تيسير مصطلح الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

تيسير مصطلح الحديث
تيسير مصطلح الحديث
پدیدآوران	طحان، محمود (نویسنده)
چاپ	2
موضوع	حديث - اصطلاح‌ها و تعبيرها
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏106‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏3‎‏ت‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۴۲

تيسير مصطلح الحديث، اثر محمود طحان، کتابی است مختصر پیرامون اصطلاحات خاص حدیث که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.

نویسنده طی سالیان متمادی، به‌منظور تدریس علم مصطلح الحدیث، دو کتاب «علوم الحديث» ابن الصلاح و «التقريب» نووی را تدریس نموده و از آنجا که فهم این دو کتاب، با تمام ارزش و اعتباری که دارند، به دلیل تطویل یا اختصار در برخی مطالب، مشکل بوده، اقدام به تدوین اثر حاضر، نموده است.^[۱].

ساختار

کتاب با دو مقدمه از نویسنده آغاز و مطالب در چهار باب، سامان یافته است.

نویسنده در تدوین مباحث و مطالب اثر حاضر، از کتاب «علوم الحديث» ابن الصلاح، «التقريب» نووی و شرح آن «التدريب» سیوطی بهره برده و تبویب و ترتیب مباحث را بر اساس، تبویب و ترتیب «نخبة الفكر» و شرح آن از حافظ ابن حجر، تنظیم نموده است.^[۲].

گزارش محتوا

در مقدمه نخست، نویسنده به این نکته اشاره نموده است که مطالب مطرح‌شده در این کتاب، حد واسط بین تطویل و اختصار بوده و به‌عنوان مفتاح و مقدمه‌ای برای فهم کتب علمای پیشین می‌باشد^[۳].

وی در بیان تمایزات کتاب خود با آثار پیشینان، به نکات زیر اشاره نموده است:

تقسیم هر بحث به چند فقره شماره‌گذاری‌شده، که فهم مطلب را بر دانشجو آسان نماید.
تکامل در هر بحث از جهت شکل کلی آن، از قبیل ذکر تعریف و مثال و...
دربرداشتن تمام مباحث مربوط به مصطلح الحدیث و پرداختن به آن‌ها به‌صورت مختصر^[۴].

در مقدمه دوم، ابتدا تاریخچه ظهور علم مصطلح الحدیث و اطوار تاریخی آن بررسی و سپس، معروف‎ترین تصنیفاتی که در زمینه این علم، به نگارش درآمده، معرفی شده است. برخی از این تصنیفات، عبارتند از: «المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي» رامهرمزی (متوفی 360ق)، «معرفة علوم الحديث» حاکم نیشابوری (متوفی 405ق)، «المستخرج علی معرفة علوم الحديث» احمد بن عبدالله اصفهانی (متوفی 430ق)، «الكفاية في علم الرواية» خطیب بغدادی (متوفی 463ق)^[۵].

در این مقدمه، همچنین به تعریف اصطلاحات اولیه در علم مصطلح الحدیث، از جمله حدیث، خبر، اسناد، سند، متن، محدث و... پرداخته شده است.^[۶].

باب اول، در سه فصل زیر، به مباحث مربوط به خبر، اختصاص یافته است:

در فصل اول، در دو مبحث، به تقسیمات خبر به اعتبار وصول آن، پرداخته شده است. به این اعتبار، خبر به متواتر و واحد، تقسیم شده است. در مبحث اول، ابتدا خبر متواتر تعریف شده و سپس به شروط، حکم، اقسام، وجود و معروف‎ترین تصنیفاتی که درباره خبر متواتر تألیف شده، اشاره شده است.^[۷].

مبحث دوم، به خبر واحد اختصاص یافته است. در این مبحث، ابتدا خبر واحد تعریف و حکم آن بیان شده و سپس، به تقسیمات آن، به اعتبار طرق وصول خبر (به مشهور، عزیز و غریب) و به اعتبار قوت و ضعف آن پرداخته شده است.^[۸].

