شرح رساله في حقیقة العشق (مونس العشاق): تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح رساله فی حقیقة العشق (مونس العشاق)''' تألیف شیخ شهاب‌الدین سهروردی، شرح علی‌محمد صابری، رسالۀ «فی حقیقة العشق» یا مونس العشاق از لحاظ ادبی از شاهکارهای نثر سهروردی و متعلق به سلسله آثاری همچون سوانح غزالی، لوایح عین القضات همدانی، لمعات عراقی و .... است که از عشق با زبانی خاص و عرفانی سخن می‌گویند.

از شیخ شهاب‌الدین سهروردی نزدیک به پنجاه اثر برجای‌مانده که اغلب آنها به زبان عربی است. آثار او را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد: آثار فلسفی و حکمی (مانند کتاب حکمة الاشراق)، آثار تعلیمی و نظری (مانند التلویحات المطارحات)، رسائل کوتاه (مانند هیاکل النور و الواح العمادیه) و حکایت‌ها و داستان‌های رمزی از سفر نفس در مراتب وجود و رسیدن به اشراق که جنبۀ عرفانی دارند (مانند عقل سرخ و آواز پر جبرئیل). رسالۀ «فی حقیقة العشق» یا مونس العشاق نیز از این دستۀ آخر است. این رساله از لحاظ ادبی از شاهکارهای نثر سهروردی و متعلق به سلسله آثاری همچون سوانح غزالی، لوایح عین القضات همدانی، لمعات عراقی و .... است که از عشق با زبانی خاص و عرفانی سخن می‌گویند.

«فی حقیقة العشق» روح عرفان است در کالبد فلسفه به هیئت داستان و به زبان رمز. بسیاری از اهل نظر و ادب از این رساله سود جسته‌اند؛ از جمله عمادالدین عربشاه یزدی در قرن هفتم برای اولین بار منظومه‌ای در شرح رسالۀ منثور «فی حقیقة العشق» سرود. نیز «مجالس العشاق» از نویسنده‌ای ناشناس بر مبنای «فی حقیقة العشق» نوشته شده است.

سهروردی این رساله را با آیه‌ای از قرآن آغاز کرده و پس از آن چند بیت شعر آورده که جملگی به عنوان حسن مطلع، خواننده را برای خواندن داستانی پیرامون عشق آماده می‌کنند.

«مونس العشاق» قصۀ پرغصۀ عشق است. عشق از محلۀ روح‌آباد به ظلمت‌کدۀ دنیا هبوط کرده تا روح عاشق را که به اندوه فراق مبتلاست، به وصال خود برساند. برای تجلی عشق؛ حسن و زیبایی ظهور می‌کند. زیبایی شکوه حقیقت عشق است. در این کتاب به شرح این رسالۀ عرفانی پرداخته شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/4521 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref>