۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
وهابیت: مبانی فکری و کارنامه عملی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن تيميه' به 'ابن تيميه '
جز (جایگزینی متن - 'آيت‌الله جعفر سبحانى' به 'آيت‌الله جعفر سبحانى ') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن تيميه' به 'ابن تيميه ') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
در فصل اول، اتحاد، رمز پيروزى ملت‌ها بر مشكلات دانسته شده است. نويسنده بر اين نكته تأكيد دارد كه قرآن مجيد، همه جا «وحدت كلمه» را ستوده و امت اسلام را از «تفرقه و پراكندگى» برحذر داشته و در سيره و سنت پيامبر(ص) نيز، اتحاد و همبستگى مسلمين پيوسته مورد ستايش و سفارش بوده است؛ زيرا نخستين اقدام پيامبر(ص) در مدينه، اجراى عقد اخوت و برادرى ميان دو طايفه بزرگ اوس و خزرج بود. آنان در پى سال‌ها جنگ و خون‌ريزى با يكديگر، به‌صورت دو دشمن خونى درآمده بودند و حضرت به حكم '''«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ»''' <ref>حجرات: 10</ref>، ايشان را با هم برادر ساخته و واداشت تا كينه‌هاى كهن را فراموش كنند <ref>ر.ك: متن كتاب، ص11-14</ref>. | در فصل اول، اتحاد، رمز پيروزى ملت‌ها بر مشكلات دانسته شده است. نويسنده بر اين نكته تأكيد دارد كه قرآن مجيد، همه جا «وحدت كلمه» را ستوده و امت اسلام را از «تفرقه و پراكندگى» برحذر داشته و در سيره و سنت پيامبر(ص) نيز، اتحاد و همبستگى مسلمين پيوسته مورد ستايش و سفارش بوده است؛ زيرا نخستين اقدام پيامبر(ص) در مدينه، اجراى عقد اخوت و برادرى ميان دو طايفه بزرگ اوس و خزرج بود. آنان در پى سال‌ها جنگ و خون‌ريزى با يكديگر، به‌صورت دو دشمن خونى درآمده بودند و حضرت به حكم '''«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ»''' <ref>حجرات: 10</ref>، ايشان را با هم برادر ساخته و واداشت تا كينه‌هاى كهن را فراموش كنند <ref>ر.ك: متن كتاب، ص11-14</ref>. | ||
در فصل دوم، به معرفى ابن تيميه و زمان، زندگى و انديشه او پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است بررسى تاريخ زندگى ابن تيميّه و اوضاع اسف‌بار مسلمين در عصر وى، نكته‌هاى بسيارى را براى عبرت از تاريخ در بر دارد <ref>همان، ص20</ref>. | در فصل دوم، به معرفى [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] و زمان، زندگى و انديشه او پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است بررسى تاريخ زندگى ابن تيميّه و اوضاع اسف‌بار مسلمين در عصر وى، نكته‌هاى بسيارى را براى عبرت از تاريخ در بر دارد <ref>همان، ص20</ref>. | ||
احمد بن تيميه در سال 661ق، 5 سال پس از سقوط خلافت بغداد، در «حران» از توابع شام ديده به جهان گشود و تحصيلات اوليّه را تا 17 سالگى در آن سرزمين به پايان برد. حمله مغولان به اطراف شام، ترس عجيبى در دل‌ها افكنده بود و اين امر سبب شد كه عبدالحليم، پدر احمد، همراه خانواده و جمعى از بستگان، حران را به‌سوى دمشق ترك گويد و در آنجا اقامت كند. | احمد بن تيميه در سال 661ق، 5 سال پس از سقوط خلافت بغداد، در «حران» از توابع شام ديده به جهان گشود و تحصيلات اوليّه را تا 17 سالگى در آن سرزمين به پايان برد. حمله مغولان به اطراف شام، ترس عجيبى در دل‌ها افكنده بود و اين امر سبب شد كه عبدالحليم، پدر احمد، همراه خانواده و جمعى از بستگان، حران را به‌سوى دمشق ترك گويد و در آنجا اقامت كند. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