در فصل دوم، تقسیمات خبر مقبول بررسی شده است. خبر مقبول، به دو قسمت کلی صحیح و حسن و هریک از این دو نیز به لذاته و لغیره، تقسیم می‌شود^[۹].

فصل سوم، در مورد خبر مردود می‌باشد. در این فصل ابتدا خبر ضعیف تعریف و سپس، به تقسیمات آن، پرداخته شده است. اسباب رد و پذیرفته نشدن روایات، بسیار است، اما در این فصل، فقط به دو سبب پرداخته شده و تقسیمات آن، مختصرا توضیح داده شده است. این دو سبب عبارتند از:

مردود به‌واسطه سقط از اسناد آن: سقط خود بر دو گونه است: سقط ظاهر (با این نگاه، روایت به: معلق، مرسل، معضل و منقطع تقسیم شده است)؛ سقط خفی (در این نوع، روایت به: مدلس و مرسل خفی تقسیم شده است).
از آنجا که در روایت معنعن و مؤنن، اختلاف است که آیا این دو از اقسام منقطعند یا از اقسام متصل، نویسنده، آن دو را ملحق به انواع مردود به سبب سقط از اسناد نموده است.^[۱۰].
مردود به علت طعن در راوی: از این لحاظ، روایات به: موضوع، متروک، منکر، معروف، معلل، مدرج، مقلوب، مزید در متصل الاسانید، مضطرب، مصحف، شاذ و محفوظ و... تقسیم شده است.^[۱۱].
در فصل چهارم، به اقسام دیگری از خبر که بین مقبول و مرود مشترک می‌باشد، پرداخته شده است. برخی از این تقسیمات عبارتند از: مرفوع، موقوف، مقطوع، مسند، متصل، زیادات الثقات و..^[۱۲].

باب دوم، به مباحث مربوط به جرح و تعدیل اختصاص داشته و در آن، ضمن سه مبحث، به: راوی و شروط قبول وی، نظری کلی درباره کتب جرح و تعدیل و مراتب جرح و تعدیل پرداخته شده است.^[۱۳].

در باب سوم، ابتدا کیفیت ضبط روایت و طرق تحمل آن توضیح داده شده و سپس، به بیان آداب محدث و کسی که حدیث را فرامی‌گیرد، پرداخته شده است.^[۱۴].

آخرین باب، در دو فصل، به مباحث مربوط به اسناد در روایات، اختصاص یافته است. در فصل اول، ابتدا اسناد عالی و نازل تعریف و بررسی شده و در ادامه به مسائلی همچون روایت اکابر از اصاغر، روایت پدران از فرزندان و روایت فرزندان از پدران، پرداخته شده است.^[۱۵].

در فصل دوم، به مباحث مربوط به راوی پرداخته شده است. شناخت صحابه، تابعین، متفق و مفترق، مؤتلف و مختلف، متشابه، مهمل، مبهمات و... از جمله مباحث مطرح‌شده در این فصل می‌باشد.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.

در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.

پانویس

↑ ر.ک: مقدمه نخست، ص4
↑ ر.ک: همان، ص6
↑ ر.ک: همان، ص5
↑ ر.ک: همان، ص5-6
↑ ر.ک: مقدمه دوم، ص8-13
↑ ر.ک: همان، ص14-16
↑ ر.ک: متن کتاب، ص18-20
↑ ر.ک: همان، ص21-31
↑ ر.ک: همان، ص32
↑ ر.ک: همان، ص66-85
↑ ر.ک: همان، ص87-124
↑ ر.ک: همان، ص125-140
↑ ر.ک: همان، ص143-151
↑ ر.ک: همان، ص154-177
↑ ر.ک: همان، ص179-194

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

التقريب و التيسير لمعرفة سنن البشير النذير في اصول الحديث

مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث

[1] ر.ک: مقدمه نخست، ص4

[2] ر.ک: همان، ص6

[3] ر.ک: همان، ص5

[4] ر.ک: همان، ص5-6

[5] ر.ک: مقدمه دوم، ص8-13

[6] ر.ک: همان، ص14-16

[7] ر.ک: متن کتاب، ص18-20

[8] ر.ک: همان، ص21-31

[9] ر.ک: همان، ص32

[10] ر.ک: همان، ص66-85

[11] ر.ک: همان، ص87-124

[12] ر.ک: همان، ص125-140

[13] ر.ک: همان، ص143-151

[14] ر.ک: همان، ص154-177

[15] ر.ک: همان، ص179-194

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR35105J1.jpg|بندانگشتی|تيسير مصطلح الحديث]]
+| تصویر =NUR35105J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =تيسير مصطلح الحديث
-|+ |
+| پدیدآوران =
+[[طحان، محمود]] (نویسنده)
 |-
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|تيسير مصطلح الحديث
+| data-type="language" |عربي
-|-
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏106‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏3‎‏ت‎‏9
-|نام های دیگر کتاب
+| موضوع =
-|data-type='otherBookNames'|
+حديث - اصطلاح‌ها و تعبيرها
-|-
+| سال نشر = |مجلد1: 1978م , 1398ق ,
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[طحان، محمود]] (نويسنده)
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35105AUTOMATIONCODE
+| چاپ =2
-|-
+| تعداد جلد =1
-|زبان
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =35105
-|data-type='language'|عربي
+| کتابخوان همراه نور =35105
-|-
+| کد پدیدآور =
-|کد کنگره
+| پس از =
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏106‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏3‎‏ت‎‏9
+| پیش از =
-|-
+}}
-|موضوع
-|data-type='subject'|حديث - اصطلاحها و تعبيرها
-|-
-|ناشر
-|data-type='publisher'|
-|-
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|
-|-
-||سال نشر
-|ata-type='publishYear'|مجلد1: 1978م , 1398ق ,
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
+'''تيسير مصطلح الحديث'''، اثر [[طحان، محمود|محمود طحان]]، کتابی است مختصر پیرامون اصطلاحات خاص حدیث که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE35105AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
-'''تيسير مصطلح الحديث'''، اثر محمود طحان، کتابی است مختصر پیرامون اصطلاحات خاص حدیث که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.
-نویسنده طی سالیان متمادی، به‎منظور تدریس علم مصطلح الحدیث، دو کتاب «علوم الحديث» ابن الصلاح و «التقريب» نووی را تدریس نموده و از آنجا که فهم این دو کتاب، با تمام ارزش و اعتباری که دارند، به دلیل تطویل یا اختصار در برخی مطالب، مشکل بوده، اقدام به تدوین اثر حاضر، نموده است<ref>ر.ک: مقدمه نخست، ص4</ref>.
+نویسنده طی سالیان متمادی، به‌منظور تدریس علم مصطلح الحدیث، دو کتاب «[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث|علوم الحديث]]» [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]] و «[[التقريب و التيسير لمعرفة سنن البشير النذير في اصول الحديث|التقريب]]» [[نووی، یحیی بن شرف|نووی]] را تدریس نموده و از آنجا که فهم این دو کتاب، با تمام ارزش و اعتباری که دارند، به دلیل تطویل یا اختصار در برخی مطالب، مشکل بوده، اقدام به تدوین اثر حاضر، نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه نخست، ص4</ref>.
 ==ساختار==
 کتاب با دو مقدمه از نویسنده آغاز و مطالب در چهار باب، سامان یافته است.
