پرش به محتوا

بکایی، محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ دسامبر ۲۰۱۶
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:




«محمدحسن بكايى»، در سال 1313ش، در خوى به دنيا آمد. سال‌هاى كودكى او مصادف با اشغال آذربايجان توسط روس‌ها و عوامل آنان؛ يعنى دمكرات‌ها، بود.
'''محمدحسن بکایى'''، فرزند محمدابراهیم، در خرداد ۱۳۱۳، در شهرستان خوى به دنیا آمد. پس از دریافت گواهى‏نامه ششم ابتدایى، به مدرسه نمازیه آن شهر رفت و در سلک طلاب علوم دینى درآمد. در ۱۳۲۹ش براى تکمیل تحصیلات دینى راهى قم شد.


وى در سال 1326ش، وارد مدرسه نمازى خوى شد و پس از سه سال، در سال 1329ش، عازم قم شد. در قم رسائل را نزد آيت‌الله مشكينى، مكاسب را نزد آيت‌الله [[منتظری، حسینعلی|منتظرى]] و كفايه را نزد آيت‌الله مجاهدى خواند. بعدها ضمن ادامه درس، به اروميه رفت‌وآمد كرد و به كارهاى تبليغى و تدريسى پرداخت و مدرسه محمديه را تأسيس كرد.
==اساتید==
در ورود به قم در درس حاج میرزا باقر مرندى به تحصیل پرداخت. پس از آن رسائل را از آیت‏اللّه مشکینى و مکاسب را نزد آیت‏اللّه منتظرى و کفایه را نزد آیت‌‏اللّه مجاهد فراگرفت.


در اروميه با طرف‌داران سيد حسين عرب‌باغى كه يك روحانى، اما با گرايش‌هاى خاص فكرى بود، برخورد كرد. عرب‌باغى‌ها معمولا روابط خوبى هم با رژيم شاه داشتند و از اين جهت، طلبه‌هاى قم كه سياسى و مخالف رژيم بودند، با آنان درگير مى‌شدند.
==مهاجرت==
پس از فوت پدر، ناگزیر به ارومیه رفت. در آن شهر اقامه نماز جماعت کرد و به تبلیغ و نشر احکام دینى پرداخت.  


او در جريان تحولات سال‌هاى 1331 - 1332ش، به مسائل سياسى روى آورد، لذا گزارش وى از حوادث مربوط به جنبش نفت، در خوى و نقش روحانيون محلى در آن، مغتنم است.
==بکایی قبل از انقلاب اسلامی==
پس از کودتاى ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به فعالیتهاى دینى ـ سیاسى پرداخت و تا پیروزى انقلاب اسلامى بارها دستگیر و زندانى شد<ref>یادمان اساتید دانشگاه امام صادق(ع)؛ آیت الله محمدحسن بكايى، در پایگاه خبرنامه صادق</ref>.


وى در سال 1338ش، از اروميه به تبريز آمد و در آنجا به فعاليت‌هاى فرهنگى و تبليغى خود ادامه داد.
آقای بکایی می‌گوید که سیاسی شدن او به طور جدی در جریان تحولات سال‌های 1331 – 1332ش بوده است<ref>جعفریان، رسول، پایگاه کتابخانه تاریخ اسلام و ایران</ref>.


از اين زمان به بعد است كه آرام‌آرام نهضت روحانيون قم آغاز شد و بكايى كه در آن وقت يك منبرى در شهر بود، با اين وقايع درگير شد. داستان انجمن‌هاى ايالتى و ولايتى در پاييز سال 1341ش، نخستين آنهاست. روحانيون، در مجالس روضه يا فاتحه بر سر منبر، به‌طور معمول پاى بحث را به سياست كشانده و به‌آرامى دامنه مبارزات دينى را گسترش مى‌دادند.
ایشان، در سال ۱۳۳۸ش در تبریز ساکن شد و به‏زودى جزء منبریهاى پرشور آن شهر درآمد. سپس بر اثر فشار ساواک، ناگزیر به تهران آمد و به شغل حسابدارى و مدیریت در گروه فرهنگى قدس پرداخت.


اطلاعات بكايى در آثارش از اين حيث كه اشاراتى از اين قبيل به اين مجالس دارد، جالب است؛ مخصوصا كه اسامى بسيارى از افرادى را كه با وى برخورد داشته‌اند، دقيقا ذكر كرده است. به‌علاوه، اطلاعاتى در باره روحانيون مختلفى كه در درجات مختلف، در آن زمان، در شهر بوده‌اند ارائه كرده كه از اين حيث هم جالب توجه است. وى حتى بسيارى از فرماندهان نظامى و شهربانى و ساواك مناطق را معرفى كرده و از سرنوشت آنان هم اطلاعاتى به دست داده كه از آن جمله داستان سرتيپ مهرداد و عاقبت اوست كه خيلى خواندنى است.
== بعد از پیروزی انقلاب اسلامی==
ایشان پس از پیروزى انقلاب اسلامى مسئول حفاظت و تنظیم امور پادگانهاى دپو شد و سپس سرپرستى کمیته منطقه هفت تهران را برعهده گرفت.


در گيرودار سخنرانى‌هاى سياسى، بكايى پس از چند بار شنيدن تذكر، دستگير و به تهران برده شد، اما بعد از مدتى آزاد گرديد و بار ديگر فعاليت‌هاى تبليغى خود را در تبريز از سر گرفت.
آقای بکایی در سال 1360 بعد از کناره‌گیری آیت‌الله مهدوی کنی از ریاست کمیته او نیز استعفا داد و با دعوت ایشان در سال 1363 به دانشگاه امام صادق(ع) به فعالیت‌های علمی مشغول شد.


وى در تهران در يك مجموعه غير انتفاعى كه شامل مدرسه هم مى‌شد، شروع به كار كرد.
مسئولیت اداره امتحانات دانشگاه امام صادق(ع) نیز مدتى با او بود و پس از آن مسئول دفتر کتابنامه بزرگ قرآن کریم در دانشگاه امام صادق(ع) شد.


وى در سال 1363ش، به دانشگاه [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] رفت و به فعاليت‌هاى علمى مشغول شد.
==وفات==
 
سرانجام این وی در چهادرهم مهر ۱۳۸۶ در بیمارستان امام خمینی(ره) تهران درگذشت<ref>یادمان اساتید دانشگاه امام صادق(ع)؛ آیت الله محمدحسن بكايى، در پایگاه خبرنامه صادق</ref>.
== منابع مقاله ==
 
 
پايگاه كتابخانه تخصصى تاريخ اسلام و ايران، جمعه 16 ارديبهشت 1390ش.


==آثار==
#آثار بسیاری از جمله «کتابنامه بزرگ قرآن» است که تاکنون بیست جلد از آن منتشر شده است.
# کتابنامه وقف؛
# کتابنامه انقلاب اسلامی؛
# کتابنامه حج؛
# کتاب العین؛
# احکام زندان در اسلام<ref>پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی</ref>.


==منابع مقاله==
# جعفریان، رسول، پایگاه کتابخانه تاریخ اسلام و ایران در دوازده دیماه 1395 به آدرس:
http://historylib.com/index.php?action=article/view/688
# پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی در تاریخ دوازده دیماه 1395 به آدرس:
http://www.irdc.ir/fa/content/2338/default.aspx
# یادمان اساتید دانشگاه امام صادق(ع)؛ آیت الله محمدحسن بكايى، در پایگاه خبرنامه صادق به آدرس:
http://isunews.ir/11087
== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
[[کتابنامه بزرگ قرآن کريم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
[[کتابنامه بزرگ قرآن کريم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
۶۱٬۱۸۹

ویرایش