پرده پرده تا وصال؛ شرح جامع اصطلاحات و مشکلات کشف المحجوب هجویری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ج الدین' به 'ج‌الدین'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ج الدین' به 'ج‌الدین')
خط ۳۳: خط ۳۳:
ناشناختگی [[هجویری، علی بن عثمان|علی هجویری]] به‌حدی است که حتی سال‌های زندگی او به درستی مشخص نیست. اما از قراینی می‌توان دورۀ زندگی او را تخمین زد. جلاب و هجویر از محله‌های شهر غزنین بود. غزنین پایتخت حکومت غزنویان و مربوط به قرن چهارم هجری بود. از طرفی، در [[تذکرة الأولیاء|تذکرة الاولیای عطار]] در قرن ششم نام او ذکر شده است. بنابراین می‌توان [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] را متعلق به قرون چهارم و پنجم دانست. آرامگاه او در لاهور پاکستان قرار دارد و به «داتا دربار» معروف است. در پاکستان او را به نام «داتا گنج‌بخش» می‌شناسند و بسیار مورد احترام است. یکی از دغدغه‌های هجویری، انحرافاتی بود که در عرفان و عرفا ایجاد شده بود؛ زیرا به دلیل این انحرافات، نگاه مردم به اهل سلوک تغییر کرده بود و خوب و بد را یکی می‌شمردند.
ناشناختگی [[هجویری، علی بن عثمان|علی هجویری]] به‌حدی است که حتی سال‌های زندگی او به درستی مشخص نیست. اما از قراینی می‌توان دورۀ زندگی او را تخمین زد. جلاب و هجویر از محله‌های شهر غزنین بود. غزنین پایتخت حکومت غزنویان و مربوط به قرن چهارم هجری بود. از طرفی، در [[تذکرة الأولیاء|تذکرة الاولیای عطار]] در قرن ششم نام او ذکر شده است. بنابراین می‌توان [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] را متعلق به قرون چهارم و پنجم دانست. آرامگاه او در لاهور پاکستان قرار دارد و به «داتا دربار» معروف است. در پاکستان او را به نام «داتا گنج‌بخش» می‌شناسند و بسیار مورد احترام است. یکی از دغدغه‌های هجویری، انحرافاتی بود که در عرفان و عرفا ایجاد شده بود؛ زیرا به دلیل این انحرافات، نگاه مردم به اهل سلوک تغییر کرده بود و خوب و بد را یکی می‌شمردند.


وی در بخشی از این کتاب به معرفی بزرگان اهل تصوف و مشایخ پرداخته و جویندگان عرفان را به‌خوبی راهنمایی می‌نماید؛ به طوری که کتب متصوفه پیش از خود را تحت تأثیر قرار داده و در آثار دیگر عرفای پس از خود همچون عطار و جامی تأثیر بسزایی داشته است. زیرا در کتب ایشان از [[كشف المحجوب (تصنیف)|کشف المحجوب]] فراوان یاد شده است. هجویری کوشیده است تا در این کتاب، پرده از حقیقت عقاید صوفیان بردارد. به برکت سیروسیاحت او در بسیری از شهرها همچون سرخس، مرو، طوس، نیشابور، بسطام و ... بخش اعظم جهان اسلام آن روزگار را دیده است و محضر مشایخ بزرگ را درک کرده است. این دیدارها با اهداف گوناگون همچون صحبت و الفت یا درآمدن به سلک مریدی و گاه تنها به دیدار، محدود بوده است. در این سفرها به دیدار پیرانی چون «باب عمر» که شیخ فرغانه و پیری مقیم بود رفته و همچنین در مرو با احمد نجار سمرقندی دیدار داشته است. از مشایخ و اساتیدی که هجویری در محضر آنها کسب معرفت می‌کرد می‌توان به: ابوالفضل ختّلی، ابوالقاسم کُرّکانی، ابوالعباس شقّانی، مظفّر حمدان، ابوالقاسم قشیری اشاره کرد. [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] آثار متنوعی دارد که از این میان، تنها کشف المحجوب به دست ما رسیده است. او در این کتاب به همه یا بعضی از این آثار اشاره کرده است: اسرار الخرق و الملونات، دیوان شعر، منهاج الدین، البیان لأهل العیان، فنا و بقا، الرعایه لحقوق الله، تعالی، کشف المحجوب.
وی در بخشی از این کتاب به معرفی بزرگان اهل تصوف و مشایخ پرداخته و جویندگان عرفان را به‌خوبی راهنمایی می‌نماید؛ به طوری که کتب متصوفه پیش از خود را تحت تأثیر قرار داده و در آثار دیگر عرفای پس از خود همچون عطار و جامی تأثیر بسزایی داشته است. زیرا در کتب ایشان از [[كشف المحجوب (تصنیف)|کشف المحجوب]] فراوان یاد شده است. هجویری کوشیده است تا در این کتاب، پرده از حقیقت عقاید صوفیان بردارد. به برکت سیروسیاحت او در بسیری از شهرها همچون سرخس، مرو، طوس، نیشابور، بسطام و ... بخش اعظم جهان اسلام آن روزگار را دیده است و محضر مشایخ بزرگ را درک کرده است. این دیدارها با اهداف گوناگون همچون صحبت و الفت یا درآمدن به سلک مریدی و گاه تنها به دیدار، محدود بوده است. در این سفرها به دیدار پیرانی چون «باب عمر» که شیخ فرغانه و پیری مقیم بود رفته و همچنین در مرو با احمد نجار سمرقندی دیدار داشته است. از مشایخ و اساتیدی که هجویری در محضر آنها کسب معرفت می‌کرد می‌توان به: ابوالفضل ختّلی، ابوالقاسم کُرّکانی، ابوالعباس شقّانی، مظفّر حمدان، ابوالقاسم قشیری اشاره کرد. [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] آثار متنوعی دارد که از این میان، تنها کشف المحجوب به دست ما رسیده است. او در این کتاب به همه یا بعضی از این آثار اشاره کرده است: اسرار الخرق و الملونات، دیوان شعر، منهاج‌الدین، البیان لأهل العیان، فنا و بقا، الرعایه لحقوق الله، تعالی، کشف المحجوب.


اکثر کتب صوفیۀ پیش از [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] به زبان عربی بوده‌اند. کشف المحجوب پس از شرح تعرّف، نخستین کتاب عرفانی به زبان فارسی است. مذهب هجویری حنفی است که در رعایت شریعت و اعمال دینی طبق قوعد این مذهب، بسیار اصرار دارد و در شرح مسائل تصوف همه جا مراعات شریعت را لازم شمرده است.
اکثر کتب صوفیۀ پیش از [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]] به زبان عربی بوده‌اند. کشف المحجوب پس از شرح تعرّف، نخستین کتاب عرفانی به زبان فارسی است. مذهب هجویری حنفی است که در رعایت شریعت و اعمال دینی طبق قوعد این مذهب، بسیار اصرار دارد و در شرح مسائل تصوف همه جا مراعات شریعت را لازم شمرده است.