۱۰۷٬۰۹۴
ویرایش
فرهنگ‌نامه تاریخی مفاهیم فلسفه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
این فرهنگ‌نامه به آلمانى زير نظر يواخيم ريتر (جلدهای ١ تا ٣) | این فرهنگ‌نامه به آلمانى زير نظر [[ریتر، یوآخیم|يواخيم ريتر]] (جلدهای ١ تا ٣) و[[گروندر، کارلفرید|كالفريد گروندر]] (جلدهای ۴ تا ١٠) و سپس [[گابریل، گوتفرید|گوتفرید گابریل]] (جلدھای ١١ و ١٢) طی سال‌های ١٩٧١ تا ٢٠٠۴ انتشار یافته است. این فرهنگ در دوازده مجلد به اضافۀ یک مجلد نمایه، به شرح مفاهیم فلسفی و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و علوم دیگر اختصاص دارد. | ||
==روش انجام کار== | ==روش انجام کار== | ||
رویکرد حاکم بر کار این فرهنگ، چنانکه از نام آن پیداست، بررسی تاريخى انديشه‌ها ومفاهيم فلسفی است. بنابر مکتب ریتر كه تحت‌تأثیر فیلسوفان آلمانی، مارتین هیدگر (1889-1976، منتقد مابعدالطبیعه)، اريش روتهاكر (١٨٨٨-١٩۶۵، نمايندۀانسان شناسى فلسفی) و هانس گئورگ گادامر(1900-2002، نظریه‌پرداز هرمنوتیک) شکل گرفته، کوشش می‌شود به‌جای دفاع از مواضع خاص، معنا و دلالت‌های هر مفهوم در طى تاريخ فلسفه و نزد فیلسوفان گوناگون شرح داده شود. مدخلها معمولاً به بخشهای متعدد تقسیم شده و هر بخش را نويسنده‌اى متخصص با ارجاع به متون اصلى ومعرفى منابع براى مطالعۀ بیشتر نوشته است.<ref>ر.ک:مینایی، فاطمه؛ ص302-303</ref> | رویکرد حاکم بر کار این فرهنگ، چنانکه از نام آن پیداست، بررسی تاريخى انديشه‌ها ومفاهيم فلسفی است. بنابر مکتب ریتر كه تحت‌تأثیر فیلسوفان آلمانی، [[مارتین هیدگر]] (1889-1976، منتقد مابعدالطبیعه)، [[اريش روتهاكر]] (١٨٨٨-١٩۶۵، نمايندۀانسان شناسى فلسفی) و هانس گئورگ گادامر(1900-2002، نظریه‌پرداز هرمنوتیک) شکل گرفته، کوشش می‌شود به‌جای دفاع از مواضع خاص، معنا و دلالت‌های هر مفهوم در طى تاريخ فلسفه و نزد فیلسوفان گوناگون شرح داده شود. مدخلها معمولاً به بخشهای متعدد تقسیم شده و هر بخش را نويسنده‌اى متخصص با ارجاع به متون اصلى ومعرفى منابع براى مطالعۀ بیشتر نوشته است.<ref>ر.ک:مینایی، فاطمه؛ ص302-303</ref> | ||
==مدخلها و موضوعات فرهنگ‌نامه== | ==مدخلها و موضوعات فرهنگ‌نامه== | ||
این فرهنگ‌نامه آلمانی شامل 3712 مدخل در زمینه مفاهیم فلسفه در شاخه‌های مختلف آن و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و سایر رشته‌ها، از جمله زیباشناسی و نظریۀ هنر، تاریخ و نظریۀ فرهنگ، زبان‌شناسی، ادبیات و خطابه، اخلاق، تعلیم و تربیت، علوم سیاسی، روان‌شناسی، روانکاوی و روان‌درمانی و جامعه‌شناسی، اقتصاد، ادیان، الهیات و عرفان، ریاضیات و منطق، فیزیک، علم هیئت، جغرافیا، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی و طب است. | این فرهنگ‌نامه آلمانی شامل 3712 مدخل در زمینه مفاهیم فلسفه در شاخه‌های مختلف آن و نیز مفاهیم مشترک میان فلسفه و سایر رشته‌ها، از جمله زیباشناسی و نظریۀ هنر، تاریخ و نظریۀ فرهنگ، زبان‌شناسی، ادبیات و خطابه، اخلاق، تعلیم و تربیت، علوم سیاسی، روان‌شناسی، روانکاوی و روان‌درمانی و جامعه‌شناسی، اقتصاد، ادیان، الهیات و عرفان، ریاضیات و منطق، فیزیک، علم هیئت، جغرافیا، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی و طب است. | ||
==مدیران فرهنگ‌نامه == | ==مدیران فرهنگ‌نامه == | ||
