتب مؤلّفه در آن عصر واجدند، آن نيز واجد است. | '''شرح فارسى شهاب الاخبار(كلمات قصار پيامبر خاتم(ص)'''، اثر [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى، ابوعبداللَّه، محمّد بن سلامة بن جعفر بن علىّ بن حكمون مغربى قضاعى]]، محدّث معروف متوفّى به سال 454ق، است، ليكن چون آغاز و انجام آن ناقص است، معلوم نمى‌شود كه شارح كيست؛ همين قدر معلوم مى‌شود كه وى، شيعه اثنا عشرى بوده و به سال 690ق، آن را به رشته تحرير آورده است. از ملاحظه كتاب برمى‌آيد كه از آثار نفيس باستانى است و خصائصى را كه نوعا كتب مؤلّفه در آن عصر واجدند، آن نيز واجد است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۳۷: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
مطالب مورد نظر، در ضمن سه امر ذكر مى‌شود: | مطالب مورد نظر، در ضمن سه امر ذكر مى‌شود: | ||
| خط ۶۲: | خط ۴۳: | ||
#سبب چاپ كتاب. | #سبب چاپ كتاب. | ||
سپس، شارح، مختصرى از شرح حال [[محدث، جلال‌الدین|سيد جلال‌الدّين محدّث ارموى]] را آورده و در ادامه، طى 7 باب به ترجمه كتاب پرداخته است. | سپس، شارح، مختصرى از شرح حال [[محدث، سید جلال‌الدین|سيد جلال‌الدّين محدّث ارموى]] را آورده و در ادامه، طى 7 باب به ترجمه كتاب پرداخته است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در اين كتاب، هزار كلمه از وصايا و مواعظ و حكم و امثال كه از زبان درفشان آن حضرت جارى شده، جمع آمده؛ كلماتى كه مؤلف از مشايخش شنيده و چون أمارات صحت ورود همه آنها، از وجوه الفاظ ظاهر است، حاجت به ذكر اسناد نديده است. براى سهولت مطالعه و پيدا كردن مطالب، محتواى كتاب را باب‌بندى نموده تا هر كه، هر چه خواهد به آسانى بيابد و بى‌رنج تصفّح و زحمت تفحّص به مقصد رسد و به محلّ نقل خبر ره برد، بعد دويست كلمه ديگر نيز به آن افزوده تا مجموع، شامل يك هزار و دويست كلمه باشد، آن‌گاه ادعيه‌اى را كه از آن حضرت مأثور است، در خاتمه كلمات آورده و آن را با اين ترتيب به انجام رسانده است. كتابى نيز مستقلا در اسانيد همه آنها نوشته تا هر كس كه خواهد از اسناد اين روايات با خبر شود، به آن رجوع كند. | در اين كتاب، هزار كلمه از وصايا و مواعظ و حكم و امثال كه از زبان درفشان آن حضرت جارى شده، جمع آمده؛ كلماتى كه مؤلف از مشايخش شنيده و چون أمارات صحت ورود همه آنها، از وجوه الفاظ ظاهر است، حاجت به ذكر اسناد نديده است. براى سهولت مطالعه و پيدا كردن مطالب، محتواى كتاب را باب‌بندى نموده تا هر كه، هر چه خواهد به آسانى بيابد و بى‌رنج تصفّح و زحمت تفحّص به مقصد رسد و به محلّ نقل خبر ره برد، بعد دويست كلمه ديگر نيز به آن افزوده تا مجموع، شامل يك هزار و دويست كلمه باشد، آن‌گاه ادعيه‌اى را كه از آن حضرت مأثور است، در خاتمه كلمات آورده و آن را با اين ترتيب به انجام رسانده است. كتابى نيز مستقلا در اسانيد همه آنها نوشته تا هر كس كه خواهد از اسناد اين روايات با خبر شود، به آن رجوع كند. | ||
بايد دانست كه اين شرح، علاوه بر آنكه شرح بر كلمات پيغمبر اكرم(ص) است و از آن جهت شرافت بسيار مهمّى را حائز است، فى حدّ نفسه نيز داراى ارزشى بسزا و قدر و قيمتى غير قابل سنجش است، زيرا به روش و اسلوب فارسى سليس شيواى شيرين قرن هفتم هجرى به رشته تحرير آمده است و پختگى و حلاوت نثر فارسى آن عصر محتاج به شرح و بيان نيست و خصائصى را كه نوع كتب مدوّنه و مؤلّفه آن عصر واجد است، اين كتاب شريف نيز واجد است. اين كتاب، در عين حال كه شرح احاديث است، صورت امالى‌هاى قرن ششم را دارد؛ توضيح