ابن تيميّه پيوسته افكار عمومى را - با نظر دادن برخلاف آراى مشهور و رايج مسلمين - متشنج مى‌كرد؛ تااينكه در سال 705ق، در دادگاه محكوم و به مصر تبعيد شد. وى در سال 707ق، از زندان آزاد شد، ولى تا سال 712ق، به شام برگشت و در آنجا به نشر افكار و نظريات خود پرداخت؛ تااينكه مجددا در سال 721ق، محكوم به زندان شد و در 728ق، در زندان درگذشت <ref>همان، ص25</ref>. | ابن تيميّه پيوسته افكار عمومى را - با نظر دادن برخلاف آراى مشهور و رايج مسلمين - متشنج مى‌كرد؛ تااينكه در سال 705ق، در دادگاه محكوم و به مصر تبعيد شد. وى در سال 707ق، از زندان آزاد شد، ولى تا سال 712ق، به شام برگشت و در آنجا به نشر افكار و نظريات خود پرداخت؛ تااينكه مجددا در سال 721ق، محكوم به زندان شد و در 728ق، در زندان درگذشت <ref>همان، ص25</ref>. | ||
در فصل سوم، به پيشينه فكرى و كارنامه عملى وهابيت پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است طرح مجدد افكار ابن تيميه از سوى محمد بن عبدالوهاب - همچون طرح آنها توسط خود ابن تيميّه - در شرايط و اوضاع تاريخى بسيار نامناسبى صورت گرفت كه از جهاتى شايد بتوان گفت سخت‌تر و ناگوارتر از اوضاع ابن تيميه بود. رواج آراء ابن تيميه از سوى محمد بن عبدالوهاب (كه عنوان مكتب وهابيت را به خود گرفت) و سپس حمله وهابيان با پشتيبانى سياسى - نظامى شيوخ برخى از قبايل «نجد» به مناطق مسلمان‌نشين حجاز و عراق و شام و يمن، در دهه‌هاى نخست قرن 13 هجرى و قرن 19 ميلادى، صورت پذيرفت و اين، در حالى بود كه امت اسلام از چهار سو مورد هجمه شديد استعمارگران صليبى قرار داشت <ref>ر.ك: همان، ص34</ref>. | در فصل سوم، به پيشينه فكرى و كارنامه عملى وهابيت پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است طرح مجدد افكار [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] از سوى محمد بن عبدالوهاب - همچون طرح آنها توسط خود ابن تيميّه - در شرايط و اوضاع تاريخى بسيار نامناسبى صورت گرفت كه از جهاتى شايد بتوان گفت سخت‌تر و ناگوارتر از اوضاع [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] بود. رواج آراء [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تيميه]] از سوى محمد بن عبدالوهاب (كه عنوان مكتب وهابيت را به خود گرفت) و سپس حمله وهابيان با پشتيبانى سياسى - نظامى شيوخ برخى از قبايل «نجد» به مناطق مسلمان‌نشين حجاز و عراق و شام و يمن، در دهه‌هاى نخست قرن 13 هجرى و قرن 19 ميلادى، صورت پذيرفت و اين، در حالى بود كه امت اسلام از چهار سو مورد هجمه شديد استعمارگران صليبى قرار داشت <ref>ر.ك: همان، ص34</ref>. | ||
در ساير فصول كتاب، به بررسى افكار و عقايد وهابيت پرداخته شده است. موضوعات و مباحث مطرح‌شده در اين فصول عبارتند از: مرزهاى توحيد و شرك در عبادت؛ بدعت در دين؛ زيارت قبور پاكان؛ سفر براى زيارت مرقد پيامبر(ص)؛ بزرگداشت قبور پاكان؛ زندگى پس از مرگ يا حيات برزخى؛ توسل به پيامبر(ص) و اولياء الهى؛ شفاعت يا تطهير و پالايش گنهكاران؛ درخواست شفاعت از شافعان راستين؛ مقامات و قدرت‌نمايى‌هاى اولياى الهى؛ تبرك به پيامبر و آثار بازمانده از وى؛ بزرگداشت مواليد اولياء الهى؛ نام‌گذارى فرزندان با پيشوند «عبد» و «غلام»؛ عمل نيك و اهداء پاداش آن؛ سوگند دادن خدا به حق بندگان برگزيده او؛ سوگند به غير خدا و گريه بر فراق عزيزان. | در ساير فصول كتاب، به بررسى افكار و عقايد وهابيت پرداخته شده است. موضوعات و مباحث مطرح‌شده در اين فصول عبارتند از: مرزهاى توحيد و شرك در عبادت؛ بدعت در دين؛ زيارت قبور پاكان؛ سفر براى زيارت مرقد پيامبر(ص)؛ بزرگداشت قبور پاكان؛ زندگى پس از مرگ يا حيات برزخى؛ توسل به پيامبر(ص) و اولياء الهى؛ شفاعت يا تطهير و پالايش گنهكاران؛ درخواست شفاعت از شافعان راستين؛ مقامات و قدرت‌نمايى‌هاى اولياى الهى؛ تبرك به پيامبر و آثار بازمانده از وى؛ بزرگداشت مواليد اولياء الهى؛ نام‌گذارى فرزندان با پيشوند «عبد» و «غلام»؛ عمل نيك و اهداء پاداش آن؛ سوگند دادن خدا به حق بندگان برگزيده او؛ سوگند به غير خدا و گريه بر فراق عزيزان. | ||