۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نهج‌السعادة في مستدرك نهج‌البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)'
جز (جایگزینی متن - 'شهيد مطهرى' به 'شهيد مطهرى') |
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type='subject'|علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها | |data-type='subject'|علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها | ||
علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامهها | علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامهها | ||
علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | علی بن ابی طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
ايشان در مقدمه كتاب مى‌نويسد: سعى دارم آنچه درست است، در كتابم بياورم؛ ولى سخنانى كه امكان صدور آن از امام بعيد است و يا از سنخ كلام حضرت نيست و حجتى براى اثبات آن وجود ندارد و راوى كلام غير معتمد است را، در نهج‌السعاده نياورده‌ام. | ايشان در مقدمه كتاب مى‌نويسد: سعى دارم آنچه درست است، در كتابم بياورم؛ ولى سخنانى كه امكان صدور آن از امام بعيد است و يا از سنخ كلام حضرت نيست و حجتى براى اثبات آن وجود ندارد و راوى كلام غير معتمد است را، در نهج‌السعاده نياورده‌ام. | ||
اين كتاب در فن خود و در مقايسه با كتب ديگر گسترده‌ترين كار است، در جهت جمع‌آورى كلمات [[امام على (ع)]] با ذكر خصوصيات منبع و آينه‌اى تمام معنا است، از آن چه تاريخ براى ما نقل كرده است، در طول تاريخ اسلام كمتر كسى ديده مى‌شود كه اين حجم مطالب مرتبط با امام را به جامعه معرفى كند، ايشان با تلاش بسيار بيش از 6 هزار متن حديثى چاپ كردند و در سال 1377 كتاب برگزيده سال معرفى شد. | اين كتاب در فن خود و در مقايسه با كتب ديگر گسترده‌ترين كار است، در جهت جمع‌آورى كلمات [[امام على(ع)]] با ذكر خصوصيات منبع و آينه‌اى تمام معنا است، از آن چه تاريخ براى ما نقل كرده است، در طول تاريخ اسلام كمتر كسى ديده مى‌شود كه اين حجم مطالب مرتبط با امام را به جامعه معرفى كند، ايشان با تلاش بسيار بيش از 6 هزار متن حديثى چاپ كردند و در سال 1377 كتاب برگزيده سال معرفى شد. | ||
در اين كتاب سعى شده، از كتاب‌هاى تمامى فرق اسلامى استفاده و روايات با ذكر ماخذ و سند و منابع مشابه ثبت شود، مگر اين كه متن اشكالات اساسى داشته باشد كه نتوان توجيه كرد كه از چنين رواياتى صرف نظر شده است. | در اين كتاب سعى شده، از كتاب‌هاى تمامى فرق اسلامى استفاده و روايات با ذكر ماخذ و سند و منابع مشابه ثبت شود، مگر اين كه متن اشكالات اساسى داشته باشد كه نتوان توجيه كرد كه از چنين رواياتى صرف نظر شده است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
الف) ترتيب تاريخى. در اين ترتيب تمام قسمت‌هاى كتاب، سخنرانى، نامه، دعا، وصايا، كلمات قصار و اشعار به تناسب مسائل تاريخى تنظيم مى‌شود، تا ابعاد مختلف تاريخ از ديدگاه اميرمؤمنان(ع) يك جا روشن شود و مى‌توان گفتار حضرت را براساس زمان تنظيم كرد كه در صورت اول جزئى از ترتيب موضوعى است و در آن جاى مى‌گيرد. | الف) ترتيب تاريخى. در اين ترتيب تمام قسمت‌هاى كتاب، سخنرانى، نامه، دعا، وصايا، كلمات قصار و اشعار به تناسب مسائل تاريخى تنظيم مى‌شود، تا ابعاد مختلف تاريخ از ديدگاه اميرمؤمنان(ع) يك جا روشن شود و مى‌توان گفتار حضرت را براساس زمان تنظيم كرد كه در صورت اول جزئى از ترتيب موضوعى است و در آن جاى مى‌گيرد. | ||
