پرش به محتوا

الفتح الوهبي على مشكلات المتنبي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف2ف2 3988 PJA  
| کد کنگره =  /الف2ف2 3988 PJA  
| موضوع =
| موضوع = شعر عربی‌,شعر عربی‌ - قرن‌ ۴ق‌. - تا‌ریخ‌ و نقد
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر = الجمهوریة العراقیة. وزارة الإعلام. مديرية الثقافة العامة
| ناشر = الجمهوریة العراقیة. وزارة الإعلام. مديرية الثقافة العامة
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''الفتح الوهبي علی مشکلات المتنبي''' اثر ابوالفتح عثمان بن جنی (321- 392ق)، شرحی مختصر بر ابیات برگزیده‌ای از دیوان شعر ابوطیب متنبی (303- 354ق).
'''الفتح الوهبي علی مشکلات المتنبي''' اثر [[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابوالفتح عثمان بن جنی]] (321- 392ق)، شرحی مختصر بر ابیات برگزیده‌ای از دیوان شعر [[ابوطیب متنبی]] (303- 354ق).


ابن جنی دو شرح بر دیوان متنبی نوشته و در آنها، اشعار وی را تشریح نموده و به تفسیر الفاظ غریب و دیریاب و کشف اسرار بلاغی و ادبی نهته در آن، پرداخته است. اولین آنها، شرحی است مفصل‌تر و بزرگ‌تر به نام «الفسر يا تفسير ديوان المتنبى الكبير» و دیگر اثر حاضر که شرحی کوچک‌تر و مختصر که از تحت عنوان «تفسير معانى ديوان المتنبى» يا «شرح صغير» نیز یاد شده است. این دو شرح، کهن‌ترین و معتبرترین شرح‌ها بر دیوان متنبی بوده و همه کسانی که بعد از آن بر اشعار ابوطیب اظهارنظر کرده‌اند، به آنها وابسته بوده و تقریبا نمی‌توان شرحی بر دیوان متنبی یافت که از ابوالفتح نقل نکرده باشد و تفاسیر او را اعم از موافق یا مخالف، مکرر ذکر نکرده باشد<ref>مقدمه محقق، ص5</ref>.
[[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] دو شرح بر دیوان متنبی نوشته و در آنها، اشعار وی را تشریح نموده و به تفسیر الفاظ غریب و دیریاب و کشف اسرار بلاغی و ادبی نهته در آن، پرداخته است. اولین آنها، شرحی است مفصل‌تر و بزرگ‌تر به نام «الفسر يا تفسير ديوان المتنبى الكبير» و دیگر اثر حاضر که شرحی کوچک‌تر و مختصر که از تحت عنوان «تفسير معانى ديوان المتنبى» يا «شرح صغير» نیز یاد شده است. این دو شرح، کهن‌ترین و معتبرترین شرح‌ها بر دیوان متنبی بوده و همه کسانی که بعد از آن بر اشعار ابوطیب اظهارنظر کرده‌اند، به آنها وابسته بوده و تقریبا نمی‌توان شرحی بر دیوان متنبی یافت که از ابوالفتح نقل نکرده باشد و تفاسیر او را اعم از موافق یا مخالف، مکرر ذکر نکرده باشد<ref>مقدمه محقق، ص5</ref>.


نکته قابل توجه، اینکه، این اثر، شرح کامل تمام ابیات دیوان متنبی نیست، زیرا وی این کار را در شرح کبیر خود انجام داده و در این کتاب، صرفا به شرح برخی از ابیات منتخب از دیوان متنبی پرداخته است<ref>همان، ص14-15</ref>.
نکته قابل توجه، اینکه، این اثر، شرح کامل تمام ابیات دیوان متنبی نیست، زیرا وی این کار را در شرح کبیر خود انجام داده و در این کتاب، صرفا به شرح برخی از ابیات منتخب از دیوان متنبی پرداخته است<ref>همان، ص14-15</ref>.


ابن جنی ابیات شرح شده را همانند شرح کبیر خود، بر اساس قوافی، مرتب نموده و محقق نیز آنها را بر اساس حروف الفبا، تنظیم و ارائه کرده است. شارح تمام اشعار و قوافی یک قصیده را شرح و بررسی نکرده، بلکه از هر قصیده، ابیاتی را برگزیده و به شرح آنها پرداخته و از برخی قوافی نیز چشم‌پوشی کرده و به آنها، اشاره‌ای نکرده و از آنها، چیزی ذکر نکرده است، از جمله قافیه‌هایی که بر اساس حروف «ث، ح، خ، ص، ض، ط، ظ، غ، ف» آمده است<ref>همان،ص15</ref>.
[[ابن جنی، عثمان بن جنی|ابن جنی]] ابیات شرح شده را همانند شرح کبیر خود، بر اساس قوافی، مرتب نموده و محقق نیز آنها را بر اساس حروف الفبا، تنظیم و ارائه کرده است. شارح تمام اشعار و قوافی یک قصیده را شرح و بررسی نکرده، بلکه از هر قصیده، ابیاتی را برگزیده و به شرح آنها پرداخته و از برخی قوافی نیز چشم‌پوشی کرده و به آنها، اشاره‌ای نکرده و از آنها، چیزی ذکر نکرده است، از جمله قافیه‌هایی که بر اساس حروف «ث، ح، خ، ص، ض، ط، ظ، غ، ف» آمده است<ref>همان،ص15</ref>.


ابوالفتح خود به این نکته اشاره نموده است که در تببین و شرح معانی ابیات، دو روش را پیموده است که یکی از آنها، مورد تأیید خود متنبی بوده و در زمان ملاقات با او و مراجعه حضوری نزد وی و خواندن اشعار برای خود شاعر، به واسطه اشاره به الفاظ و معانی آنها صورت گرفته و دیگری، آن چیزی است که مکاتب فکری عرب در هنر و شعر، آن را مطالعه می‌کند<ref>همان</ref>.
ابوالفتح خود به این نکته اشاره نموده است که در تببین و شرح معانی ابیات، دو روش را پیموده است که یکی از آنها، مورد تأیید خود متنبی بوده و در زمان ملاقات با او و مراجعه حضوری نزد وی و خواندن اشعار برای خود شاعر، به واسطه اشاره به الفاظ و معانی آنها صورت گرفته و دیگری، آن چیزی است که مکاتب فکری عرب در هنر و شعر، آن را مطالعه می‌کند<ref>همان</ref>.
خط ۴۶: خط ۴۶:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی]]
[[رده:زبان و ادبیات عربی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1404]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1404 توسط فریدون سبحانی]]