دفتر تنظیمات (کتابچۀ غیبی) و چند رسالۀ دیگر: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش کتاب==

[[ملکم‌خان]] بعد از مراجعت از این سفر، رساله‌ای به نام «کتابچۀ غیبی یا دفتر تنظیمات» که حاوی مطالبی در اصول مملکت‌داری بود، تنظیم و به دربار تقدیم کرد و در سال 1274 ق. که سال آخر صدارت میرزا آقاخان نوری بود، محفلی به نام «فراموشخانه» که در ابتدا گمان می‌رفت شعبه‌ای از سازمان فراماسون (فرامیس) فرانسه است، در تهران دایر نمود. این محفل به طور سری در خانۀ شاهزاده جلال‌الدین میرزا، پسر فتحعلی شاه و مؤلف «تاریخ جلالی» و «نامۀ خسروان» در محلۀ مسجد حوض ـ یکی از محلات جنوبی تهران ـ تشکیل می‌شد. شعار اصلی این محفل که ملکم‌خان آن را به نام «جامعۀ آدمیت» اداره می‌کرد، عبارت بود از «اصلاح بشریت عموماً و ملت ایران خصوصاً». اعضای فراموشخانه به وسیلۀ رسالاتی که ملکم در انتقاد از اوضاع می‌نوشت و در دسترس آنان و سایر مردم می‌گذاشت و طبعاً به عرض شاه هم می‌رسید، کم‌کم با روح اروپایی انس و آشنایی یافتند و عاقبت به این نتیجه رسیدند که باید به هر کوششی رژیم مشروطه در ایران استقرار یابد. این سازمان در آن روزگار دوامی نیافت. ملکم در مظان تبلیغ افکار جمهوری‌خواهی قرار گرفت و جمعی از شاهزادگان بر دولت شوریدند و شاه را سخت نگران کردند. به امر دولت جمعی از اصحاب او را گرفتند، عده‌ای فرار کردند و برخی به روضات مطهره التجا بردند. بالاخره روز پنجشنبه 12 ربیع‌الثانی 1278 ق. اعلانی دربارۀ ترک لفظ «فراموشخانه» در روزنامۀ دولتی منتشر و بدین قرار به عملیات سازمان مزبور در ایران پایان داده شد. ملکم خان بعد از این، ابتدا به بغداد و از آنجا به استانبول رفت و در وزارت خارجۀ عثمانی مشغول به کار شد. در سال 1280 به سمت سرکنسول ایران به مصر فرستاده شد و از آنجا باز به استانبول فراخوانده شد.