۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
زبدة الوقایع؛ تاریخ و جغرافیای وان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NURزبدة الوقایعJ1.jpg | عنوان =زبدة الوقایع | عنوانهای دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = طباطبایی انصاری، موسیخان (نویسنده) حضرتی، حسن (مصحح) یوسفزاده، شهلا (مصحح) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ن...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''زبدة الوقایع؛ تاریخ و جغرافیای وان''' تألیف میرزا موسیخان طباطبایی | '''زبدة الوقایع؛ تاریخ و جغرافیای وان''' تألیف [[طباطبایی انصاری، موسیخان|میرزا موسیخان طباطبایی انصاری]]، با تصحیح [[حضرتی، حسن|حسن حضرتی]]، [[یوسفزاده، شهلا|شهلا یوسفزاده]]، این متن که به قلم [[طباطبایی انصاری، موسیخان|میرزا موسیخان طباطبایی انصاری]]، منشی اول وزارت خارجه ایران در دوره [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه قاجار]] تحریر یافته است، از جمله متون ارزشمند بهشمار میرود که تصویری درخور از قلمرو شرقی جامعه عثمانی (مناطق وان، حکاری و بتلیس) در یک دوره مشخص به دست میدهد. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
میان انواع متون مورد نظر، گزارشهای دولتی و رسمی از ویژگیهای خاصی برخوردار است. از آن جمله گزارشهای ماموران سیاسی و دیپلماتیک کشور، در محورهایی چون شکلبندی متن، سبک و سیاق نوشتاری، محورهای مورد توجه دستگاه در برداشت اطلاعات، ظرفیتسنجیهای اقتصادی و سیاسی و نیز مختصات اجتماعی و فرهنگی کشور یا کشورهای مقصد و دیگر موارد خاص، اهمیتهای خاص خود را داراست. گزارشهای ماموران سیاسی کشورها، به دلایلی چون طول مدت اقامت در کشور هدف و نیز کاوش هوشیارانه در زوایای جامعه پیرامون خود، واجد ارزشهایی بسیاری است. | میان انواع متون مورد نظر، گزارشهای دولتی و رسمی از ویژگیهای خاصی برخوردار است. از آن جمله گزارشهای ماموران سیاسی و دیپلماتیک کشور، در محورهایی چون شکلبندی متن، سبک و سیاق نوشتاری، محورهای مورد توجه دستگاه در برداشت اطلاعات، ظرفیتسنجیهای اقتصادی و سیاسی و نیز مختصات اجتماعی و فرهنگی کشور یا کشورهای مقصد و دیگر موارد خاص، اهمیتهای خاص خود را داراست. گزارشهای ماموران سیاسی کشورها، به دلایلی چون طول مدت اقامت در کشور هدف و نیز کاوش هوشیارانه در زوایای جامعه پیرامون خود، واجد ارزشهایی بسیاری است. | ||
این متن که به قلم میرزا موسیخان طباطبایی | این متن که به قلم [[طباطبایی انصاری، موسیخان|میرزا موسیخان طباطبایی انصاری]]، منشی اول وزارت خارجه ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجار تحریر یافته است، از جمله اینگونه متون ارزشمند بهشمار میرود که تصویری درخور از قلمرو شرقی جامعه عثمانی (مناطق وان، حکاری و بتلیس) در یک دوره مشخص به دست میدهد. | ||
«تاریخ و جغرافیای وان» یا | «تاریخ و جغرافیای وان» یا «[[زبدة الوقایع (تاریخ وان و هکاری 1266-1262ش)|زبدۀ الوقایع]]» تألیف [[طباطبایی انصاری، موسیخان|میرزا موسیخان طباطبایی انصاری]] منشی اول وزارت خارجه، کتابی است بینظیر و نافع که در نوع خود ممتاز و مؤلف در زمانی که به کارپردازی ایران در وان و حکاری و بتلیس مأمور بود، جمعآوری و در سنه 1306 قمری تألیف نموده است. مطالعۀ اجمالی این کتاب مراتب فضل و درایت و علاقمندی مؤلف را به وطن عزیز و شغل خود ظاهر میسازد. | ||
کتاب دارای اطلاعات مفید زیادی از آن شهر و قسمتهای سرحدی ایران است. برخلاف اغلب مصنفین که بیشتر به کلیات پرداخته و جزئیات را از نظر دور میدارند، این فضال وطندوست در این کتاب خود ذرهای و دقیقهای فروگذار نکرده و چون در آن اوقات این شهر مورد نزاع بین ایران و عثمانی بوده، این اطلاعات بسیار ضروری و سودمند بود. در صفحه آخر کتاب، در حاشیۀ قسمت بالا، سواد دستخط ناصرالدین شاه در تعریف کتاب و تمجید از مؤلف آن است. این نسخه به خط خود مؤلف میباشد. | کتاب دارای اطلاعات مفید زیادی از آن شهر و قسمتهای سرحدی ایران است. برخلاف اغلب مصنفین که بیشتر به کلیات پرداخته و جزئیات را از نظر دور میدارند، این فضال وطندوست در این کتاب خود ذرهای و دقیقهای فروگذار نکرده و چون در آن اوقات این شهر مورد نزاع بین ایران و عثمانی بوده، این اطلاعات بسیار ضروری و سودمند بود. در صفحه آخر کتاب، در حاشیۀ قسمت بالا، سواد دستخط ناصرالدین شاه در تعریف کتاب و تمجید از مؤلف آن است. این نسخه به خط خود مؤلف میباشد. | ||
نویسندۀ اثر میرزا موسیخان طباطبایی | نویسندۀ اثر [[طباطبایی انصاری، موسیخان|میرزا موسیخان طباطبایی انصاری]]، منشی اول وزارت خارجه است. وی به مدت چهار سال کارپرداز وزارت خارجه ایران در وان، حکاری و بتلیس بوده است. تألیف کتاب نتیجه آن سالهاست که در پایان آن به سال 1306 ق. تألیف یافته و به ناصرالدینشاه قاجاری تقدیم شده است. متأسفانه دربارۀ زیستنامۀ نویسنده اطلاعاتی به دست نیاوردیم؛ نه در کتابها و نه در اسناد. در متن هم هیچ آگاهیای دربارۀ خود و خاندان و ... به دست نمیدهد. با این حال آنچه از محتوای این اثر برمیآید و به واسطۀ آن میتوان دربارۀ نویسنده اظهارنظر کرد، این است که او علاوه بر اینکه دولتمردی ایراندوست است و به شدت به وطنش عشق میورزد و کاملاً وفادار به دولت قاجاری است؛ دانشمندی است تاریخدان و جغرافیاشناس و اسطورهخوان. نیز آشنا به زبان فرانسه و ترکی عثمانی و خط سیاق که به تناسب و بهجا در متن از آنها استفاده کرده است. شاید به علوم و فنون دیگری نیز آشنا باشد و چون در متن تبلور پیدا نکرده است، بدان آگاهی یافت نشده است. | ||
این متن سرشار از دادههای بسیار ارزشمند دربارۀ مسئلۀ حدود میان دولتین ایران و عثمانی و تاریخ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شرق آناتولی است. نویسنده آگاهیهایی که به ویژه در زمینه تشکیلات اداری و تقسیمات منطقهای و مسائل مالی و حقوق و نظام اداری عثمانیها و ولایات مختلف شرق آناتولی ارائه میکند، بینظیر و حیرتانگیز است. اینکه او چگونه این اطلاعات ارزشمند را به دست آورده است روشن نیست؛ اما بیتردید بخشی از آنها مبتنی بر مشاهدات عینی و حضور مؤلف در همان منطقه است. | این متن سرشار از دادههای بسیار ارزشمند دربارۀ مسئلۀ حدود میان دولتین ایران و عثمانی و تاریخ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شرق آناتولی است. نویسنده آگاهیهایی که به ویژه در زمینه تشکیلات اداری و تقسیمات منطقهای و مسائل مالی و حقوق و نظام اداری عثمانیها و ولایات مختلف شرق آناتولی ارائه میکند، بینظیر و حیرتانگیز است. اینکه او چگونه این اطلاعات ارزشمند را به دست آورده است روشن نیست؛ اما بیتردید بخشی از آنها مبتنی بر مشاهدات عینی و حضور مؤلف در همان منطقه است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
در پاورقی متن هر جا توضیحات ارائهشده از طرف مصححان باشد، در انتهای آن قید شده است. هر جا که عنوان مصححان قید نشده باشد، توضیحات از خود مؤلف است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3867 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | در پاورقی متن هر جا توضیحات ارائهشده از طرف مصححان باشد، در انتهای آن قید شده است. هر جا که عنوان مصححان قید نشده باشد، توضیحات از خود مؤلف است.<ref>[https://literaturelib.com/books/3867 پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references /> | ||