۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عبد الله' به 'عبدالله') |
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو') |
||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
«كتاب ختم الاولياء»، به زبان عربى، اثر عرفانى شيخ | «كتاب ختم الاولياء»، به زبان عربى، اثر عرفانى شيخ ابوعبدالله، محمد بن على بن حسن حكيم ترمذى است. | ||
ترمذى، كتاب را در پاسخ به پرسشهاى برخى از مريدان املا كرده است. | ترمذى، كتاب را در پاسخ به پرسشهاى برخى از مريدان املا كرده است. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
ترمذى، براى اثبات لزوم اوليا در همه زمانها، به سخنان حضرت على(ع) خطاب به كميل در رابطه با خالى نبودن زمين از حجت، استناد مىكند. | ترمذى، براى اثبات لزوم اوليا در همه زمانها، به سخنان حضرت على(ع) خطاب به كميل در رابطه با خالى نبودن زمين از حجت، استناد مىكند. | ||
مسئله ولايت، پيش از حكيم ترمذى، كم و بيش در ميان عارفان، از جمله سهل تسترى و | مسئله ولايت، پيش از حكيم ترمذى، كم و بيش در ميان عارفان، از جمله سهل تسترى و ابوسعيد خراز و جنيد بغدادى و نيز در منابع روايى شيعه، بهويژه در«اصول كافى» مطرح شده، اما سخنان ترمذى نقطه عطفى در اين باب است تا آنجا كه برخى او را مبدع نظريه ولايت در عرفان اسلامى به شمار آوردهاند. | ||
اساس نظريه ترمذى در مسئله ولايت بر مفهوم«حق الله» استوار است. اين حق، نتيجه چيرگى و سلطنت مطلق خداوند بر همه كائنات است. كسانى كه اين حق را رعايت مىكنند، دو گروهاند: اولياء حق الله و اولياء الله(اصطلاح«ولى حق الله»، از اختصاصات حكيم ترمذى است و در هيچ كتاب عرفانى ديگر به كار نرفته است). ريشه تفاوت به اين جا باز مىگردد كه حيات معنوى شخص در دو مرتبه و سطح است: مرتبه و سطح نخست، عبادت خداوند است و مرتبه و سطح دوم، عبوديت او. عبادت، با كارهاى ارادى و رفتارهاى اختيارى انسان سروكار دارد و احساس آزادى اراده انسان را در انجام عبادت نفى نمىكند، اما معناى عبوديت از نظر ترمذى، احساس نيازمندى مطلق همه كائنات به خداوند است و در صورت تحقق آن، احساس آزادى بهكلى زائل مىشود. | اساس نظريه ترمذى در مسئله ولايت بر مفهوم«حق الله» استوار است. اين حق، نتيجه چيرگى و سلطنت مطلق خداوند بر همه كائنات است. كسانى كه اين حق را رعايت مىكنند، دو گروهاند: اولياء حق الله و اولياء الله(اصطلاح«ولى حق الله»، از اختصاصات حكيم ترمذى است و در هيچ كتاب عرفانى ديگر به كار نرفته است). ريشه تفاوت به اين جا باز مىگردد كه حيات معنوى شخص در دو مرتبه و سطح است: مرتبه و سطح نخست، عبادت خداوند است و مرتبه و سطح دوم، عبوديت او. عبادت، با كارهاى ارادى و رفتارهاى اختيارى انسان سروكار دارد و احساس آزادى اراده انسان را در انجام عبادت نفى نمىكند، اما معناى عبوديت از نظر ترمذى، احساس نيازمندى مطلق همه كائنات به خداوند است و در صورت تحقق آن، احساس آزادى بهكلى زائل مىشود. |
ویرایش