حاجیانی دشتی، عباس

عباس حاجیانی دشتی (۱۳۲۸ -۱۴۰۱ش)، مجتهد، فقیه شیعه، نویسنده و محقق، روحانی تحصیل‌کرده حوزه علمیه نجف و قم، از شاگردان حضرات آیات حاج آقا تقی طباطبایی قمی و میرزا احمد دشتی نجفی و درک نموده محضر مرحوم آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی

حاجیانی دشتی، عباس
عباس حاجیانی دشتی در حال سخنرانی
عباس حاجیانی دشتی در حال سخنرانی
نام کاملحاجیانی دشتی، عباس
ولادت۱۳۲۸ش
محل تولدمسیله کاکی، شهرستان دشتی بوشهر، ایران
رحلت۱۴۰۱/۰۹/۰۴
مدفنقم، امامزاده احمد بن قاسم بن احمد بن على بن جعفر الصادق علیه‌السلام
اطلاعات علمی
اجازه اجتهاد ازمیرزا احمد دشتی نجفی
وسید تقی طباطبایی قمی
درجه علمیمجتهد، فقیه
اساتیدسید ابوالقاسم خویی
حاج آقا تقی طباطبایی قمی
سید محمد رضاگلپایگانی
میرزا هاشم آملی لاریجانی
سید محمد کاظم شریعتمداری
میرزا احمد دشتی نجفی
برخی آثارنخبة المقال في تمييز الأسناد والرجال

وفات حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها
ثلاث رسائل: العدالة، التوبة، قاعدة لاضرر
مبانی منهاج الصالحین
مجموعة رسائل فقهیة و أصولیة
الروضة من الکافی (ترجمه حاجیانی دشتی)

صفات و علامات متقین در خطبه امیرالمؤمنین علیه‌السلام

ولادت

ایشان در سال 1328ش برابر با 1369ق، در شهرستان دشتی در خاندانی عالم تبار متولد شدند.اجداد ایشان از علمای معروف منطقه بودند. پدر بزرگ (جد)ایشان مرحوم ملا تقی حاجیانی از شاگردان آخوند خراسانی و دارای اجازه اجتهاد از ایشان بوده و در حرم کاظمین مدفون می‌باشند.

تحصیلات

با تشویق پدر و حمایت برادر جهت تحصیل به نجف رفتند و پس از اتمام دوره سطح نزد اساتید بنام و سرشناس حوزه علمیه نجف مانند:

۱. مرحوم آیت‌الله حاج آقا تقی طباطبایی قمی،

۲.مرحوم آیت‌الله سید ابوالقاسم کوکبی

۳. شیخ صدر الدین فیض قدسی مشهور به ملاصدرا بادکوبه‌ای

۳.مرحوم حاج شیخ جواد غروی دشتی

۴.سید هادی سیستانی

۵.سید محمد فیروزآبادی

۶.شیخ محمد رضا ناصری قوچانی

در درس خارج اصول مرحوم آیت‌الله العظمی سید ابوالقاسم خویی شرکت کرده و از محضر ایشان بهره‌مند شدند.

در سال ۱۳۵۰ش با فشار و اذيت دولت عراق بر شیعیان و ايرانيان مقيم عتبات عاليات، به ايران مراجعه فرمودند. و به قم مهاجرت کردند و در حوزه علمیه قم از محضر حضرات آیات:

سید محمد رضا گلپایگانی

سید محمد کاظم شریعتمداری

و میرزا هاشم آملی لاریجانی

و میرزا احمد دشتی نجفی بهره بردند.

بیشترین بهره را از درس خارج فقه و اصول مرحوم آیت‌الله حاج آقا تقی طباطبایی قمی بردندودر محضر ایشان دو دوره خارج اصول، دو دوره خارج مکاسب، دو دوره اجتهاد و تقلید، یک دوره شرح کتاب منهاج الصالحین آیت‌الله‌العظمی سید ابوالقاسم خویی و دو دوره کتاب طهارت العروه الوثقی، دو دوره شرح مناسک حج استاد اعظم خواندند.

اجتهاد

پس از زحمات و کوشش فروان در تحصیل علوم دینی لطف الهی شامل حال ایشان شد و به درجه عالی اجتهاد رسیدند واز حضرات آیات: میرزا احمد دشتی نجفی و حاج آقا تقی طباطبایی قمی اجازه اجتهاد گرفتند.

درماه رجب سال ۱۴۲۰ه.ق اجازه روایتی از طرف مرحوم میرزا احمددشتی نجفی برای ایشان صادر شد که در آن اجازه به اجتهاد ایشان تصریح نمودند:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین وافضل صلواته على اشرف الاولين والاخرين محمد وآله الطاهرين المعصومين ولعنة الله على اعدائهم ابدا الآبدین

وبعدُ فانَّ جناب العالم العامل و الفاضل الكامل الشيخ عباس الحاجياني دامت تاييداته قد بالغ في تحصيل المعارف الالهيه وامعن النظر في تحقيق مطالب الاصوليه والفقهيه حتي بلغ بحمد الله مرتبة سامية من الاجتهاد فله العمل بما استنبطه من الاحكام الشرعيه والتصدي بما لايجوز التصدي به الا المجتهدين العظام و أجزت له أيضاً ان يروي عني ما صحت لي روايته من مصنفات أصحابنا الاماميه و مشايخي العظام المتصلة إلى اهل‌بیت النبوة

و اوصيه بتقوى الله وان لاتغره الدنيا

احمد الدشتى النجفى و كان ذلك في شهر الرجب المرجب ١٤٢٠ه.ق

از آیت اللّه حاج آقا تقی طباطبایی قمی تقریظی ذیل کتاب محاضراتنا فی المکاسب که تقریرات درس ایشان بوده برای مرحوم حاجیانی صادر شده که به شرح ذیل می باشد:

