امام محمد باقر علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

امام محمد باقر علیه‌السلام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۵۲

۳٬۶۱۷ بایت اضافه‌شده ، ۱۱ ژوئیه

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۰۶٬۳۵۸

ویرایش

@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 امام محمدباقر(ع) از جانب پدر و نیز مادر، به شجره پاکیزه نبوت منتهی می‌گردد. او نخستین مولودی است که در خاندان علویان از التقای دو بحر امامت(نسل حسن بن علی(ع) و حسین بن علی(ع)) تولد یافت. پدر گرامی ایشان امام علی بن الحسین، زین‌العابدین(ع) و مادر بزرگوار ایشان ام عبدالله، فاطمه دختر امام حسن مجتبی(ع)است.<ref> ر.ک: ترابی، احمد، ص16-17</ref>
+بر اساس اکثر منابع تاریخی، امام پنجم دارای سه همسر و هفت فرزند بودند که از بین فرزندان ایشان، امام صادق(ع) پس از پدرش به امامت شیعیان برگزیده شد.
+مفید و طبرسی پنج پسر و دو دختر به این شرح نوشته‌اند: ابوعبداللّه جعفر(امام صادق(ع)) و عبداللّه که مادر این دو اُمّ‌فَروه دختر قاسم بن محمّد بن ابی‌بکر بود؛ ابراهیم و عبیداللّه که در کودکی درگذشتند و مادرشان امّ‌حکیم دختر اُسید (اسد و سیّد هم ثبت شده است ) ابن مغیرة الثّقفی بود؛ علی و زینب و امّ‌سلَمه که مادرهایشان کنیز بوده‌اند. اِرْبلی ضمن نقل کامل سخن مفید، از ابن طلحة شافعی روایت کرده است که او فرزندان امام را سه پسر و یک دختر دانسته است. علوی عمری فرزندان امام را سه دختر و شش پسر ذکر کرده، اما سوّمین دختر را نام نبرده و نام پسر ششم را، که با ابراهیم و عبیداللّه از یک مادر بوده، زید نوشته است . نسل ایشان، همچنانکه علوی عمری نیز یادآوری کرده، فقط از فرزند برومندش امام صادق(ع) باقی ماند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص626</ref>
 ==عصر امام باقر علیه‌السلام==
 [[پرونده: عصر امام باقر(ع).jpg|بندانگشتی|300px| عصر امام باقر(ع)]]
+امام باقر(ع) چهارسال از حیات جدّ خود امام حسین(ع) و ۳۷ سال از زندگی پدر خود حضرت علی بن حسین(ع) را درک کرد و دوران زندگیش با حکومت ده تن از خلفای اموی (از معاویة بن ابی سفیان تا هشام بن عبدالملک ) و ایام امامتش با حکومت پنج تن از ایشان ـ ولیدبن عبدالملک (متوفی ۹۶) و سلیمان بن عبدالملک (متوفی ۹۹) و عمربن عبدالعزیز (متوفی ۱۰۱) و یزیدبن عبدالملک (متوفی ۱۰۵) و هشام بن عبدالملک (متوفی ۱۲۵) مقارن بود.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص625</ref>
+دوران زندگی امام پنجم بیشتر در شهر مدینه به نشر معارف دینی و ارشاد شیعیان و تربیت شاگردان گذشت.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص625</ref>
 ==علم==
 همۀ مؤلّفان شیعه و سنّی سبب ملقب شدن آن حضرت را به «باقر» را دانش فراوان او دانسته‌اند؛ و غالباً این نامگذاری را از پیامبر اکرم(ص) می‌دانند که جابر بن عبداللّه انصاری از آن حضرت نقل کرده است .
@@ خط ۷۳: / خط ۸۱: @@
 ابن عماد و دیگران آن حضرت را از فقهای مدینه برشمرده که به سبب دانش فراوان و شناختن ریشه و درون آن، او را باقر خوانده‌اند.
-زمان امام باقر(ع)، یعنی دهه‌های آخر قرن اوّل و دهه‌های اوّل و دوم قرن دوم هجری، زمان ظهور فقهای بزرگ مخصوصاً در مدینه بود. در این دوران، مسلمانان که از فتوحات خارجی و جنگهای داخلی تا حدودی فراغت یافته بودند از اطراف و اکناف سرزمینهای اسلامی برای فراگرفتن احکام الهی و فقه اسلامی به مدینه، که شهر حضرت رسول(ص) و اصحاب و تابعان ایشان بود، روی می‌نهادند. فقها و محدّثان بزرگی از جمله سعید بن مسیّب (متوفّی ۹۴)، عروة بن زبیر (متوفّی ۹۴)، خارجة بن زیدبن ثابت (متوفّی ۹۹)، ربیعة الرأی (متوفّی ۱۳۶)، سفیان بن عُیَیْنه و محمّدبن شهاب زُهْری (متوفّی ۱۲۴) در این شهر جمع بودند. بخصوص که منع کتابت حدیث در زمان عمر بن عبدالعزیز لغو شده بود. در این دورانِ شکوفایی فقه و حدیث بود که دانش و معرفت امام باقر(ع) و نیز فرزند او امام صادق(ع)، بر همگان آشکار شد و اصول و مبانی کلام و فقه و سایر معارف دینی شیعه، که این دو امام بیش از همه مبیّن آن بودند، تدوین و توسّط راویان و شاگردان ایشان به عالم پراکنده شد.
