۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
ادیب نیشابوری، عبدالجواد: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سیدم' به 'سید م') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = | | نام کامل =ادیب نیشابوری، عبدالجواد؛ | ||
| نامهای دیگر = میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری، عبدالجواد بجنگردی؛ | | نامهای دیگر = میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری، عبدالجواد بجنگردی؛ | ||
| لقب = ادیب اول؛ | | لقب = ادیب اول؛ | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
عبدالجواد در 4 سالگی به بیماری آبله مبتلا شد و بینایی یك چشم خود را از دست داد و برای چشم دیگر وی نیز بینایی اندكی ماند. از اینرو، پدرش او را به مكتب نمیفرستاد، اما عبدالجواد با نمایاندن حافظۀ قوی و استعداد خود به پدر، او را بر آن داشت كه فرزند را به مكتب بسپارد. | عبدالجواد در 4 سالگی به بیماری آبله مبتلا شد و بینایی یك چشم خود را از دست داد و برای چشم دیگر وی نیز بینایی اندكی ماند. از اینرو، پدرش او را به مكتب نمیفرستاد، اما عبدالجواد با نمایاندن حافظۀ قوی و استعداد خود به پدر، او را بر آن داشت كه فرزند را به مكتب بسپارد. | ||
عبدالجواد پس از فراگیری خواندن و نوشتن و آموختن مقدمات زبان عربی در زادگاه خود، رهسپار نیشابور شد و در مدرسۀ گلشن دروس مقدماتی عربی را ادامه داد و به فراگیری منطق نیز پرداخت. سپس برای تكمیل آموختههای خویش در حدود سال 1297ق راهی مشهد شد و در مدارس خیراتخان، فاضل خان و نواب مسكن گزید. | عبدالجواد پس از فراگیری خواندن و نوشتن و آموختن مقدمات زبان عربی در زادگاه خود، رهسپار نیشابور شد و در مدرسۀ گلشن دروس مقدماتی عربی را ادامه داد و به فراگیری منطق نیز پرداخت. سپس برای تكمیل آموختههای خویش در حدود سال 1297ق راهی مشهد شد و در مدارس خیراتخان، فاضل خان و نواب مسكن گزید. | ||
ادیب در مشهد، برخی از متون عربی مانند [[شرح قطر الندي و بل الصدي|شرح قطر الندى]] اثر [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]]، [[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك|شرح سیوطی بر الفیۀ ابن مالك]] و [[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو|شرح جامی بر كافیۀ ابن حاجب]] را نزد چند تن از استادان آموخت، اما پس از آن دیگر نزد استادی نرفت و سطح عالی ادبیات عرب و كتابهایی چون [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنی اللبیب]] [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]]، [[المطول|مطوّل تفتازانی]]، مقامات بدیعی و مقامات حریری را با مطالعه و ممارست خویش فرا میگرفت و در همان حال در سطوح پایینتر بهتدریس میپرداخت. | ادیب در مشهد، برخی از متون عربی مانند [[شرح قطر الندي و بل الصدي|شرح قطر الندى]] اثر [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]]، [[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك|شرح سیوطی بر الفیۀ ابن مالك]] و [[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو|شرح جامی بر كافیۀ ابن حاجب]] را نزد چند تن از استادان آموخت، اما پس از آن دیگر نزد استادی نرفت و سطح عالی ادبیات عرب و كتابهایی چون [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنی اللبیب]] [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]]، [[المطول|مطوّل تفتازانی]]، مقامات بدیعی و مقامات حریری را با مطالعه و ممارست خویش فرا میگرفت و در همان حال در سطوح پایینتر بهتدریس میپرداخت. | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
از ادیب به سبب ضعف بینایی آثار اندكی برجای مانده است. | از ادیب به سبب ضعف بینایی آثار اندكی برجای مانده است. | ||
بخشی از ابتدای 1- شرح معلقات سبع، چند بخش در تلخیص 2- شرح خطیب تبریزی بر حماسۀ ابوتمام و 3- رسالهای در جمع مابین عروض فارسی و عربی. | بخشی از ابتدای 1- شرح معلقات سبع، چند بخش در تلخیص 2- شرح خطیب تبریزی بر حماسۀ ابوتمام و 3- رسالهای در جمع مابین عروض فارسی و عربی. | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
4- «تاریخچۀ گرگان» نخستینبار در نشریۀ دبستان، و نیز نكاتی دربارۀ شعر و شاعری در دانشوران خراسان به چاپ رسیده است. | 4- «تاریخچۀ گرگان» نخستینبار در نشریۀ دبستان، و نیز نكاتی دربارۀ شعر و شاعری در دانشوران خراسان به چاپ رسیده است. | ||
دیوان كاملی از اشعار او در دست نیست. شاگرد وی اشراق، دیوان استاد را بالغ بر 6 هزار بیت از اشعار پارسی گرد آورد كه مفقود است. | دیوان كاملی از اشعار او در دست نیست. شاگرد وی اشراق، دیوان استاد را بالغ بر 6 هزار بیت از اشعار پارسی گرد آورد كه مفقود است. | ||
طبسی بجز اشعار پراكنده از 3 هزار بیت شعر ادیب یاد كرده است كه هیچگاه به چاپ نرسید. | طبسی بجز اشعار پراكنده از 3 هزار بیت شعر ادیب یاد كرده است كه هیچگاه به چاپ نرسید. | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
5- لآلی مكنون، | 5- لآلی مكنون، | ||
در 1333ش در مشهد منتشر ساخت كه حدود هزار بیت از اشعار پارسی ادیب را در برمیگیرد و از اشعار عربی تنها دو بیت در پایان این مجموعه آمده است. | در 1333ش در مشهد منتشر ساخت كه حدود هزار بیت از اشعار پارسی ادیب را در برمیگیرد و از اشعار عربی تنها دو بیت در پایان این مجموعه آمده است. | ||
مرزآبادی در رسالۀ دكتری خود به تصحیح اشعار لآلی مكنون دست یازیده، و 61 بیت فارسی و 9 بیت عربی بر آن افزوده است. | مرزآبادی در رسالۀ دكتری خود به تصحیح اشعار لآلی مكنون دست یازیده، و 61 بیت فارسی و 9 بیت عربی بر آن افزوده است. | ||
نقل قولهای شفاهی مؤلف از شاگردان ادیب كه در منابع دیگر یافت نمیشود، بر ارزش رساله میافزاید. آخرین تصحیح انتقادی از دیوان همراه زندگینامۀ ادیب به كوشش [[جلالی پندری]] بهچاپ رسیده است. مؤلف با كاوش فراوان در مآخذ توانسته است ابیات دیوان را به 189‘1برساند. | نقل قولهای شفاهی مؤلف از شاگردان ادیب كه در منابع دیگر یافت نمیشود، بر ارزش رساله میافزاید. آخرین تصحیح انتقادی از دیوان همراه زندگینامۀ ادیب به كوشش [[جلالی پندری]] بهچاپ رسیده است. مؤلف با كاوش فراوان در مآخذ توانسته است ابیات دیوان را به 189‘1برساند. | ||