بسمه تعالی

قد لاحظت مقدراً مما کتبه قرة عیني العلامة الفاضل ثقة الاسلام الشیخ عباس الحاجیانی تقریراً لما حققناه فی المکاسب المحرمة فقرت عینی بما قرره فاسئل المولی ان یقر عینه و کثر فی الحوزات العلمیة امثاله و جعله فی المستقبل رکناً من ارکان الدین و مروجاً لشریعة سید المرسلین والسلام علیه ورحمة اللٌه و برکاته تقی طباطبایی قمی ،قم ۴رجب ۱۳۹۲ق


در دوران تحصیل بیشترین تأثیر را از آیت‌الله قمی گرفتندو در سال 1363ش، مجموعه گفتارهای ایشان را در کتابی تحت عنوان «درس‌هایی از شفاعت» منتشر نمودند.

تدریس

تدریس کتب سطح را از بهار سال 1351ش در جوار کریمه اهلبیت شروع کردند گرچه در نجف شرح لمعه را تدریس می‌کردند ولی در قم مقدسه اولین کتابی را که تدریس کردند کتاب سیوطی بود بعد باب رابع مغنی و حاشیه ملا عبدالله در منطق و کتاب مختصر در معانی و بیان و مطول و شرح لمعه و بقیه کتب سطح را مکرر تدریس نمودند.

در سال 1372شمسی تدریس خارج فقه و اصول را شروع نمودند محور تدریس فقه کتاب الصلاة عروة الوثقی و محور تدریس اصول کتاب آراؤنا تألیف آیت‌الله قمی بود

ویژگی‌های اخلاقی

ایشان عالمی ساده زیست متواضع و متقی بودند و به شدت از شهرت و معروف شدن پرهیز می‌نمودند و عمر بابرکت خویش را صرف تدریس و تألیف کتب حدیثی و تاریخی،تفسیری ،رجالی و فقهی و ایضا تبلیغ و سخنرانی نمودند.

وفات

سرانجام پس از عمری خدمت به مذهب تشیع و تبلیغ و تألیف کتب و تدریس در سن۷۳سالگی در سحرگاه روز جمعه 4 آذر سال 1401ش برابر با 30 ربیع‌الثانی 1444ق دار فانی را وداع و دعوت حق را لبیک گفت.

پس از تشییع، با حضور علما و عموم مؤمنین بر حسب وصیت درشهر مقدس قم، نزدیک ترین مکانی که به حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها ممکن بود دفن شوند در جوار امامزاده شاه احمد بن قاسم بن احمد بن على بن جعفر الصادق علیه‌السلام به خاک سپرده شدند.

وَسَلَامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا

آثار

از ایشان بیش از چهل اثر به یادگار مانده است که برخی از آنها به شرح ذیل است

  1. ترجمه اصول کافی درچهار جلد؛
  2. ترجمه روضه کافی؛
  3. ترجمه قرآن کریم بر اساس روایات اهل بیت؛
  4. صفات و علامات متقین در خطبه امیرالمؤمنین در ۳ جلد
  5. الحاشیه علی العروة الوثقی (چاپ نشده)
  6. نخبه المقال فی تمییز الاسناد و الرجال
  7. ثلاث رسائل التوبه العداله قاعده لاضرر
  8. مجمع المطالب فی شرح المکاسب(چاپ نشده)6جلد
  9. مجموع رسائل فقهیه و اصولیه
  10. شرح بر باب رابع مغنی
  11. مجالس شب‌های شنبه در ۶ جلد
  12. زندگی‌نامه ائمه معصومین(ع)[۱]
  13. شرح رساله حقوق امام سجاد و مختصری از زندگانی آن حضرت(ع)
  14. ماه مبارك رمضان در گذر تاریخ
  15. زندگانی حضرت ابوالفضل العباس(ع)
  16. لؤلؤ و مرجان سخنان سیده نساء عالمیان
  17. مصابیح الهدی
  18. نائبة الزهرا زینب كبری(س)[۲]
  19. نوادر1
  20. نوادر 2
  21. نوادر 3
  22. ماه محرم و صفر در گذر تاریخ دو جلد
  23. انوار درخشان ام المؤمنین حضرت خدیجه کبری
  24. سه خصلت پسندیده در کلام امام رضا (علیه‌السلام)
  25. مجالس عاشورا
  26. درس هایی از شفاعت
  27. معراج پیامبر اسلام در قرآن و احادیث
  28. زندگانی عسکریین (علیهماالسلام)
  29. زندگانی باب الحوائج حضرت موسی ابن جعفر ( علیه‌السلام)
  30. صله ارحام یا پیوند با خویشاوندان
  31. شهادت حضرت فاطمه زهرا
  32. چهل حدیث پیرامون ولایت اهلبیت (علیهم‌السلام)
  33. ترجمه خطبه‌های غدره و وسیله و طالوتیه
  34. شهادت حضرت محسن بن علی
  35. عنصر فضیلت و تقوی
  36. فقیه سینه زن
  37. تقریرات درس خارج فقه (نوشته شده توسط شاگردان)
  38. شرح المنظومه سید علینقی حسینی دشتی
  39. محاضراتنا فی المکاسب (چاپ نشده)
  40. فدک یا دفاع از مالکیت (چاپ نشده)
  41. احادیث الصدیقه (علیهاالسلام) (چاپ نشده)

پانویس

  1. ر.ک: پایگاه اینترنتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر
  2. صبا بوک

منابع مقاله

  1. پایگاه اینترنتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوشهر، اول تیرماه 1400
  2. صبا بوک

وابسته‌ها