پرش به محتوا

طباطبایی، سید عبدالعزیز: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۱: خط ۳۱:
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[خویی، سید ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویی]] | [[صدر، سید رضا|سید رضا صدر]] | [[عبدالهادی شیرازی]] | [[عبدالاعلی سبزواری]] | [[سید هاشم حسینی تهرانی]] | [[محمدعلی اردوبادی]]}}
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[خویی، سید ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویی]] | [[صدر، سید رضا|سید رضا صدر]] | [[عبدالهادی شیرازی]] | [[موسوی سبزواری، عبدالاعلی|عبدالاعلی سبزواری]] | [[حسینی طهرانی، سید هاشم|سید هاشم حسینی تهرانی]] | [[محمدعلی اردوبادی]]}}
| مشایخ =
| مشایخ =
| معاصرین =
| معاصرین =
| شاگردان =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| اجازه اجتهاد از =
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[الحدائق الناضرة في احکام العترة الطاهرة]] | [[ترجمة الإمام الحسين(ع)]] | [[رسالة «طرق حديث» من کنت مولاه فعلي مولاه]] | [[أهل‌البيت عليهم‌السلام في المكتبة العربية‌]] | [[مستدرک الذریعه]] | [[معجم اعلام الشیعه]]}}
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[الحدائق الناضرة في احکام العترة الطاهرة]] | [[ترجمة الإمام الحسين(ع)]] | [[رسالة «طرق حديث» من کنت مولاه فعلي مولاه]] | [[أهل‌البيت عليهم‌السلام في المكتبة العربية‌]] | [[أهل‌البيت عليهم‌السلام في المكتبة العربية‌]] | [[معجم أعلام الشيعة]]}}
| سبک نوشتاری =
| سبک نوشتاری =
| وبگاه =
| وبگاه =
خط ۴۲: خط ۴۲:
| کد مؤلف = AUTHORCODE01884AUTHORCODE
| کد مؤلف = AUTHORCODE01884AUTHORCODE
}}
}}


'''سید عبدالعزیز طباطبایی''' (۱۳۰۸-۱۳۷۴ش)، مشهور به محقق طباطبایی، کتاب‌شناس، نسخه‌شناس برجسته و از فعال‌ترین محققان حوزه متون کهن در احیای آثار شیعی بود. وی از شاگردان علامه امینی و آقا بزرگ تهرانی به شمار می‌رود و آثار پژوهشی فراوانی در زمینه کتاب‌شناسی و تصحیح متون از خود به جای گذاشته است.  
'''سید عبدالعزیز طباطبایی''' (۱۳۰۸-۱۳۷۴ش)، مشهور به محقق طباطبایی، کتاب‌شناس، نسخه‌شناس برجسته و از فعال‌ترین محققان حوزه متون کهن در احیای آثار شیعی بود. وی از شاگردان علامه امینی و آقا بزرگ تهرانی به شمار می‌رود و آثار پژوهشی فراوانی در زمینه کتاب‌شناسی و تصحیح متون از خود به جای گذاشته است.  