ب) ترتيب موضوعى. اين ترتيب بر حسب مواضع مختلف تنظيم مى‌شود؛ همانند كارى كه شهيد سيد حسن قبانچى در كتاب ده جلدى خويش، مسند ال[[امام على (ع)]] انجام داده است و پنج جلد آن در سال 1420ق توسط چاپخانه اسوه به چاپ رسيد. اين ترتيب موضوعى ابعاد و درجات گوناگونى دارد و مى‌توان آن را به مانند [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع)|بحار الانوار]] و وسائل الشيعه تنظيم كرد كه پاسخگوى بخشى از نيازهاست و نيز مى‌توان مسائل اقتصادى، سياسى، امنيتى و... را در آن گنجاند تا پژوهشگران به راحتى مسائل مختلف را از زبان مولاى متقيان(ع) دريافت دارند. البته هر يك از اين شيوه‌ها معايبى دارد و محاسنى؛ مثلا در شيوه ترتيب تاريخى و موضوعى، احاديث تقطيع مى‌شود و در شيوه تلفيقى، تا حدودى احاديث به اجزاى مختلف تقسيم مى‌گردد. از اين رو ناگزير بايد كتاب را به شيوه‌هاى مختلف تنظيم كرد تا از محاسن آن بهره جست و از معايبش دورى كرد. | ب) ترتيب موضوعى. اين ترتيب بر حسب مواضع مختلف تنظيم مى‌شود؛ همانند كارى كه شهيد سيد حسن قبانچى در كتاب ده جلدى خويش، مسند ال[[امام على(ع)]] انجام داده است و پنج جلد آن در سال 1420ق توسط چاپخانه اسوه به چاپ رسيد. اين ترتيب موضوعى ابعاد و درجات گوناگونى دارد و مى‌توان آن را به مانند [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]] و وسائل الشيعه تنظيم كرد كه پاسخگوى بخشى از نيازهاست و نيز مى‌توان مسائل اقتصادى، سياسى، امنيتى و... را در آن گنجاند تا پژوهشگران به راحتى مسائل مختلف را از زبان مولاى متقيان(ع) دريافت دارند. البته هر يك از اين شيوه‌ها معايبى دارد و محاسنى؛ مثلا در شيوه ترتيب تاريخى و موضوعى، احاديث تقطيع مى‌شود و در شيوه تلفيقى، تا حدودى احاديث به اجزاى مختلف تقسيم مى‌گردد. از اين رو ناگزير بايد كتاب را به شيوه‌هاى مختلف تنظيم كرد تا از محاسن آن بهره جست و از معايبش دورى كرد. | ||
مؤلف در فاصله حدودا سى ساله چاپ اول هشت جلد با چاپ دوم، استدراكات فراوانى افزوده و كاستى‌هاى چاپ اول را بر طرف و از منابع بيشترى استفاده كرده است. | مؤلف در فاصله حدودا سى ساله چاپ اول هشت جلد با چاپ دوم، استدراكات فراوانى افزوده و كاستى‌هاى چاپ اول را بر طرف و از منابع بيشترى استفاده كرده است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
خوشبختانه در عهدها و عصرهاى متاخرتر افراد ديگرى در پى‌گردآورى اسناد و مدارك نهج‌البلاغه برآمده‌اند، و شايد از همه مشروح‌تر و جامع‌تر كتابى است به نام نهج‌السعاده فى مستدرك نهج‌البلاغه كه در حال حاضر به وسيله يكى از فضلاى ارزشمند... به نام محمدباقر محمودى در حال تكوين است. در اين كتاب ذى قيمت مجموعه سخنان على(ع) اعم از خطب، اوامر، كتب و رسائل، وصايا، ادعيه و كلمات قصار جمع‌آورى شده است. اين كتاب شامل نهج‌البلاغه فعلى و قسمت‌هايى علاوه بر آن است كه سيد رضى(ره) آن‌ها را انتخاب نكرده و يا در اختيارش نبوده است، و ظاهرا جز قسمتى از كلمات قصار، مدارك، مآخذ، همه به دست آمده