۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الدرّ النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم: تفاوت میان نسخه‌ها
الدرّ النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۳:۳۴
، ۲۹ دسامبر ۲۰۱۶بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==معرفی اجمالی== | |||
'''الدر النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم'''، تألیف شیخ جمال‌الدین یوسف بن حاتم شامی، از اعلام قرن هفتم هجری، با تحقیق مؤسسه نشر اسلامی، کتابی است در شرح زندگی‌نامه و مناقب چهارده معصوم(ع) که به زبان عربی و در قرن هفتم هجری نوشته شده است. | |||
== | ===اهمیت کتاب=== | ||
مؤلف | این اثر، مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر مؤلف است و نام وی با این اثر جاودانه مانده است. این کتاب از بدو تألیف، مورد توجه اندیشمندان و دانشمندان مسلمان بوده است <ref> صدرایی خویی، علی، ص215</ref>. مؤلف در این کتاب از مصادر ارزشمندی از کتاب‌های شیعه و عامه بهره جسته که با توجه به از بین رفتن اغلب این کتاب‌ها، این کتاب اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته است <ref>همان، ص219</ref>. | ||
===سخن بزرگان پیرامون کتاب=== | |||
علامه مجلسی در «بحار الأنوار» مکرر از این کتاب استفاده نموده و در مورد آن می‌گوید: «كتاب «الدر النظيم»، كتاب شريف كریم مشتمل علی أخبار كثيرة من طرقنا و طرق المخالفين في المناقب و قد ينقل من كتاب «مدينة العلم» و غيره من الكتب المعتبره» <ref>همان، ص215</ref>. | |||
== | ==ساختار== | ||
در هر | کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در پانزده باب و هر باب در چندین فصل تنظیم شده است. | ||
===مآخذ و مصادر کتاب=== | |||
مصادر مؤلف بر دو نوع است: اول، کتاب‌هایی که از آن نقل کرده؛ دوم، دانشمندانی که مؤلف مطالبی از آنها نقل نموده است. ما به ترتیب، ابتدا کتاب‌ها و سپس دانشمندانی را که مؤلف از آنها نقل نموده، ذکر می‌نماییم: | |||
====الف)- کتاب‌هایی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است:==== | |||
# الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد، شیخ مفید؛ | |||
# أحاديث الهجرة، طبری؛ گویا این کتاب بخشی از تاریخ طبری می‌باشد؛ | |||
# إحياء العلوم، ابوحامد غزالی؛ | |||
# أربعين خطب (الأربعون خطبة)؛ | |||
# الأربعين، فخر رازی؛ | |||
# أربعون حديثا، ابوعبدالله محمد بن مسلم بن ابو‌الفوارس رازی؛ | |||
# أمالي الحاكم؛ | |||
# أمالي السمعاني؛ | |||
# الأنوار الباهرة في انتصار العترة الطاهرة، ابن طاووس؛ | |||
# تاریخ طبری؛ | |||
# تاریخ نسوی؛ | |||
# الخصائص العلوية علی سائر البرية، محمد بن علی نطنزی؛ | |||
# دلائل الإمامة، ابوجعفر محمد بن رستم بن جریر طبری؛ | |||
# الذرية الطاهرة المطهرة، ابوبشر محمد بن احمد بن حماد دولابی؛ | |||
# ذكر الخمسة المطهرين و مرتبة المطيعين لأهل بيت محمد سيد الأولین و الآخرين، ابونعیم حافظ؛ | |||
# روایات عثمان بن احمد بن سماک؛ | |||
# روایات موفق بن احمد مکی خوارزمی؛ | |||
# شرح السنة، بغوی؛ | |||
# شرف المصطفی، ابوسعید خرگوشی؛ | |||
# طوق في تاريخه (في التاريخ)؛ | |||
# كتاب العروس؛ | |||
# فضائل الصحابة، احمد بیهقی؛ | |||
# الكامل، مبرد؛ | |||
# کتاب ابوزرعه دمشقی؛ | |||
# کتاب ابوبکر مردویه؛ | |||
# کتاب الشرواني؛ | |||
# كتاب النبوة، شیخ صدوق؛ | |||
# الكشف (تفسیر ثعلبی)، ابواسحاق ثعلبی؛ | |||
# كشف الحيره؛ | |||
# لطائف القصص؛ | |||
# لوامع، ابوسعید خرگوشی؛ | |||
# مدينة العلم، شیخ صدوق؛ | |||
# المصابيح، ابوالعباس احمد بن ابراهیم حسنی؛ | |||
# كتاب المعرفة، ابوعبداللّه بن منده؛ | |||
# كتاب المعرفة، عباد بن یعقوب؛ | |||
# كتاب المناقب، احمد بن مولی بن مردویه؛ | |||
# مناقب أميرالمؤمنين(ع)، معری؛ | |||
# المنتقی، حاکم خراسانی؛ | |||
# مولد النبي(ص)، شیخ صدوق؛ | |||
# كتاب الولاية، ابن سعد مسعود بن ناصر بن ابوزید حافظ سجستانی. | |||
====ب)- اشخاصی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است:==== | |||