اين اجمال آنكه امالى‌هاى قرن پنجم و ششم را هر كه مطالعه كرده باشد، مى‌داند كه مؤلّفان آن قبيل امالى‌ها، هر حديثى را كه عنوان مى‌كنند، بعد از ترجمه آن و بحث در جهات ادبى آن، به مناسباتى، طبق مضمون «الكلام يجرّ الكلام»، فوايد ديگرى را نيز در ذيل آن درج مى‌كنند كه برخى از آنها بسيار ذى قيمت و مهمّ مى‌باشد و چون اين كتاب، تا حدّى شبيه به اين قبيل امالى‌هاست، پس خواننده آن مانند خوانندگان آن امالى‌ها، ضمن مطالعه به مطالبى برمى‌خورد كه انتظار و ترّقب آنها را نداشته است؛ از اين جهت، اين كتاب، بسيار ارزنده است و قابل ملاحظه مى‌باشد؛ | بايد دانست كه اين شرح، علاوه بر آنكه شرح بر كلمات پيغمبر اكرم(ص) است و از آن جهت شرافت بسيار مهمّى را حائز است، فى حدّ نفسه نيز داراى ارزشى بسزا و قدر و قيمتى غير قابل سنجش است، زيرا به روش و اسلوب فارسى سليس شيواى شيرين قرن هفتم هجرى به رشته تحرير آمده است و پختگى و حلاوت نثر فارسى آن عصر محتاج به شرح و بيان نيست و خصائصى را كه نوع كتب مدوّنه و مؤلّفه آن عصر واجد است، اين كتاب شريف نيز واجد است. اين كتاب، در عين حال كه شرح احاديث است، صورت امالى‌هاى قرن ششم را دارد؛ توضيح اين اجمال آنكه امالى‌هاى قرن پنجم و ششم را هر كه مطالعه كرده باشد، مى‌داند كه مؤلّفان آن قبيل امالى‌ها، هر حديثى را كه عنوان مى‌كنند، بعد از ترجمه آن و بحث در جهات ادبى آن، به مناسباتى، طبق مضمون «الكلام يجرّ الكلام»، فوايد ديگرى را نيز در ذيل آن درج مى‌كنند كه برخى از آنها بسيار ذى قيمت و مهمّ مى‌باشد و چون اين كتاب، تا حدّى شبيه به اين قبيل امالى‌هاست، پس خواننده آن مانند خوانندگان آن امالى‌ها، ضمن مطالعه به مطالبى برمى‌خورد كه انتظار و ترّقب آنها را نداشته است؛ از اين جهت، اين كتاب، بسيار ارزنده است و قابل ملاحظه مى‌باشد؛ مخصوصاً براى افراد شيعى مذهب، زيرا گاهى مطالب بسيار لطيف مذهبى را به ايشان مبذول مى‌دارد. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين كتاب، در ميان خاصّه و عامّه معروف و مشهور است و گروهى از علماى شيعه و سنى به شرح آن پرداخته‌اند؛ از جمله علماى خاصّه، عالم بزرگوار، سيّد ضياء الدّين فضل اللَّه بن علىّ بن عبيد اللَّه حسنى راوندى است كه شرحى بر آن نوشته و موسوم به «ضوء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ساخته است و [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]] (ره)، در «[[ | اين كتاب، در ميان خاصّه و عامّه معروف و مشهور است و گروهى از علماى شيعه و سنى به شرح آن پرداخته‌اند؛ از جمله علماى خاصّه، عالم بزرگوار، سيّد ضياء الدّين فضل اللَّه بن علىّ بن عبيد اللَّه حسنى راوندى است كه شرحى بر آن نوشته و موسوم به «ضوء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ساخته است و [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]](ره)، در «[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|بحار الانوار]]» از اين كتاب، بسيار نقل كرده است و از آن جمله است شيخ بزرگوار أفضل الدّين، حسن بن علىّ بن احمد ماه‌آبادى كه منتجب الدّين، در فهرست خود، او را با عبارت «انّه علم فى الادب، فقيه»، معرّفى كرده و از جمله آثار او، شرح شهاب را نيز نام برده است. | ||
از آن جمله، برهان الدّين، ابوالحارث، محمّد بن ابى الخير، علىّ بن ابى سليمان ظفر حمدانى است كه منتجب الدّين، در فهرست خود، شرح شهاب را نيز ضمن ساير آثار او ياد كرده است. | از آن جمله، برهان الدّين، ابوالحارث، محمّد بن ابى الخير، علىّ بن ابى سليمان ظفر حمدانى است كه منتجب الدّين، در فهرست خود، شرح شهاب را نيز ضمن ساير آثار او ياد كرده است. | ||
