۶۱٬۱۸۹
ویرایش
پاسخ نغز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد'
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|data-type='otherBookNames'|النقض | |data-type='otherBookNames'|النقض | ||
[بازنویسی کتاب النقض اثر شیخ نصیر الدین | [بازنویسی کتاب النقض اثر شیخ نصیر الدین عبدالجلیل قزوینی] | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
نام كامل اين كتاب "بعض مثالب النواصب في نقض بعض فضائح الروافض"است كه در ردّ كتاب بعض فضائح الروافض نگاشته شده و آن را به اختصار، كتاب "نقض" مي‌خوانند. | نام كامل اين كتاب "بعض مثالب النواصب في نقض بعض فضائح الروافض"است كه در ردّ كتاب بعض فضائح الروافض نگاشته شده و آن را به اختصار، كتاب "نقض" مي‌خوانند. | ||
روش | روش عبدالجليل در ذكر مطالب اين گونه است كه، نخست مطالبى از اصل كتاب بعض فضائح نقل مى‌كند و بعد پاسخ‌هاى خود را بيان مى‌كند. بخش عمده‌اى از مباحث كتاب، بحث‌هاى كلامى است كه اينك اهميت خود را از دست داده‌اند، براى خواننده امروزى دشوار است كه بتواند محورى بودن اين مطالب را در قرن ششم دريابد. به عنوان مثال رؤيت بارى تعالى در جهان واپسين يكى از اين مسايل است كه در اين دوره نزاعها و خشونت‌هاى فراوانى به دنبال داشته است. | ||
يكى از مباحث اين كتاب ارتباط شيعيان با اسماعيليان است. سواى اختلاف‌هاى جدى ميان اين دو، نفرت عمومى از اسماعيليه بدان حد است كه | يكى از مباحث اين كتاب ارتباط شيعيان با اسماعيليان است. سواى اختلاف‌هاى جدى ميان اين دو، نفرت عمومى از اسماعيليه بدان حد است كه عبدالجليل نيز متأثر از چنين فضايى هيچ تمايلى براى نقد مطالب متداول درباره اسماعيليه نشان نداده است. خواننده امروز مى‌بايد به اين نكته توجه داشته باشد كه امكان همدلى عبدالجليل با اسماعيليه نبوده است. اما بسيارى از اينگونه ادعاها نادرست است و در اين تلخيص تنها از باب آشنايى، از اين مطالب سخن رفته است و بيشتر اين مطالب صحت نداشته و بايد براى دريافت واقعيت به آثار تحقيقى نوشته شده در اين موضوع رجوع نمود. | ||
كتاب نقض به «ادبيات جدلى» تعلق دارد. خاستگاه اين ادبيات به اختلاف بر سر مسئله امامت باز مى‌گردد. بعد از وفات پيامبر ميان امت بر سر آنكه چه كسى بعد از آن بزرگوار عهده‌دار امور امت خواهد شد، اختلاف در گرفت. عده‌اى به سخنان پيامبر استناد كرده و از نص يا انتخاب صريح پيامبر در اين باره سخن گفتند و از على- عليه السلام- به عنوان فرد منصوص سخن گفتند. | كتاب نقض به «ادبيات جدلى» تعلق دارد. خاستگاه اين ادبيات به اختلاف بر سر مسئله امامت باز مى‌گردد. بعد از وفات پيامبر ميان امت بر سر آنكه چه كسى بعد از آن بزرگوار عهده‌دار امور امت خواهد شد، اختلاف در گرفت. عده‌اى به سخنان پيامبر استناد كرده و از نص يا انتخاب صريح پيامبر در اين باره سخن گفتند و از على- عليه السلام- به عنوان فرد منصوص سخن گفتند. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
كتاب نقض يكى از معدود منابعى است كه از وضعيت تشيع در رى و قرن ششم اطلاعات منحصر به فردى در اختيار ما قرار مى‌دهد. از طريق اين كتاب مى‌توانيم به مشكلات فكرى و سياسى شيعه در اين قرن آگاهى يابيم. | كتاب نقض يكى از معدود منابعى است كه از وضعيت تشيع در رى و قرن ششم اطلاعات منحصر به فردى در اختيار ما قرار مى‌دهد. از طريق اين كتاب مى‌توانيم به مشكلات فكرى و سياسى شيعه در اين قرن آگاهى يابيم. | ||
همچنين اين كتاب نمونه‌اى است از نثر فارسى قرن ششم كه مى‌توان مراحل تحول آن را دريافت كه از اين حيث اهميت خاص خود را دارد. در بعضى موارد | همچنين اين كتاب نمونه‌اى است از نثر فارسى قرن ششم كه مى‌توان مراحل تحول آن را دريافت كه از اين حيث اهميت خاص خود را دارد. در بعضى موارد عبدالجليل اطلاعاتى در مورد فرهنگ، عقايد و وضعيت سياسى زمان خود به ما مى‌دهد كه بسيار مهم مى‌باشند. | ||
كتاب نقض از نظر تاريخى هم جزء نادرترين متون شيعى است كه نماينده دو جريان اخبارى و اصولى‌گرى در تاريخ فكرى شيعه است. اين دو جريان حاصل رويكردهاى متفاوت به حديث و اولويت دادن به عقل يا نقل است. همچنين حاوى مواردى از اختلافات كلامى ميان شيعه و اشاعره است. مثلا در آغاز كتاب، قزوينى روايت شقّ صدر (داستانى كه در آن گفته شده است، سينه پيامبر را در سنين كودكى، فرشته‌اى باز كرده و قلب آن حضرت را شستشو داده است) را رد مى‌كند و يا در مسئله عصمت انبياء- كه بر طبق عقيده شيعه، انبياء قبل از بعثت نيز معصوم هستند- به نگارش كتاب زلّة الانبياء (خطاهاى انبياء) از سوى يكى عالمان اهل سنت اشاره كرده و آن را رد مى‌كند. | كتاب نقض از نظر تاريخى هم جزء نادرترين متون شيعى است كه نماينده دو جريان اخبارى و اصولى‌گرى در تاريخ فكرى شيعه است. اين دو جريان حاصل رويكردهاى متفاوت به حديث و اولويت دادن به عقل يا نقل است. همچنين حاوى مواردى از اختلافات كلامى ميان شيعه و اشاعره است. مثلا در آغاز كتاب، قزوينى روايت شقّ صدر (داستانى كه در آن گفته شده است، سينه پيامبر را در سنين كودكى، فرشته‌اى باز كرده و قلب آن حضرت را شستشو داده است) را رد مى‌كند و يا در مسئله عصمت انبياء- كه بر طبق عقيده شيعه، انبياء قبل از بعثت نيز معصوم هستند- به نگارش كتاب زلّة الانبياء (خطاهاى انبياء) از سوى يكى عالمان اهل سنت اشاره كرده و آن را رد مى‌كند. | ||