۱۰۶٬۲۸۴
ویرایش
زن در شاهنامه (باتستی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''زن در شاهنامه''' تألیف ترزا باتستی (بهنام)، به کوشش عمار | '''زن در شاهنامه''' تألیف [[باتستی، ترزا|ترزا باتستی (بهنام)]]، به کوشش [[عفیفی، عمار|عمار عفیفی]]؛ این کتاب حاصل پژوهش دکتر «[[باتستی، ترزا|ترزا باتستی بهنام]]» ـ همسر زنده‌یاد [[صدیقی، غلامحسین|غلامحسین صدیقی]] ـ است که در سال 1340 در قالب تز دکترای زبان و ادبیات فارسی در محل دانشگاه تهران با هدایت و راهنمایی زنده‌یاد [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] به طبع رسیده است و به بررسی جایگاه زن در شاهنامه می‌پردازد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
در کشاکش استیلای خلفای عباسی و ترکان غزنوی بر ایران، پس از دو قرن سکوت و تحقیر زنان و مردان ایرانی، نخستین بار عزت و شوکت ایرانی در خلال اشعار حکیمی فرزانه، یگانه نگاهبان زبان فارسی، حماسه‌سرای بی‌بدیل، سرآمد شاعران پارسی‌گوی ایران‌زمین، حکیم ابوالقاسم فردوسی متبلور شد. شاعری از تبار توس که به ضرس قاطع می‌توان گفت یگانه شاعری است که زنان را همسو و هم‌سنگ با مردان در تاریخ اساطیری پهلوانی به تصویر کشید. | در کشاکش استیلای خلفای عباسی و ترکان غزنوی بر ایران، پس از دو قرن سکوت و تحقیر زنان و مردان ایرانی، نخستین بار عزت و شوکت ایرانی در خلال اشعار حکیمی فرزانه، یگانه نگاهبان زبان فارسی، حماسه‌سرای بی‌بدیل، سرآمد شاعران پارسی‌گوی ایران‌زمین، حکیم [[فردوسی، ابوالقاسم|ابوالقاسم فردوسی]] متبلور شد. شاعری از تبار توس که به ضرس قاطع می‌توان گفت یگانه شاعری است که زنان را همسو و هم‌سنگ با مردان در تاریخ اساطیری پهلوانی به تصویر کشید. | ||
فردوسی در به تصویر کشیدن خدمات زنان در بستر تاریخ و تاج‌بخشی آنان به فرزندان و مردان خود در راستای اعتلای قوم ایرانی ید طولایی دارد. نصایح و اندرزهایی که سرشار از خرد و دانش است و زن را از دالان تاریک و باورها و انگاره‌های سیاه و پلشت روزگار به سرمنزل مقصود می‌رساند و نگاهی نو و نگرشی سپید و به دور از تبعیض، چون دمی مسیحایی بر کالبد فرهنگ ایران و ایرانی بیمار از تهاجم اقوام وحشی، دمید. | [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] در به تصویر کشیدن خدمات زنان در بستر تاریخ و تاج‌بخشی آنان به فرزندان و مردان خود در راستای اعتلای قوم ایرانی ید طولایی دارد. نصایح و اندرزهایی که سرشار از خرد و دانش است و زن را از دالان تاریک و باورها و انگاره‌های سیاه و پلشت روزگار به سرمنزل مقصود می‌رساند و نگاهی نو و نگرشی سپید و به دور از تبعیض، چون دمی مسیحایی بر کالبد فرهنگ ایران و ایرانی بیمار از تهاجم اقوام وحشی، دمید. | ||
