خرقانی، اسدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سید اسدالله خرقانی''' (۱۲۵۴-۱۳۵۵ق) روحانی نوگرا، نویسنده و نماینده مجلس در عصر مشروطه و رضاشاه. وی از پیشگامان قرآن‌گرایی و اصلاح‌گری دینی در ایران بود که با طرح اندیشه‌هایی مانند "بازگشت به قرآن" و "دموکراسی اسلامی" تلاش کرد تا مفاهیم جدیدی در فهم دین و سیاست ارائه دهد. از مهمترین آثار او کتاب "محو الموهوم و صحو المعلوم" است که در آن به نقد خرافات و ارائه خوانشی نو از اسلام پرداخته است.

سید اسدالله میرسلامی خرقانی در سال ۱۲۵۴ قمری در روستای شیزند از توابع خرقان قزوین به دنیا آمد. نسب وی به سادات معروفی از آل میرسلام در روستای خرقان می‌رسد.<ref> [https://www.iichs.ir/fa/news/19463 ر.ک: پیشگام سلفی‌گری در ایران، پژوهشکده تاریخ معاصر ایران]</ref> پدرش سید زین‌العابدین از سادات محلی بود و جد بزرگش معروف به "میرسلام" از مقربین دربار صفوی به شمار می‌رفت.

تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و در ۱۵ سالگی برای ادامه تحصیل به قزوین رفت. پس از فراگیری مقدمات علوم دینی، حدود سال‌های ۱۲۷۵-۱۲۷۶ قمری به تهران مهاجرت کرد و در حوزه درس میرزای جلوه به تحصیل حکمت پرداخت.<ref> ر.ک: رامین، علی؛ فانی، کامران؛ سادات، محمدعلی، ج7، ص472</ref> همزمان با تحصیل فلسفه، به یادگیری علوم جدید و زبان فرانسه روی آورد. سپس در سال ۱۲۸۴ قمری به نجف اشرف رفت و به مدت ۲۵ سال در حوزه علمیه نجف به تحصیل پرداخت و به درجه اجتهاد نایل آمد.<ref> [https://ehsannasr82.blogfa.com/post/1047 ر.ک: سید اسدالله خرقانی، پایگاه مشاهیر ایران و اسلام] </ref> وی از شاگردان خاص آخوند خراسانی و شیخ هادی نجم‌آبادی بود.<ref> [https://harfayebirabt.blogfa.com/post/68 ر.ک: اسدالله خرقاني؛ «مُلّاي صاحب ذوق» در انديشه‌ي ميرزا ملكم‌خان ناظم‌الدوله،وبلاگ حرفهای بی‌ربط]</ref>

خرقانی از فعالان جنبش مشروطه بود و نقش رابط میان مشروطه‌خواهان و علمای نجف را بر عهده داشت. وی از اعضای هیئت مدیره انجمن باغ میکده بود و در جلب حمایت علما برای مشروطه تلاش بسیاری کرد. در دوره سوم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده قزوین انتخاب شد و در سیاست حضور فعال داشت. او از مخالفان قرارداد ۱۹۱۹ وثوق‌الدوله بود و در دوره رضاشاه ابتدا از او حمایت کرد اما بعدها به مخالفت پرداخت و مورد ضرب و شتم قرار گرفت و به رشت تبعید شد.<ref> [https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/1K840M ر.ک: وفات سید اسدالله خرقانی، پایگاه جامع منابع تاریخ]</ref> پس از کناره‌گیری از سیاست، به فعالیت‌های فرهنگی و تألیف روی آورد و به تدریس قرآن پرداخت. از مهمترین اندیشه‌های او می‌توان به قرآن‌گرایی، نقد خرافات، دفاع از نوعی جمهوری اسلامی دفاع و در مواردی به انتقاد از روحانیت سنّتی پرداخته نقش اصلاح‌گری و مبارزه با آنچه خرافه می‌نامد به‌خود می‌گیرد و به‌همین دلیل مخالفت‌هایی را علیه خود برمی‌انگیزد.<ref> ر.ک: رامین، علی؛ فانی، کامران؛ سادات، محمدعلی، ج7، ص472</ref>

سید اسدالله خرقانی سرانجام در سال ۱۳۱۵ شمسی (صفر ۱۳۵۵ قمری) در تهران درگذشت<ref> [https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/1K840M ر.ک: وفات سید اسدالله خرقانی، پایگاه جامع منابع تاریخ]</ref> و در قبرستان ابن‌بابویه شهر ری به خاک سپرده شد.

* رساله در مفهوم و مصداق اولوالامر قرآنی