کلام نوین اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

کلام نوین اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۲۲

۱۴۹ بایت اضافه‌شده ، دیروز در ‏۲۳:۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۴۴٬۵۹۹

ویرایش

@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 * بخش اول: مبادی و مقدمات علم کلام<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص17</ref>: این بخش، به مباحثی نظیر چیستی و تعریف علم کلام، چیستی کلام جدید، دیدگاه‌های مختلف در کلام و گستره دین‌پژوهی می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص19-25</ref>. همچنین به معقولیت و اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی و انواع آن‌ها می‌پردازد. در حقیقت نویسنده درصدد است اثبات‌پذیری گزاره‌های دینی را مدلل ساخته و نشان دهد که پذیرش باورهای دینی، معقول و اثبات‌پذیرند<ref>ر.ک: همان، ص39-60</ref>.
 * بخش دوم: خداشناسی: این بخش، به شناخت و اثبات وجود خداوند پرداخته و پاسخ‌های مختلفی را در خصوص امکان شناخت یقینی خداوند مطرح کرده است که از جمله آن نظرات تجربه‌گرایان، برخی از عارفان و... است<ref>ر.ک: همان، ص‌63</ref>، اثبات و مراتب توحید الهی شامل توحید نظری و عملی. نگارنده ابتدا به تبیین و اثبات توحید و اقسام آن پرداخته و سپس کارکردهای اعتقاد به توحید و عوامل گرایش به شرک را بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص109</ref>. همچنین از صفات الهی سخن گفته و مطالبی را به‌لحاظ چیستی و دسته‌بندی آنها مطرح کرده است<ref>ر.ک: همان، ص141</ref>. در ادامه به افعال الهی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث پس از خداشناسی و شناخت صفات او پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص177</ref>. در این قسمت، مسائل مختلفی مرتبط با افعال الهی، از جمله مطالبی کوتاه درباره نیازمندی ممکنات مطرح شده، سپس از فاعلیت الهی و فاعلیت مخلوقات با اشاره به تقسیمی از آیات قرآن در این مسئله همراه با جمع‌بندی آنها نسبت به فاعلیت حقیقی الهی و فاعل‌های ممکن سخن رفته است<ref>ر.ک: همان، ص179-184</ref> و به دنبال آن از قضا و قدر با اشاره به آیات قرآن در این‌باره و بیان چیستی قضای الهی و انواع آن و همچنین بیان مطالبی پیرامون جبر و اختیار، از آن جهت که موضوع یادشده با صفات فعلیه الهی مرتبط است، پرداخته شده است. نظر مکاتب بشری و اسلام در این خصوص مطرح شده و به برخی از مباحث فرعی آن نظیر «بدا» اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص184-201</ref>.
-* بخش سوم: دین‌شناسی: در این بخش، مطالبی درباره حقیقت و چگونگی دین آمده است. در ضمن به بیان مفهوم دین که از مفاهیم کلی است، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص267-272</ref>. همچنین نظر متفکران اسلامی، یعنی حکیمان، متکلمان و مفسران اسلامی در چیستی دین مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده، ضمن اشاره به نظریات آیت‌الله جوادی آملی، حامد الگار، آیت‌الله سبحانی و آیت‌الله مصباح یزدی، تعریفی را بر اساس سه رویکرد تجربی، عقلی و نقلی از از دین همراه با مطالبی مرتبط ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص278-296</ref>. حقیقت تجربه دینی از دیگر مباحثی است که نویسنده درصدد بوده تا در آن مغایرت حقیقت دین با تجربه دینی را نشان دهد<ref>ر.ک: همان، ص297</ref>. وی همچنین به چیستی و انواع تجربه دینی اشاره کرده و در این راستا دیدگاه‌های دانشمندان مختلفی نظیر شلایر ماخر، آلستون و پراودفوت را ذکر کرده و به انواع تجربه دینی اشاره نموده است<ref>ر.ک: همان، ص298-305</ref>. چیستی و انواع تجارب عرفانی، یعنی کشف و شهود قلبی از دیگر مطالبی است که به آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص306-310</ref>. در ادامه، بحثی در خصوص انتظار بشر از دین مطرح شده است. نویسنده ضمن تبیین مفاهیم عنوان بحث، به تحلیل مسئله انتظار بشر از دین اشاره نموده و آن را از جنبه‌های گوناگون قابل بررسی دانسته و منظور خود از این بحث را انتظارات منطقی از دین دانسته است و بر آن بوده تا در این بحث به پرسش‌های متعددی در این خصوص پاسخ دهد<ref>ر.ک: همان، ص311-314</ref>.