مطالعه در احوال زنانی که در شاهنامۀ فردوسی از آنها نامی برده شده، در حقیقت تحقیق در جامعۀ نسوان از ادوار ماقبل تاریخ تا انقراض سلسلۀ ساسانیان است. زن در شاهنامه مانند مردان در اجتماعات و جوامع بشری از بدو پیدایش تاریخ تاکنون، غرایض طبیعی خود را به گونه‌ای حفظ کرده و غیر از موضوعات تلقینی و قراردادی از قبیل مقررات و موازین عصر خود، تقریباً طرز قضاوت و تفکر و بینش خود را حفظ کرده و شاید بتوان گفت که تغییرات بسیار ناچیز و نامحسوسی از این لحاظ در روحیات آنان ایجاد شده است؛ زیرا زنانی که در شاهنامه از آنها اسم برده شده که حتی بعضی از آنان متعلق به هزاران سال قبل از حملۀ اعراب به ایران هستند؛ همانند بانوان قرن بیستم پایبند مهر مادری، محتاج عشق مرد، طالب تجملات و زینت‌آلات و گرفتار حسادت و کینه و سرشار از محبت و بردباری بوده‌اند. | مطالعه در احوال زنانی که در شاهنامۀ فردوسی از آنها نامی برده شده، در حقیقت تحقیق در جامعۀ نسوان از ادوار ماقبل تاریخ تا انقراض سلسلۀ ساسانیان است. زن در شاهنامه مانند مردان در اجتماعات و جوامع بشری از بدو پیدایش تاریخ تاکنون، غرایض طبیعی خود را به گونه‌ای حفظ کرده و غیر از موضوعات تلقینی و قراردادی از قبیل مقررات و موازین عصر خود، تقریباً طرز قضاوت و تفکر و بینش خود را حفظ کرده و شاید بتوان گفت که تغییرات بسیار ناچیز و نامحسوسی از این لحاظ در روحیات آنان ایجاد شده است؛ زیرا زنانی که در شاهنامه از آنها اسم برده شده که حتی بعضی از آنان متعلق به هزاران سال قبل از حملۀ اعراب به ایران هستند؛ همانند بانوان قرن بیستم پایبند مهر مادری، محتاج عشق مرد، طالب تجملات و زینت‌آلات و گرفتار حسادت و کینه و سرشار از محبت و بردباری بوده‌اند. | ||
این کتاب حاصل پژوهش دکتر | این کتاب حاصل پژوهش دکتر «[[باتستی، ترزا|ترزا باتستی بهنام]]» ـ همسر زنده‌یاد [[صدیقی، غلامحسین|غلامحسین صدیقی]] ـ است که در سال 1340 در قالب تز دکترای زبان و ادبیات فارسی در محل دانشگاه تهران با هدایت و راهنمایی زنده‌یاد [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] به طبع رسیده است. این کتاب نخستین پژوهش در باب «زنان شاهنامه» است که ظاهراً به توصیه سعید نفیسی به آن پرداخته شده و سال‌ها در بخش آرشیو پایان‌نامه‌های دانشگاه تهران مغفول مانده بود تا اینکه به کوشش [[عفیفی، عمار|عمار عفیفی]] انتشار یافته است. خانم [[باتستی، ترزا|باتستی]] در این پژوهش از نسخۀ تصحیح‌شدۀ مرحوم [[دبیرسیاقی، سید محمد|دبیرسیاقی]] استفاده کرده‌اند. نکتۀ دیگر اینکه نوع نثر نویسنده به دلیل زبان دوم بود و همچنین مطالعۀ کتب ادبی با واژگان و نحو قدیمی آن دوران ثقیل و مهجور بوده که کوشیده شده در این کتاب نسبت به روان‌سازی آن تمرکز بیشتر شود. | ||
در بخش نخست این کتاب مقدمۀ مؤلف و نکاتی مقدماتی ارائه شده است. در بخش دوم به بحث اصلی کتاب یعنی زنان در شاهنامه پرداخته شده است. در آخرین بخش کتاب نیز اسامی زنان شاهنامه به لحاظ موقعیت‌های گوناگون آورده شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5340 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | در بخش نخست این کتاب مقدمۀ مؤلف و نکاتی مقدماتی ارائه شده است. در بخش دوم به بحث اصلی کتاب یعنی زنان در [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] پرداخته شده است. در آخرین بخش کتاب نیز اسامی زنان شاهنامه به لحاظ موقعیت‌های گوناگون آورده شده است.<ref> [https://literaturelib.com/books/5340 ر.ک: پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات]</ref> | ||