+زمان امام باقر(ع)، یعنی دهه‌های آخر قرن اوّل و دهه‌های اوّل و دوم قرن دوم هجری، زمان ظهور فقهای بزرگ مخصوصاً در مدینه بود. در این دوران، مسلمانان که از فتوحات خارجی و جنگهای داخلی تا حدودی فراغت یافته بودند از اطراف و اکناف سرزمینهای اسلامی برای فراگرفتن احکام الهی و فقه اسلامی به مدینه، که شهر حضرت رسول(ص) و اصحاب و تابعان ایشان بود، روی می‌نهادند. فقها و محدّثان بزرگی از جمله سعید بن مسیّب (متوفّی ۹۴)، عروة بن زبیر (متوفّی ۹۴)، خارجة بن زیدبن ثابت (متوفّی ۹۹)، ربیعة الرأی (متوفّی ۱۳۶)، سفیان بن عُیَیْنه و محمّدبن شهاب زُهْری (متوفّی ۱۲۴) در این شهر جمع بودند. بخصوص که منع کتابت حدیث در زمان عمر بن عبدالعزیز لغو شده بود. در این دورانِ شکوفایی فقه و حدیث بود که دانش و معرفت امام باقر(ع) و نیز فرزند او امام صادق(ع)، بر همگان آشکار شد و اصول و مبانی کلام و فقه و سایر معارف دینی شیعه، که این دو امام بیش از همه مبیّن آن بودند، تدوین و توسّط راویان و شاگردان ایشان به عالم پراکنده شد. بسیاری از مجتهدان و مؤسّسان مذاهب فقهیِ دیگر از این دو امام فیض برده اند و به همین جهت، رایج شدن لقب «باقر» برای امام پنجم، که لقبی کاملاً علمی است، بسیار پر معنی است.
 ==اخلاق==
@@ خط ۹۳: / خط ۱۰۲: @@
 [[پرونده: دوران امام باقر(ع).jpg|بندانگشتی|300px| دوران امام باقر(ع)]]
-بر اساس اکثر منابع تاریخی، امام پنجم دارای سه همسر و هفت فرزند بودند که از بین فرزندان ایشان، امام صادق(ع) پس از پدرش به امامت شیعیان برگزیده شد.
@@ خط ۱۰۶: / خط ۱۱۵: @@
 در این که چه فرد یا افرادی در این ماجرای خائنانه دست داشته‌اند، نقل‌های روایی و تاریخی از اشخاص مختلفی نام برده‌اند. بعضی منابع، شخص هشام بن عبدالملک را عامل شهادت آن حضرت دانسته‌اند. بخشی دیگر، ابراهیم بن ولید را وسیلۀ مسمومیت معرفی کرده‌اند. برخی از روایات نیز زید بن حسن را که از دیر زمان کینه‌های عمیق نسبت به امام باقر(ع) داشت، را مجری این توطئه به شمار می‌آورند.
-به طور مسلم وفات امام باقر(ع) در دوران خلافت هشام بن عبدالملک رخ داده است؛ زیرا خلافت هشام از سال 105 تا سال 125 هجری استمرار داشتهف و آخرین سالی که مورخان در وفات امام باقر(ع) نقل کرده‌اند 118ق می‌باشد.<ref> ر.ک: ترابی، احمد، ص23-25</ref>
+به طور مسلم وفات امام باقر(ع) در دوران خلافت هشام بن عبدالملک رخ داده است؛ زیرا خلافت هشام از سال 105 تا سال 125 هجری استمرار داشته و آخرین سالی که مورخان در وفات امام باقر(ع) نقل کرده‌اند 118ق می‌باشد.<ref> ر.ک: ترابی، احمد، ص23-25</ref>
+در بارۀ محل دفن آن حضرت، در قبرستان بقیع در مدینه، اختلافی دیده نمی‌شود. در روایت ابوبصیر از حضرت صادق(ع) که کلینی و به نقل از او مجلسی آورده است، آن حضرت می‌فرماید که پدرم به سال ۱۱۴ وفات یافت و پس از پدر نوزده سال و دو ماه زنده بود. چون رحلت امام سجاد(ع) را بیشتر مورخان در محرم نوشته‌اند، ظاهراً رحلت امام باقر(ع) در ربیع الاول بوده است. ولی از ظاهر تعبیرِ بیشترِ مورخان و صریح عبارت شهید اوّل و قمی  برمی‌آید که هفتم ذی‌الحجه را برگزیده‌اند.<ref> ر.ک: طارمی، حسن، ص625</ref>
@@ خط ۱۲۵: / خط ۱۳۴: @@
 ==منابع مقاله==
 #ترابی، احمد، امام باقر(ع) جلوۀ امامت در افق دانش، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ چهارم 1387
+#طارمی، حسن؛ «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ج1، تهران، بنیاد دایرة‎المعارف اسلامی، چاپ دوم، 1378.