+* بخش سوم: دین‌شناسی: در این بخش، مطالبی درباره حقیقت و چگونگی دین آمده است. در ضمن به بیان مفهوم دین که از مفاهیم کلی است، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص267-272</ref>. همچنین نظر متفکران اسلامی، یعنی حکیمان، متکلمان و مفسران اسلامی در چیستی دین مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده، ضمن اشاره به نظریات [[جوادی آملی، عبدالله|آیت‌الله جوادی آملی]]، [[الگار، حامد|حامد الگار]]، [[سبحانی تبریزی، جعفر|آیت‌الله سبحانی]] و [[مصباح یزدی، محمدتقی|آیت‌الله مصباح یزدی]]، تعریفی را بر اساس سه رویکرد تجربی، عقلی و نقلی از از دین همراه با مطالبی مرتبط ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص278-296</ref>. حقیقت تجربه دینی از دیگر مباحثی است که نویسنده درصدد بوده تا در آن مغایرت حقیقت دین با تجربه دینی را نشان دهد<ref>ر.ک: همان، ص297</ref>. وی همچنین به چیستی و انواع تجربه دینی اشاره کرده و در این راستا دیدگاه‌های دانشمندان مختلفی نظیر شلایر ماخر، آلستون و پراودفوت را ذکر کرده و به انواع تجربه دینی اشاره نموده است<ref>ر.ک: همان، ص298-305</ref>. چیستی و انواع تجارب عرفانی، یعنی کشف و شهود قلبی از دیگر مطالبی است که به آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص306-310</ref>. در ادامه، بحثی در خصوص انتظار بشر از دین مطرح شده است. نویسنده ضمن تبیین مفاهیم عنوان بحث، به تحلیل مسئله انتظار بشر از دین اشاره نموده و آن را از جنبه‌های گوناگون قابل بررسی دانسته و منظور خود از این بحث را انتظارات منطقی از دین دانسته است و بر آن بوده تا در این بحث به پرسش‌های متعددی در این خصوص پاسخ دهد<ref>ر.ک: همان، ص311-314</ref>.
 نگرش انسان‌محوری به موضوع انتظار بشر از دین<ref>ر.ک: همان، ص316-319</ref>، به‌علاوه دیدگاه متفکران اسلامی در این خصوص<ref>ر.ک: همان، ص319-324</ref> و انتظار بشر از دین در اندیشه دینی غرب پیش از قرون وسطی، عصر رنسانس و عصر جدید<ref>ر.ک: همان، ص324-328</ref> و همچنین دیدگاه اعتدالی در این مورد که به‌عنوان نظریه برگزیده مطرح شده و انتظار حداکثری نیز<ref>ر.ک: همان، ص328-336</ref>، به‌همراه مباحثی در منشأ دین و چیستی آن، که یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفه و کلام جدید است، مطرح شده و نویسنده در مطالبی به بررسی دیدگاه عالمان و فلاسفه اسلامی نظیر آیت‌الله مطهری و عالمان غربی نظیر اگوست کنت، اسپنسر، دورکیم، کارل مارکس، فروید و... پیرامون آن پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص338-384</ref>. دو موضوع ایمان دینی و کثرت‌گرایی دینی نیز در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص385-420</ref>.
 * بخش چهارم: نبوت‌شناسی<ref> ر.ک: همان، ج2، ص19</ref>: این بخش، به تبیین نبوت در معارف اسلامی<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>، دلایل ضرورت برانگیختن پیامبران<ref>ر.ک: همان، ص51</ref> که شامل دلایل عقلی (مانند لطف و حکمت) و دلیل کارکرد نبوت است را مطرح نموده است<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>. همچنین در مباحثی به دلایل اثبات پیامبری (مانند معجزه و بشارات پیامبران پیشین) می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص103</ref>. حقیقت وحی، انواع وحی، ویژگی‌های وحی نبوی<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>، به‌همراه مطالبی پیرامون عصمت پیامبران<ref>ر.ک: همان، ص129-142</ref>، از جمله مباحث این بخش است.