راحة العقل: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ب' به 'ه‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ز' به 'ی‌ز')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ب' به 'ه‌ب')
خط ۴۰: خط ۴۰:
نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا اصول و فروع مذهب اسماعیلیان را مطابق با نظام خلقت از افلاک و اجرام عالم‎ طبیعت‎ و عوالم عقول مجرد و نفوس‎ و همچنین‎ محاسبات دقیق در یک چهارچوب قرار دهد که قابل کم و زیاد شدن و خدشه نباشد؛ زیرا در آن زمان کسی نمی‌توانست نظام خلقتی را که بر اساس هیئت بطلمیوسی و نظام مجردات عقل‎ و نفس‎ ارسطویی و یا مثل افلاطونی بود، منکر شود یا خدشه‌ای در آن وارد کند؛ زیرا می‌دانیم که فلسفه مشاء بر اساس نظام ارسطویی است و حتی فلسفه افلاطونی در آن روزگار، یعنی قرن‎ پنجم‎، غیر قابل‎ رخنه و خدشه بود و فلاسفه عموما و به‎راحتی مدعی بودند که این نظام فکری غیر قابل خدشه است؛ حتی فارابی، نظام «مدینه فاضله» خود را بر اساس نظام خلقت مخروطی‎‎شکل‎ جهان‎ هستی قرار می‌دهد که این سازندگی نظام مدینه فاضله بر اساس فلسفه نظام‎یافته طبقاتی ارسطویی یا مثل ‎‎افلاطونی‎، کاری بسیار سهل و آسان است؛ لکن کار سازندگی نظام شریعت اسماعیلیان بر اساس نظام‎ فلسفه‎ ارسطویی‎ و افکار فلسفی افلاطونیان کار بسیار دشواری است<ref>ر.ک: کرمانی، حمیدالدین؛ ساجدی، سید جعفر، ص105-‎106</ref>.
نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا اصول و فروع مذهب اسماعیلیان را مطابق با نظام خلقت از افلاک و اجرام عالم‎ طبیعت‎ و عوالم عقول مجرد و نفوس‎ و همچنین‎ محاسبات دقیق در یک چهارچوب قرار دهد که قابل کم و زیاد شدن و خدشه نباشد؛ زیرا در آن زمان کسی نمی‌توانست نظام خلقتی را که بر اساس هیئت بطلمیوسی و نظام مجردات عقل‎ و نفس‎ ارسطویی و یا مثل افلاطونی بود، منکر شود یا خدشه‌ای در آن وارد کند؛ زیرا می‌دانیم که فلسفه مشاء بر اساس نظام ارسطویی است و حتی فلسفه افلاطونی در آن روزگار، یعنی قرن‎ پنجم‎، غیر قابل‎ رخنه و خدشه بود و فلاسفه عموما و به‎راحتی مدعی بودند که این نظام فکری غیر قابل خدشه است؛ حتی فارابی، نظام «مدینه فاضله» خود را بر اساس نظام خلقت مخروطی‎‎شکل‎ جهان‎ هستی قرار می‌دهد که این سازندگی نظام مدینه فاضله بر اساس فلسفه نظام‎یافته طبقاتی ارسطویی یا مثل ‎‎افلاطونی‎، کاری بسیار سهل و آسان است؛ لکن کار سازندگی نظام شریعت اسماعیلیان بر اساس نظام‎ فلسفه‎ ارسطویی‎ و افکار فلسفی افلاطونیان کار بسیار دشواری است<ref>ر.ک: کرمانی، حمیدالدین؛ ساجدی، سید جعفر، ص105-‎106</ref>.


[[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در مقابل مقادیر زیادی از‎ اصطلاحات واقع شده است. امام هفتم (و بالجمله عدد هفت)، یعنی محمد بن اسماعیل‎ و طبق عقیده آنها مقام‎ امام‎ بسیار عالی است و ولایت مطلقه دارد؛ واضع شریعت است و هم حافظ آن. در نظام طبیعت و خلقت، مجردات و مادیات باید یک مرتبه هفتم را بیابند و آن را منطبق با آن بدانند و چون‎ او را در رأس عدد هفت می‌دانند و شارع، باید در نظام شریعت‎ها دست‎کاری کنند و ادوار شرایع را هفت‎هفت کنند، از آدم ابوالبشر تا پیامبر اسلام(ص) که قهرا حاجت آنها برآورده نمی‌شود. پس باید هفت دور بیابند که دور هفتم و در پایان آن، محمد بن ‎اسماعیل کامل‎کننده و مکمل آن باشد. خوب مقام و جایگاه‎ او‎ در نظام شرایع باید با کدام یک از انبیا و اوصیا مطابق باشد؟ این هم یک مشکل است و ناگزیر می‌شوند که انبیا و اوصیای آنها را طبقه‎بندی و نام‎ها و عناوین خاصی که نمودار‎ جایگاه‎ هرکدام است، جعل کنند یا از آیات و روایات الهام بگیرند و این است که اساس، وصی، متم و لواحق به وجود می‌آید که همه در محور نطقا، یعنی انبیای صاحب‎ شریعت‎، دور‎ می‌زنند، ولذا انبیایی که نام‎ آنان‎ در‎ قرآن مجید آمده است، به نطقای صاحب شرع و نطقای غیر صاحب شرع و نطقای اولوالعزم و نطقای غیر اولوالعزم طبقه‎بندی می‌شوند. هریک‎ از‎ نطقا اساسی دارند و متم و لاحق و... همه اینها‎ برای‎ یافتن مقام و جایگاه امام اصلی خودشان است که در کجای نظام خلقت می‌توان جای داد<ref>ر.ک: همان، ص106-‎107</ref>.