== ولادت ==
== ولادت ==
سید عبدالعزیز بن جواد بن اسماعیل طباطبائی یزدی در چهارم آبان ۱۳۰۸ش (مطابق ۲۱ جمادی‌الثانی ۱۳۴۸ق) در نجف اشرف به دنیا آمد. او از سوی پدر و مادر، نواده عالم بزرگ شیعه، [[یزدی، سید محمدکاظم بن عبدالعظیم|آيت‌اللّه سيد محمدكاظم طباطبائى يزدى]] صاحب کتاب «[[العروة الوثقی]]» است. پدرش سید جواد از علما و افراد متقی نجف به شمار می‌رفت.
سید عبدالعزیز بن جواد بن اسماعیل طباطبائی یزدی در چهارم آبان ۱۳۰۸ش (مطابق ۲۱ جمادی‌الثانی ۱۳۴۸ق) در نجف اشرف به دنیا آمد.<ref> ر.ک: سلیمانی، مهدی، ص222</ref> او از سوی پدر و مادر، نواده عالم بزرگ شیعه، [[یزدی، سید محمدکاظم بن عبدالعظیم|آيت‌اللّه سيد محمدكاظم طباطبائى يزدى]] صاحب کتاب «[[العروة الوثقی]]» است. پدرش سید جواد از علما و افراد متقی نجف به شمار می‌رفت.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
وی پس از فراگيرى دروس مقدماتى علوم دينى و در پانزده سالگى همراه پدرش سيد جواد، از علماى نجف اشرف بود كه در سال 1363ق براى معالجه به ايران آمد
وی پس از فراگيرى دروس مقدماتى علوم دينى و در پانزده سالگى همراه پدرش سيد جواد، از علماى نجف اشرف بود كه در سال 1363ق براى معالجه به ايران آمد
===اساتيد===
===اساتيد===
پس از درگذشت پدر به قم رفت و از درس مرحوم [[صدر، سید رضا|آيت‌اللّه حاج آقا رضا صدر]] استفاده كرد. سال بعد به نجف اشرف بازگشت و از حضرات آيات [[خویی، سید ابوالقاسم|خويى]]، [[عبدالهادى شيرازى]]، [[عبدالاعلى سبزوارى]]، [[سيد هاشم حسينى طهرانى]]، [[ميرزا محمدعلى اردوبادى]] بهره برد و از [[خویی، ابوالقاسم|مرحوم خويى]]؛ [[سيد عبدالهادى شيرازى]] و [[آقا بزرگ تهرانى]] اجازه روايت يافت.
پس از درگذشت پدر به قم رفت و از درس مرحوم [[صدر، سید رضا|آيت‌اللّه حاج آقا رضا صدر]] استفاده كرد. سال بعد به نجف اشرف بازگشت و از حضرات آيات [[خویی، سید ابوالقاسم|خويى]]، [[حسینی شیرازی، عبدالهادی|عبدالهادى شيرازى]]، [[عبدالاعلى سبزوارى]]، [[حسینی طهرانی، سید هاشم|سيد هاشم حسينى طهرانى]]، [[ميرزا محمدعلى اردوبادى]] بهره برد<ref> ر.ک: سلیمانی، مهدی، ص223</ref> و از [[خویی، ابوالقاسم|مرحوم خويى]]؛ [[سيد عبدالهادى شيرازى]] و [[آقا بزرگ تهرانى]] اجازه روايت يافت.
 
==فعالیت‌ها==
به دليل علاقه وى به كتاب‌شناسى و بررسى و احياى ميراث كهن شيعه در نجف از دو شخصيت مشهور: [[آقا بزرگ تهرانى]] و [[علامه امينى]] تأثير پذيرفت. با تأسيس كتابخانه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] توسط [[علامه امينى]] در آنجا مشغول تحقيق و تدوين فهرست كتابخانه شد. در همين سالها براى شناسايى نُسَخ خطى، كتاب‌شناسى و ساير ظرايف و دقايق اين رشته، با مرحوم آقا بزرگ مراوده مستمر داشت.  
به دليل علاقه وى به كتاب‌شناسى و بررسى و احياى ميراث كهن شيعه در نجف از دو شخصيت مشهور: [[آقا بزرگ تهرانى]] و [[علامه امينى]] تأثير پذيرفت. با تأسيس كتابخانه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] توسط [[علامه امينى]] در آنجا مشغول تحقيق و تدوين فهرست كتابخانه شد. در همين سالها براى شناسايى نُسَخ خطى، كتاب‌شناسى و ساير ظرايف و دقايق اين رشته، با مرحوم آقا بزرگ مراوده مستمر داشت.  


در سال 1356ش كه با فشار رژيم عراق به ايران بازگشت، در شهر قم اقامت گزيد و به دليل جامعيتش، هر كسى از محضرش بهره‌اى مى‌برد. علاوه بر محققین و شاگردان، مؤسسات تحقيقاتى و علمى نيز از تجربه و تخصّص او بى نياز نبودند. مراكزى همچون: مؤسسه آل البيت، مركز الغدير، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى و... با ايشان ارتباط داشتند و آثار زيادى با نظارت و همكارى مستقيم وى تحقيق و چاپ شد ضمن اينكه در مجامع و همايش‌هاى علمى مختلف داخل و خارج كشور شركت مى‌جست. تعداد 94 عنوان كتاب با استفاده از راهنمايى‌ها يادداشت‌هاى او به ثمر رسيد و فهرست‌هاى زيادى را از نُسَخ خطى داخل و خارج كشور تهيه كرد.  
در سال 1356ش كه با فشار رژيم عراق به ايران بازگشت، در شهر قم اقامت گزيد و به دليل جامعيتش، هر كسى از محضرش بهره‌اى مى‌برد. علاوه بر محققین و شاگردان، مؤسسات تحقيقاتى و علمى نيز از تجربه و تخصّص او بى نياز نبودند. مراكزى همچون: مؤسسه آل البيت، مركز الغدير، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى و... با ايشان ارتباط داشتند و آثار زيادى با نظارت و همكارى مستقيم وى تحقيق و چاپ شد ضمن اينكه در مجامع و همايش‌هاى علمى مختلف داخل و خارج كشور شركت مى‌جست. تعداد 94 عنوان كتاب با استفاده از راهنمايى‌ها يادداشت‌هاى او به ثمر رسيد و فهرست‌هاى زيادى را از نُسَخ خطى داخل و خارج كشور تهيه كرد. او در کنگره‌های علمی متعددی در داخل و خارج از کشور شرکت کرد و مقالات ارزشمندی ارائه نمود.


همه كسانى كه با محقق طباطبايى(ره) آشنايى داشتند به صفاى روح او و خلوص و ارادت ايشان به مقام شامخ اهل‌بيت عصمت و طهارت(ع) و همچنين تبحّر و تخصّص او در كتاب‌شناسى شيعه، اذغان دارند. از خصوصيات بارز آن بزرگوار سماحت و سخاوت وى در كمك به پژوهشگران و شاگردان بود كه همه كسانى كه از او استفاده كرده‌اند، به اين خصيصه اشاره مى‌كنند.  
==وفات==
این محقق بزرگ به علت نارسایی قلبی در هفتم رمضان ۱۴۱۶ق (مطابق هشتم بهمن ۱۳۷۴ش) در قم درگذشت و در حجره ۱۴ صحن بزرگ حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.<ref> ر.ک: سلیمانی، مهدی، ص223-224</ref>


==آثار==
==آثار==
آثار ايشان فراوان است كه بخشى از آنها را در تكميل تأليفات دو استادش آقا بزرگ و [[علامه امينى]] تأليف نمود مانند: مستدرك الذريعه، اضواء على الذريعه، معجم اعلام الشيعه، تعليقات على طبقات اعلام الشيعه، تنظيم و تصحيح نقباء البشر، على ضفاف الغدير، انباء السماء برزية كربلا. بخش ديگر تحقيق و تصحيح آثار بزرگان است مانند: فهرست منتجب‌الدين، الاربعون المنتقى من مناقب المرتضى، عقدالدرر فى اخبار المهدى المنتظر، مقتل [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] از ابن ابى دنيا، مناقب [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] از ابن حنبل، ترجمه [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] از تاريخ دمشق، ترجمه امام حسن و امام حسين(ع) از [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات ابن سعد]]. [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبائى]] فهرست‌هايى از نُسَخ خطى نيز تهيه كرده است مانند: فهرست كتابخانه اميرالمؤمنين نجف، فهرست نسخ خطى آستان قدس، فهرست نسخ كتابخانه‌هايى در بغداد و حجاز و تركيه و شيراز و تبريز. ديگر آثار وى عبارتند از: اهل‌البيت فى مكتبة العربية، الغدير فى التراث الاسلامى، حياة الشيخ المفيد، مكتبة العلامة الحلّى، فى رحاب نهج‌البلاغة، مخطوطات اللغة العربيه، فهرست تصانيف كراجكى، الحسين(ع) و السنه، المهدى(ع) فى السنة النبوية، حياة الشيخ يوسف بحرانى، شخصيت علمى و مشايخ [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و يادداشت‌ها و مطالب منتخب از كتابخانه‌ها كه در سفرهاى ايشان تنظيم شده است مانند: نتايج الاسفار، قيد الاوابد و جمع الشوارد و مقالات متعددى نيز از آن فقيد در مجله «تراثنا».
آثار ايشان فراوان است كه بخشى از آنها را در تكميل تأليفات دو استادش آقا بزرگ و [[علامه امينى]] تأليف نمود مانند: مستدرك الذريعه، اضواء على الذريعه، معجم اعلام الشيعه، تعليقات على طبقات اعلام الشيعه، تنظيم و تصحيح نقباء البشر، على ضفاف الغدير، انباء السماء برزية كربلا. بخش ديگر تحقيق و تصحيح آثار بزرگان است مانند: فهرست منتجب‌الدين، الاربعون المنتقى من مناقب المرتضى، عقدالدرر فى اخبار المهدى المنتظر، مقتل اميرالمؤمنين(ع) از ابن ابى‌دنيا، مناقب اميرالمؤمنين(ع) از ابن حنبل، ترجمه اميرالمؤمنين(ع) از تاريخ دمشق، ترجمه امام حسن و امام حسين(ع) از [[الطبقات الكبری (دار الكتب العلمية)|طبقات ابن سعد]]. [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبائى]] فهرست‌هايى از نُسَخ خطى نيز تهيه كرده است مانند: فهرست كتابخانه اميرالمؤمنين نجف، فهرست نسخ خطى آستان قدس، فهرست نسخ كتابخانه‌هايى در بغداد و حجاز و تركيه و شيراز و تبريز. ديگر آثار وى عبارتند از: اهل‌البيت فى مكتبة العربية، الغدير فى التراث الاسلامى، حياة الشيخ المفيد، مكتبة العلامة الحلّى، فى رحاب نهج‌البلاغة، مخطوطات اللغة العربيه، فهرست تصانيف كراجكى، الحسين(ع) و السنه، المهدى(ع) فى السنة النبوية، حياة الشيخ يوسف بحرانى، شخصيت علمى و مشايخ [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و يادداشت‌ها و مطالب منتخب از كتابخانه‌ها كه در سفرهاى ايشان تنظيم شده است مانند: نتايج الاسفار، قيد الاوابد و جمع الشوارد و مقالات متعددى نيز از آن فقيد در مجله «تراثنا».


==وفات==
==پانويس ==
 
<references/>
اين عالم بزرگ و كم‌نظير، به علت نارسايى شديد قلبى در هفتم ماه رمضان 1416 مطابق 18 اسفند ماه 1374 رحلت نموده و در حجره 14 صحن بزرگ در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها مدفون گشت.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D8%B2_%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C پایگاه دانشنامه اسلامی]
#[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D8%B2_%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C پایگاه دانشنامه اسلامی]
#سلیمانی، مهدی، دانشوران قم، نگاهی به زندگی 204 تن از دانشمندان و بزرگان قمی یا مدفون در قم (گزیده ستارگان حرم)، تلخیص از علی‌رضا هزار، قم: زائر، 1384


{{امام علی علیه‌السلام}}
{{امام علی علیه‌السلام}}
{{رجال شیعه}}
{{رجال شیعه}}
{{کتاب‌شناسان}}
{{کتاب‌شناسان}}
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}