-نویسنده در تدوین مباحث و مطالب اثر حاضر، از کتاب «علوم الحديث» ابن الصلاح، «التقريب» نووی و شرح آن «التدريب» سیوطی بهره برده و تبویب و ترتیب مباحث را بر اساس، تبویب و ترتیب «نخبة الفكر» و شرح آن از حافظ ابن حجر، تنظیم نموده است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.
+نویسنده در تدوین مباحث و مطالب اثر حاضر، از کتاب «علوم الحديث» [[ابن صلاح، عثمان بن عبدالرحمن|ابن الصلاح]]، «[[التقريب و التيسير لمعرفة سنن البشير النذير في اصول الحديث|التقريب]]» [[نووی، یحیی بن شرف|نووی]] و شرح آن «التدريب» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] بهره برده و تبویب و ترتیب مباحث را بر اساس، تبویب و ترتیب «نخبة الفكر» و شرح آن از [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|حافظ ابن حجر]]، تنظیم نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.
 ==گزارش محتوا==
-در مقدمه نخست، نویسنده به این نکته اشاره نموده است که مطالب مطرح‎شده در این کتاب، حد واسط بین تطویل و اختصار بوده و به‎عنوان مفتاح و مقدمه‎ای برای فهم کتب علمای پیشین می‎باشد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.
+در مقدمه نخست، نویسنده به این نکته اشاره نموده است که مطالب مطرح‌شده در این کتاب، حد واسط بین تطویل و اختصار بوده و به‌عنوان مفتاح و مقدمه‌ای برای فهم کتب علمای پیشین می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص5</ref>.
 وی در بیان تمایزات کتاب خود با آثار پیشینان، به نکات زیر اشاره نموده است:
-# تقسیم هر بحث به چند فقره شماره‎گذاری‎شده، که فهم مطلب را بر دانشجو آسان نماید.
+# تقسیم هر بحث به چند فقره شماره‌گذاری‌شده، که فهم مطلب را بر دانشجو آسان نماید.
 # تکامل در هر بحث از جهت شکل کلی آن، از قبیل ذکر تعریف و مثال و...
-# دربرداشتن تمام مباحث مربوط به مصطلح الحدیث و پرداختن به آن‎ها به‎صورت مختصر<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>.
+# دربرداشتن تمام مباحث مربوط به مصطلح الحدیث و پرداختن به آن‌ها به‌صورت مختصر<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref>.
-در مقدمه دوم، ابتدا تاریخچه ظهور علم مصطلح الحدیث و اطوار تاریخی آن بررسی و سپس، معروف‎ترین تصنیفاتی که در زمینه این علم، به نگارش درآمده، معرفی شده است. برخی از این تصنیفات، عبارتند از: «المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي» رامهرمزی (متوفی 360ق)، «معرفة علوم الحديث» حاکم نیشابوری (متوفی 405ق)، «المستخرج علی معرفة علوم الحديث» احمد بن عبدالله اصفهانی (متوفی 430ق)، «الكفاية في علم الرواية» خطیب بغدادی (متوفی 463ق)<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص8-13</ref>.
+در مقدمه دوم، ابتدا تاریخچه ظهور علم مصطلح الحدیث و اطوار تاریخی آن بررسی و سپس، معروف‎ترین تصنیفاتی که در زمینه این علم، به نگارش درآمده، معرفی شده است. برخی از این تصنیفات، عبارتند از: «[[المحدث الفاصل بين الراوي و الواعي]]» [[رامهرمزی، حسن بن عبدالرحمن|رامهرمزی]] (متوفی 360ق)، «معرفة علوم الحديث» حاکم نیشابوری (متوفی 405ق)، «المستخرج علی معرفة علوم الحديث» احمد بن عبدالله اصفهانی (متوفی 430ق)، «الكفاية في علم الرواية» خطیب بغدادی (متوفی 463ق)<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص8-13</ref>.
-در این مقدمه، همچنین به تعریف اصطلاحات اولیه در علم مصطلح الحدیث، از جمله حدیث، خبر، اسناد، سند، متن، محدث و... پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص14-16</ref>.
+در این مقدمه، همچنین به تعریف اصطلاحات اولیه در علم مصطلح الحدیث، از جمله حدیث، خبر، اسناد، سند، متن، محدث و... پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص14-16</ref>.
