بقا و زوال دولت در کلمات سیاسی امیرمؤمنان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
نویسنده در مقدمه، عدم امکان استفاده بسیاری از شیعیان فارسی‌زبان ایران از احادیث کتاب شریف غرر و درر را هدف از تألیف این اثر دانسته تا به تعبیر خود ایشان «شرح واضحی به زبان فارسی بر فقرات اعجاز سمات آن نگارد و مخفیات آن پرده کیان نهان‌سرای وحی و الهام را در نظر حقایق نگر پاک‌بینان به لباسی که منظور خاص و عام تواند بود آراید». <ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص27،26</ref>‏. نویسنده در این اثر کوشیده است که بر اساس کلمات کوتاه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] اثری در باب اخلاق عملی و در زمینه حکومت و سیاست پدید آورد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص20</ref>‏.
نویسنده در مقدمه، عدم امکان استفاده بسیاری از شیعیان فارسی‌زبان ایران از احادیث کتاب شریف «غرر و درر» را هدف از تألیف این اثر دانسته تا به تعبیر خود ایشان «شرح واضحی به زبان فارسی بر فقرات اعجاز سمات آن نگارد و مخفیات آن پرده کیان نهان‌سرای وحی و الهام را در نظر حقایق نگر پاک‌بینان به لباسی که منظور خاص و عام تواند بود آراید». <ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص27،26</ref>‏. نویسنده در این اثر کوشیده است که بر اساس کلمات کوتاه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] اثری در باب اخلاق عملی و در زمینه حکومت و سیاست پدید آورد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص20</ref>‏.


==اقتباس==
==اقتباس==
خط ۵۶: خط ۵۶:
*در تعلیم خدمت نزد حاکمان و سیاست‌مداران: در این قسمت به آداب و رفتار مطلوب برای کسانی که در خدمت حاکمان و سیاست‌مداران هستند، پرداخته می‌شود و به احتیاط در خدمت توصیه می‌شود: بدان که خدمت ملوک و سلاطین ذی‌شأن امری‌ است به‌غایت صعبناک و به اندک مسأله و غفلت سبب می‌شود برای هوان و هلاک. چنانچه از تتبع اخبار و حکایات ملوک و خدمتکاران معلوم و به رجوع به تجربه و وجدان مفهوم است<ref>ر.ک: همان، ص216،215</ref>‏.
*در تعلیم خدمت نزد حاکمان و سیاست‌مداران: در این قسمت به آداب و رفتار مطلوب برای کسانی که در خدمت حاکمان و سیاست‌مداران هستند، پرداخته می‌شود و به احتیاط در خدمت توصیه می‌شود: بدان که خدمت ملوک و سلاطین ذی‌شأن امری‌ است به‌غایت صعبناک و به اندک مسأله و غفلت سبب می‌شود برای هوان و هلاک. چنانچه از تتبع اخبار و حکایات ملوک و خدمتکاران معلوم و به رجوع به تجربه و وجدان مفهوم است<ref>ر.ک: همان، ص216،215</ref>‏.


نویسنده در بخش انتهایی کتاب در توضیح «فقدان الرؤساء اهون من ریاسة السفل» می‌نویسد: حاصل آنکه نبودن سرکردگان با وجود شدت احتیاج به ایشان و وقوع هرج‌ومرج و مفاسد عظیمه که بر آن مرتب می‌شود سهل‌تر و آسان‌تر و مفسده آن کمتر است از سرکردگی مردم دنی پست مرتبه و تجربه نیز شاهد این حال است<ref>ر.ک: همان، ص225</ref>‏.
نویسنده در بخش انتهایی کتاب در توضیح «فقدان الرؤساء اهون من ریاسة السفل» می‌نویسد: حاصل آنکه نبودن سرکردگان با وجود شدت احتیاج به ایشان و وقوع هرج‌ومرج و مفاسد عظیمه که بر آن مرتب می‌شود سهل‌تر و آسان‌تر و مفسده آن کمتر است از سرکردگی مردم دنی پست‌مرتبه و تجربه نیز شاهد این حال است<ref>ر.ک: همان، ص225</ref>‏.


*رساله آئینه شاهی: این رساله که به‌عنوان ضمیمه در انتهای کتاب آمده است ترجمه‌ای است همراه با تلخیص از رساله دیگر فیض با نام «ضیاء القلب» که به زبان عربی نگاشته شده است. اهمیت این رساله اشتمال آن بر مباحثی است درباره شناخت انسان و ارتباط وی با شرع و عرف (سلطنت). او با یک تحلیل عقلانی – روائی کوشیده است تا قوای مختلفی که بر انسان حکم می‌رانند را شناسانده، تضادهای آنان را مطرح کرده و تقدم‌وتأخر هر یک از این قوا را بیان کند، این قوا عبارت‌اند از: عقل، شرع، طبع، عادت و عرف. این عرف در وقت استیلا همان سلطنت است. [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض]] در دوازده فصل مباحث خود را در شناساندن این قوا و ارتباط آنها با یکدیگر مطرح کرده است. ازاین‌رو این متن باید یکی از رساله‌هایی باشد که در کار شناخت اندیشه سیاسی شیعه به کار می‌آید<ref>ر.ک: همان، ص229</ref>‏.
*رساله آئینه شاهی: این رساله که به‌عنوان ضمیمه در انتهای کتاب آمده است ترجمه‌ای است همراه با تلخیص از رساله دیگر فیض با نام «ضیاء القلب» که به زبان عربی نگاشته شده است. اهمیت این رساله اشتمال آن بر مباحثی است درباره شناخت انسان و ارتباط وی با شرع و عرف (سلطنت). او با یک تحلیل عقلانی – روائی کوشیده است تا قوای مختلفی که بر انسان حکم می‌رانند را شناسانده، تضادهای آنان را مطرح کرده و تقدم‌وتأخر هر یک از این قوا را بیان کند، این قوا عبارت‌اند از: عقل، شرع، طبع، عادت و عرف. این عرف در وقت استیلا همان سلطنت است. [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض]] در دوازده فصل مباحث خود را در شناساندن این قوا و ارتباط آنها با یکدیگر مطرح کرده است. ازاین‌رو این متن باید یکی از رساله‌هایی باشد که در کار شناخت اندیشه سیاسی شیعه به کار می‌آید<ref>ر.ک: همان، ص229</ref>‏.
۱٬۷۹۹

ویرایش