است. تا كنون؛ [يعنى زمان نوشتن مقدمه سيرى بر نهج‌البلاغه] چهار جلد از اين كتاب چاپ و منتشر شده است. | خوشبختانه در عهدها و عصرهاى متاخرتر افراد ديگرى در پى‌گردآورى اسناد و مدارك نهج‌البلاغه برآمده‌اند، و شايد از همه مشروح‌تر و جامع‌تر كتابى است به نام نهج‌السعاده فى مستدرك نهج‌البلاغه كه در حال حاضر به وسيله يكى از فضلاى ارزشمند... به نام محمدباقر محمودى در حال تكوين است. در اين كتاب ذى قيمت مجموعه سخنان على(ع) اعم از خطب، اوامر، كتب و رسائل، وصايا، ادعيه و كلمات قصار جمع‌آورى شده است. اين كتاب شامل نهج‌البلاغه فعلى و قسمت‌هايى علاوه بر آن است كه سيد رضى(ره) آن‌ها را انتخاب نكرده و يا در اختيارش نبوده است، و ظاهرا جز قسمتى از كلمات قصار، مدارك، مآخذ، همه به دست آمده است. تا كنون؛ [يعنى زمان نوشتن مقدمه سيرى بر نهج‌البلاغه] چهار جلد از اين كتاب چاپ و منتشر شده است. | ||
نكته قابل توجه آن كه، مبناى مؤلف اگر چه در ابتدا، استدراك نهج‌البلاغه بوده است؛ ولى پس از بررسى‌ها، مشخص شده، آن چه در نهج‌البلاغه نيامده است، بسيار بيشتر از آنچه آمده، بوده، به علاوه با توجه به گزيده‌نويسى شريف رضى(ره) بسيارى از مطالب نهج‌البلاغه كامل نيست، يا پراكنده شده است از اين‌رو در مراحل بعدى كار، استدراك نهج‌البلاغه چندان مورد توجه نبوده و برخى از خطبه‌ها و كلمات كه تنها در نهج‌البلاغه آمده و مدرك آن‌ها تنها خود نهج‌البلاغه است و در منابعى كه هم اكنون در دسترس هست، يافت نمى‌شود، نيز در نهج‌السعاده آمده، كه اين تعداد، از انگشتان دست تجاوز نمى‌كند. بنابراين مى‌توان گفت اين كتاب در واقع موسوعه سخنان [[امام على (ع)]] است، چه در نهج‌البلاغه آمده باشد و چه نيامده باشد و براى بسيارى از كلمات مصادر متعددى ذكر شده است. | نكته قابل توجه آن كه، مبناى مؤلف اگر چه در ابتدا، استدراك نهج‌البلاغه بوده است؛ ولى پس از بررسى‌ها، مشخص شده، آن چه در نهج‌البلاغه نيامده است، بسيار بيشتر از آنچه آمده، بوده، به علاوه با توجه به گزيده‌نويسى شريف رضى(ره) بسيارى از مطالب نهج‌البلاغه كامل نيست، يا پراكنده شده است از اين‌رو در مراحل بعدى كار، استدراك نهج‌البلاغه چندان مورد توجه نبوده و برخى از خطبه‌ها و كلمات كه تنها در نهج‌البلاغه آمده و مدرك آن‌ها تنها خود نهج‌البلاغه است و در منابعى كه هم اكنون در دسترس هست، يافت نمى‌شود، نيز در نهج‌السعاده آمده، كه اين تعداد، از انگشتان دست تجاوز نمى‌كند. بنابراين مى‌توان گفت اين كتاب در واقع موسوعه سخنان [[امام على(ع)]] است، چه در نهج‌البلاغه آمده باشد و چه نيامده باشد و براى بسيارى از كلمات مصادر متعددى ذكر شده است. | ||
تعليقه‌هاى مؤلف محترم بر نهج‌السعاده گاهى بسيار گسترده است، چنان كه در قسمت وصيت‌ها؛ يعنى جلدهاى هفت و هشت ملاحظه مى‌شود. اين دو جلد در 1385ق به چاپ رسيد. اما در بقيه جلدها متوسط است و بر حسب ضرورت و نياز حاشيه زده است و عموما تعليقه‌هاى مختصرى است. | تعليقه‌هاى مؤلف محترم بر نهج‌السعاده گاهى بسيار گسترده است، چنان كه در قسمت وصيت‌ها؛ يعنى جلدهاى هفت و هشت ملاحظه مى‌شود. اين دو جلد در 1385ق به چاپ رسيد. اما در بقيه جلدها متوسط است و بر حسب ضرورت و نياز حاشيه زده است و عموما تعليقه‌هاى مختصرى است. | ||