از آن جمله، قطب الدّين، سعيد بن هبة اللَّه راوندى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در ترجمه او گفته: [[قطب راوندی، سعید بن | از آن جمله، قطب الدّين، سعيد بن هبة اللَّه راوندى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در ترجمه او گفته: [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله |قطب راوندى]]، شرحى بر «شهاب الاخبار» نوشته و آن را، «ضياء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ناميده است. | ||
از آن جمله، شيخ ابوالفتوح، حسين بن علىّ بن محمّد خزاعى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در مقام ذكر آثار او گفته است: او را شرحى است بر «شهاب الاخبار» موسوم به «روح الاحباب و روح الالباب فى شرح الشهاب» و [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]] نيز در «معالم العلماء»، اين كتاب را از آثار وى شمرده است و به جز اين پنج تن، افراد ديگرى نيز از علماى شيعه به شرح آن پرداخته‌اند. | از آن جمله، شيخ ابوالفتوح، حسين بن علىّ بن محمّد خزاعى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در مقام ذكر آثار او گفته است: او را شرحى است بر «شهاب الاخبار» موسوم به «روح الاحباب و روح الالباب فى شرح الشهاب» و [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]] نيز در «معالم العلماء»، اين كتاب را از آثار وى شمرده است و به جز اين پنج تن، افراد ديگرى نيز از علماى شيعه به شرح آن پرداخته‌اند. | ||
| خط ۸۸: | خط ۶۷: | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
[[ | {{وابسته‌ها}} | ||
[[شهاب الأخبار]] | |||
[[ضیاء الشهاب]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۴
| شرح فارسی شهاب الأخبار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قضاعی، محمد بن سلامه (نویسنده) محدث، سید جلال‌الدین (تصحيح و تعليق) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1361 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اخلاقی
احادیث اهل سنت - قرن 5ق. قضاعی، محمد بن سلامه، - ۴۵۴ق. شهاب الاخبار فی الحکم و الامثال و الاداب الشرعیه - نقد و تفسیر محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - کلمات قصار |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 142/5 /ق6 ش904225 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرح فارسى شهاب الاخبار(كلمات قصار پيامبر خاتم(ص)، اثر قاضى، ابوعبداللَّه، محمّد بن سلامة بن جعفر بن علىّ بن حكمون مغربى قضاعى، محدّث معروف متوفّى به سال 454ق، است، ليكن چون آغاز و انجام آن ناقص است، معلوم نمى‌شود كه شارح كيست؛ همين قدر معلوم مى‌شود كه وى، شيعه اثنا عشرى بوده و به سال 690ق، آن را به رشته تحرير آورده است. از ملاحظه كتاب برمى‌آيد كه از آثار نفيس باستانى است و خصائصى را كه نوعا كتب مؤلّفه در آن عصر واجدند، آن نيز واجد است.
مؤلف كتاب، با شيخ الطائفه، ابوجعفر، محمّد بن حسن طوسى و أقران او معاصر بوده است، هدف قاضى قضاعى در اين كتاب آن بوده كه كلمات قصار پيغمبر خاتم(ص) را جمع كند.
ساختار
مطالب مورد نظر، در ضمن سه امر ذكر مى‌شود:
- اهميّت «كتاب شهاب الاخبار»؛
- اهميّت شرح حاضر؛
- سبب چاپ كتاب.
سپس، شارح، مختصرى از شرح حال سيد جلال‌الدّين محدّث ارموى را آورده و در ادامه، طى 7 باب به ترجمه كتاب پرداخته است.
