پرش به محتوا

أعلام نهج‌البلاغة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR86582J1.jpg
| تصویر =NUR86582J1.jpg
| عنوان = أعلام نهج البلاغة
| عنوان = أعلام نهج‌البلاغة
| عنوان‌های دیگر =  
| عنوان‌های دیگر =  
| پدیدآورندگان
| پدیدآورندگان
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''أعلام نهج‌البلاغة'''، تألیف [[مرتضی، هاشم|هاشم مرتضى]] (معاصر)، نویسنده و پژوهشگر در حوزه نهج البلاغه است. این کتاب که بخشی از «سلسلة في رحاب نهج البلاغة» است، به شرح زندگی و فضائل چهره‌های برجسته (انبیا، اوصیا، صحابه و دیگر شخصیت‌ها) که در نهج البلاغه مورد اشاره قرار گرفته‌اند، می‌پردازد و ابعاد تاریخی، اخلاقی و اعتقادی آنها را روشن می‌سازد.
'''أعلام نهج‌البلاغة'''، تألیف [[مرتضی، هاشم|هاشم مرتضى]] (معاصر)، نویسنده و پژوهشگر در حوزه نهج‌البلاغه است. این کتاب که بخشی از «سلسلة في رحاب نهج‌البلاغة» است، به شرح زندگی و فضائل چهره‌های برجسته (انبیا، اوصیا، صحابه و دیگر شخصیت‌ها) که در نهج‌البلاغه مورد اشاره قرار گرفته‌اند، می‌پردازد و ابعاد تاریخی، اخلاقی و اعتقادی آنها را روشن می‌سازد.


==انگیزه نگارش==
==انگیزه نگارش==
نویسنده، انگیزه خود از تألیف این اثر را پرتو افکندن بر زندگی کسانی که در «نهج البلاغه» از آنها یاد شده، با هدف تولی نسبت به صلحای آنها و تبری از اشقیای ایشان می‌داند<ref>ر.ک: تمهید، ص5</ref>.
نویسنده، انگیزه خود از تألیف این اثر را پرتو افکندن بر زندگی کسانی که در «نهج‌البلاغه» از آنها یاد شده، با هدف تولی نسبت به صلحای آنها و تبری از اشقیای ایشان می‌داند<ref>ر.ک: تمهید، ص5</ref>.


==اهمیت کتاب==
==اهمیت کتاب==
# روشنگری و تبیین معارف نهج البلاغه: این کتاب با تمرکز بر شخصیت‌های مطرح در نهج البلاغه، به فهم عمیق‌تر این اثر گران‌بها کمک می‌کند؛ زیرا نهج البلاغه را «دریایی متلاطم» می‌داند که راهنمایی برای جویندگان حق و حقیقت است و این کتاب به تشریح و شفاف‌سازی مطالب آن می‌پردازد.
# روشنگری و تبیین معارف نهج‌البلاغه: این کتاب با تمرکز بر شخصیت‌های مطرح در نهج‌البلاغه، به فهم عمیق‌تر این اثر گران‌بها کمک می‌کند؛ زیرا نهج‌البلاغه را «دریایی متلاطم» می‌داند که راهنمایی برای جویندگان حق و حقیقت است و این کتاب به تشریح و شفاف‌سازی مطالب آن می‌پردازد.
# معرفی جامع شخصیت‌های نهج البلاغه: اهمیت دیگر کتاب در ارائه توضیحات و جزئیات درباره زندگی و نقش انبیا، اوصیا و دیگر شخصیت‌هایی است که در نهج البلاغه ذکر شده‌اند.
# معرفی جامع شخصیت‌های نهج‌البلاغه: اهمیت دیگر کتاب در ارائه توضیحات و جزئیات درباره زندگی و نقش انبیا، اوصیا و دیگر شخصیت‌هایی است که در نهج‌البلاغه ذکر شده‌اند.
# دسترسی‌پذیری و گسترش فرهنگ نهج البلاغه: این اثر به دلیل نقشی که در «تشیید فرهنگ نهج البلاغه» ایفا می‌کند، مهم است، به‌ویژه با توجه به اینکه نسخه‌های قبلی مختصر و نایاب یا به زبان فارسی و غیر قابل استفاده برای عرب‌زبانان بوده‌اند<ref>ر.ک: همان، 5-6</ref>.
# دسترسی‌پذیری و گسترش فرهنگ نهج‌البلاغه: این اثر به دلیل نقشی که در «تشیید فرهنگ نهج‌البلاغه» ایفا می‌کند، مهم است، به‌ویژه با توجه به اینکه نسخه‌های قبلی مختصر و نایاب یا به زبان فارسی و غیر قابل استفاده برای عرب‌زبانان بوده‌اند<ref>ر.ک: همان، 5-6</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
کتاب با تمهید کوتاهی از نویسنده آغاز شده و مطالب در دو بخش اصلی، به بررسی شخصیت‌های برجسته نهج البلاغه اختصاص یافته است. نویسنده در ابتدا به انبیا و اوصیا و سپس به‌ترتیب حروف الفبا، به دیگر اعلام نهج البلاغه پرداخته است.
کتاب با تمهید کوتاهی از نویسنده آغاز شده و مطالب در دو بخش اصلی، به بررسی شخصیت‌های برجسته نهج‌البلاغه اختصاص یافته است. نویسنده در ابتدا به انبیا و اوصیا و سپس به‌ترتیب حروف الفبا، به دیگر اعلام نهج‌البلاغه پرداخته است.


==سبک نگارش==
==سبک نگارش==
# شخصیت‌محور: کتاب بر اساس شخصیت‌های برجسته در نهج البلاغه سازمان‌دهی شده است و هر مدخل به زندگی و نقش یک شخصیت اختصاص دارد.
# شخصیت‌محور: کتاب بر اساس شخصیت‌های برجسته در نهج‌البلاغه سازمان‌دهی شده است و هر مدخل به زندگی و نقش یک شخصیت اختصاص دارد.
# تحلیلی و توضیحی: هدف از نگارش، «نورافشانی بر زندگی» اعلام نهج البلاغه و تبیین «درستی یا نادرستی» آنهاست.
# تحلیلی و توضیحی: هدف از نگارش، «نورافشانی بر زندگی» اعلام نهج‌البلاغه و تبیین «درستی یا نادرستی» آنهاست.
# مستند و ارجاعی: برای هر شخصیت، اطلاعات از منابع متعدد، شامل آیات قرآن و روایات مختلف، ارائه شده و به‌صورت جامع ارجاع داده می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7، 12، 13 و...</ref>.
# مستند و ارجاعی: برای هر شخصیت، اطلاعات از منابع متعدد، شامل آیات قرآن و روایات مختلف، ارائه شده و به‌صورت جامع ارجاع داده می‌شود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7، 12، 13 و...</ref>.
# ترتیبی: بخش ابتدایی، به انبیا و اوصیا اختصاص دارد و سپس بقیه شخصیت‌ها به‌ترتیب حروف الفبا ارائه شده‌اند.
# ترتیبی: بخش ابتدایی، به انبیا و اوصیا اختصاص دارد و سپس بقیه شخصیت‌ها به‌ترتیب حروف الفبا ارائه شده‌اند.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
* در تمهید، نهج البلاغه به‌مثابه یک «دریای متلاطم» توصیف شده است که خیر دنیا و آخرت را در خود جای داده و برای جویندگان هدایت کافی است، اما نیاز به تبیین و تحقیق دارد<ref>ر.ک: تمهید، ص5-6</ref>.
* در تمهید، نهج‌البلاغه به‌مثابه یک «دریای متلاطم» توصیف شده است که خیر دنیا و آخرت را در خود جای داده و برای جویندگان هدایت کافی است، اما نیاز به تبیین و تحقیق دارد<ref>ر.ک: تمهید، ص5-6</ref>.


* انبیا و اوصیا: این بخش، با مدخل «آدم(ع)» آغاز می‌شود و به ذکر او در قرآن کریم (۲۵ مرتبه)، داستان آفرینش، سجود ملائکه و تعلیم اسما می‌پردازد. همچنین، موضوع هبوط آدم و داستان هابیل و قابیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه، مباحثی چون «اصطفاء» (برگزیدگی) آدم(ع)، خلقت او از خاک و جنبه‌های مختلف آن، «سجود ملائکه» و نافرمانی ابلیس، سکونت آدم در بهشت و توبه و عصمت او از گناه شرح داده شده است. عمر آدم ۹۳۰ سال و محل دفن او مکه و سپس قدس ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-12</ref>.
* انبیا و اوصیا: این بخش، با مدخل «آدم(ع)» آغاز می‌شود و به ذکر او در قرآن کریم (۲۵ مرتبه)، داستان آفرینش، سجود ملائکه و تعلیم اسما می‌پردازد. همچنین، موضوع هبوط آدم و داستان هابیل و قابیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه، مباحثی چون «اصطفاء» (برگزیدگی) آدم(ع)، خلقت او از خاک و جنبه‌های مختلف آن، «سجود ملائکه» و نافرمانی ابلیس، سکونت آدم در بهشت و توبه و عصمت او از گناه شرح داده شده است. عمر آدم ۹۳۰ سال و محل دفن او مکه و سپس قدس ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7-12</ref>.
خط ۵۲: خط ۵۲:


سپس، کتاب به معرفی شخصیت‌های محوری اسلام می‌پردازد:
سپس، کتاب به معرفی شخصیت‌های محوری اسلام می‌پردازد:
# محمد رسول‌الله(ص) که در بسیاری از خطبه‌ها و نامه‌های نهج البلاغه ذکر شده است.
# محمد رسول‌الله(ص) که در بسیاری از خطبه‌ها و نامه‌های نهج‌البلاغه ذکر شده است.
# علی بن ابی‌طالب(ع) به‌عنوان امیرالمؤمنین، که خطبه‌ها و نامه‌های فراوانی از ایشان در نهج البلاغه وجود دارد.
# علی بن ابی‌طالب(ع) به‌عنوان امیرالمؤمنین، که خطبه‌ها و نامه‌های فراوانی از ایشان در نهج‌البلاغه وجود دارد.
# فاطمه زهرا(س)، دختر پیامبر و ویژگی‌های او و مصائبی که پس از وفات پدرش بر او گذشت.
# فاطمه زهرا(س)، دختر پیامبر و ویژگی‌های او و مصائبی که پس از وفات پدرش بر او گذشت.


خط ۵۹: خط ۵۹:
بخش انبیا و اوصیا با معرفی امام محمد باقر(ع)، شامل تولد و کنیه‌هایش و علم گسترده او و معرفی امام جعفر صادق(ع)، شامل تولد و کنیه‌هایش و جایگاه علمی او در فقه و حدیث، به پایان می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص19-25</ref>.
بخش انبیا و اوصیا با معرفی امام محمد باقر(ع)، شامل تولد و کنیه‌هایش و علم گسترده او و معرفی امام جعفر صادق(ع)، شامل تولد و کنیه‌هایش و جایگاه علمی او در فقه و حدیث، به پایان می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص19-25</ref>.


* اعلام دیگر (دیگر شخصیت‌های برجسته): این بخش پس از انبیا و اوصیا، به‌ترتیب حروف الفبا به معرفی دیگر شخصیت‌های مهمی می‌پردازد که در نهج البلاغه از آنها یاد شده است. هر مدخل به ارائه اطلاعات بیوگرافیکی، نقش تاریخی و ارجاعات نهج البلاغه به آن شخصیت می‌پردازد؛ به‌عنوان مثال، برخی از شخصیت‌های ذکرشده عبارتند از:
* اعلام دیگر (دیگر شخصیت‌های برجسته): این بخش پس از انبیا و اوصیا، به‌ترتیب حروف الفبا به معرفی دیگر شخصیت‌های مهمی می‌پردازد که در نهج‌البلاغه از آنها یاد شده است. هر مدخل به ارائه اطلاعات بیوگرافیکی، نقش تاریخی و ارجاعات نهج‌البلاغه به آن شخصیت می‌پردازد؛ به‌عنوان مثال، برخی از شخصیت‌های ذکرشده عبارتند از:
# ابوطالب(ع)، عموی پیامبر و حامی ایشان<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.
# ابوطالب(ع)، عموی پیامبر و حامی ایشان<ref>ر.ک: همان، ص26-27</ref>.
# احنف بن قیس، صحابی و فرمانده‌ای باهوش و باوقار<ref>ر.ک: همان، ص29-33</ref>.
# احنف بن قیس، صحابی و فرمانده‌ای باهوش و باوقار<ref>ر.ک: همان، ص29-33</ref>.
خط ۶۶: خط ۶۶:
# امرؤالقیس، شاعر جاهلی معروف<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref> و...
# امرؤالقیس، شاعر جاهلی معروف<ref>ر.ک: همان، ص39-40</ref> و...


این بخش از کتاب، با ارائه جزئیات زندگی، مواضع و ارجاعات متنی از نهج البلاغه یا دیگر منابع معتبر تاریخی، به فهم جامع‌تر از شخصیت‌هایی که در کلام امام علی(ع) حضور داشته‌اند، کمک می‌کند. این بخش، شامل ده‌ها شخصیت دیگر نیز می‌شود که هریک با ذکر منابع متعدد و گاه با نقل اقوال و روایات مختلف درباره آنها، معرفی شده‌اند.
این بخش از کتاب، با ارائه جزئیات زندگی، مواضع و ارجاعات متنی از نهج‌البلاغه یا دیگر منابع معتبر تاریخی، به فهم جامع‌تر از شخصیت‌هایی که در کلام امام علی(ع) حضور داشته‌اند، کمک می‌کند. این بخش، شامل ده‌ها شخصیت دیگر نیز می‌شود که هریک با ذکر منابع متعدد و گاه با نقل اقوال و روایات مختلف درباره آنها، معرفی شده‌اند.


==پانویس==
==پانویس==