فرهنگ‌نامه تاریخی مفاهیم فلسفه تحت سرپرستی و مدیریت علمی فیلسوف فقید، یوآخیم ریتر (1974- 1903)، کارلفرید گروندِر و سپس، گُتفرید گابریل با همکاری بیش از 1500 استاد باسابقه و متخصص در زمینه فلسفه به‌رشته تحریر درآمده و انتشارات شوابه در شهر بازل سوئیس و شْتوتگارت آلمان آن را به‌چاپ رسانده است. پایه‌گذاران این فرهنگ‌نامه پیش از این، در سال 1964 خطوط اصلی و خط‌مشی خود در نگارش آن را منتشر کردند و یوآخیم ریتر نیز در پیش‌گفتار جلد نخست فرهنگ‌نامه، به‌تفصیل درباره رویکرد آن به بحث پرداخته و گزارشی از مشکلات و مسائلی را ارائه کرده که مؤلفان پیش‌روی داشته‌اند. | فرهنگ‌نامه تاریخی مفاهیم فلسفه تحت سرپرستی و مدیریت علمی فیلسوف فقید، [[ریتر، یوآخیم|یوآخیم ریتر]] (1974- 1903)، [[گروندر، کارلفرید|کارلفرید گروندِر]] و سپس، [[گابریل، گوتفرید|گُتفرید گابریل]] با همکاری بیش از 1500 استاد باسابقه و متخصص در زمینه فلسفه به‌رشته تحریر درآمده و انتشارات شوابه در شهر بازل سوئیس و شْتوتگارت آلمان آن را به‌چاپ رسانده است. پایه‌گذاران این فرهنگ‌نامه پیش از این، در سال 1964 خطوط اصلی و خط‌مشی خود در نگارش آن را منتشر کردند و یوآخیم ریتر نیز در پیش‌گفتار جلد نخست فرهنگ‌نامه، به‌تفصیل درباره رویکرد آن به بحث پرداخته و گزارشی از مشکلات و مسائلی را ارائه کرده که مؤلفان پیش‌روی داشته‌اند. | ||
در رویکرد تاریخی به مفاهیم فلسفی برخلاف روال معمول تاریخ‌نگاری- فلسفی، هدف توصیف نظام‌مند هیچ‌یک از مکاتب فلسفی پیشین نیست، بلکه انعکاس تلقی این مکاتب از مفهوم مورد نظر و تأثیر آن بر دگرگونی‌های مفاهیم است. لازمۀ این کار، بررسی متون فلسفی و غیر فلسفی در یک مقطع زمانی (synchron) برای یافتن معانی مفاهیم و همچنین، بررسی آنها در طول زمان (diachron) است که کار سنگینی را بر دوش محققان و مؤلفان می‌گذارد. | در رویکرد تاریخی به مفاهیم فلسفی برخلاف روال معمول تاریخ‌نگاری- فلسفی، هدف توصیف نظام‌مند هیچ‌یک از مکاتب فلسفی پیشین نیست، بلکه انعکاس تلقی این مکاتب از مفهوم مورد نظر و تأثیر آن بر دگرگونی‌های مفاهیم است. لازمۀ این کار، بررسی متون فلسفی و غیر فلسفی در یک مقطع زمانی (synchron) برای یافتن معانی مفاهیم و همچنین، بررسی آنها در طول زمان (diachron) است که کار سنگینی را بر دوش محققان و مؤلفان می‌گذارد. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
در این کار، مبنا بر نقد محتوایی مدخلها نبوده، اما به‌ندرت در پانویس به ناهمخوان‌بودن خود متن و یا دریافت ناکافی نگارنده اشاره شده است. مجموع این دشواری‌ها موجب شد که کار از حد یک ترجمۀ صرف فراتر رود و به یک کار تحقیقی مبدل شود.<ref> [https://www.irip.ac.ir/fa/product/view/109 ر.ک: پایگاه مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران]</ref> | در این کار، مبنا بر نقد محتوایی مدخلها نبوده، اما به‌ندرت در پانویس به ناهمخوان‌بودن خود متن و یا دریافت ناکافی نگارنده اشاره شده است. مجموع این دشواری‌ها موجب شد که کار از حد یک ترجمۀ صرف فراتر رود و به یک کار تحقیقی مبدل شود.<ref> [https://www.irip.ac.ir/fa/product/view/109 ر.ک: پایگاه مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران]</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||