تسمية مشايخ أبي‌عبدالرحمن أحمد بن شعيب بن علي النسائي الذين سمع منهم و ذكر المدلسين و غير ذلك من الفوائد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''تسمية مشايخ أبي‌عبدالرحمن أحمد بن شعيب بن علي النسائي الذين سمع منهم و ذكر المدلسين و غير ذلك من الفوائد'''، تألیف ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب بن علی نسایی (۲۱۵-۳۰۳ق)، در معرفی شیوخ خویش و راویان مدلس و فواید دیگر است.
'''تسمية مشايخ أبي‌عبدالرحمن أحمد بن شعيب بن علي النسائي الذين سمع منهم و ذكر المدلسين و غير ذلك من الفوائد'''، تألیف [[نسائی، احمد بن علی|ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب بن علی نسایی]] (۲۱۵-۳۰۳ق)، در معرفی شیوخ خویش و راویان مدلس و فواید دیگر است.


==اهمیت کتاب==
==اهمیت کتاب==
این کتاب، به دلیل اهمیت شناخت شیوخ و محدثین بزرگ و همچنین احکام رجالی امام نسایی درباره راویان، بسیار ارزشمند تلقی می‌شود و یک منبع دست اول برای شناخت اساتید یکی از مهم‌ترین مؤلفان کتب شش‌گانه حدیث (صحاح ستّه) است.
این کتاب، به دلیل اهمیت شناخت شیوخ و محدثین بزرگ و همچنین احکام رجالی [[نسائی، احمد بن علی|امام نسایی]] درباره راویان، بسیار ارزشمند تلقی می‌شود و یک منبع دست اول برای شناخت اساتید یکی از مهم‌ترین مؤلفان کتب شش‌گانه حدیث (صحاح ستّه) است.


==هدف و روش==
==هدف و روش==
هدف اصلی مؤلف در این کتاب، فهرست‌کردن شیوخ (استادان) خود است که وی مستقیماً از آن‌ها حدیث شنیده است. همچنین ارائه جرح و تعدیل (نقد و بررسی راویان) است.
هدف اصلی مؤلف در این کتاب، فهرست‌کردن شیوخ (استادان) خود است که وی مستقیماً از آن‌ها حدیث شنیده است. همچنین ارائه جرح و تعدیل (نقد و بررسی راویان) است.
یکی از جنبه‌های مهم روش نسایی در این کتاب، ارائه قضاوت‌ها و احکام رجالی خود درباره بسیاری از این شیوخ است که برای فهم جایگاه هر راوی در علم حدیث بسیار مهم است. همچنین روش وی در این کتاب بر پایه فهرست‌برداری منظم از استادان خود، ارزیابی رجالی آن‌ها و شناسایی دقیق راویان مدلس استوار است؛ تا صحت و سقم احادیثی که از آن‌ها روایت می‌کند، مشخص شود.
 
یکی از جنبه‌های مهم روش [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] در این کتاب، ارائه قضاوت‌ها و احکام رجالی خود درباره بسیاری از این شیوخ است که برای فهم جایگاه هر راوی در علم حدیث بسیار مهم است. همچنین روش وی در این کتاب بر پایه فهرست‌برداری منظم از استادان خود، ارزیابی رجالی آن‌ها و شناسایی دقیق راویان مدلس استوار است؛ تا صحت و سقم احادیثی که از آن‌ها روایت می‌کند، مشخص شود.
 
او وضعیت روایی استادانش را با عباراتی مانند «ثقة» (مورد اطمینان)، «صدوق» (بسیار راستگو)، «لا بأس به» (اشکالی در او نیست) و مانند آن مشخص می‌کند. این نشان‌دهنده دقت وی در معرفی منابع حدیثی خود است و این قضاوت‌های رجالی از سوی امام نسایی، که خود از پیشوایان این علم محسوب می‌شود و از ائمه بزرگ جرح و تعدیل بشمار می‌رود، از ارزش علمی بالایی برخوردار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص‌49، 50، 51 و...</ref>.
او وضعیت روایی استادانش را با عباراتی مانند «ثقة» (مورد اطمینان)، «صدوق» (بسیار راستگو)، «لا بأس به» (اشکالی در او نیست) و مانند آن مشخص می‌کند. این نشان‌دهنده دقت وی در معرفی منابع حدیثی خود است و این قضاوت‌های رجالی از سوی امام نسایی، که خود از پیشوایان این علم محسوب می‌شود و از ائمه بزرگ جرح و تعدیل بشمار می‌رود، از ارزش علمی بالایی برخوردار است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص‌49، 50، 51 و...</ref>.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==
* اجمالا می‌توان گفت: این مجموعه، مشتمل بر دو کتاب از نسایی است که در آغاز هرکدام، محقق (شریف حاتم بن عارف عونی)، پژوهشی مفصل را پیرامون آن انجام داده است. پژوهش‌های محقق، شامل موارد زیر است: اثبات نسبت کتاب به نسایی، عنوان کتاب، تحقیق درباره نسخه کتاب و بیان روش و اهمیت آن، روش تحقیق، روش محقق در مورد ملحق (آنچه به کتاب اول ملحق شده است)<ref>ر.ک: دراسه، ص23-40</ref>، پژوهش دو اصل قابل اعتماد در اخراج کتاب دوم<ref>ر.ک: همان، ص1113-116</ref>.
* اجمالا می‌توان گفت: این مجموعه، مشتمل بر دو کتاب از [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] است که در آغاز هرکدام، محقق ([[عونی، شریف حاتم|شریف حاتم بن عارف عونی]])، پژوهشی مفصل را پیرامون آن انجام داده است. پژوهش‌های محقق، شامل موارد زیر است: اثبات نسبت کتاب به [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]]، عنوان کتاب، تحقیق درباره نسخه کتاب و بیان روش و اهمیت آن، روش تحقیق، روش محقق در مورد ملحق (آنچه به کتاب اول ملحق شده است)<ref>ر.ک: دراسه، ص23-40</ref>، پژوهش دو اصل قابل اعتماد در اخراج کتاب دوم<ref>ر.ک: همان، ص1113-116</ref>.
* محقق قبل از هرچیز، مقدمه‌ای را نگاشته و در آن، درباره دو رساله مهمی که اثر حاضر مشتمل بر آنهاست و بدین وسیله آنها را محفوظ داشته و احیا نموده است و نیز اهمیت این احیا و همچنین فعالیت‌هایی که پیرامون آن دو انجام داده، سخن گفته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-7</ref>.
* محقق قبل از هرچیز، مقدمه‌ای را نگاشته و در آن، درباره دو رساله مهمی که اثر حاضر مشتمل بر آنهاست و بدین وسیله آنها را محفوظ داشته و احیا نموده است و نیز اهمیت این احیا و همچنین فعالیت‌هایی که پیرامون آن دو انجام داده، سخن گفته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-7</ref>.
* وی سپس به ترجمه مؤلف، همت گماشته و از نام، کنیه، لقب، مولد، سماع حدیث و سفر برای این کار، شیوخ مشهور وی، شاگردان، آثار، ستایش علما از او، وفات وی و مهم‌ترین مصادر ترجمه یاد کرده است<ref>ر.ک: ترجمه مؤلف، ص8-20</ref>.
* وی سپس به ترجمه مؤلف، همت گماشته و از نام، کنیه، لقب، مولد، سماع حدیث و سفر برای این کار، شیوخ مشهور وی، شاگردان، آثار، ستایش علما از او، وفات وی و مهم‌ترین مصادر ترجمه یاد کرده است<ref>ر.ک: ترجمه مؤلف، ص8-20</ref>.
خط ۴۹: خط ۵۱:
* کتاب دوم (ذكر المدلسين): این بخش، مشتمل است بر:
* کتاب دوم (ذكر المدلسين): این بخش، مشتمل است بر:
# متن تحقیق‌شده کتاب: در این بخش، به معرفی افرادی که در روایت تدلیس می‌کرده‌اند، پرداخته شده است؛ اینان هجده نفرند<ref>ر.ک: همان، ص121-124</ref>.
# متن تحقیق‌شده کتاب: در این بخش، به معرفی افرادی که در روایت تدلیس می‌کرده‌اند، پرداخته شده است؛ اینان هجده نفرند<ref>ر.ک: همان، ص121-124</ref>.
# ملحق: شامل رواتی است که نقل شده نسایی، آنها را مدلس دانسته، ولی آنها را در کتاب مزبور یاد نکرده است. اینان فقط چهار نفرند که ابن حجر از نسایی نقل کرده که وی آنها را به تدلیس توصیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.
# ملحق: شامل رواتی است که نقل شده [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]]، آنها را مدلس دانسته، ولی آنها را در کتاب مزبور یاد نکرده است. اینان فقط چهار نفرند که ابن حجر از نسایی نقل کرده که وی آنها را به تدلیس توصیف کرده است<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.
# خاتمه: در این بخش، مهم‌ترین نتایج بحث ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص126-129</ref>؛ نتایج مزبور عبارتند از:
# خاتمه: در این بخش، مهم‌ترین نتایج بحث ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص126-129</ref>؛ نتایج مزبور عبارتند از:
## احیای دو کتاب اصلی که مفقود بوده‌اند؛
## احیای دو کتاب اصلی که مفقود بوده‌اند؛
## عظمت کم‌نظیر امام نسایی در علوم سنت؛
## عظمت کم‌نظیر [[نسائی، احمد بن علی|امام نسایی]] در علوم سنت؛
## مشیخه نسایی، یکی از قدیمی‌ترین مشیخه‌ها با هدف جرح و تعدیل است؛
## مشیخه نسایی، یکی از قدیمی‌ترین مشیخه‌ها با هدف جرح و تعدیل است؛
## مشیخه نسایی با روایات متعدد و مختلف (در تعداد شیوخ و عبارات جرح و تعدیل در مورد آنها) نقل شده است؛
## مشیخه [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] با روایات متعدد و مختلف (در تعداد شیوخ و عبارات جرح و تعدیل در مورد آنها) نقل شده است؛
## تعداد شیوخ کتاب اول، 196 است، ولی چون نسایی از سه‌تا از آنها سماع نکرده و از طرفی در شماره 173، نام دو تن از شیوخ نسایی آمده، لذا نسخه مزبور، مشتمل بر 194 تن از شیوخ نسایی است؛
## تعداد شیوخ کتاب اول، 196 است، ولی چون نسایی از سه‌تا از آنها سماع نکرده و از طرفی در شماره 173، نام دو تن از شیوخ نسایی آمده، لذا نسخه مزبور، مشتمل بر 194 تن از شیوخ نسایی است؛
## بقیه شیوخ نسایی که نه ابن عساکر از آنها یاد کرده و نه ضیاء، با همت محقق از دیگر آثار گردآوری شده و تعداد آنها به 263 شیخ رسیده است؛
## بقیه شیوخ [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] که نه [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]] از آنها یاد کرده و نه ضیاء، با همت محقق از دیگر آثار گردآوری شده و تعداد آنها به 263 شیخ رسیده است؛
## بنا بر آنچه گفته شد، تعداد شیوخ نسایی، به 457 شیخ رسیده است؛
## بنا بر آنچه گفته شد، تعداد شیوخ نسایی، به 457 شیخ رسیده است؛
## ابن عساکر، به احکام نسایی در مورد شیوخ خود توجه کرده و آنها را برای ما محفوظ داشته است؛
## [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساکر]]، به احکام نسایی در مورد شیوخ خود توجه کرده و آنها را برای ما محفوظ داشته است؛
## نسایی برای گزینش شیوخی که خواسته از آنها روایت کند، دقت و کاوش زیادی کرده است؛
## نسایی برای گزینش شیوخی که خواسته از آنها روایت کند، دقت و کاوش زیادی کرده است؛
## نسایی تنها هفت تن از شیوخ خود را ضعیف دانسته است؛
## نسایی تنها هفت تن از شیوخ خود را ضعیف دانسته است؛