دبستان پارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
|زبان  
|زبان  
| زبان =
| زبان =
| کد کنگره =
| کد کنگره =PIR ۲۶۹۳/ح۲د۲‏
| موضوع =
| موضوع =
|ناشر  
|ناشر  
خط ۴۷: خط ۴۷:
بعد از گذشت نزدیک به بیست سال از چاپ «دستور سخن»، [[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]] «دبستان پارسی» را در سال 1308ق منتشر می‌کند. به گفتۀ خودش «دبستان پارسی» ویراست جدیدی از «دستور سخن» است. تغییرات بنیادی «دبستان پارسی» نسبت به «دستور سخن» گواه تجربۀ بیست سالۀ حبیب اصفهانی در آموزش زبان فارسی است. حذف شدن مباحث مربوط به زبان عربی، کم‌شدن شواهد منظوم، حذف بخش معلومات و به طور کلی ساده‌تر و تک‌منظوره شدن کتاب، همگی بیانگر آن است که نگرش حبیب اصفهانی در حوزۀ روش‌های تدریس زبان فارسی دچار تغییراتی اساسی شده است. در این بیست سال، حبیب اصفهانی در مدارس مختلف مشغول تدریس زبان فارسی بوده است. تغییراتی که «دبستان پارسی» نسبت به «دستور سخن» دارد، بازتاب تجربیات نویسنده در آموزش زبان فارسی در این مدت و «محصول چندین ساله تعلیمش» است. «دبستان پارسی» در حقیقت ویراست جدیدی از «دستور سخن» است که در آن بسیاری مطالب حذف یا مختصر شده یا به گونه‌ای ساده‌تر بیان شده است.
بعد از گذشت نزدیک به بیست سال از چاپ «دستور سخن»، [[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]] «دبستان پارسی» را در سال 1308ق منتشر می‌کند. به گفتۀ خودش «دبستان پارسی» ویراست جدیدی از «دستور سخن» است. تغییرات بنیادی «دبستان پارسی» نسبت به «دستور سخن» گواه تجربۀ بیست سالۀ حبیب اصفهانی در آموزش زبان فارسی است. حذف شدن مباحث مربوط به زبان عربی، کم‌شدن شواهد منظوم، حذف بخش معلومات و به طور کلی ساده‌تر و تک‌منظوره شدن کتاب، همگی بیانگر آن است که نگرش حبیب اصفهانی در حوزۀ روش‌های تدریس زبان فارسی دچار تغییراتی اساسی شده است. در این بیست سال، حبیب اصفهانی در مدارس مختلف مشغول تدریس زبان فارسی بوده است. تغییراتی که «دبستان پارسی» نسبت به «دستور سخن» دارد، بازتاب تجربیات نویسنده در آموزش زبان فارسی در این مدت و «محصول چندین ساله تعلیمش» است. «دبستان پارسی» در حقیقت ویراست جدیدی از «دستور سخن» است که در آن بسیاری مطالب حذف یا مختصر شده یا به گونه‌ای ساده‌تر بیان شده است.


[[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]] در مورد انگیزه‌اش برای تألیف و انتشار «دبستان پارسی» چنین می‌گوید: «من بندۀ شرمنده، [[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]]، پس از نوشتن کتاب «دستور سخن» و چاپ کردن آن ...، چون دیدم که نسخۀ آن در کار انجام پذیرفتن است و به نظر پاره‌ای نسخۀ آن قدری مطوّل می‌نماید، خواستم تا جزو قواعد پارسی آن را با همان زبان باز کتابچه‌ای سازم که پارسی‌زبانان عموماً از آن بهره اندوزند و کودکان کتاب و دبستان از آن دستور زبان خویش آموزند. در عبارت قدری از نسخۀ پیش مختصرتر ولی در معنی بسیار مکمل‌تر نوشتم و جزو عربی آن را طرح کردم. و این محصول چندین سالۀ تعلیم خود را مسمّی به اسم «دبستان پارسی» گردانیدم».
[[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]] در مورد انگیزه‌اش برای تألیف و انتشار «دبستان پارسی» چنین می‌گوید: «من بندۀ شرمنده، [[اصفهانی، حبیب|حبیب اصفهانی]]، پس از نوشتن کتاب «دستور سخن» و چاپ کردن آن...، چون دیدم که نسخۀ آن در کار انجام پذیرفتن است و به نظر پاره‌ای نسخۀ آن قدری مطوّل می‌نماید، خواستم تا جزو قواعد پارسی آن را با همان زبان باز کتابچه‌ای سازم که پارسی‌زبانان عموماً از آن بهره اندوزند و کودکان کتاب و دبستان از آن دستور زبان خویش آموزند. در عبارت قدری از نسخۀ پیش مختصرتر ولی در معنی بسیار مکمل‌تر نوشتم و جزو عربی آن را طرح کردم. و این محصول چندین سالۀ تعلیم خود را مسمّی به اسم «دبستان پارسی» گردانیدم».


دبستان پارسی نه فصل است که به ترتیب چنین‌اند: 1. اسم؛ 2. صفت یا نعت؛ 3. کنایات؛ 4. افعال؛ 5. فروغ افعال؛ 6. متعلقات افعال؛ 7. حروف؛  8. ادوات؛ 9. اصوات. علاوه بر نه فصل مذکور، کتاب دارای دیباچه‌ای مختصر و بحث‌هایی مقدماتی دربارۀ تحول زبان فارسی، تعریف دستور زبان، حروف الفبا، بعضی نشانه‌های موجود در خط، تعریف کلمه و کلام و عبارت و جمله، اجزای کلام و ... است. بعد از این مقدمات، بدنۀ اصلی کتاب که شامل نه فصل مذکور است، آغاز می‌گردد. در پایان کتاب نیز قسمتی با عنوان «ذیل کتاب در بیان پاره‌ای ملاحظات» مذکور است که در آن به بیان تفاوت میان «د» و «ذ»، «ی» و «و» معروف و مجهول، قلب و ابدال، تعریب و ... پرداخته شده است. بعد از این قسمت، لغات مشکل متن به همراه معانی‌شان فهرست شده است.
دبستان پارسی نه فصل است که به ترتیب چنین‌اند: 1. اسم؛ 2. صفت یا نعت؛ 3. کنایات؛ 4. افعال؛ 5. فروغ افعال؛ 6. متعلقات افعال؛ 7. حروف؛  8. ادوات؛ 9. اصوات. علاوه بر نه فصل مذکور، کتاب دارای دیباچه‌ای مختصر و بحث‌هایی مقدماتی دربارۀ تحول زبان فارسی، تعریف دستور زبان، حروف الفبا، بعضی نشانه‌های موجود در خط، تعریف کلمه و کلام و عبارت و جمله، اجزای کلام و... است. بعد از این مقدمات، بدنۀ اصلی کتاب که شامل نه فصل مذکور است، آغاز می‌گردد. در پایان کتاب نیز قسمتی با عنوان «ذیل کتاب در بیان پاره‌ای ملاحظات» مذکور است که در آن به بیان تفاوت میان «د» و «ذ»، «ی» و «و» معروف و مجهول، قلب و ابدال، تعریب و... پرداخته شده است. بعد از این قسمت، لغات مشکل متن به همراه معانی‌شان فهرست شده است.


یکی از تفاوت‌های «دبستان پارسی» با «دستور سخن»، به کار رفتن اصطلاح «زبان» به جای «سخن» و به تبع آن «دستور زبان» به جای «دستور سخن» است. و تفاوت دیگر «دبستان پارسی» با «دستور سخن» این است که در دیباچۀ «دبستان پارسی» حبیب اصفهانی آشکارا از اصطلاح «اجزای کلام» برای نامیدن این اقسام نه‌گانه استفاده می‌کند. در حالی که این اصطلاح در مقدمۀ «دستور سخن» وجود ندارد و اساساً آنچه را تحت عنوان «موضوعات ده‌گانۀ دستور سخن» مطرح شده بود، به دلیل وجود مباحث «مرکبات» و «ضوابط تألیف کلام» و «املا» نمی‌توان مصداق دقیق اجزای کلام دانست.
یکی از تفاوت‌های «دبستان پارسی» با «دستور سخن»، به کار رفتن اصطلاح «زبان» به جای «سخن» و به تبع آن «دستور زبان» به جای «دستور سخن» است. و تفاوت دیگر «دبستان پارسی» با «دستور سخن» این است که در دیباچۀ «دبستان پارسی» حبیب اصفهانی آشکارا از اصطلاح «اجزای کلام» برای نامیدن این اقسام نه‌گانه استفاده می‌کند. در حالی که این اصطلاح در مقدمۀ «دستور سخن» وجود ندارد و اساساً آنچه را تحت عنوان «موضوعات ده‌گانۀ دستور سخن» مطرح شده بود، به دلیل وجود مباحث «مرکبات» و «ضوابط تألیف کلام» و «املا» نمی‌توان مصداق دقیق اجزای کلام دانست.
خط ۶۸: خط ۶۸:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:مقالات(بهمن) باقی زاده]]  
[[رده:مقالات(بهمن) باقی زاده]]  
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1403]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]
[[رده:فاقد اتوماسیون]]