پرش به محتوا

تاریخ مدینة دمشق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:
'''تاريخ‌ مدينة دمشق‌ و ذكر فضلها و تسمية من‌ حلّها من‌ الأماثل‌ أو اجتاز بنواحيها من‌ وارديها و أهلها'''، مشهور به «تاریخ ابن عساکر»، اثر ابوالقاسم علی بن حسن بن هبةالله بن عبدالله شافعی، معروف به ابن عساکر (499-571ق)، با تحقیق علی شیری، کتابی است متضمن شرح احوال مشاهیر، راویان، محدثان، حافظان و دیگر سیاستمداران و عالمانی که‌ از‌ صدر‌ اسلام تا روزگار خود ابن عساکر، ساکن دمشق شده یا در آن منزل کرده‌اند <ref>ر.ک: عواد، کورکیس، ص60</ref>.
'''تاريخ‌ مدينة دمشق‌ و ذكر فضلها و تسمية من‌ حلّها من‌ الأماثل‌ أو اجتاز بنواحيها من‌ وارديها و أهلها'''، مشهور به «تاریخ ابن عساکر»، اثر ابوالقاسم علی بن حسن بن هبةالله بن عبدالله شافعی، معروف به ابن عساکر (499-571ق)، با تحقیق علی شیری، کتابی است متضمن شرح احوال مشاهیر، راویان، محدثان، حافظان و دیگر سیاستمداران و عالمانی که‌ از‌ صدر‌ اسلام تا روزگار خود ابن عساکر، ساکن دمشق شده یا در آن منزل کرده‌اند <ref>ر.ک: عواد، کورکیس، ص60</ref>.


در حقیقت مى‌توان گفت این کتاب، تراجم و شرح حال‌ است‌ و افزون بر رجال شهر دمشق، صحابه‌ بزرگ اسلامى و نیز خلفاى‌ راشدین‌ را در بر مى‌گیرد <ref>قایدان، اصغر، ص25</ref>.
در حقیقت مى‌توان گفت این کتاب، تراجم و شرح حال‌ است‌ و افزون بر رجال شهر دمشق، صحابه‌ بزرگ اسلامى و نیز خلفاى‌ راشدین‌ را در بر مى‌گیرد <ref>قایدان، اصغر، ص25</ref>.


===تاریخ نگارش کتاب===
===تاریخ نگارش کتاب===
خط ۶۷: خط ۶۷:
حجم‌ مطالب‌ کتاب‌ که‌ فاصله زمانى‌ دوره پیش‌ از اسلام‌ تا سده 6ق‌ را در بر گرفته‌، به‌ 80 مجلد (هر مجلد در 10 جزء) رسیده‌ است‌. این‌ حجم‌ عظیم‌، از آوردن‌ اسانید بسیار و تکرار یک‌ موضوع‌ از طرق‌ مختلف‌ ناشى‌ شده‌ است‌ <ref>همان، ص293</ref>.
حجم‌ مطالب‌ کتاب‌ که‌ فاصله زمانى‌ دوره پیش‌ از اسلام‌ تا سده 6ق‌ را در بر گرفته‌، به‌ 80 مجلد (هر مجلد در 10 جزء) رسیده‌ است‌. این‌ حجم‌ عظیم‌، از آوردن‌ اسانید بسیار و تکرار یک‌ موضوع‌ از طرق‌ مختلف‌ ناشى‌ شده‌ است‌ <ref>همان، ص293</ref>.


تاریخ‌ دمشق‌ در همان‌ زمان‌ مؤلف‌ شهرت‌ و اعتبار فراوان‌ یافت‌ و ابن‌ عساکر خود در دارالحدیث‌ نوریه‌ و جامع‌ دمشق‌ به‌ تدریس‌ آن‌ پرداخت‌ و چون‌ درگذشت‌، قاسم‌، کار پدر را دنبال‌ کرد <ref>همان</ref>.
تاریخ‌ دمشق‌ در همان‌ زمان‌ مؤلف‌ شهرت‌ و اعتبار فراوان‌ یافت‌ و ابن‌ عساکر خود در دارالحدیث‌ نوریه‌ و جامع‌ دمشق‌ به‌ تدریس‌ آن‌ پرداخت‌ و چون‌ درگذشت‌، قاسم‌، کار پدر را دنبال‌ کرد <ref>همان</ref>.


