ادیب‌ نیشابوری‌، عبدالجواد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{کاربردهای دیگر|ادیب نیشابوری (ابهام‌زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|ادیب نیشابوری (ابهام‌زدایی)}}
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = ادیب‌ نیشابوری‌، عبدالجواد
| عنوان = ادیب نیشابوری، عبدالجواد
| تصویر = NUR82585.jpg
| تصویر = NUR82585.jpg
| اندازه تصویر =  
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =
| نام کامل =ادیب‌ نیشابوری‌، عبدالجواد؛
| نام کامل = میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری
| نام‌های دیگر = ‌ میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری، عبدالجواد بجنگردی؛
| نام‌های دیگر = عبدالجواد بجنگردی
| لقب = ادیب اول؛
| لقب = ادیب اول
| تخلص = ادیب؛
| تخلص = ادیب
| نسب = نیشابوری؛
| نسب = نیشابوری
| نام پدر = ملا عباس؛
| نام پدر = ملا عباس (کربلایی حسین بجنگردی)
| ولادت = ۱۲81ق؛‌
| ولادت = ۱۲۸۱ق
| محل تولد = روستای بجن‌گرد (بیژن‌گُرد) از توابع نیشابور؛
| محل تولد = روستای بجن‌گرد (بیژن‌گُرد) از توابع نیشابور
| کشور تولد = ایران؛
| کشور تولد = ایران
| محل زندگی = ایران؛
| محل زندگی = ایران
| رحلت = ۱۳44ق‌‌؛
| رحلت = ۱۳۴۴ق
| شهادت =  
| شهادت =
| مدفن = یكی‌ از رواق‌های‌ حرم‌ امام‌ رضا (ع‌) (نزدیک دارالحفاظ
| مدفن = حرم امام رضا(ع)، نزدیک دارالحفاظ
| طول عمر = 63؛
| طول عمر = 63 سال
| نام همسر =  
| نام همسر =
| فرزندان =  
| فرزندان =
| خویشاوندان =  
| خویشاوندان =
| دین = اسلام؛
| دین = اسلام
| مذهب =‌ شیعه؛
| مذهب = شیعه
| پیشه = شاعر، ادیب‌، مدرس، محقق؛
| پیشه = شاعر، ادیب، مدرس، محقق
| منصب =  
| درجه علمی = شاعر، ادیب، مدرس، محقق
| پس از =  
| دانشگاه =
| پیش از =  
| علایق پژوهشی =
| اساتید = ‌ صیدعلی‌خان‌ درگزی‌؛
| منصب =
| مشایخ =  
| پس از =
| معاصرین = میرزا حبیب‌ خراسانی‌، صفای‌ اصفهانی، ایرج‌ میرزا؛
| پیش از =
| شاگردان = ملك‌ الشعرا بهار، بدیع‌الزمان‌ فروزانفر، محمدتقی‌ مدرس‌ رضوی‌، محمدپروین‌ گنابادی‌، ادیب‌ طوسی‌، سید محمدباقر عربشاهی‌ سبزواری‌، محمود فرخ، مجدالعلای‌ بوستان؛
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[صیدعلی‌خان درگزی]]}}
| مشایخ =
| معاصرین = {{فهرست جعبه عمودی | [[میرزا حبیب خراسانی]] | [[صفای اصفهانی]] | [[ایرج میرزا]]}}
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[ملک‌الشعرا بهار]] | [[بدیع‌الزمان فروزانفر]] | [[محمدتقی مدرس رضوی]] | [[محمدپروین گنابادی]] | [[ادیب طوسی]] | [[سید محمدباقر عربشاهی سبزواری]]}}
| اجازه اجتهاد از =
| اجازه اجتهاد از =
| درجه علمی = شاعر، ادیب‌، مدرس، محقق؛
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[لآلی مکنون]] | [[دیوان محمد جمال‌الدین اصفهانی]]}}
| دانشگاه =
| سبک نوشتاری =
| حوزه =
| وبگاه =
| علایق پژوهشی =
| امضا =
| سبک نوشتاری =  
| آثار = 1- لآلی‌ مكنون (دیوان اشعار)، 2- دیوان محمد جمال‌الدین اصفهانی (به اهتمام و تصحیح ادیب نیشابوری)؛
| وبگاه =  
| امضا =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE82585AUTHORCODE
| کد مؤلف = AUTHORCODE82585AUTHORCODE
}}
}}
'''عبدالجواد اَدیبِ نِیشابوری‌''' (1281- ذیقعدۀ 1344ق‌/ 1864- مۀ 1926م‌ادیب‌، مدرس‌ و شاعر نامدار دورۀ مشروطیت كه‌ در بسیاری‌ از علوم‌ از سرآمدان‌ عصر خویش‌ بود.
'''عبدالجواد ادیب نیشابوری''' (۱۲۸۱-۱۳۴۴قادیب، مدرس و شاعر نامدار دوره مشروطیت که در بسیاری از علوم از سرآمدان عصر خویش بود. وی به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود و بیش از ۴۰ سال در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت. از شاگردان برجسته او می‌توان به ملک‌الشعرا بهار، بدیع‌الزمان فروزانفر و محمدپروین گنابادی اشاره کرد.
 




==ولادت==
==ولادت==
 
میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری در سال ۱۲۸۱ قمری در روستای بجن‌گرد (بیژن‌گُرد) از بلوک درب قاضی از توابع نیشابور زاده شد. پدرش ملاحسین (کربلایی حسین بجنگردی) کشاورزی تنگدست بود. عبدالجواد در ۴ سالگی به بیماری آبله مبتلا شد و بینایی یک چشم خود را کاملاً از دست داد و برای چشم دیگرش نیز بینایی اندکی باقی ماند.
وی‌ در روستای‌ بجن گِرد (بیژن گِرد) از بلوك‌ درب‌ قاضی‌ از توابع‌ نیشابور زاده‌ شد. ولادت‌ او را در 1284ق‌ و 1280ق‌ نیز نوشته‌اند، اما چنانكه‌ او خود گفته‌، سال‌ تولدش‌ 1281ق‌ بوده‌ است‌. پدر عبدالجواد كشاورزی‌ تنگدست‌ بود.  


==تحصیلات==
==تحصیلات==
عبدالجواد در 4 سالگی‌ به‌ بیماری‌ آبله‌ مبتلا شد و بینایی‌ یك‌ چشم‌ خود را از دست‌ داد و برای‌ چشم‌ دیگر وی‌ نیز بینایی‌ اندكی‌ ماند. از این‌رو، پدرش‌ او را به‌ مكتب‌ نمی‌فرستاد، اما عبدالجواد با نمایاندن‌ حافظۀ قوی‌ و استعداد خود به‌ پدر، او را بر آن‌ داشت‌ كه‌ فرزند را به‌ مكتب‌ بسپارد.
عبدالجواد پس‌ از فراگیری‌ خواندن‌ و نوشتن‌ و آموختن‌ مقدمات‌ زبان‌ عربی‌ در زادگاه‌ خود، رهسپار نیشابور شد و در مدرسۀ گلشن‌ دروس‌ مقدماتی‌ عربی‌ را ادامه‌ داد و به‌ فراگیری‌ منطق‌ نیز پرداخت‌. سپس‌ برای‌ تكمیل‌ آموخته‌های‌ خویش‌ در حدود سال‌ 1297ق‌ راهی‌ مشهد شد و در مدارس‌ خیرات‌خان‌، فاضل‌ خان‌ و نواب‌ مسكن‌ گزید.
عبدالجواد پس‌ از فراگیری‌ خواندن‌ و نوشتن‌ و آموختن‌ مقدمات‌ زبان‌ عربی‌ در زادگاه‌ خود، رهسپار نیشابور شد و در مدرسۀ گلشن‌ دروس‌ مقدماتی‌ عربی‌ را ادامه‌ داد و به‌ فراگیری‌ منطق‌ نیز پرداخت‌. سپس‌ برای‌ تكمیل‌ آموخته‌های‌ خویش‌ در حدود سال‌ 1297ق‌ راهی‌ مشهد شد و در مدارس‌ خیرات‌خان‌، فاضل‌ خان‌ و نواب‌ مسكن‌ گزید.


خط ۶۴: خط ۶۰:


ادیب‌ در علوم‌ عقلی‌ و نقلی‌ چون‌ فلسفه‌، نجوم‌، ریاضیات‌، طب‌، موسیقی‌ نظری‌، فقه‌، اصول‌، رجال‌ و تاریخ‌ دستی‌ داشت‌. شیوۀ تدریس‌ او خطابی‌ بود و شاگرد اجازۀ بحث‌ و پرسش‌ نداشت‌. وی‌ بر آن‌ بود كه‌ با این‌ روش‌ درس‌ را به‌گونه‌ای‌ تقریر می‌كند كه‌ هیچ‌ اشكالی‌ حتى‌ برای‌ شاگردی‌ با پایین‌ترین‌ سطح‌ استعداد، برجای‌ نمی‌ماند.
ادیب‌ در علوم‌ عقلی‌ و نقلی‌ چون‌ فلسفه‌، نجوم‌، ریاضیات‌، طب‌، موسیقی‌ نظری‌، فقه‌، اصول‌، رجال‌ و تاریخ‌ دستی‌ داشت‌. شیوۀ تدریس‌ او خطابی‌ بود و شاگرد اجازۀ بحث‌ و پرسش‌ نداشت‌. وی‌ بر آن‌ بود كه‌ با این‌ روش‌ درس‌ را به‌گونه‌ای‌ تقریر می‌كند كه‌ هیچ‌ اشكالی‌ حتى‌ برای‌ شاگردی‌ با پایین‌ترین‌ سطح‌ استعداد، برجای‌ نمی‌ماند.