گزارش محتوا
در اين كتاب، هزار كلمه از وصايا و مواعظ و حكم و امثال كه از زبان درفشان آن حضرت جارى شده، جمع آمده؛ كلماتى كه مؤلف از مشايخش شنيده و چون أمارات صحت ورود همه آنها، از وجوه الفاظ ظاهر است، حاجت به ذكر اسناد نديده است. براى سهولت مطالعه و پيدا كردن مطالب، محتواى كتاب را باب‌بندى نموده تا هر كه، هر چه خواهد به آسانى بيابد و بى‌رنج تصفّح و زحمت تفحّص به مقصد رسد و به محلّ نقل خبر ره برد، بعد دويست كلمه ديگر نيز به آن افزوده تا مجموع، شامل يك هزار و دويست كلمه باشد، آن‌گاه ادعيه‌اى را كه از آن حضرت مأثور است، در خاتمه كلمات آورده و آن را با اين ترتيب به انجام رسانده است. كتابى نيز مستقلا در اسانيد همه آنها نوشته تا هر كس كه خواهد از اسناد اين روايات با خبر شود، به آن رجوع كند.
بايد دانست كه اين شرح، علاوه بر آنكه شرح بر كلمات پيغمبر اكرم(ص) است و از آن جهت شرافت بسيار مهمّى را حائز است، فى حدّ نفسه نيز داراى ارزشى بسزا و قدر و قيمتى غير قابل سنجش است، زيرا به روش و اسلوب فارسى سليس شيواى شيرين قرن هفتم هجرى به رشته تحرير آمده است و پختگى و حلاوت نثر فارسى آن عصر محتاج به شرح و بيان نيست و خصائصى را كه نوع كتب مدوّنه و مؤلّفه آن عصر واجد است، اين كتاب شريف نيز واجد است. اين كتاب، در عين حال كه شرح احاديث است، صورت امالى‌هاى قرن ششم را دارد؛ توضيح اين اجمال آنكه امالى‌هاى قرن پنجم و ششم را هر كه مطالعه كرده باشد، مى‌داند كه مؤلّفان آن قبيل امالى‌ها، هر حديثى را كه عنوان مى‌كنند، بعد از ترجمه آن و بحث در جهات ادبى آن، به مناسباتى، طبق مضمون «الكلام يجرّ الكلام»، فوايد ديگرى را نيز در ذيل آن درج مى‌كنند كه برخى از آنها بسيار ذى قيمت و مهمّ مى‌باشد و چون اين كتاب، تا حدّى شبيه به اين قبيل امالى‌هاست، پس خواننده آن مانند خوانندگان آن امالى‌ها، ضمن مطالعه به مطالبى برمى‌خورد كه انتظار و ترّقب آنها را نداشته است؛ از اين جهت، اين كتاب، بسيار ارزنده است و قابل ملاحظه مى‌باشد؛ مخصوصاً براى افراد شيعى مذهب، زيرا گاهى مطالب بسيار لطيف مذهبى را به ايشان مبذول مى‌دارد.
وضعيت كتاب
اين كتاب، در ميان خاصّه و عامّه معروف و مشهور است و گروهى از علماى شيعه و سنى به شرح آن پرداخته‌اند؛ از جمله علماى خاصّه، عالم بزرگوار، سيّد ضياء الدّين فضل اللَّه بن علىّ بن عبيد اللَّه حسنى راوندى است كه شرحى بر آن نوشته و موسوم به «ضوء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ساخته است و مجلسى(ره)، در «بحار الانوار» از اين كتاب، بسيار نقل كرده است و از آن جمله است شيخ بزرگوار أفضل الدّين، حسن بن علىّ بن احمد ماه‌آبادى كه منتجب الدّين، در فهرست خود، او را با عبارت «انّه علم فى الادب، فقيه»، معرّفى كرده و از جمله آثار او، شرح شهاب را نيز نام برده است.
از آن جمله، برهان الدّين، ابوالحارث، محمّد بن ابى الخير، علىّ بن ابى سليمان ظفر حمدانى است كه منتجب الدّين، در فهرست خود، شرح شهاب را نيز ضمن ساير آثار او ياد كرده است.
از آن جمله، قطب الدّين، سعيد بن هبة اللَّه راوندى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در ترجمه او گفته: قطب راوندى، شرحى بر «شهاب الاخبار» نوشته و آن را، «ضياء الشّهاب فى شرح الشّهاب» ناميده است.
از آن جمله، شيخ ابوالفتوح، حسين بن علىّ بن محمّد خزاعى است كه منتجب الدّين، در فهرست، در مقام ذكر آثار او گفته است: او را شرحى است بر «شهاب الاخبار» موسوم به «روح الاحباب و روح الالباب فى شرح الشهاب» و ابن شهرآشوب نيز در «معالم العلماء»، اين كتاب را از آثار وى شمرده است و به جز اين پنج تن، افراد ديگرى نيز از علماى شيعه به شرح آن پرداخته‌اند.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.