# ابوبکر مردویه؛ | |||
# ابوعلی بن عبدویه؛ | |||
# ابوسعید خرگوشی؛ | |||
# ابوغالب محمد بن احمد بن سهل نحوی؛ | |||
# ابومخنف لوط بن یحیی؛ | |||
# ابو‌معمر؛ | |||
# حافظ بن ناصر؛ | |||
# زبیر بن بکار؛ | |||
# زفر بن یحیی بن کثیر؛ | |||
# سلیم بن قیس هلالی؛ | |||
# قاضی عبدالجبار؛ | |||
# عبدالله بن محمد بن ابوالدنیا قرشی؛ | |||
# علی رفاعی؛ | |||
# فضل بن ربیع؛ | |||
# ابوالخیر مبارک بن سرور بن نجا الواعظ؛ | |||
# محمد بن اسحاق؛ | |||
# محمد بن علی حلابی مغازلی؛ | |||
# محمد بن زید طبری؛ | |||
# محمد فتال؛ | |||
# مسعودی <ref>ر.ک: همان، ص219-222</ref>. | |||
==گزارش محتوا== | |||
در مقدمه، به ذکر زندگی‌نامه نویسنده پرداخته شده است <ref>مقدمه محقق، ص3-10</ref>. | |||
باب نخست در مورد پیامبر(ص) بوده و شامل 14 فصل می‌باشد. از جمله موضوعات این باب عبارتند از: نسب پیامبر(ص)؛ حلف الفضول؛ زمان و نحوه ولادت؛ ذکر نصب پاک و طاهر ایشان؛ زمان ولادت تا زمان بعثت؛ ایام بعثت؛ معراج؛ احوال پیامبر(ص) پس از معراج و قبل از هجرت؛ نحوه هجرت؛ معجزات آن حضرت؛ غزواتی که ایشان در آنها شرکت داشتند؛ همسران و فرزندان پیامبر(ص)؛ نحوه وفات آن حضرت <ref>متن کتاب، ص15-199</ref>. | |||
باب دوم، در هفده فصل، به بیان مناقب و فضایل امیرالمؤمنین(ع) اختصاص یافته است. موضوعات مطرح‌شده در این باب عبارتند از: ذکر نسب و مولد آن حضرت؛ صفات ایشان؛ ماهیت امامت؛ منفعت وجود امام؛ فضائل آن حضرت؛ جنگ ایشان با ناکثین و مارقین؛ معجزات آن حضرت؛ خطبه‌ها، وصایا و مواعظ؛ مسائلی که از آن حضرت پرسیده شد و پاسخ آن حضرت؛ اشعاری که بر فضل آن حضرت دلالت می‌کند؛ اولاد آن حضرت و مقتل ایشان <ref>همان، ص203-445</ref>. | |||
در باب سوم، در دو فصل، به بیان مولد حضرت زهرا(س) و ظلم‌هایی که به ایشان وارد گردیده بوده و در پایان، به ذکر وفات ایشان پرداخته شده است <ref>همان، ص451-485</ref>. | |||
باب چهارم، در مورد امام حسن(ع) بوده و دارای هفت فصل به شرح زیر می‌باشد: مولد آن حضرت؛ بعضی از اخبار، فضایل و کلام ایشان؛ وفات آن حضرت؛ همسران و فرزندان ایشان <ref>همان، ص489-520</ref>. | |||
باب پنجم، در نه باب، به زندگانی و مناقب امام حسین(ع) اختصاص یافته است. برخی از موضوعات مطرح‌شده در این باب عبارتند از: مولد، فضایل، معجزات و کلام آن حضرت؛ نحوه شهادت ایشان و اصحاب باوفایشان؛ خروج مسلم؛ حوادثی که هنگام شهادت آن حضرت رخ داد <ref>همان525-575</ref>. | |||
باب ششم، مربوط به ذکر مناقب و زندگی‌نامه امام چهارم(ع) می‌باشد و در آن به موضوعات زیر پرداخته شده است: مولد، کلام و معجزات آن حضرت؛ فرزندان ایشان؛ خروج زید بن علی و یحیی بن زید و شهادتشان <ref>همان، ص579-591</ref>. | |||
در سایر ابواب کتاب نیز به همین ترتیب، به ذکر مناقب، فضایل و زندگی‌نامه سایر ائمه(ع) پرداخته شده است. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. | |||
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع <ref>ر.ک: همان، ص133</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص135</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب. | |||
# [[:noormags:1402|صدرایی خویی، علی، «الدر النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، شماره 8، تابستان 1377 (11 صفحه، از 212 تا 222)]]. | |||