==شاگردان==
==شاگردان==
ادیب‌ به‌ لفظِ قلم‌ سخن‌ می‌گفت‌ و به‌ یاری‌ حافظه‌ای‌ نیرومند، تمامی‌ دانسته‌های‌ خویش‌ را به‌ طوری‌ منسجم‌ به‌ شاگردان‌ القا می‌كرد و همین‌ امر حلقه‌های‌ درس‌ او را چنان‌ جذاب‌ و شیرین‌ ساخته‌ بود كه‌ گاه‌ بیش‌ از 300 طالب‌ علم‌ در آن‌ حضور می‌یافتند. ازاین‌رو، وی‌ بیش‌ از شاعری‌ ارزشمند، مدرّسی‌ توانا بود و در مكتب‌ او ادبا و فضلای‌ بسیاری‌ پرورش‌ یافتند و به‌ دست‌ دانش‌ آموختگان‌ مكتب‌ او نخستین‌ دانشكده‌های‌ ادبیات‌ در ایران‌ تأسیس‌ شد.
ادیب‌ به‌ لفظِ قلم‌ سخن‌ می‌گفت‌ و به‌ یاری‌ حافظه‌ای‌ نیرومند، تمامی‌ دانسته‌های‌ خویش‌ را به‌ طوری‌ منسجم‌ به‌ شاگردان‌ القا می‌كرد و همین‌ امر حلقه‌های‌ درس‌ او را چنان‌ جذاب‌ و شیرین‌ ساخته‌ بود كه‌ گاه‌ بیش‌ از 300 طالب‌ علم‌ در آن‌ حضور می‌یافتند. ازاین‌رو، وی‌ بیش‌ از شاعری‌ ارزشمند، مدرّسی‌ توانا بود و در مكتب‌ او ادبا و فضلای‌ بسیاری‌ پرورش‌ یافتند و به‌ دست‌ دانش‌ آموختگان‌ مكتب‌ او نخستین‌ دانشكده‌های‌ ادبیات‌ در ایران‌ تأسیس‌ شد.


خط ۷۶: خط ۶۹:


گفته‌اند كه‌ عشق ادیب‌، عشق‌ به ‌«مظهری‌ از مظاهر جمال‌» و عشقی‌ صوفیانه‌ و برخاسته‌ از معنویت‌ و دست‌آویزی‌ برای‌ شكوفایی‌ ذوق‌ غزل‌سرایی‌ او بوده‌ است‌.
گفته‌اند كه‌ عشق ادیب‌، عشق‌ به ‌«مظهری‌ از مظاهر جمال‌» و عشقی‌ صوفیانه‌ و برخاسته‌ از معنویت‌ و دست‌آویزی‌ برای‌ شكوفایی‌ ذوق‌ غزل‌سرایی‌ او بوده‌ است‌.


==ویژگی‌های اخلاقی==
==ویژگی‌های اخلاقی==
خط ۹۹: خط ۹۰:


==وفات==
==وفات==
 
ادیب نیشابوری در ۱۵ ذی‌القعده سال ۱۳۴۴ق برابر با ۶ خرداد سال ۱۳۰۵ش در مشهد درگذشت و در یکی از رواق‌های حرم امام رضا(ع) نزدیک دارالحفاظ به خاک سپرده شد. در مجلس بزرگداشت وی که در انجمن ادبی خراسان برپا شد، دوستان و شاگردان او خطابه‌ها و مرثیه‌ها سرودند.
ادیب‌ دو ماه‌ و اندی‌ پس‌ از مرگ‌ ایرج‌ درگذشت‌ و در یكی‌ از رواق‌های‌ حرم‌ [[امام رضا علیه‌السلام|امام‌ رضا(ع‌)]] به‌ خاك‌ سپرده‌ شد. در مجلس‌ بزرگداشت‌ وی‌ كه‌ در انجمن‌ ادبی‌ خراسان برپا شد، دوستان و شاگردان او خطابه‌ها و مرثیه‌ها سرودند.