[[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در مقابل مقادیر زیادی از‎ اصطلاحات واقع شده است. امام هفتم (و بالجمله عدد هفت)، یعنی محمد بن اسماعیل‎ و طبق عقیده آنها مقام‎ امام‎ بسیار عالی است و ولایت مطلقه دارد؛ واضع شریعت است و هم حافظ آن. در نظام طبیعت و خلقت، مجردات و مادیات باید یک مرتبه هفتم را بیابند و آن را منطبق با آن بدانند و چون‎ او را در رأس عدد هفت می‌دانند و شارع، باید در نظام شریعت‎ها دست‎کاری کنند و ادوار شرایع را هفت‎هفت کنند، از آدم ابوالبشر تا پیامبر اسلام(ص) که قهرا حاجت آنها برآورده نمی‌شود. پس باید هفت دور بیابند که دور هفتم و در پایان آن، محمد بن ‎اسماعیل کامل‎کننده و مکمل آن باشد. خوب مقام و جایگاه‎ او‎ در نظام شرایع باید با کدام یک از انبیا و اوصیا مطابق باشد؟ این هم یک مشکل است و ناگزیر می‌شوند که انبیا و اوصیای آنها را طبقه‌بندی و نام‎ها و عناوین خاصی که نمودار‎ جایگاه‎ هرکدام است، جعل کنند یا از آیات و روایات الهام بگیرند و این است که اساس، وصی، متم و لواحق به وجود می‌آید که همه در محور نطقا، یعنی انبیای صاحب‎ شریعت‎، دور‎ می‌زنند، ولذا انبیایی که نام‎ آنان‎ در‎ قرآن مجید آمده است، به نطقای صاحب شرع و نطقای غیر صاحب شرع و نطقای اولوالعزم و نطقای غیر اولوالعزم طبقه‌بندی می‌شوند. هریک‎ از‎ نطقا اساسی دارند و متم و لاحق و... همه اینها‎ برای‎ یافتن مقام و جایگاه امام اصلی خودشان است که در کجای نظام خلقت می‌توان جای داد<ref>ر.ک: همان، ص106-‎107</ref>.


از اینها که بگذریم،‎ مسئله‎ امامت‎ است که از دیدگاه آنها ولایت مطلقه هم دارد و صاحت‎ عزم و امر و نهی است و باید مقام و جایگاه آنها هم مشخص شود و امامان باید از نسل حسین بن‎ علی(ع)‎ باشند و آنها هم در ادوار اسبوع، اسبوع قرار گیرند و یک نظام‎ گسترده‎ شریعتی که از نظر آنها جزو اصول است، به وجود آید تا همه آنها، با نظام‎ تأویلی‎ و نظام‎ خلقت و در جهت نظام مجرداتی و هم عالم طبیعت انطباق داده شود. مسئله‎ دیگر،‎ فروع‎ این اصول است که نظام دعوت و تبلیغی باشد که آن‌هم باید در یک نظام‎ معین‎ غیر‎ قابل خدشه باشد و بدین ترتیب روشن می‌شود که توجه نویسنده به فلسفه‎ [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]‎ و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و احیانا [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] چیست<ref>ر.ک: همان، ص107</ref>.
از اینها که بگذریم،‎ مسئله‎ امامت‎ است که از دیدگاه آنها ولایت مطلقه هم دارد و صاحت‎ عزم و امر و نهی است و باید مقام و جایگاه آنها هم مشخص شود و امامان باید از نسل حسین بن‎ علی(ع)‎ باشند و آنها هم در ادوار اسبوع، اسبوع قرار گیرند و یک نظام‎ گسترده‎ شریعتی که از نظر آنها جزو اصول است، به وجود آید تا همه آنها، با نظام‎ تأویلی‎ و نظام‎ خلقت و در جهت نظام مجرداتی و هم عالم طبیعت انطباق داده شود. مسئله‎ دیگر،‎ فروع‎ این اصول است که نظام دعوت و تبلیغی باشد که آن‌هم باید در یک نظام‎ معین‎ غیر‎ قابل خدشه باشد و بدین ترتیب روشن می‌شود که توجه نویسنده به فلسفه‎ [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]‎ و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و احیانا [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] چیست<ref>ر.ک: همان، ص107</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش