پرش به محتوا

جواهر الفقه و تليه رسالتان (العقائد الجعفرية و خمسون مسألة اعتقاديه): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'
جز (جایگزینی متن - 'الجواهر (ابهام زدایی)' به 'الجواهر (ابهام‌زدایی)')
جز (جایگزینی متن - 'علم‌الهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۷: خط ۴۷:
علت نام‌گذارى كتاب به «جواهر الفقه» در خطبۀ كتاب اين گونه بيان شده است: سميته به «كتاب جواهر الفقه» لأننیاعتمدت فيه ذكر المسائل المستحسنة و الأجوبة المؤخرة المنتخبة.<ref>صفحۀ 4 خطبۀ كتاب</ref>
علت نام‌گذارى كتاب به «جواهر الفقه» در خطبۀ كتاب اين گونه بيان شده است: سميته به «كتاب جواهر الفقه» لأننیاعتمدت فيه ذكر المسائل المستحسنة و الأجوبة المؤخرة المنتخبة.<ref>صفحۀ 4 خطبۀ كتاب</ref>


از آنجا كه ابن براج از شاگردان مبرز و ممتاز [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436 ق) و از همدرسى‌هاى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) (م 460 ق) است مى‌توان با تعمق در مطالب كتاب به بسيارى از مبانى و نظريات آنان دست يافت.<ref>مستدركات أعيان الشيعة ج 89/1</ref>
از آنجا كه ابن براج از شاگردان مبرز و ممتاز [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436 ق) و از همدرسى‌هاى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) (م 460 ق) است مى‌توان با تعمق در مطالب كتاب به بسيارى از مبانى و نظريات آنان دست يافت.<ref>مستدركات أعيان الشيعة ج 89/1</ref>


در مستدركات أعيان الشيعة آمده است: فهو اقتفى خطوات شيخ الطائفة من حيث التبويب و التفريع.<ref>مستدركات أعيان الشيعة 87/1</ref>
در مستدركات أعيان الشيعة آمده است: فهو اقتفى خطوات شيخ الطائفة من حيث التبويب و التفريع.<ref>مستدركات أعيان الشيعة 87/1</ref>
خط ۵۸: خط ۵۸:
با توجه به اين كه مؤلف در سال 467 اشتغال به نوشتن كتاب اجاره از المهذب داشته است.<ref>حاشيۀ صفحات 6 و 185 الجواهر، كتاب المهذب ج 18/1</ref>، كتاب قبل از اين تاريخ تأليف شده است.
با توجه به اين كه مؤلف در سال 467 اشتغال به نوشتن كتاب اجاره از المهذب داشته است.<ref>حاشيۀ صفحات 6 و 185 الجواهر، كتاب المهذب ج 18/1</ref>، كتاب قبل از اين تاريخ تأليف شده است.


از طرفى چون در همۀ مباحث كتاب از [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] استادش اين گونه ياد مى‌كند: قد كان شيخنا المرتضى (قده) بنابراین كتاب پس از سال 436 تأليف شده است.
از طرفى چون در همۀ مباحث كتاب از [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] استادش اين گونه ياد مى‌كند: قد كان شيخنا المرتضى (قده) بنابراین كتاب پس از سال 436 تأليف شده است.


در رابطه با [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] گاهى با عبارت محمد بن الحسن الطوسى(ره) و گاهى نيز با عبارت الشيخ ابوجعفر الطوسى ياد مى‌كند كه نشان از اين دارد كه كتاب در اواخر عمر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] آغاز و پس از سال 460ق و وفات او، پايان يافته است.
در رابطه با [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] گاهى با عبارت محمد بن الحسن الطوسى(ره) و گاهى نيز با عبارت الشيخ ابوجعفر الطوسى ياد مى‌كند كه نشان از اين دارد كه كتاب در اواخر عمر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] آغاز و پس از سال 460ق و وفات او، پايان يافته است.
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:




از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب اين كه مؤلف بر خلاف استادش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] به اجماعات و شهرت زياد استناد ننموده است بلكه از ادلۀ فقهى و آيات و روايات نيز استفاده كرده است. ولى در بسيارى از موارد به روايات اهل‌بيت(ع)، آيات قرآن كريم، و حتى اصول عمليه نيز استدلال نموده است.
از مهم‌ترين ويژگى‌هاى كتاب اين كه مؤلف بر خلاف استادش [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] به اجماعات و شهرت زياد استناد ننموده است بلكه از ادلۀ فقهى و آيات و روايات نيز استفاده كرده است. ولى در بسيارى از موارد به روايات اهل‌بيت(ع)، آيات قرآن كريم، و حتى اصول عمليه نيز استدلال نموده است.


به عنوان نمونه در مسألۀ 87 از كتاب صلاة پس از بيان اين مطلب كه نصّى وجود ندارد اين گونه مى‌نويسد: لأن هذه الصلاة قد تعلقت بذمة المكلف فيجب عليه أن يؤديها بيقيين و إذا أعادها، فقد تيقن برائة ذمة منها.<ref>كتاب صلاة ص27</ref>
به عنوان نمونه در مسألۀ 87 از كتاب صلاة پس از بيان اين مطلب كه نصّى وجود ندارد اين گونه مى‌نويسد: لأن هذه الصلاة قد تعلقت بذمة المكلف فيجب عليه أن يؤديها بيقيين و إذا أعادها، فقد تيقن برائة ذمة منها.<ref>كتاب صلاة ص27</ref>


از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات استاد مؤلف [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و هم‌درسش [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) است كه در مباحث مختلف كتاب ديده مى‌شود.
از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات استاد مؤلف [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و هم‌درسش [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (قده) است كه در مباحث مختلف كتاب ديده مى‌شود.


مختصر و موجز نوشتن مباحث و دورى از تطويل و تفصيل بى‌مورد از خصوصيات اين كتاب مى‌باشد. به عنوان نمونه در پايان مسألۀ اول از كتاب طهارت مؤلف اين گونه مى‌نويسد: و لو لا أن سائلا سأل في أن نبسط الكلام في هذه المسألة بعض البسط، لما انتبهنا فيه إلى هذا الحد، لأن المقصود في هذا الكتاب غيره.<ref>كتاب طهارت ص7</ref>
مختصر و موجز نوشتن مباحث و دورى از تطويل و تفصيل بى‌مورد از خصوصيات اين كتاب مى‌باشد. به عنوان نمونه در پايان مسألۀ اول از كتاب طهارت مؤلف اين گونه مى‌نويسد: و لو لا أن سائلا سأل في أن نبسط الكلام في هذه المسألة بعض البسط، لما انتبهنا فيه إلى هذا الحد، لأن المقصود في هذا الكتاب غيره.<ref>كتاب طهارت ص7</ref>