به‌منظور پی بردن به اهمیت کتاب، توجه به این نکته ضروری است که پس‌ از درگذشت‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ دمشق‌ همچنان‌ محل‌ مراجعه مورخان‌ و جغرافى‌‌نویسان‌ و منبع‌ تدریس‌ حافظان‌ حدیث‌ و دانشمندان‌ شافعى‌ بود. هنوز نیم‌ قرن‌ از تاریخ‌ تألیف‌ آن‌ نگذشته‌ بود که‌ یاقوت‌ در تدوین‌ بزرگ‌ترین‌ معجم‌ جغرافیایى‌ خود، به‌ویژه‌ در مطالب‌ مربوط به‌ خطه شام‌ از آن‌ بهره بسیار برد. عبدالقادر رهاوی‌ (د 612 ق‌) نیز مدت‌ها در مدرسه ابن‌ حنبلى‌ دمشق‌ ماند و کتاب‌ را از آغاز تا انجام‌ به‌ خط خویش‌ نوشت‌. ابن‌ شداد در کتاب‌ «الأعلاق‌ الخطيرة في‌ ذكر أمراء الشام‌ و الجزيرة» در بخش‌ مربوط به‌ تاریخ‌ دمشق‌ از این‌ کتاب‌ بهره‌ جست‌. قاسم‌ بن‌ عساکر (د 600 ق‌)، ابوعمرو بن‌ حاجب‌، قاسم‌ بن‌ محمد برزالى‌ هرکدام‌ ذیلى‌ بر تاریخ‌ دمشق‌ نوشتند و نیز قاسم‌ بن‌ عساکر، کرم‌ بن‌ عبدالواحد صفار، ابوشامه مقدسى‌، احمد بن‌ عبدالدائم‌ مقدسى‌، ابن‌ منظور، شمس‌الدین‌ ذهبى‌، ابن‌ قاضى‌ شهبه‌، عبدالرحمان‌ سیوطى‌، ابوالفتح‌ خطیب‌ و چند تن‌ دیگر آن‌ را خلاصه‌ کردند <ref>همان</ref>.
به‌منظور پی بردن به اهمیت کتاب، توجه به این نکته ضروری است که پس‌ از درگذشت‌ ابن‌ عساکر، تاریخ‌ دمشق‌ همچنان‌ محل‌ مراجعه مورخان‌ و جغرافى‌‌نویسان‌ و منبع‌ تدریس‌ حافظان‌ حدیث‌ و دانشمندان‌ شافعى‌ بود. هنوز نیم‌ قرن‌ از تاریخ‌ تألیف‌ آن‌ نگذشته‌ بود که‌ یاقوت‌ در تدوین‌ بزرگ‌ترین‌ معجم‌ جغرافیایى‌ خود، به‌ویژه‌ در مطالب‌ مربوط به‌ خطه شام‌ از آن‌ بهره بسیار برد. عبدالقادر رهاوی‌ (د 612 ق‌) نیز مدت‌ها در مدرسه ابن‌ حنبلى‌ دمشق‌ ماند و کتاب‌ را از آغاز تا انجام‌ به‌ خط خویش‌ نوشت‌. ابن‌ شداد در کتاب‌ «الأعلاق‌ الخطيرة في‌ ذكر أمراء الشام‌ و الجزيرة» در بخش‌ مربوط به‌ تاریخ‌ دمشق‌ از این‌ کتاب‌ بهره‌ جست‌. قاسم‌ بن‌ عساکر (د 600 ق‌)، ابوعمرو بن‌ حاجب‌، قاسم‌ بن‌ محمد برزالى‌ هرکدام‌ ذیلى‌ بر تاریخ‌ دمشق‌ نوشتند و نیز قاسم‌ بن‌ عساکر، کرم‌ بن‌ عبدالواحد صفار، ابوشامه مقدسى‌، احمد بن‌ عبدالدائم‌ مقدسى‌، ابن‌ منظور، شمس‌الدین‌ ذهبى‌، ابن‌ قاضى‌ شهبه‌، عبدالرحمان‌ سیوطى‌، ابوالفتح‌ خطیب‌ و چند تن‌ دیگر آن‌ را خلاصه‌ کردند <ref>همان</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش