۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم: تفاوت میان نسخه‌ها
نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ نوامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۲۰
، ۲۹ نوامبر ۲۰۱۶بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن قتيبه' به 'ابن قتيبه ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| عنوان = نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع) | |||
| عنوان اصلی =نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| | نفس المهموم فی مقتل سیدنا الشهید المظلوم | ||
نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور | نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۲: | ||
نفس المهموم فی مقتل الحسین المظلوم (ع) | نفس المهموم فی مقتل الحسین المظلوم (ع) | ||
| | |||
| | | برگرداننده = | ||
| | | تصویر = NUR01034J1.jpg | ||
| | | اندازه تصویر = | ||
| | | توضیح_تصویر = | ||
| | |نویسنده = | ||
نويسنده: [[قمی، عباس]] | |||
| تصویرگر = | |||
| | | طراح جلد = | ||
| زبان = عربي | |||
|موضوع | | مجموعه = | ||
| موضوع = | |||
حسین بن علی (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. | |||
واقعه کربلا، 61ق. | واقعه کربلا، 61ق. | ||
| | | سبک = | ||
| | | تاریخ نگارش = | ||
| | | ناشر =المکتبة الحيدرية | ||
|- | |||
| | | ناشر فارسی = | ||
| | | مکان نشر = ايران - قم | ||
| | | سال نشر = 1421ق | ||
| | | تاریخ نشر فارسی = | ||
| | | محل ناشر فارسی = | ||
| | | نوع رسانه = | ||
|کد | | صفحه = | ||
| | | قطع = | ||
| شابک = | |||
</ | | کتابخانۀ ملی ایران = | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | |||
| کد کنگرۀ کتابخانۀ دیجیتال نور = BP 41/5 /ق8ن7 | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که در پنج باب و یک خاتمه، سامان یافته است. نکته حائز اهمیت در مورد کتاب، تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث و روحیه‌ی نقادانه او می‌باشد. | |||
==معرفی اجمالی== | |||
'''نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع) '''، اثر شیخ عباس قمی، کتابی است پیرامون زندگی‌نامه و شهادت امام حسین(ع) که به زبان عربی و در سال 1335ق، نوشته شده است <ref>ر.ک: متن کتاب، ص552<ref/>. | |||
کتاب «نفثة المصدور في ما يتجدد به حزن يوم العاشور»، اثر خود نویسنده که به‌منزله تکمله اثر حاضر می‌باشد نیز در پایان کتاب چاپ و ضمیمه شده است. | |||
آنچه باعث اهمیت کتاب می‌شود، آن است که نویسنده برای نگارش این کتاب تقریباً تمامی مقاتل و کتب تاریخی گذشته را دیده است و در جزئیترین حوادث مربوط به کربلا، آرای پیشینیان قبل از خود را با ذکر مآخذ آن میآورد و گاهی آنها را هم نقد میکند و هرجا که بر اساس نگرش اخباری خود اشکالی میبیند، با صراحت به تبیین و رد آن میپردازد <ref>موسوی، سید ناصر، 1395<ref/>. | |||
اثر حاضر که با زحمات بسیار و تفحص و تتبع کم‌نظیر نویسنده به رشته تحریر درآمده، خلأ ناشی از فقدان کتابی جامع و بیان‌کننده چهره واقعی و حقیقی انقلاب اسلامی امام حسین(ع) و حادثه خونبار کربلا را تا اندازه‌ای پر کرد <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62<ref/>. | |||
==ساختار== | |||
کتاب با دو مقدمه از سید احمد حسینی و نویسنده آغاز و مطالب در پنج باب و یک خاتمه، تنظیم شده است. | |||
نویسنده، بیش از هیجده کتاب مشهور معتبر را مورد استفاده قرار داده که در بین آنها کتب خطی هم به چشم می‌خورد. وی چنان با مهارت متون این کتب را گلچین و بعد تنظیم و تحریر نموده است که در بدو نظر توهم می‌شود کلیه مطالب از خود اوست <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
==گزارش محتوا== | |||
در مقدمه نخست، به بیان زندگی‌نامه نویسنده پرداخته شده <ref>ر.ک: مقدمه، ص1-10<ref/> و مقدمه مؤلف، پیرامون ولادت باسعادت امام حسین(ع) و اموری که در آن زمان واقع شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص11-15<ref/>. | |||
نویسنده از خود مطلبی ندارد، جز در بعضی موارد با عنوان «أقول» و توضیحاتی در پاورقی با رمز «منه». ایشان به مطالب کتاب تقریبا ایمان و اذعان کامل دارد و می‌خواهد کتاب به‌عنوان مقتل مستقلی شناخته شود؛ لذا می‌نویسد: نقل و اقتباس از این کتاب بدون ذکر مأخذ جایز نیست؛ زیرا می‌خواهم این کتاب به‌عنوان مقتلی مستقل و معروف شناخته شود <ref>ر.ک: میرشریفی، سید علی، 1365، ص62<ref/>. | |||
گر‌چه کتاب مزبور، به نام مقتل است و مقتل معمولا به کتابی گفته می‌شود که در آن فقط محل کشته شدن و چگونگی آن را می‌نویسند، ولی این کتاب شرح مستند و فشرده‌ای است از زندگانی و مبارزات امام حسین(ع) که از تولد حضرت شروع می‌شود و به قیام توابین، خروج مختار و مرگ یزید پایان می‌پذیرد <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
باب اول درباره مناقب و فضایل امام(ع)، ثواب گریه بر مصیبت آن حضرت و همچنین پاداش لعن بر قاتلانش و اخباری که در مورد آن جناب وارد شده است، می‌باشد <ref>ر.ک: همان، ص63<ref/>. | |||
باب دوم ماجرای بعد از مرگ معاویه، بیعت خواستن یزید، حرکت حضرت به مکه، فرستادن مسلم(ع) به کوفه، ورود به کربلا و جریان شهادت آن حضرت و هفتادودو یار باوفای ایشان را در خود جای داده است <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
باب سوم شامل حوادث بعد از شهادت امام(ع) و غارت خیام، فرستادن اهل‌بیت(ع) به کوفه و از کوفه به شام و در آخر به مدینه می‌باشد <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
باب چهارم در مورد حوادثی است که بعد از شهادت حضرت اتفاق افتاد؛ از قبیل گریه کردن آسمان و زمین و اهلشان، ضجه ملائکه، نوحه‌سرایی جن و ذکر مرثیه‌هایی که در رثای آن حضرت و یارانش سروده شده است <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
باب پنجم، ذکر فرزندان و همسران امام(ع) و فضیلت زیارت وی و ظلم و جور خلفای طاغوت بر مرقد مطهرش را در خود جای داده و خاتمه در مورد توابین، خروج مختار، کشتن قاتلان امام(ع) و در آخر، مرگ خفت‌بار یزید بن معاویه است<ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
در واقع اصل مقتل الحسین از باب دوم کتاب آغاز می‌شود که دربرگیرنده وقایع بعد از مرگ معاویه و سرپیچی امام(ع) از بیعت با یزید و خروج از مدینه است. نکتهای که اثر حاضر را در میان کتب مقتل ممتاز کرده است، یکی تبحر و مهارت و اشراف مؤلف بر کتب پیشینیان و اخبار و حدیث است، دیگری روحیه‌ی نقادانه او <ref>ر.ک: موسوی، سید ناصر، 1395<ref/>. | |||
ویژگی مهم کتاب این است که خواننده با بررسی و مطالعه دقیق آن می‌تواند حداقل با مهمترین مقاتلی که از قرن دوم هجری تا پایان قاجاریه نگارش یافتهاند، آشنا شود و نمونه آرای هرکدام از این مقاتل را در یک موضوع مشخص ببیند <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
نویسنده هرگاه لازم دیده با صراحت به نقد نظرات علمای گذشته پرداخته است. وی در آغاز کتاب در بخش معرفی منابع، «مقتل الحسین» منسوب به ابومخنف را بررسی و رد کرده است. دقت وی در نقد منابع به‌حدی است که گاهی در جزئیات یک حادثه اظهار نظر میکند؛ مثلا در جایی می‌نویسد: «سوار شدن مسلم بن عقیل را بر اسب قبل از شهادتش در کوفه، فقط سید بن طاووس و ابن نما حلی ذکر کرده‌اند و من سیمی بر آن نیافتم». در داستان دو طفل مسلم، نویسنده پس از نقل خبر، با صراحت می‌نویسد: «من این داستان را فقط به اعتماد شیخ صدوق نقل کردم و الا چنین قصهای با این کیفیت و تفصیل از نظر من بعید است» <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
موضع نویسنده در مورد کتاب «روضة الشهداء» نیز مشخص است. وی در این خصوص به استادش محدث نوری اقتدا میکند و واعظ کاشفی نویسنده «روضة الشهداء» را متهم میکند که داستانهایی مثل عروسی حضرت قاسم، زعفر جنی و منصور ملک، ذوالجناح و برخی مطالب دیگر را از پیش خود ساخته و پرداخته است <ref>ر.ک: همان<ref/>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
این کتاب سابقا سه مرتبه چاپ شده بود که نسخه‌های خطی بود، ولی اخیرا (در سال 1364) با کوشش و مقدمه احمد حسینی و تحقیق آقای رضا استادی چاپ و به بازار عرضه شده است (کتاب حاضر) <ref>میرشریفی، سید علی، 1365، ص63<ref/>. | |||
سه نفر این کتاب را به فارسی ترجمه کرده‌اند که عبارتند از: | |||
# حاج شیخ ابوالحسن شعرانی به نام «دمع السجوم»؛ | |||
# سید باقر کمره‌ای، به نام«رموز الشهادة»؛ | |||
# سید کریم امیری فیروزکوهی (ترجمه ایشان چاپ نشده است) <ref>ر.ک: همان، ص62<ref/>. | |||
فهرست مطالب به‌همراه فهرست منابع و مآخذ کتاب، در انتهای آن آمده است. | |||
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع <ref>رک: پاورقی، ص158<ref/>، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص159<ref/>. | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==منابع== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | |||
# میرشریفی، سید علی، «سخنی در شناخت نفس المهموم»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کیهان اندیشه، شماره 5، فروردین و اردیبهشت 1365 (2 صفحه، از 62 تا 63)، به آدرس: | |||
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25356 | |||
# موسوی، سید ناصر، «منابع اخیر تاریخ عاشورا (نفس المهموم و فيض الدموع)؛ مقاله‌ای از حجت الله جودکی به همراه نقد مقاله»، برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی راسخون، پنجشنبه 6 آبان 1395، به آدرس اینترنتی: | |||
http://rasekhoon.net/article/show/162624/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9%20%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%20%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%20(%D9%86%D9%81%D8%B3%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%85%D9%88%D9%85%20%D9%88%20%D9%81%D9%8A%D8%B6%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85%D9%88%D8%B9)/ | |||