۱۱۸٬۷۳۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '، ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
(۵۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR02083.jpg|بندانگشتی|جلوه، ابوالحسن بن محمد]] | [[پرونده:NUR02083.jpg|بندانگشتی|جلوه، سید ابوالحسن بن محمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |جلوه، سید ابوالحسن بن محمد | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | میرزای جلوه | ||
حکیم جلوه | حکیم جلوه | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
طباطبایی حسینی، ابوالحسن بن محمد | طباطبایی حسینی، ابوالحسن بن محمد | ||
زوارهای اصفهانی، سید ابوالحسن بن محمد | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1238ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |گجرات حيدرآباد | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |1276 ش یا 1314 ق یا 1897 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[نوری، علی بن جمشید|ملا على نورى]] | ||
ميرزا حسن حسینى | |||
ملا عبدالله جواد تونى خراسانى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |رسالة في بیان استجابه الدعاء | ||
|-class= | |||
|کد | مجموعه آثار حکیم جلوه | ||
|data-type= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |||
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE02083AUTHORCODE | |||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''میرزا سيد ابوالحسن زوارهاى اصفهانى''' (1238- 1314ق)'''،''' معروف به جلوه، فیلسوف و از انتقال دهندگان میراث فلسفی مکتب اصفهان به تهران در عصر قاجار | |||
سيد ابوالحسن بن محمد طباطبايى | == ولادت == | ||
میرزا سيد ابوالحسن بن محمد طباطبايى حسینى زوارهاى اصفهانى در سال 1238ق در گجرات حيدرآباد چشم به جهان گشود. | |||
پدرش سيد محمد طباطبايى اصفهانى در جوانى در امر طبابت از راه کرمان به بلوچستان و حيدرآباد هند رفته و در آنجا اقامت گزيده بود. او | پدرش سيد محمد طباطبايى اصفهانى در جوانى در امر طبابت از راه کرمان به بلوچستان و حيدرآباد هند رفته و در آنجا اقامت گزيده بود. او پزشکى ماهر و شاعرى اديب بود، در همانجا دختر ابراهیم شاه وزير مير غلام على خان و خواهر ميرزا اسماعيل شاه را به همسرى برگزيده بود. | ||
==نسب او== | ==نسب او== | ||
نسب شريف او با سى واسطه به امام حسن مجتبی عليهالسلام مىرسد و از طريق مادر نيز به فاطمه دختر حضرت امام حسین عليهالسلام (همسر حسن مثنى) منسوب است. | |||
نسب شريف او با سى واسطه به امام حسن | |||
==بازگشت به ايران== | ==بازگشت به ايران== | ||
سيد محمد داراى جايگاه بلندى در نزد امير بود اما بزودى حسودان كينۀ او را به دل گرفته و نظر امير را از او برگرداندند و او بناچار به گجرات حيدرآباد رفته و در آنجا به تجارت مشغول مىشود. در اين شهر خداوند سيد ابوالحسن را به آنها عنايت نموده و پس از مدتى خانوادۀ آنها به بمبئى رفته و سپس به سفارش بستگانشان به ايران برمىگردند. | سيد محمد داراى جايگاه بلندى در نزد امير بود اما بزودى حسودان كينۀ او را به دل گرفته و نظر امير را از او برگرداندند و او بناچار به گجرات حيدرآباد رفته و در آنجا به تجارت مشغول مىشود. در اين شهر خداوند سيد ابوالحسن را به آنها عنايت نموده و پس از مدتى خانوادۀ آنها به بمبئى رفته و سپس به سفارش بستگانشان به ايران برمىگردند. | ||
خط ۵۴: | خط ۵۹: | ||
در سال 1252 در شهر زواره پدر بزرگوارش وفات مىكند و او را به درياى پر تلاطم مشكلات مىسپارد او كه در اين سن توانايى حفظ ميراث پدر را نداشته بزودى فقير شده و توانايى ماليش را از دست مىدهد. | در سال 1252 در شهر زواره پدر بزرگوارش وفات مىكند و او را به درياى پر تلاطم مشكلات مىسپارد او كه در اين سن توانايى حفظ ميراث پدر را نداشته بزودى فقير شده و توانايى ماليش را از دست مىدهد. | ||
او با اطلاع از سابقۀ علمى اجداد طاهرينش و بخصوص سيد | او با اطلاع از سابقۀ علمى اجداد طاهرينش و بخصوص سيد رفيعالدين محمد طباطبايى معروف به آقا رفيع اصفهانى (متوفاى 1099 ق) كه از بزرگان علم و نخبگان حكمت بودهاند، به طورى كه صاحب [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] (متوفاى 1104) ميرزا رفيعالدين نائينى را از مشايخ اجازهاش بر شمرده است، تصميم بر تحصيل علوم اسلامى مىگيرد و در مدرسۀ كاسهگران اصفهان حجرهاى گرفته و در اوج فقر و تنگدستى به تحصيل علم مشغول مىگردد. | ||
==تحصيل و تدريس== | ==تحصيل و تدريس== | ||
پس از به پايان رساندن دروس مقدماتى و ادبيات عرب، بخاطر تمايل فطرى و كشش درونيش به تحصيل علوم مختلف و بخصوص فلسفه و علوم عقلى علاقمند مىگردد و به آموختن علوم طبيعى و رياضى و فلسفه مىپردازد و از محضر بزرگانى همچون [[نوری، علی بن جمشید|ملا على نورى]]، | پس از به پايان رساندن دروس مقدماتى و ادبيات عرب، بخاطر تمايل فطرى و كشش درونيش به تحصيل علوم مختلف و بخصوص فلسفه و علوم عقلى علاقمند مىگردد و به آموختن علوم طبيعى و رياضى و فلسفه مىپردازد و از محضر بزرگانى همچون [[نوری، علی بن جمشید|ملا على نورى]]، ميرزا حسن حسینى و ملا عبدالله جواد تونى خراسانى استفاده مىنمايد. | ||
از همان اوان جوانى به دليل طبع لطيفش به سرودن شعرهاى عرفانى علاقهاى خاص داشت و مصاحبت با ادبا و شعرا را غنيمت مىشمرد. او در شعرهاى زيبا و عميقش به «جلوه» تخلص مىنمود و كم كم به اين نام مشهور گرديد. | از همان اوان جوانى به دليل طبع لطيفش به سرودن شعرهاى عرفانى علاقهاى خاص داشت و مصاحبت با ادبا و شعرا را غنيمت مىشمرد. او در شعرهاى زيبا و عميقش به «جلوه» تخلص مىنمود و كم كم به اين نام مشهور گرديد. | ||
پس از مدتى احساس مىكند كه نيازى به شركت در درس اساتيدش ندارد و در علم معقول كامل شده و | پس از مدتى احساس مىكند كه نيازى به شركت در درس اساتيدش ندارد و در علم معقول كامل شده و بنابراین خود به مطالعه و تدريس پرداخته كه تا آخر عمر لحظهاى از اين مهم غفلت نمىكند. در سال 1273 و در سن 35 سالگى به تهران رفته و در مدرسۀ دار الشفا حجرهاى گرفته و تا سال 1314 حدود 41 سال به چيزى جز مطالعه و مباحثه و تأليف نپرداخته است. | ||
او به تأليف كتاب مستقلى نپرداخته است و آن چنان كه در نامۀ دانشوران آمده است دليل ننوشتن كتاب مستقل را اين گونه بيان مىكند: «و لما علمت أن التصنيف الجديد صعب بل غير ممكن لم أكتب شيئا مستقلا و لكن كتبت حواشي كثيرة على الحكمة المتعالية المعروفة بالأسفار و غيرها. | او به تأليف كتاب مستقلى نپرداخته است و آن چنان كه در نامۀ دانشوران آمده است دليل ننوشتن كتاب مستقل را اين گونه بيان مىكند: «و لما علمت أن التصنيف الجديد صعب بل غير ممكن لم أكتب شيئا مستقلا و لكن كتبت حواشي كثيرة على الحكمة المتعالية المعروفة بالأسفار و غيرها. | ||
چون دانستم تصنيف تازه صعب بلكه غير ممكن است، چيز مستقلى ننوشتم ولى حواشى بسيار بر حكمت متعاليه كه معروف به اسفار است و غير آن نوشتهام». | چون دانستم تصنيف تازه صعب بلكه غير ممكن است، چيز مستقلى ننوشتم ولى حواشى بسيار بر حكمت متعاليه كه معروف به اسفار است و غير آن نوشتهام».<ref>نامۀ دانشوران، ناصرى، چاپ سنگى، ج 1، رحلى، ص523</ref><ref>الكنى و الألقاب، ج، 1، ص50</ref> | ||
اگر چه وى كتاب مستقلى در علوم عقلى ننوشته است اما حواشى وى بر اسفار و ذكر مآخذ و مصادر اقوال از منابعش از نظر وسعت تتبع و دقت نظر | اگر چه وى كتاب مستقلى در علوم عقلى ننوشته است اما حواشى وى بر اسفار و ذكر مآخذ و مصادر اقوال از منابعش از نظر وسعت تتبع و دقت نظر نزدیک به اعجاز علمى مىباشد. | ||
وى آن چنان خود را غرق در تحصيل علم و افاضه به طلاب علوم دينى كرده بود كه در زمان خود استاد يگانۀ اين فن شده بود و حتى از تشكيل خانواده خوددارى نموده و صاحب فرزندى هم نشده است. | وى آن چنان خود را غرق در تحصيل علم و افاضه به طلاب علوم دينى كرده بود كه در زمان خود استاد يگانۀ اين فن شده بود و حتى از تشكيل خانواده خوددارى نموده و صاحب فرزندى هم نشده است. | ||
==سيد | ==سيد رفيعالدين نائينى== | ||
سيد | سيد رفيعالدين معروف به آقا رفيع اصفهانى از مشايخ علامۀ مجلسى (متوفاى 1110) و [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] صاحب [[تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة|وسائل الشيعة]] (متوفاى 1104) و از شاگردان [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] (متوفاى 1031) و ملا عبدالله تسترى (متوفاى 1021 ق) مىباشد. | ||
در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] دربارۀ او آمده است: «فريد عصره و وحيد دهره قدوة المحققين سيد الحكماء و المتألهين برهان أعاظم المتكلمين و أمره في جلالة قدره و عظم شأنه و سمو رتبته في العلوم العقلية و النقلية و دقة نظره و إصابة رأيه و حدسه و ثقته و أمانته و عدالته أشهر من أن يذكر». | در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] دربارۀ او آمده است: «فريد عصره و وحيد دهره قدوة المحققين سيد الحكماء و المتألهين برهان أعاظم المتكلمين و أمره في جلالة قدره و عظم شأنه و سمو رتبته في العلوم العقلية و النقلية و دقة نظره و إصابة رأيه و حدسه و ثقته و أمانته و عدالته أشهر من أن يذكر».<ref>أعيان الشيعة، به نقل از جامع الرواة، ج 271/9، مستدركات أعيان الشيعة، ج 167/6</ref> | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
#[[نوری، علی بن جمشید|ملا على نورى]] (متوفاى 1246 ق) | |||
#ميرزا حسن حسینى | |||
#ملا عبدالله زنوزى (متوفاى 1257 ق)، مستدركات [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، ج 7، ص135 | |||
==شاگردان او== | ==شاگردان او== | ||
خط ۹۴: | خط ۹۶: | ||
در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] به نقل از مجلۀ جلوۀ ايرانى آمده است: كان يحضر درسه نحو من سبعين طالبا منهم الميرزا الطاهر التنكابني. | در [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] به نقل از مجلۀ جلوۀ ايرانى آمده است: كان يحضر درسه نحو من سبعين طالبا منهم الميرزا الطاهر التنكابني. | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# ميرزا طاهر بن فرج الله تنكابنى (متوفاى 1360 ق)، الذريعة، 333/20، مستدركات أعيان، 106/3. | |||
# علامۀ فقيه، حكيم شيخ عبدالحسين رشتى (متوفاى 1370 ق)، نقباء البشر، ج 43/1. | |||
# شيخ فياضالدين بن ملا محمد زنجانى (متوفاى 1360 ق)، مستدركات أعيان، ج 211/7. | |||
# شيخ على اكبر حسین نهاوندى (متوفاى 1369 ق)، مستدركات أعيان، ج 166/7. | |||
# ملا محمد بن معصوم هيدجى آذربايجانى (متوفاى 1349 ق)، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، 57/10. | |||
# ميرزا عبدالمجيد بن عبدالعلى زنجانى متوفاى بعد از سال 1320 ق. | |||
# ميرزا ابراهیم بن ابوالفتح زنجانى (متوفاى 1351 ق)، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، ج 109/2. | |||
# سيد عباس بن على شاهرودى، الذريعة، 35/25. | |||
# ميرزا ابوالفضل بن ابوالقاسم نورى تهرانى (متوفاى 1316 ق). | |||
# ميرزا لطفعلى شيرازى، الذريعة، 316/9. | |||
# ميرزا ابوالحسن بن اسماعيل لارى (متوفاى 1338 ق)، الذريعة، 142/21. | |||
# ميرزا شهابالدين حسینى شيرازى، الذريعة، 36/25. | |||
# سيد حسن بن جواد حسینى رامسرى (متوفاى 1360 ق)، مستدركات [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، ج 63/3. | |||
# شيخ محمدحسین بن حبيباللّه غريب تنكابنى معروف به شيخ حسین رامسرى (متوفاى 1354 ق)، مستدركات، 228/3. | |||
# سيد صالح خلخالى، الذريعة، 105/4. | |||
# ميرزا هاشم اشكورى. | |||
# ميرزا محمدباقراصطهباناتى. | |||
# ميرزا على اكبر حكمى يزدى (استاد [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (قده)). | |||
# ميرزا محمد على شاه آبادى (استاد [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]] (قده)). | |||
# آقا سيد حسین بادكوبهاى (استاد علامۀ طباطبايى). | |||
# سيد موسى زرآبادى. | |||
# ميرزا حسن کرمانشاهى. | |||
{{پایان}} | |||
2 | ==آثار== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# حاشيه بر المشاعر في المبدء و المعاد، تأليف [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملا صدرا]](متوفاى 1050 ق)، الذريعة، 200/6. | |||
# رسالهاى در بيان ربط الحادث بالقديم، الذريعة، 70/10. | |||
# شرح شرح هياكل النور، تأليف شهابالدين يحيى سهروردى (متوفاى 587 ق)، تأليف جلالالدين محمد بن اسعد دوانى (متوفاى 907 ق)، الذريعة، 140/6. | |||
# حاشيه بر اسفار اربعۀ ملا صدرا. | |||
# رساله در وجود الواجب و الممكن على مذهب المتألهين، الذريعة، 39/25. | |||
# حاشيه بر شرح نصوص، تأليف صدرالدين محمد بن اسحاق قونوى (متوفاى 673 ق). | |||
# ديوان جلوۀ اصفهانى. | |||
# رسالة في الوجود، الذريعة، 35/25. | |||
# رسالة في تحقيق الحركة في الجوهر، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، 337/2. | |||
# تصحيح مثنوى مولوى، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، 337/2. | |||
# حواشى بر كتاب شفاء، تأليف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]، 337/2. | |||
# رسالة في استجابة الدعاء. | |||
# تصحيح كتاب تمهيد القواعد ابن تركه. | |||
# تصحيح و يادداشت نويسى بر كتاب مصباح الأنس. | |||
# رسالهاى در تركيب و احكام آن. | |||
# تعليقه بر رسالۀ درة الفاخر يا اثبات واجب. | |||
# مقدمهاى بر ديوان سيد حسین طباطبايى. | |||
# حاشيه بر شرح منظومۀ [[سبزواری، هادی|ملا هادى سبزوارى]]. | |||
# كلى و اقسام آن. | |||
# وجود الصور النوعية في الأجسام. | |||
# انتزاع مفهوم واحد. | |||
# القضية المهملة هي القضية الطبیعیّة. | |||
# جسم تعليقى. | |||
{{پایان}} | |||
==گفتار بزرگان دربارۀ او== | |||
نقباء البشر: السيد الميرزا أبوالحسن بن محمد الطباطبائي الحسينی الشهير بجلوه عالم جليل و فيلسوف كبير ولد بكجرات (1238 ق) و ولع بالفلسفة و جدّ في طلبها حتى ستم الذروة منها و اشتهر أمره حتى في أواخر أيامه أستاذ حكماء الإسلام. كان المترجم له مشغولا طول عمره المتجاوز عن السبعين بالبحث و التدريس أو التصنيف في علم الفلسفة و الحكمة.<ref>نقباء البشر، ج 1، ص42</ref> | |||
ريحانة الأدب: سيد ابوالحسن بن سيد محمد طباطبايى از اكابر فلاسفۀ اسلامى، از احفار سيد الحكماء و المتألهين ميرزا رفيع نائينى استاد علامۀ مجلسى است.<ref>ريحانة الأدب، ج 419/1</ref> | |||
[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: كان مجلس درسه مجمع الفضلاء و الأعلام و قد انتهت إليه رياسة التدريس بالحكمة و العلوم العقلية في عصره و كان من عظماء علماء الفلسفة الإسلامية و الحكمة الإشراقية و أساتذة هذه الفنون و كان معاصرا للآقا على الحكيم الآلهي و لما توفى الآقا على، تقدم على الكل و كان عالما عارفا ورعا زاهدا حسن الأخلاق و بلغ في الجلالة إلى حيث إنه كان يزور السلطان ناصرالدين القاجاري في حجرة المدرسة.<ref>أعيان الشيعة، 337/4</ref> | |||
==وفات او== | |||
در 6 ذى القعدة 1314ق يكى از بزرگترين حكماى اسلامى پس از 76 سال عمر با بركت در تهران دار فانى را وداع گفت و رخ در نقاب خاک كشيد. بدن مطهر او را در محلى معروف به جوار [[شيخ صدوق]]، ابى جعفر محمد بن على بن بابويه در جنوب تهران به خاک سپردند. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
== | |||
{{الگو:فیلسوفان شیعه}} | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رسالة في بيان استجابة الدعاء]] | |||
[[رسالة في | |||
[[مجموعه آثار حکیم جلوه]] | [[مجموعه آثار حکیم جلوه]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:فیلسوفان]] |