 باب اول، در سه فصل زیر، به مباحث مربوط به خبر، اختصاص یافته است:
-در فصل اول، در دو مبحث، به تقسیمات خبر به اعتبار وصول آن، پرداخته شده است. به این اعتبار، خبر به متواتر و واحد، تقسیم شده است. در مبحث اول، ابتدا خبر متواتر تعریف شده و سپس به شروط، حکم، اقسام، وجود و معروف‎ترین تصنیفاتی که درباره خبر متواتر تألیف شده، اشاره شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18-20</ref>.
-مبحث دوم، به خبر واحد اختصاص یافته است. در این مبحث، ابتدا خبر واحد تعریف و حکم آن بیان شده و سپس، به تقسیمات آن، به اعتبار طرق وصول خبر (به مشهور، عزیز و غریب) و به اعتبار قوت و ضعف آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص21-31</ref>.
+در فصل اول، در دو مبحث، به تقسیمات خبر به اعتبار وصول آن، پرداخته شده است. به این اعتبار، خبر به متواتر و واحد، تقسیم شده است. در مبحث اول، ابتدا خبر متواتر تعریف شده و سپس به شروط، حکم، اقسام، وجود و معروف‎ترین تصنیفاتی که درباره خبر متواتر تألیف شده، اشاره شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص18-20</ref>.
+مبحث دوم، به خبر واحد اختصاص یافته است. در این مبحث، ابتدا خبر واحد تعریف و حکم آن بیان شده و سپس، به تقسیمات آن، به اعتبار طرق وصول خبر (به مشهور، عزیز و غریب) و به اعتبار قوت و ضعف آن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص21-31</ref>.
-در فصل دوم، تقسیمات خبر مقبول بررسی شده است. خبر مقبول، به دو قسمت کلی صحیح و حسن و هریک از این دو نیز به لذاته و لغیره، تقسیم می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>.
+در فصل دوم، تقسیمات خبر مقبول بررسی شده است. خبر مقبول، به دو قسمت کلی صحیح و حسن و هریک از این دو نیز به لذاته و لغیره، تقسیم می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>.
-فصل سوم، در مورد خبر مردود می‎باشد. در این فصل ابتدا خبر ضعیف تعریف و سپس، به تقسیمات آن، پرداخته شده است. اسباب رد و پذیرفته نشدن روایات، بسیار است، اما در این فصل، فقط به دو سبب پرداخته شده و تقسیمات آن، مختصرا توضیح داده شده است. این دو سبب عبارتند از:
+فصل سوم، در مورد خبر مردود می‌باشد. در این فصل ابتدا خبر ضعیف تعریف و سپس، به تقسیمات آن، پرداخته شده است. اسباب رد و پذیرفته نشدن روایات، بسیار است، اما در این فصل، فقط به دو سبب پرداخته شده و تقسیمات آن، مختصرا توضیح داده شده است. این دو سبب عبارتند از:
-# مردود به‎واسطه سقط از اسناد آن: سقط خود بر دو گونه است: سقط ظاهر (با این نگاه، روایت به: معلق، مرسل، معضل و منقطع تقسیم شده است)؛ سقط خفی (در این نوع، روایت به: مدلس و مرسل خفی تقسیم شده است).
+# مردود به‌واسطه سقط از اسناد آن: سقط خود بر دو گونه است: سقط ظاهر (با این نگاه، روایت به: معلق، مرسل، معضل و منقطع تقسیم شده است)؛ سقط خفی (در این نوع، روایت به: مدلس و مرسل خفی تقسیم شده است).
-#:از آنجا که در روایت معنعن و مؤنن، اختلاف است که آیا این دو از اقسام منقطعند یا از اقسام متصل، نویسنده، آن دو را ملحق به انواع مردود به سبب سقط از اسناد نموده است<ref>ر.ک: همان، ص66-85</ref>.
+#:از آنجا که در روایت معنعن و مؤنن، اختلاف است که آیا این دو از اقسام منقطعند یا از اقسام متصل، نویسنده، آن دو را ملحق به انواع مردود به سبب سقط از اسناد نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص66-85</ref>.
-# مردود به علت طعن در راوی: از این لحاظ، روایات به: موضوع، متروک، منکر، معروف، معلل، مدرج، مقلوب، مزید در متصل الاسانید، مضطرب، مصحف، شاذ و محفوظ و... تقسیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص87-124</ref>.
+# مردود به علت طعن در راوی: از این لحاظ، روایات به: موضوع، متروک، منکر، معروف، معلل، مدرج، مقلوب، مزید در متصل الاسانید، مضطرب، مصحف، شاذ و محفوظ و... تقسیم شده است.<ref>ر.ک: همان، ص87-124</ref>.
-#:در فصل چهارم، به اقسام دیگری از خبر که بین مقبول و مرود مشترک می‎باشد، پرداخته شده است. برخی از این تقسیمات عبارتند از: مرفوع، موقوف، مقطوع، مسند، متصل، زیادات الثقات و...<ref>ر.ک: همان، ص125-140</ref>.
+#:در فصل چهارم، به اقسام دیگری از خبر که بین مقبول و مرود مشترک می‌باشد، پرداخته شده است. برخی از این تقسیمات عبارتند از: مرفوع، موقوف، مقطوع، مسند، متصل، زیادات الثقات و..<ref>ر.ک: همان، ص125-140</ref>.
-#:باب دوم، به مباحث مربوط به جرح و تعدیل اختصاص داشته و در آن، ضمن سه مبحث، به: راوی و شروط قبول وی، نظری کلی درباره کتب جرح و تعدیل و مراتب جرح و تعدیل پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص143-151</ref>.
+#:باب دوم، به مباحث مربوط به جرح و تعدیل اختصاص داشته و در آن، ضمن سه مبحث، به: راوی و شروط قبول وی، نظری کلی درباره کتب جرح و تعدیل و مراتب جرح و تعدیل پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص143-151</ref>.
-#:در باب سوم، ابتدا کیفیت ضبط روایت و طرق تحمل آن توضیح داده شده و سپس، به بیان آداب محدث و کسی که حدیث را فرامی‎گیرد، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص154-177</ref>.
+#:در باب سوم، ابتدا کیفیت ضبط روایت و طرق تحمل آن توضیح داده شده و سپس، به بیان آداب محدث و کسی که حدیث را فرامی‌گیرد، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص154-177</ref>.
-#:آخرین باب، در دو فصل، به مباحث مربوط به اسناد در روایات، اختصاص یافته است. در فصل اول، ابتدا اسناد عالی و نازل تعریف و بررسی شده و در ادامه به مسائلی همچون روایت اکابر از اصاغر، روایت پدران از فرزندان و روایت فرزندان از پدران، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص179-194</ref>.
+#:آخرین باب، در دو فصل، به مباحث مربوط به اسناد در روایات، اختصاص یافته است. در فصل اول، ابتدا اسناد عالی و نازل تعریف و بررسی شده و در ادامه به مسائلی همچون روایت اکابر از اصاغر، روایت پدران از فرزندان و روایت فرزندان از پدران، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص179-194</ref>.
-#:در فصل دوم، به مباحث مربوط به راوی پرداخته شده است. شناخت صحابه، تابعین، متفق و مفترق، مؤتلف و مختلف، متشابه، مهمل، مبهمات و... از جمله مباحث مطرح‎شده در این فصل می‎باشد.
+#:در فصل دوم، به مباحث مربوط به راوی پرداخته شده است. شناخت صحابه، تابعین، متفق و مفترق، مؤتلف و مختلف، متشابه، مهمل، مبهمات و... از جمله مباحث مطرح‌شده در این فصل می‌باشد.
 ==وضعیت کتاب==
 فهرست مطالب و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.
-در پاورقی‎ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.
-==پانویس ==
+در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی کلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.
+==پانویس==
 <references />
 ==منابع مقاله==
 مقدمه و متن کتاب.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
+[[التقريب و التيسير لمعرفة سنن البشير النذير في اصول الحديث]]
+[[مقدمة ابن الصلاح في علوم الحديث]]
-== وابسته‌ها ==
-==پیوندها==
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
-[[رده:کتاب‌شناسی]]
+[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
-[[رده:کتاب‌شناسی]]
+[[رده:حدیث]]
-[[رده:کتاب‌شناسی]]
-[[رده:کتاب‌شناسی]]
-[[رده:قربانی-باقی زاده]]
-[[رده:قربانی-آذر96]]