مفردات القرآن (نظرات جديدة في تفسير ألفاظ قرآنية)

مفردات القرآن (نظرات جديدة في تفسير ألفاظ قرآنية)
پدیدآوران	فراهی، عبدالحمید (نويسنده) اصلاحی‌، محمد اجمل‌ ایوب‌ (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	2002م
چاپ	1
موضوع	قرآن - واژه نامه‎ها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ف4م7 68 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مُفرداتُ القرآنِ (نَظراتٌ جَديدةٌ في تفسيرِ ألفاظٍ قرآنيةٍ)، از آثار قرآن‌پژوه، مفسّر هندی، نظریه‌پرداز نظام قرآن (انسجام آیات در سوره‌ها) و نویسنده تفسیر نظام القرآن و تأويل الفرقان بالفرقان، عبدالحمید فَراهی (1280-1349ق)، پژوهشی نو و اجتهادی در شناسایی واژگان قرآنی بر اساس آیات و استشهاد به شواهد شعری و ادبی است. این کتاب شامل همه واژگان قرآن نیست و نویسنده فقط به تحلیل و توضیح معانی 121 واژه پرداخته است.

ساختار و محتوا

در اثر حاضر، معانی تعدادی از کلمات نیازمند شرح به تشخیص نویسنده، بر اساس حروف الفبا بررسی و تبیین شده است. اولین واژه، «آل»‏ و آخرین، «يُطيقُون» است‏.

هدف و روش

نویسنده، کتاب حاضر را برای شرح مفردات قرآنی تألیف کرده تا در کتاب تفسیرش، تفسیر نظام القرآن و تأويل الفرقان بالفرقان به آن ارجاع بدهد و معانی واژگان در آن تکرار نشود. او افزوده است: در این کتاب، فقط به توضیح الفاظی می‌پردازیم که نیاز به بیان و ایضاح دارد؛ زیرا اشتباه گاهی در معنای واژه است و باعث دور شدن از تأویل صحیح می‌شود و گاه در برخی وجوه آن است و به بسته شدن باب شناخت نظم می‌انجامد. امّا معانی همه واژگان قرآنی را مطرح نکرده‌ایم؛ چون در کتاب‌های لغت بیان شده است‏.

هیچ واژه غریبی در قرآن وجود ندارد

عبدالحمید فَراهی تأکید دارد که واژگان قرآنی همگی فصیح است و دلالت روشنی دارد و وحشی و غریب نیست و قرآن، عربی مبین است و غریب نامیده شدن یک واژه قرآنی، نسبی است و برای عجمیان و کسانی است که اطلاع چندانی از زبان عربی ندارند و اختلاف در معانی واژگان قرآنی نیز به جهت نقصان اطلاعات نسبت به موارد و شأن نزول و کمتر اندیشیدن در نظم قرآن است. فراهی، روایت ناآگاهی برخی از صحابه به معنای بعضی کلمات مانند «أبّ» و «تخوّف» را نپذیرفته و آن را غیر صحیح و خلاف نظر صریح عقل و تصریح قرآن دانسته است‏.

نمونه مباحث

وَ عَلَى الَّذينَ يطيقُونَه (بقره: 184)؛ «يُطيقُونَ»، یعنی می‌توانند روزه بگیرند یا غذا به مسکین بدهند (بر اساس اختلاف اقوال)، ولی اینکه گفته شده به معنای «لا يُطيقُونَ» است، به نظرم معنای صحیحی ندارد‏.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.