حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

اگرچه این حقیقتی است که [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] اثری فرهنگی است و از نظر وسعت تأثیر و نقش محوری ای که در تاریخ فرهنگ فارسی بعد از قرن یازدهم میلادی داشته با هومر در فرهنگ یونان قابل مقایسه است، همین فراگیری و تا حدی تقدس، راه را برای اظهار نظر غریبه‌ها باز می‌گذارد. [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] در زبان فارسی بلافاصله به محبوبیت بالایی دست پیدا کرد و در عصر شکوفایی ناگهانی شعر روایی دوره‌ی فارسی میانه به سرعت جایگاهی ممتاز به دست آورد و، با وجود طولانی بودن بیش از حد، به طور گسترده‌ای بازنویسی شد، به طوری که مشکل کمبود نسخه وجود ندارد. به دلیل دغدغه‌ها و موقعیت سیاسی ایران در قرون بعد از پیدایش اثر و همچنین ابزار بازنویسی نسخه‌ها در آن زمان، ناگزیر به این اثر به مثابه‌ی اثری در تمجید پادشاهی نگریسته شد. از آن جا که قسمت تاریخی شاهنامه سیاهه‌ای از پادشاهان ایرانی است و از آن جا که این کتاب در دربار و برای پادشاهان نسخه برداری می‌شده است، و نیز از آن جا که عنوان کتاب به صراحت مهم‌ترین دغدغه‌ی آن را به ما می‌گوید. پس از دوره‌ی میانه، دو سلسله پادشاهی، یکی سلسله صفویه و دیگری سلسله پهلوی، به افراط و آگاهانه، در زمینه‌ی گرایش ظاهری سلطنت طلبانه‌ی کتاب، سرمایه گذاری و آن را تبدیل به وسیله‌ای برای تبلیغات سلطنتی کردند و از آن برای تأمین اهداف خود استفاده کردند و با ترویج این اثر به حکومت خود نوعی مشروعیت بخشیدند.  

نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه‌ی فردوسی]] و پاسخی است به کسانی که شاهنامه را صرفا نظم می‌دانند. کتاب به خواننده می‌گوید که هرجا که منابع، دست [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] را باز گذاشته‌اند می‌توان نبوغ روایت سرایی و شاعرانگی وی را به حد اعجاب آوری دید. به ویژه در قسمت‌های اسطوره ای. این اثر با زبانی ساده و صریح که مشخصه‌ی نقدنویسی انگلیسی است به فرم و محتوای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] نگاه کرده و عناصر زیبایی شناختی هنر فردوسی را پیش روی علاقمندان نهاده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2116 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>